Morgunblaðið - 04.01.1996, Blaðsíða 4

4 FIMMTUDAGUR 4. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
-
FRÉTTIR
Líffæraþegar hittust í kaffiboði hjá Tryggingastofnun
Atta Islendingar hafa
fengið nýtt hjarta
Tryggingastofnun ríkisins greiddi á síðasta
ári um 250 milljónir vegna sjúkdómsmeð-
ferðar á íslendingum erlendis og ferða í
tengslum við meðferð. Alls fengu 109 ein-
staklingar heimild frá stofnuninni til að fara
utan til læknishjálpar. Þar á meðal gengust
nokkrir undir líffæraígræðslu.
SNORRI Ásbjarnarson fékk nýtt hjarta fyrir þremur árum. Með
honum á myndinni eru foreldrar hans, Helga Snorradóttir og
Ásbjörn Helgi Árnason.
ÁSDÍS Björg Stefánsdóttir byijaði að vinna í fyrradag, en hún
hefur verið að ná sér eftir hjarta- og lungaígræðslu sem gerð
var í september 1994.
ÁTTA íslendingar hafa fengið nýtt
hjarta frá því að hjartaígræðslur
hófust. Fjórar aðgerðir voru gerðar
í London. Einn sjúklinganna lést
skömmu eftir aðgerð. Fjórir hafa
þegið hjarta á Sahlgrenska sjúkra-
húsinu í Gautaborg og þrír bíða þar
eftir aðgerð. Mun fleiri hafa gengist
undir nýrnaígræðslu.
Að undanförnu hefur verið unnið
að því að bæta þjónustu við líffæra-
þega. Á síðasta ári tók séra Jón
Dalbú Hróbjartsson til starfa sem
sendiráðsprestur í Gautaborg, þar
sem langflestar líffæraígræðslur eru
gerðar. Samkvæmt samningi við
Tryggingastofnun aðstoðar hann
sjúklinga sem þangað koma til með-
ferðar. Nýlega tók Tryggingastofn-
un á leigu íbúð í grennd við Sa-
hlgrenska sjúkrahúsið og er hún til
afnota fyrir sjúklinga og fylgdar-
menn þeirra, sem þar þurfa að dvelja
í stuttan tíma.
í gær komu um 50 líffæraþegar
og aðstandendur þeirra saman í boði
Tryggingastofnunar. Á fundinum
var m.a. kynnt útgáfa bæklings um
nýrnaígræðslu sem Félag nýrna-
sjúkra hefur haft forgöngu um að
semja og gefa út.
Yngsti hjartaþegi á
Norðurlöndum
Snorri Ásbjarnarson, 7 ára, fékk
nýtt hjarta fyrir þremur árum og
var hann á þeim tíma yngsti hjarta-
þeginn á Norðurlöndunum. Hann
veiktist skyndilega þegar hann var
fjögurra ára. í ljós kom að hann
hafði fengið vírus í hjartað. Á tiltölu-
lega skömmum tíma náði vírusinn
að eyðileggja hjartavöðvann.
„Þetta hefur gengið ótrúlega vel.
Maður hefði ekki trúað því fyrirfram.
Hann hefur reyndar fengið smá
höfnunareinkenni, en þó ekki neitt
stórvægilegt," sagði Ásbjörn Helgi
Árnason, faðir Snorra, þegar hann
var spurður hvernig Snorra hefði
gengið síðan hann fékk nýtt hjarta.
Sjálfur er Snorri fáorður um
hjartaígræðsluna og veikindin sem
hann átti við að stríða. Hann segist
ekki muna mikið eftir því sem gerð-
ist. Þetta hafi gerst fyrir heilum
þremur árum, „þegar hann var lítill".
„Þetta gerðist allt mjög fljótt og
óvænt. Á þessum tíma bjuggum við
í Danmörku og vorum á leiðinni
heim, Snorri var fullfrískur en
skyndilega veiktist hann og varð
fárveikur. Við rannsókn kom í ljós
að hann hafði fengið vírus í hjarta.
í fyrstu var talið að hægt yrði að
halda aftur af sjúkdómnum með
lyfjagjöf, en þetta fór hins vegar á
versta veg. Vírusinn náði að eyði-
leggja hjartavöðvann. Við vorum því
send með drenginn fyrirvaralaust til
Svíþjóðar svo að hann gæti gengist
undir hjartaskipti."
Með kornabarn og búslóð á
sjúkrahúsi
Ásbjörn sagði að vegna þess hvað
þetta hefði alit borið að með skömm-
um fyrirvara hefði fjölskyldan ekki
haft mikinn tima til að búa sig und-
ir aðgerðina. Sambandið við Trygg-
ingastofnun hefði af þeim sökum
verið lítið til að byija með.
„Það var náð í okkur á sjúkrabíl
og farið með okkur á sjúkrahúsið.
Þar stóðum við á ganginum með
farangur fimm manna fjölskyldu og
vissum í raun ekkert hvert við ættum
að fara,“ sagði Ásbjörn.
Helga sagði að fljótlega hefði ver-
ið að hægt að greiða úr bráðasta
vanda fjölskyldunnar, ekki síst með
mjög góðri aðstoð starfsfólks sjúkra-
hússins. Hún sagði að í nógu hefði
verið að snúast, m.a. að sinna nýj-
asta fjölskyldumeðlimnum, sem þá
var nýfæddur.
Ásbjörn vill samt ekki gera mikið
úr erfiðleikunum á þessum tíma.
„Maður hugsar ekki mikið út í erfið-
leikana sem mæta manni. Þegar við
komum á sjúkrahúsið hittum við
fólk sem átti í miklu meiri erfiðleik-
um en við stóðum í. Maður sættir
sig því við það sem snýr að manni
sjálfum.“
Snorri hafði aðeins beðið eftir
hjarta á sjúkrahúsinu í eina viku
þegar boð komu um að hann ætti
kost á hjarta, sem hæfði honum.
Þessi biðtími er margfalt styttri en
hjá mörgum öðrum hjartaþegum, en
sumir þurfa að bíða í nokkur ár.
„Það má því segja að við höfum
verið heppin. Við sáum líka svo fljótt
framfarir hjá honum. Hann var bú-
inn að vera afskaplega mikið veik-
ur. Eftir uppskurðinn sáum við strax
batamerki og raunar hefur ailt geng-
ið vel síðan. Því miður er það ekki
alltaf þannig," sagði Helga.
Byrjaði að vinna
á þriðjudag
Skipt var um hjarta og lungu í
Ásdísi Björgu Stefánsdóttur 9. sept-
ember 1994. Hún var við þjálfun og
eftirlit í Gautaborg allt fram í ágúst
á síðastliðnu ári. Núna um áramótin
hófst nýr kafli í lífi hennar, en þá
byijaði hún að vinna aftur eftir að
hafa verið frá vinnu í fjölda ára.
Hún starfar hálfan daginn hjá Spari-
sjóði Njarðvíkur.
Ásdís sagði afar ánægjulegt að
geta byijað að vinna. Líf sitt líktist
æ meira lífi venjulegs fólks. Hún
sagðist þó áfram verða á lyfjum og
sömuleiðis þyrfti hún að vera dugleg
að þjálfa sig. Hún sagðist ganga á
hveijum degi og hjóla og lyfta lóðum.
Ásdís fæddist með hjartagalla og
hefur barist við sjúkdóminn allt sitt
líf. Hún var fyrst á biðlista eftir
hjarta í London, en eftir að samning-
ur var gerður milli íslands og Sa-
hlgrenska sjúkrahússins í Gautaborg
flutti hún og íjölskylda hennar út.
Þar beið hún eftir hjarta í tvö og
hálft ár.
Ásdís sagði að ekki væri hægt
að líkja saman líðan sinni fyrir að-
gerð og eftir. „Allt í einu gat ég
farið að labba um án þess að mæð-
ast. Maður þarf hins vegar aðeins
að hafa hemil á sér. Það liggja eng-
ar taugar til hjartans og þess vegna
finn ég í reynd ekki fyrir þreytu.
Ég reyni þess vegna að fara vel með
mig og fara eftir leiðbeiningum
lækna um þjálfun," sagði Ásdís.
Ásdís sagði að þjónusta við ís-
lenska líffæraþega hefði batnað mik-
ið síðustu ár. Ýmis vandamál hefðu
mætt sér þegar hún kom út, en
Ásdís var með fyrstu hjartaþegunum
sem fóru til Gautaborgar. Hún sagði
mikla bót að því að Tryggingastofn-
un skuli hafa tekið íbúð á leigu í
grennd við sjúkrahúsið í Gautaborg.
Eins væri mikill styrkur að hafa ís-
lenskan prest í borginni sem sinnir
þjónustu við sjúklinga. Hún sagðist
því telja að Tryggingastofnun styddi
vel við bakið á líffæraþegum.
Segulómtæki Læknisfræðilegrar myndgreiningar hf. senn tekið í notkun
Ágreiningnr við Trygg-
ingastofnun óleystur
Morgunblaðið/Þorkell
BIRNA Jónsdóttir og Þorkell Bjarnason geislagreiningarlæknar við sfjórnborð segulómtækisins sem
Læknisfræðileg myndgreining hf. hefur fest kaup á. Á myndinni til hægri er Guðrún Friðriksdótt-
ir röntgentæknir við segulómtækið.
NÝTT segulómtæki fyrirtækisins
Læknisfræðilegrar myndgreiningar
hf. (LM) í Domus Medica verður
formlega tekið í notkun í næstu
viku, en tækið sem nýkomið er til
landsins kostar tæplega 100 millj-
ónir króna að sögn Þorkels Bjarna-
sonar læknis hjá LM. Ágreiningur
hefur verið milli Tryggingastofnun-
ar og IM um hvort Tryggingastofn-
un beri að greiða fyrir rannsóknir
með segulómtækinu, og segir Þor-
kell að enn hafi engin niðurstaða
fengist í því máli.
Læknisfræðileg myndgreining
hf. rekur röntgengreiningarstofu í
Domus Medica í Reykjavík og fær
greitt fyrir rannsóknir af sérfræði-
læknislið sjúkratrygginga. LM og
Tryggingastofnun gerðu samning í
janúar á síðastliðnu ári þar sem
m.a. var kveðið á um verulegan
afslátt frá gjaldskrá sem fylgir
samningnum, en í þeirri gjaldskrá
eru m.a. taxtar fyrir meðferð með
segulómtæki.
Tryggingastofnun hefur hins
vegar lýst því yfir að ekki sé sjálf-
gefið að stofnunin greiði fyrir þá
þjónustu. í samningnum við LM sé
vísað í almennan sérfræðiþjónustu-
samning Tryggingastofnunar og
Læknafélags Reykjavíkur frá 1991
um önnur atriði en samningur LM
og Tryggingastofnunar vísi sér-
staklega til. Almennur fyrirvari sé
í sérfræðiþjónustusamningnum um
að hann nái ekki til nýrrar starf-
semi lækna sem hafi hærri stofn-
kostnað en nemi venjulegum stofn-
kostnaði lækmngastofu, nema sam-
þykki Tryggingastofnunar komi til.
í aðdraganda samnings Trygg-
ingastofnunar og LM hafi aldrei
komið fram neinar fyrirætlanir um
kaup á segulómtæki enda þótt
umsamin gjaldskrá hafi tæknilega
spannað allar tegundir röntgen-
rannsókna. Ljóst sé að kaupin á
segulómtækinu hljóti að falla undir
ákvæði sérfræðiþjónustusamnings-
ins og því sé Tryggingastofnun
ekki tilbúin að samþykkja starf-
rækslu segulómtækisins og muni
ekki kaupa þá þjónustu.
Halda í við þróun í
myndgreiningu
Sambærilegt segulómtæki og
Lækknisfræðileg myndgreining hf.
hefur fest kaup á er til á Landspítal-
anum og hefur verið nokkurra vikna
bið eftir rannsóknum þar. Þorkell
Bjarnason sagði í samtali við Morg-
unblaðið að með kaupum á tækinu
væri LM einfaldlega að halda í við
þróun í myndgreiningu. Tækjum
af þessari gerð hefði fjölgað veru-
lega víðast hvar undanfarin ár og
algengt væri að eitt tæki væri á
hveija 45 þúsund íbúa.
Þorkell sagði að þeir sjúklingar,
sem tækið væri notað til rannsókna
á hjá LM, myndu greiða gjald sam-
kvæmt samningi fyrirtækisins við
Tryggingastofnun, en síðan yrði að
koma í ljós hver viðbrögð Trygg-
ingastofnunar yrðu og framhald
málsins ráðast af því.
I
í
|
\
!
I
I
t
r
I
I
i
»
i
£
i
I
i
I
i
i
I