Morgunblaðið - 23.06.1996, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 23. JÚNÍ 1996 23
i=-
veldisins. Þeir urðu að lúta í lægra
haldi eftir að hershöfðingi Bret-
anna, Lord Kitchener, lét brenna
bæi þeirra og konur þeirra og börn
voru sett í fangabúðir. Talið er að
26.000 konur og börn hafi látið líf-
ið í þessum búðum og gætir ennþá
biturðar hjá Búunum ef minnst er
á þessi fangabúðamál. Sagt er um
Kitchener að hann hafi unnið stríð-
ið en glatað friðinum. Á fyrrihluta
þessarar aldar náðu Búarnir síðan
undirtökunum á stjómmálasviðinu
og seint á fimmta tug aldarinnar
settu þeir hin fyrstu svokölluðu
„Apartheid“-lög, sem hafa verið
blettur á suður-afrískri sögu æ síð-
an. Þeir héldu síðan um taumana
arborgar, sem nefnd hefur verið
„Chicago" Afríku. Umferðin var
óhugnanleg og á einum stað, þar
sem við þurftum að greiða vegar-
toll, voru skilti þar sem fólki var
ráðlagt að hafa bílglugga lokaða
og dyr læstar meðan það keyrði í
gegn. Það er víst eitthvað um að
fólk sé rifið úr bílum sínum og rænt.
Síðasti áfangi leiðarinnar var
landamærabærinn Messina, en áður
en komið er að honum er ekið yfir
fjallaskarðið „Souþpans Berg Pas“,
sem er nokkuð seinfarið en ógleym-
anlegt. í Messina gistum við hjá
kunningjum okkar og þar var okkur
boðið í síðustu griilmessuna á leið
okkar um Suður-Afríku. Þegar ég,
eftir miðnættið,
staulaðist í rúmið
töluvert slompaður
eftir allt rauðvínið,
hugsaði ég með eft-
irvæntingu til
Zimbabwe, sem
beið eftir okkur í
myrkrinu. Mér
fannst ég heyra hlé-
barða öskra hinum
megin við Limpobo-
ána, en sennilega
hefur það verið
Bakkus konungur
að spila með ímynd-
unaraflið eina ferð-
ina enn. Þó að við
höfum aðeins skoð-
að brot af þessu
stórfenglega landi,
tókum við með okk-
ur minningar sem
munu ylja okkur
um ókomna tíð. Og
handa hinum gest-
risnu íbúum þessa
stórfenglega lands
höfum við þessi orð:
Baie Danke.
BÖRNIN framan viö fiskabúr í Two Ocean-sædýra-
safninu.
ZIMBABWE
Messlna
Souþpans Berg Pas
TR/NSVAAL
PRETORIA
Bloemfontein
GOÐRAR-
VONARHÖFÐI
Á TRÖLLA-
SKAGA
Ferðaaætlunm upp
Afríku er nú í nokkru
uppnami vegna
ófriðarástands
Windhoek:
Gobrar-
vonarhöfbi
Jóhannesar-
borg
V
&
Durban
AFRIK
200km
Knysna
Cape Town
Góbrarvonarhöfbl
Port Elisabeth
1. áfangi
vorum svo sannnarlega sjónmengun
á þessum stað æsku og hreysti.
Segja má að við höfum laumast á
braut, við fyrstu morgunskímu dag-
inn eftir, við lítinn orðstír.
Frá Jeffrey’s Bay var haldið í
norður 900 km leið til Bloomfon-
tein, sem er höfuðstaður fylkisins
Orange Freestate. Þetta fylki ásamt
Transvaal er höfuðvígi Búanna
(Afríkaner) í Suður-Afríku. Búarnir
höfðu komið til Cape á 17. öld og
mættu þar lítilli mótspyrnu inn-
fæddra. Þeir dreifðust um Cape-
fylki og sköpuðu sér þar sitt eigið
himmnaríki á jörð með biblíuna í
annarri hendi og byssuna í hinni
eins og sagt er. Þar undu þeir glað-
ir hag sínum þar til tjallinn fór að
abbast upp á þá og setja alls konar
fáránleg lög, t.d. að banna þeim
að hreppa svertingjana í þrældóm
og annað eftir því. Þessu undu
Búarnir illa, pökkuðu saman fögg-
um sínum og stormuðu í norðurátt
og settust að í Transvaal og Orange
Freestate.
Um síðustu aldamót sauð svo
aftur upp úr og háðu Bretar og
Búar biturt stríð, þar sem Búarnir
börðust gegn vígvél breska heims-
þar til Mand-
ela tók við,
fyrir tveimur
árum.
Flestir
höfðu spáð því
að allt færi til
andskotans
þegar ANC
tæki við en
það hefur far-
ið á annan veg
og hafa hlut-
irnir gengið
furðanlega vel
fyrir sig. Það
er helst að
Zulu-ættbálk-
urinn sé með
einhvern derr-
ing en þeir
vilja sjálfs-
stjórn í Natal-
héraði þar sem
þeir eru fjöl-
mennastir. Hvítir jafnt sem svartir
bera mikla virðingu fyrir Mandela,
sem teljast verður með mestu stór-
mennum aldarinnar. Glæpir eru því
miður algengir í landinu og varast
skal að vera á ferð að næturlagi.
Ennfremur er alls óljóst hvað tekur
við er Mandela fellur frá.
Gestrisnir Búar
Eitt er það sem einkennir Búana
og Suður-Afríkubúa almennt, en
það er hin óviðjafnanlega gestrisni
þeirra. Hvar sem við stungum niður
fæti var okkur boðið í grill. Grillið
(braai) kemst næst því að vera
helgiathöfn hjá Búunum og eiga
þeir það til að byrja á morgnana
og halda áfram langt fram á kvöld
og allan tímann flýtur bjórinn og
vínið og stórar steikur krauma á
grillinu. Fyrir heilsuræktarfrík hlýt-
ur Suður-Afríka að vera hreint hel-
víti en fyrir okkur, sem finnst gott
að úða í okkur blóðsteikum og feit-
um pylsum og kneifa ölið, var þetta
paradís.
Frá Bloomfontein var keyrt norð-
ur Transvaal og var lítið að sjá á
leiðinni, endalausar sléttur. Keyra
þurfti í gegnum úthverfi Jóhannes-
P.S.
VIÐ þessa frásögn er því
að bæta að hún er send
frá Iringa í Tanzaníu 6.
júní sl. þar sem fjölskyld-
an þurfti að halda kyrru
fyrir í trúboðsstöð meðan
beðið var varahlutar í
millikassa jeppans góða.
„Það eru allir hressir og
andinn furðu góður í
hópnum miðað við að-
stæður,“ skrifar Friðrik.
„Það má segja að þetta
sé búinn að vera góður
tími fyrir sálina, því hér
erum við á trúboðsstöð
langt frá ölium manna-
byggðum. Hér er beðist
fyrir kvölds og morgna
og við höfum verið að
hjálpa til við að byggja
kirkju o g annað smávægi-
legt. Annars notuðum við
tímann og f órum til
Zansibar. Þar vorum við
í viku og má segja að það
hafi verið hápunktur
ferðarinnar það sem af
er. Þetta er algjör para-
dís og ef þið þekkið ein-
hvern sem þjáist af þung-
lyndi, endilega sendið
hann þangað. En nánar
um það síðar.“
I næstu grein hins veg-
ar segir frá öðrum
áfanga leiðarinnar, um
Zimbabwe og Zambíu. En
nú er einnig komið á dag-
inn að einhver breyting
verður á ferðaáætluninni,
þar sem bæði Zaire og
Chad eru lokuð lönd um
þessar mundir og senni-
lega verður því fjölskyld-
an að taka stefnuna upp
til Egyptalands í staðinn.