Morgunblaðið - 08.02.1996, Blaðsíða 36

36 FIMMTUDAGUR 8. FEBRÚAR 1996
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
ÁSTA MARÍA
MARKÚSDÓTTIR
+ Ásta María
Markúsdóttir
fæddist á Ölvis-
krossi í Hnappadal
16. júlí 1912. Hún
lést á Hvítabandinu
við Skólavörðustíg
30. janúar síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Mark-
ús Benjamínsson, b.
vsíðast á Ystu-Görð-
um í Kolbeinsstaða-
hreppi, og kona
hans, Kristfríður
Sveinbjörg Halls-
dóttir. Þau eignuð-
ust 16 börn og var Ásta níunda
í röðinni. Tvö barnanna fædd-
ust andvana, þrjú dóu í frum-
bernsku, hin komust öll til
manns, en nú eru aðeins tvö á
lífi, Hafsteinn háaldraður á
Akranesi og Sveinbjörn sem
er þeirra yngstur.
Ásta giftist 18.
maí 1940 Ólafi B.
Kristjánssyni, sjó-
manni og netagerð-
armeistara, en
hann lést 1979.
Börn þeirra eru: 1)
Ingiþjörg, f. 5.
sept. 1940, gift og
búsett í Danmörku,
maki Poul Busse,
og eiga þau þijá
syni, Erik, Henrik
og Ingolf. 2) Ben-
óný Markús, f. 22.
apríl 1946, hús-
gagnasmiður, bú-
Reykjavík, kvæntur
Guðfinnu Snorradóttur, og
eiga j>au tvö börn, Ástu Maríu
og Olaf Björn. Barnabarna-
börnin eru tvö.
Utför Ástu Maríu fer fram
frá Háteigskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
settur
Hver af öðrum til hvfldar rótt
halla sér nú og gleyma
vöku dagsins um væra nótt
vinimir gömiu heima.
Og andlitin, sem þér ætíð fannst
að ekkert þokaði úr skorðum
- hin sömu jafn langt og lengst þú manst -
ei ljóma nú við þér sem forðum.
(Þorst. Vald.)
Þau hverfa nú óðum andlitin
kæru sem fylgt hafa okkur frá
fyrstu minnum, vinirnir gömlu
heima. Einn slíkan vin kveðjum við
j dag, móðursystur okkar, Ástu
Alarkúsdóttur, og viljum við syst-
urnar með þessum fátæklegu orð-
um reyna að þakka henni fyrir allt
sem hún var okkur.
Ásta sá og þekkti tímana tvenna,
fæddist í torfbæ og sté sennilega
fyrstu skref sín á moldargólfi, en
bjó síðast í nýtískulegri íbúð fyrir
aldraða á Aflagranda 40 hér í borg,
með öllum þeim þægindum og
hlunnindum sem þeim íbúðum
fylgja. Hún varð því vitni að miklum
breytingum á sinni lífstíð. Flestar
hafa þær breytingar vissulega verið
til bóta en sumt er þó að hverfa
sem veruleg eftirsjá er að. Má þar
nefna nægjusemi, nýtni, vinnusemi,
ráðdeild og sparsemi. Alla þá eðlis-
þætti átti Ásta í ríkum mæli og
nýtti vel.
Ásta var mikil hannyrðakona og
var öll smíð hennar í þeim efnum
unnin af slíku listfengi að unun var
á að líta. Var hún jafnvíg á allt á
því sviði, fatasaum, útsaum, pijón
og hekl og jafnvel háöldruð vann
hún hvert listaverkið af öðru og
má þar m.a. nefna forkunnar fagr-
an altarisdúk sem hún saumaði og
notaður er nú við guðsþjónustur hjá
öldruðum hér í borg.
Ásta giftist miklum öðlings-
manni, Ólafi B. Kristjánssyni, og bjó
honum og bömum þeirra tveimur
fallegt og gott heimili sem bar mynd-
arskap hennar, og dugnaði og natni
þeirra beggja, fagurt vitni. Mann
sinn missti hún skyndilega 1979 og
var það henni mikill og sár missir
sem hún tókst þó á við af piýði og
reisn. Þau bjuggu mestallan sinn
búskap í Meðalholti 19, en 1989
flutti hún að Aflagranda 40.
Síðustu árin urðu Ástu erfið.
t
Ástkær eiginmaður minn,
ÓLI ÞÓR HJALTASON
múrarameistari,
Hringbraut 11,
Hafnarfiröi, x
lést á heimili sínu þriðjudaginn 6. febrúar.
Reynheiður Runólfsdóttir.
t
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
THOR JENSEN G. HALLGRÍMSSON,
Kleppsvegi 134,
andaðist á Grensásdeild Borgarspítalans þriðjudaginn 6. febrúar.
Þóra Hallgrímsson, Guðni Georg Sigurðsson,
Margrét Camilla Hallgrimsson, Ólafur Már Asgeirsson,
Elín Asta Hallgrímsson, Sigurbjörn Sveinsson,
Thor Ólafur Hallgrimsson, Ingibjörg Jóhannsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Hún átti erfitt með að sætta sig
við þær hömlur sem hrörnandi lík-
ami setti henni. Því hljótum við sem
unnum henni að fagna þeirri lausn
sem hún hefur nú fengið, þótt að-
skilnaður sé ætíð erfiður og trega-
blandinn.
Ásta var okkur systrunum meira
en aðeins móðursystir. Hún kom á
heimili foreldra okkar 11 ára göm-
ul og fylgdi þeim að mestu upp frá
því þar til hún fór að standa á eig-
in fótum, og jafnvel eftir það var
þeirra heimili hennar heimili uns
hún stofnaði sitt eigið. Hún var
okkur því einnig sem önnur móðir
eða eldri systir. Á ýmsum tímamót-
um í lífi okkar, og raunar ávallt í
blíðu og stríðu, stóð hún við hlið
okkar og studdi á ýmsa lund. Hún
kenndi okkur margt sem við höfum
síðan búið að. Allt þetta og margt
fleira viljum við nú reyna að
þakka. Hún sagði eitt sinn fyrir
skemmstu, þegar hún í vanmætti
sínum varð að leita til einnar okk-
ar, að við hlytum að vera orðnar
þreyttar á þessu stöðuga kvabbi.
Svarið sem hún fékk fólst í því
að minna hana á nokkuð af því
sem hún hafði fyrir okkur gert og
láta hana vita að innlegg hennar
væri stórt. Hún virtist þakklát því
svari og víst er að hún náði ekki
einu sinni að nýta sér vextina eina
af þeim gilda sjóði sem hún hjá
okkur átti, höfuðstólinn á hún enn
og vel það. Hafi hún þökk fyrir
það allt.
Börnum hennar og öðrum ástvin-
um vottum við einlæga samúð og
biðjum þeim blessunar Guðs.
Guðrún, Laufey, Lilja,
Sveinbjörg og Kristín
Guðmundsdætur.
Mágkona mín, Ásta María Mark-
úsdóttir, er látin eftir erfið veikindi.
Það er hlutskipti okkar sem náum
háum aldri að vera sífellt að kveðja
fjölskyldumeðlimi og vini. Þótt ald-
ur sé orðinn hár hjá þeim sem fara
og kraftur farinn að dvína, þá
myndast ávallt tómarúm og söknuð-
ur hjá okkur sem eftir lifum. Hugur-
inn leitar til baka og við yljum okk-
ur við minningamar, þegar gaman
var að hittast og gleðjast á góðum
stundum.
Ásta var gift Olafi Kristjánssyni,
hálfbróður mínum. Faðir hans,
Kristján Jóhannsson skipstjóri,
fórst með skipi sínu og allri áhöfn
þegar Ólafur var fimm ára, en hann
var elstur af fjórum systkinum.
Móðir hans, Guðmunda Guðmunds-
dóttir, giftist síðar Benóný Stefáns-
syni stýrimanni og eignuðust þau
fjórar dætur.
Þegar Ólafur kom með Ástu á
heimili foreldra minna leist okkur
öllum vel á þessa fínlegu og prúðu
stúlku, hún var fáguð í allri fram-
komu en bak við hið rólega fas var
sterkur vilji. Hún var mjög greind,
félagslynd að eðlisfari og glaðleg í
góðra vina hópi. Þegar þau giftu
sig var Ólafur bátsmaður á togaran-
um Hilmi sem sigldi til Englands
öll stríðsárin, skipi hans hlekktist
ekki á sem betur fer. En erfitt hef-
ur það verið fyrir Ástu að vita
mann sinn í þeirri miklu hættu sem
þessar ferðir voru.
Ólafur hætti á sjónum og starf-
aði sem netagerðarmeistari og
verkstjóri hjá Hampiðjunni í
Reykjavík. Þau byggðu sér hús í
Meðalholti 19, og bjuggu þar alla
tíð síðan. Þau eignuðust tvö börn,
Ingibjörgu og Benóný Markús.
Heimili þeirra var fallegt og smekk-
legt. Þau voru bæði fagurkerar.
Ásta skreytti heimilið með fallegum
útsaumi, og á ferðum sínum til
Englands keypti Ólafur afar fallega
muni sem prýddu heimilið. Þarna
var gott að koma. Þau voru bæði
mikið fyrir tónlist og áttu gott
plötusafn með stórsöngvurum og
klassískri tónlist.
Við Ásta giftumst um svipað
leyti, en við hjónin fluttumst út á
land og dvöldum þar í nokkur ár.
Þegar við komum aftur til Reykja-
víkur bjuggum við í Hlíðunum og
þá kynntist ég Ástu vel. Við vorum
báðar meðlimir í Kvenfélagi Há-
teigssóknar og þar vann Ásta allt
sem hún mátti. Hún var forkur
dugleg við allar hannyrðir og það
var ekkert smáræði sem hún saum-
aði og pijónaði fyrir basarinn okk-
ar. Hún tók oft að sér muni sem
okkur voru gefnir en þurfti að lag-
færa, svo þeir væru boðlegir á bas-
arinn. Hún vann einnig lengi sem
sjálfboðaliði á vegum Kvenfélagsins
við ýmis hjálparstörf í Lönguhlíð,
húsi aldraðra.
Ólafur andaðist snögglega úr
hjartabilun. Börnin voru þá gift og
flutt að heiman. Ingibjörg giftist
til Danmerkur þar sem hún býr
með manni sínum og sonum. Til
þeirra fór Ásta oft og hafði af því
mikla ánægju. Benóný Markús
kvæntist og flutti til ísafjarðar um
tíma, en þau komu svo aftur til
Reykjavíkur.
Ásta var úr stórum systkinahópi
sem var mjög samrýndur. Einnig
hafa systkinadæturnar látið sér
mjög annt um hana og var það
henni mikill styrkur eftir að hún
missti Ólaf.
Eftir að ég var líka orðin ein,
gerðum við okkur ýmislegt til
ánægju saman, fengum okkur fasta
miða í leikhús og óperu, og sóttum
söngskemmtanir. Einnig fórum við
í stuttar ferðir um landið.
Eftir lát manns síns skipti Ásta
um húsnæði. Hún keypti sér íbúð
á Aflagranda 40. Þar leið henni
vel. Þar naut sín listfengi hennar.
Undir handleiðslu Stefaníu Snæv-
arr, handavinnukennara og leið-
beinanda í þjónustumiðstöð aldr-
aðra á Aflagranda, saumaði Ásta
hvert verkið öðru fallegra, sem hún
svo gaf og gladdi með börn sín og
barnabörn. Hún saumaði einnig alt-
arisdúk sem, eftir að hafa verið
vígður, er notaður þegar guðsþjón-
ustur eru haldnar í þjónustuhúsum
aldraðra.
Fyrir nokkrum árum varð hún
fyrir því áfalli að detta og mjaðmar-
brotna. Það gekk illa að laga brotið
og þurfti að skera hana tvisvar
upp. Þetta reyndi mikið á þessa
fullorðnu konu og heilsunni hrakaði
fljótt. Hún vildi helst hvergi vera
nema á Aflagranda. Þar átti hún
vini og hafði félagsskap. Þar bjuggu
einnig Guðmundur hálfbróðir minn
og Unnur kona hans sem allt vildu
fyrir hana gera. Einnig reyndust
systkinadæturnar henni eins og
bestu dætur. En enginn má sköpum
renna. Hún var flutt á Borgarspít-
ala og þaðan á Hvítabandið. Ingi-
björg dóttir hennar kom og dvaldi
hjá mömmu sinni öllum stundum
sem hún mátti. Svo var einnig um
Benóný og Guðfinnu tengdadóttur
hennar, Sveinbjörn bróður hennar
og Önnu konu hans. Öll reyndu þau
að létta henni þennan erfiða tíma.
Hún sofnaði svo rólega, þriðjudag-
inn 30. janúar.
Ég kveð Ástu, þakka henni sam-
t
Systir mín,
AUÐUR KRISTÍN GUÐJÓNSDÓTTIR,
Höfðagrund 8,
Akranesi,
lést í Sjúkrahúsi Akraness 4. febrúar.
Útför hennar fer fram frá Akraneskirkju
föstudaginn 9. febrúar kl. 14.00.
Þeim, sem vildu minnast hennar, er
bent á Krabbameinsfélag Akraness og
nágrennis.
Fyrir hönd annarra vandamanna,
Þorbergur Guðjónsson.
fylgdina og bið henni blessunar
guðs á nýjum leiðum.
Sigríður Benónýsdóttir.
Elsku amma mín er fallin frá og
miningarnar koma fram í hugann
ein af annarri. Skærustu bemsku-
minningar mínar em úr Meðalholt-
inu hjá ömmu og afa. Alltaf var
gott að koma til þeirra og þar var
margt brallað. Varla leið sú helgi
að ég væri ekki í Meðalholtinu
meðan við bjuggum í Reykjavík og
kom ég þá oftast á föstudagskvöldi
og fór á sunnudegi. Afi sem var
mikill morgunmaður fór í sund
snemma og vakti okkur ömmu með
nýjum rúnstykkjum. Á kvöldin las
amma fyrir mig og lét mig fara
með bænirnar sem hún hafði kennt
mér og fékk ég að ráða hvort ég
sofnaði í „afaholu“ eða „ömmuholu“
og svaf ég þá á milli þeirra um
nóttina eða þangað til ömmu fannst
ég vera orðin nógu gömul til að
sofa á hermannabeddanum við rúm-
ið. Amma sagði mér margar sögur
af sér og systkinum sínum þegar
þau voru ung og sérstaklega af
tveimur systrum sem dóu ungar.
Amma lagði mikið upp úr því að
kenna mér vísur og lög. Man ég
sérstaklega þegar hún kenndi mér
„Þú ert yndið mitt yngsta og besta"
þvi að þegar ég hafði lært það utan
að hljóp ég út á róló sem var neðst
í Meðalholtinu og söng hástöfum
fyrir krakkana í hverfinu. Mjög stolt
af því að kunna svona „fullorðins-
lag“. Á kvöldin fékk ég alltaf pyls-
ur alveg sama hvað var í matinn,
þá var ég á „sérfæði“, pylsum, sem
amma vissi að mér þóttu góðar.
Og þótt skrítið sé hef ég ekki enn
fengið nóg af þeim þó að þær hafi
verið borðaðar kvöld eftir kvöld í
Meðalholtinu.
Alltaf var nóg að gera hjá ömmu
í Meðalholtinu. Eitt sumarið er ég
var stödd hjá ömmu fékk ég hana
til að búa til sultu með mér. Ég
hafði gengið um Meðalholtið og
nælt mér í rifsber hér og þar. Og
þó amma vissi að ég hafði nú ekki
fengið leyfi, þá sagði hún ekkert
og úr rifsbeijunum urðu tvær góðar
krukkur. Þegar ég varð eldri tók
ptjónaskapur og útsaumur við.
Amma var mikil hannyrðakona og
kenndi mér bæði að pijóna og
sauma út og þegar ég byijaði í
handavinnu í skóla hálfleiddist mér
til að byija með því að ég kunni
þetta allt.
Amma var í Kvenfélagi Háteigs-
kirkju og gaf mikið af handavinn-
unni sinni á basara þar. Ég skildi
ekki hvernig hún gat setið og gert
svona fallega hluti og gefið þá svo
á basarinn en hún hafði yndi af
því. Ég var átta ára þegar við flutt-
um á Isafjörð, en ég kom oft suður
til að vera hjá ömmu og afa. Og
eftir að afi dó kom amma oft um
jólin eða við fórum suður til hennar.
Þegar ég var 15 ára fór ég í
heimavistarskóla og í helgarfríum
kom ég til ömmu og henni fannst
nú ekkert mál að við værum þijár
hjá henni í herberginu í kjallaranum
og oft var það svo að við urðum
miklu fleiri. Þegar ég var tvítug
flutti ég svo í herbergið í kjallaran-
um í nokkra mánuði og fannst
ömmu mjög gaman að því þegar
ég gerði mér smá eldhýs í þvotta-
húsinu, en ég var ekki sú fyrsta sem
það gerði. Eftir að ég fór að búa
og eiga börnin mín minnkuðu sam-
skipti okkar, en amma hafði góða
skýringu á því. Hún sagði við mig:
„Þú heur nóg að gera með þín börn
en ég veit að þú hugsar til mín.“
Mér þótti vænt um að heyra það.
Amma gaf Arnóri syni mínum búta-
saumsteppi í skírnargjöf sem fór
oft á sýningar. Ég var mjög stolt
af handávinnukunnáttu ömmu. Með
því síðasta sem hún vann í höndun-
um var altarisdúkur sem vígður var
með viðhöfn í salnum á Afla-
granda, en þá var amma farin að
veikjast.
Elsku amma, þú hefur fengið
hvíldina og komin til afa og minn-
inguna um þig geymum við í hjarta
okkar.
Þín,
Ásta María.