Morgunblaðið - 04.01.1996, Síða 32

'2 FIMMTUDAGUR 4. JANÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
RAGNHEIÐUR
, KARLSDÓTTIR
+ Ragnheiður
Karlsdóttir var
fædd að Stóra-
Fjarðarhorni,
Strandasýslu, hinn
31. mars 1906.
Hón lést á Landa-
kotsspítala 21.
desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Karl
Þórðarson frá
, Stóra-Fiarðar-
"^iorni, f. 29. júlí
1877, d. 3. maí
1932, og kona
hans, Guðbjörg
Þorsteinsdóttir frá Brodda-
nesi, f. 7. apríl 1874, d. 21.
desember 1947. Ragnheiður
var næstelst af sex systkinum.
Þau eru Herbjörn Guðbjörns-
son, f. 1898, d. 1984. Sigríður
Dóróthea Karlsdóttir, f. 1908,
d. 1986. Sigurborg Karlsdóttir,
f. 1909, d. 1987. Guðbjörg Jón-
ína Karlsdóttir, f. 1911. Þor-
steinn Jón Norðdal Karlsson,
f. 1916.
Útför Ragnheiðar fer fram
frá Hallgrímskirkj u í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
SKÖMMU áður en hátíð ljóss og
friðar gekk í garð, hinn 21. desem-
ber, fékk Ranka, elskuleg frænka
mín, langþráða hvfld og var það
besta jólagjöfin sem hún gat feng-
ið úr því sem komið var.
Hafði hún átt við vanheilsu að
stríða hin síðari ár. Hún skipaði
veglegan sess í fjölskyldu minni
aJJa tíð og er hennar minnst með
mikilli virðingu.
Ranka bar hag okkar systkin-
anna á Skarphéðinsgötu 12 ávallt
fyrir brjósti og stóð sem klettur
við hliðina á móður okkar, Sigur-
borgu, er var systir hennar og föð-
ur okkar Hákonar meðan þau voru
á Iífi.
Margs er að minnast frá horf-
inni tíð, hugurinn reik-
ar til aðfangadags-
kvölds er ég var barn
í foreldrahúsum.
Ranka mætti á staðinn,
með stóran, hvítan tau-
poka meðferðis. Hvað
skyldi nú hafa verið í
pokanum? Jú, hand-
prjónaðar peysur á
okkur systkinin, hver
annarri fallegri.
Já, það eru ófáar
flíkurnar sem hún
prjónaði á fjölskylduna.
Handbragð hennar bar
vott um mikla smek-
kvísi og var vandvirknin ávallt í
fyrirrúmi.
Ég minnist einnig þegar ég fór
vestur í Búðardal á Skarðsströnd
með Rönku, þegar hún átti sum-
arfrí. Þá var ég 12 ára gömul og
hafði ég látið þau orð falla að ekki
myndi ég geta drukkið mjólkina
beint úr kúnum, heldur einungis
úr Mjólkursamsölunni, þar sem
búið væri að gerilsneyða hana.
Mikið var mér strítt, en Ranka
hafði tekið með sér birgðir af
kjamadrykk sem blanda átti með
vatni svo Dada litla frænka yrði
nú ekki þurrbijósta. Fyrir öllu
skyldi séð.
Ranka starfaði alla tíð hjá
Mjólkursamsölunni eftir að hún
fluttist til Reykjavíkur eða allt þar
til mjólkurbúðirnar voru lagðar
niður og við tóku kjörbúðirnar sem
leystu þær af hólmi.
Þegar ég hugsa um Rönku eða
Lullu, eins og synir mínir kölluðu
hana alltaf, er ekki neinum blöðum
um það að fletta, að fórnfúsari
manneskju hef ég ekki kynnst.
Allt hennar líf snerist um að rétta
öðrum hjálparhönd. Um tveggja
ára skeið bjó ég í sama húsi og
Ranka á Þórsgötu 19 hér í bæ þar
sem tveir eldri synir mínir fædd-
ust, Rúnar og Arnar. Þeim var hún
alltaf sem væri hún amma þeirra.
MINIMINGAR
Síðar þegar yngri synir mínir komu
í heiminn, Ómar og Heiðar, var
þeim einnig tekið opnum örmum.
Ranka var stórbrotinn persónu-
leiki, en ekki væri hægt að segja
að hún hefði verið allra, en þeir
sem hún tók áttu hennar tryggð.
Oft sátum við saman og spjölluð-
um um lífið og tilveruna, hún hafði
ekki mörg orð um hlutina en það
sem hún sagði var þeim mun inni-
haldsríkara. Hún var mjög ljóðelsk
og kunni býsnin öll af ljóðum og
einnig fór hún létt með að setja
saman stöku, þó ekki vildi hún flíka
því. Hún var alltaf boðin og búin
að hjálpa og ófá skipti var hún á
heimili mínu að líta eftir drengjun-
um þegar á þurfti að halda.
Þegar móðir mín veiktist fluttist
hún á Skarphéðinsgötuna og hélt
heimili með bræðrum mínum Jóni
og Þorsteini.
Elsku frænka, hafðu þökk fyrir
það sem þú varst okkur öllum.
Jesús, af hjarta þakka ég þér
þú; Jesús, varst í dag með mér,
gef þú mér, Jesús, glatt og rótt,
góða og sæla værðar nótt.
Legg ég nú bæði líf og önd,
Ijúfí Jesús, í þína hönd
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgrímur Pétursson)
Guðborg.
Nú rétt fyrir jól, fór Ranka,
frænka mín, í eilífa hvíld eftir
langa og reynslumikla ævi. Lulla,
eins og ég kallaði hana alltaf á
mínum barnæskuárum, var mér
alltaf mjög góð, en við eyddum
miklum tíma saman áður fyrr, er
ég var dögunum saman í pössun
hjá henni á Þórsgötunni. Þá er
mér efst í huga allir göngutúrarn-
ir um Skólavörðuholtið, beiski
bijóstsykurinn hennar sem við köll-
uðum alltaf „einn vondur“, og
málbandið hennar er hún notaði
við alla sína handavinnu, en mér
þótti það afar merkilegt verkfæri.
Eftir að ég komst á unglingsár-
in hóf ég að kalla Ragnheiði Rönku
eins og flestir aðrir sem til hennar
þekkja. Ranka var alltaf til staðar
og þjónustulundin alltaf jafn ríkj-
andi, hvort sem það var í jóla-
boðunum á Skarphéðinsgötu eða í
sunnudagskaffi uppi í „Sumó“.
Hennar verður sárt saknað en ég
veit að hún verður ávallt með okk-
ur í sinni himnahvíld um ókomna
framtíð.
Omar Sigtryggsson.
Nú er hún Ranka okkar búin
að fá hvíldina. Lulla eins og við
bræðurnir kölluðum hana, minn-
umst allra þeirra stunda sem hún
passaði okkur þegar við vorum
yngri. Aldrei kvartaði hún yfir því
að passa okkur ærslafulla dreng-
ina, heldur stjanaði frekar við okk-
ur.
Að fá heitt súkkulaði og kökur
voru fastir liðir þegar við heimsótt-
um hana á Þórsgötuna. Eftir
stendur minningin um góða
frænku sem stóð sem klettur við
hlið okkar alla tíð.
Við minnumst hennar með sökn-
uði í huga og í hjörtum okkar mun
hún Lulla okkar ávallt eiga sinn
sess.
Megi húr. hvíla í friði.
Rúnar, Arnar og Heiðar.
Elskuleg móðursystir mín er lát-
in. Mig langar að minnast hennar
með nokkrum orðum. Ranka, eins
og hún var oftast kölluð, var hjálp-
söm og fómfús kona. Alltaf tilbúin
til þess að hjálpa öðrum meðan
hún hafði krafta til. Hún vildi aldr-
ei mikið umstang í kringum sjálfa
sig og hafði sem fæst orð um hlut-
ina. Ég vil minnast hennar á sama
hátt.
Eftirlifandi systkinum hennar,
Guðbjörgu og Þorsteini, sem voru
henni svo kær, votta ég samúð
mína.
Blessuð sé minning hennar.
Guðbjörg Hákonardóttir.
Nú er Lulla okkar farin til Guðs.
Oft fórum við til hennar á Þórs-
götuna. Þá átti hún Lullu-kex
handa okkur og bjó til litla bréf-
báta fyrir okkur. Fór með þulur og
pijónaði fallega sokka sem hafa
hlýjað okkur frá því við vorum pínu-
lítil. Þegar Lulla var orðin veik fór
hún á spítalann og þá fórum við
ófáar ferðirnar til hennar með
ömmu Bubbu. Lullu fannst gaman
þegar við sungum fyrir hana. Þá
brosti hún og kyssti okkur.
Aðeins nokkrum dögum áður en
hún dó fórum við með jólaskreyt-
ingu til hennar. Þá var hún þreytt.
Karólína söng fyrir hana lagið sem
hún söng á jólaskemmtun í skólan-
um. Lulla brosti, en var með lokuð
augu.
Mamma sagði okkur að nú færi
Lulla bráðum til Guðs. Við sáum
hana ekki aftur en við minnumst
hennar alltaf. Okkur langar að enda
þessi kveðjuorð á þulu sem Lulla
kenndi okkur.
Þumalfingur er mamma sem var mér vænst
og best,
vísifingur er pabbi sem gaf mér rauðan hest,
langatöng er bróðir sem býr til falleg gull,
baugfingur er systir sem pijónar sokka úr ull,
litlifinpr er bamið sem leikur sér að skel,
litli pínu anginn sem stækkar svo vel,
hér er allt fólkið svo fallegt og nett,
fimm era í bænum ef taiið er rétt.
Ósköp væri gaman hér í þessum heim,
ef öllum kæmi saman jafn vel og þeim.
(Höfundur ókunnur.)
Birgir Jakob, Karólína
og Ester Hansen.
Handrit afmælis- og minningargreina
skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða
tölvusett. Sé handrit tölvusett er æski-
legt, að disklingur fylgi útprentuninni.
Auðveldust er móttaka svokallaðra
ASCII-skráa, öðru nafni DOS-texta-
skrár. Ritvinnslukerfin Word og Word-
perfect eru einnig auðveld í úrvinnslu.
Senda má greinar til blaðsins á netfang
þess Mbl@centrum.is en nánari upplýs-
ingar þar um má lesa á heimasíðum.
Kveikt er ljós við ljós,
burt er sortans svið.
Angar rós við rós,
opnast himins hlið.
Niður stjömúm stráð,
engill framhjá fer.
Drottins nægð og náð
boðin alþjóð er.
(Stefán frá Hvítadal)
+ Magnús Jóns-
son fæddist 4.
janúar 1896 á Fall-
andastöðum í Stað-
arhreppi í V-Hún.
(nú Brautarholti).
Hann lést 23. april
1980. Foreldrar
hans voru Jón Guð-
mundur Magnús-
son, f. á Tannstöð-
um í Hrútafirði
24/2 1859, d. í ág-
úst 1899, og Guð-
rún Þórunn Jóns-
dóttir, f. 15/9 1872
í Litlutungu í Mið-
fírði í V-Hún., d. í júni 1957.
Kona Magnúsar var Halldóra
Sigríður Jónsdóttir, f. 14/2 1894
á Torfalæk í Torfalækjarhreppi
í A-Hún., d. 15/2 1931. Foreltlr-
ar hennar voru Soffía Baldvins-
í ÖRFÁUM orðum langar mig að
minnast afa míns, Magnúsar Jóns-
sonar frá Barði eins og hann kall-
aði sig, en 100 ár eru liðin frá
fæðingu hans í dag, 4. janúar 1996.
Á flórða ári missir hann föður sinn
,ag fer þá í fóstur til hjónanna Sveins
^uðmundssonar og Sigurbjargar
Ólafsdóttur, sem þá bjuggu að
Barði í Miðfirði, en systir hans,
Guðbjörg Sigríður, fædd 1894,
fylgdi móður sinni, sem réð sig í
vinnumennsku til einhvers stór-
bónda, aðrir tóku ekki vinnukonur
og ekki kom til greina að hafa með
_sér tvö börn í vistina. Fósturforeldr-
arnir reyndust drengnum vel. Hann
dóttir, f. 24/8 1866 í
Nípukoti í Víðidal í
V-Hún., d. 28/11
1943, og Jón Guð-
jónsson, f. 20/8 1868
í Vaglagerði í
Blönduhlíð í Skaga-
fírði, d. ekki vitað.
Hinn 18. júní
kvæntist Magnús
Halldóru Sigríði
Jónsdóttur. Börn
þeirra er Þorvaldur,
f. 15/2 1920, lengst
af leigubifreiðastjóri
í Reykjavík, nú bú-
settur í Kópavogi, og
Ingibjörg Guðrún, f. 21/4 1924,
húsmóðir, búsett í Reykjavík.
Áður átti Halldóra Sigríður eina
dóttur, Maríu Magneu, f. 10/10
1916, með Magnúsi Magnússyni
fyrrum ritstjóra.
fór snemma að vinna fyrir sér á
ýmsum bæjum í Vestur-Húnavatns-
sýslu, m.a. Efri-Svertingsstöðum
hjá Sigurði Jónassyni og Ólafíu
konu hans, á Hvoli í Vesturhópi hjá
Birni bónda Stefánssyni oddvita og
konu hans, Jónínu Sigurðardóttur,
og á Breiðabólstað hjá séra Ludvig
presti og konu hans. Sumarið 1918
réð prestur til sín rúmlega tvítuga
kaupakonu, greinda og káta, Hall-
dóru Sigríði Jónsdóttur, sem hafði
verið tvo vetur í Kvennaskólanum
i Reykjavík. Seinni veturinn kynnt-
ist hún gáfuðum skólapilti og átti
með honum dóttur. Meira varð svo
ekki úr þeim kunningsskap. Á þess-
um tíma átti Halldóra heima hjá
fóstursystur sinni, Guðrúnu Bene-
diktsdóttur, konu Þórðar stórbónda
Guðmundssonar á Þorkelshóli í
Víðidal. Litla stúlkan var látin heita
María Magnea og var Magnúsdótt-
ir. María litla hændist fljótt að
stjúpa sínum og kallaði hann pabba
frá fyrstu kynnum og vissi ég að
hún hefði ekki verið honum kærari
þótt blóðböndin hefðu tengt þau.
Fyrstu árin voru afi og amma í
húsmennsku hjá Guðrúnu og Þórði
á Þorkelshóli. Vorið 1924 fóru þau
til Hvammstanga og vann afí ýmsa
vinnu þar, vegagerð, sláturvinnu
og á vertíð. Haustið 1929 fluttu þau
svo til Hafnarfjarðar. Árið 1930
fermdist María og innritaðist í
Flensborgarskólann. Til að byrja
með fékk hann vinnu hjá Sláturfé-
lagi Suðurlands og síðan fasta
vinnu á Hótel íslandi hjá Rosen-
berg, sem húsvörður og reiðhesta-
hirðir, en heimilið var í Hafnar-
firði. Hann afi minn elskaði hesta
og átti góða reiðhesta síðar á
ævinni. Einnig gerði hann vísur og
fórst það vel úr hendi. Veturinn
1930-1931 var enginn dans á rós-
um, því þá veiktist Halldóra Sigríð-
ur amma mín hastarlega í byijun
nóvember og var ekkert hægt að
gera henni til bjargar, þó nútíma-
læknavísindi hefðu ef til vill getað
það. Hinn 15. febrúar, á 11 ára
afmælisdegi Þorvaldar frænda, dó
hún. Stúlka var fengin til að hugsa
um heimilið til vors.
Árin 1930-40 voru sannkölluð
kreppuár. Atvinnuleysi og eltinga-
leikur við hvert handtak sem til
féll var hlutskipti verkamannsins
og þess vegna ákvað afi að halda
í vinnuna hjá Rosenberg á Hótel
íslandi. Heimilið leystist upp, Þor-
valdi var komið fyrir hjá vinafólki
norður í Miðfirði (Barði) fram yfir
fermingu. Fór síðan tvo vetur í
skóla að Laugarvatni. Ingibjörg
móðir mín fór í fóstur til skólasyst-
ur og vinkonu Sigríðar ömmu, Sig-
ríðar Snælands, og manns hennar,
Péturs Snælands, sem reyndust
henni eins og bestu foreldrar og
ekki síður góð við bömin hennar.
María lauk námi í Flensborgarskóla
og vann við ýmis störf til 1938 og
fór þá til hjúkrunamáms í Englandi
og starfaði þar alla sína starfsævi,
en flutti heim til íslands nánar til-
tekið á heimaslóðir í Húnaþingi í
júnímánuði 1994.
Á Hótel íslandi vann Magnús í
14 ár, eða þar til allt brann til kaldra
kola 2. febrúar 1944. Ekki mátti
tæpara standa og slapp hann naum-
lega með vinnuflíkur, sem hann
náði til að klæða sig í. Á Hótel ís-
landsárunum tókst honum að kom-
ast úr skuldum sem á honum hvíldu
frá erfiðum tímum. Hinn 17. mars
þennan sama vetur fékk hann fast
starf hjá Hafnarstjóranum í Reykja-
vík á bílaverkstæði, sem ófaglærður
verkamaður. Þarna starfaði hann í
28 ár eða til 75 ára aldurs og hætti
þá öllu brauðstriti.
Það eru ekki allir svo lánsamir
að fá að alast upp og kynnast því,
hve mikils virði er að eiga góða afa
og ömmur. Ég segi að það séu sér-
stök forréttindi og ég veit að ég
mæli fyrir hönd okkar allra barna-
barnanna og langafabarna líka. Ég
undirrituð er elst 12 barnabarna
Magnúsar og Halldóru Sigríðar
ömmu okkar. Við fengum ekki að
kynnast henni, þar sem hún deyr
frá foreldrum okkar á unga aldri,
en Magnús afi okkar var alla tíð
einstakur við okkur öll böm, barna-
börn, tengdabörn og langafabörnin,
sem komin voru. Hann var sérstak-
ur vinur manns, þó aldursmunurinn
væri mikill og sagði hann manni
til syndanna, ef honum þótti þurfa,
en fór bara þannig að því að allir
voru sáttir. Fyrir 23 árum í maí-
mánuði næstkomandi flutti ég með
fjölskyldu mína norður í Húnaþing,
æskustöðvar ömmu minnar og var
ekki eins erfitt að kveðja neinn eins
og afa. Minnst einu sinni í viku
spjölluðum við í síma og var alltaf
jafn notalegt að heyra í honum.
Alltaf kom hann í heimsókn á sumr-
in og til margra ára fór hann í rétt-
ir á gamlar heimaslóðir. Eitt var
sérstaklega gaman, sem hann gerði.
Á sérstökum dögum í fjölskyldunni,
merkisafmælum, skímum, ferming-
um og giftingnm fengu allir vísu frá
honum, sem venjulega hitti vel í
mark og em þær ófáar til eftir hann.
Hann var félagi í kvæðamannafélag-
inu Iðunni og einnig í Húnvetninga-
félaginu í Reykjavík.
Það hallaðist ekki á með þeim
systkinum Valla og Dúfu eins og
þau vom kölluð. Afi fékk áfall á
afmælisdegi ihömmu 21. apríl 1980
og á öðmm sólarhring þar frá var
hann allur en eins og áður var getið
dó móðir þeirra á afmælisdegi Valla.
Það verður víst alltaf þannig
þegar ástvinir hverfa að erfitt er
að sætta sig við það, en það væri
eigingirni að óska fólki annars en
að ljúka þessari tilvem, þegar ekk-
ert er framundan nema heilsuleysi,
og fékk afi hvíldina án þess að
þurfa að vera upp á neinn kominn.
Frekar var það hann sem gaf og
miðlaði frá sér, eins og við vitum
öll í fjölskyldunni.
Næstkomandi sumar ætlum við
afkomendur afa og ömmu að koma
saman í Miðfirði, á æskuslóðum
afa, og minnast þessara tímamóta,
sem em 100 ár frá fæðingu hans.
Svo bið ég guð og góða vætti að
varðveita minningu þessara heið-
urshjóna, Magnúsar og Halldóru
Sigríðar, og þakka öll gæðin í minn
garð og minnar fjölskyldu.
Sigríður Baldursdóttir.
MAGNUS
JÓNSSON