Morgunblaðið - 19.07.1996, Blaðsíða 44

HEIMILISLÍNAN
- Heildarlausn á Jjármálum
einstaklinga
0 BIINAÐARBANKI ÍSLANDS
Jtewúát
-setur brag á sérhvern dag!
MORG UNBLAÐIÐ, KRINGLAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉV 569 1181,
rÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL(SCENTRUM.IS / AKUREYRI: IIAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 19. JÚLÍ1996
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Islenskt
grænmeti
gegn sjúk-
dómum og
svefnleysi?
ÞAÐ er ástæða til þess að ætla
að grænmeti, sem ræktað er á
íslandi, sé ríkara af melantón-
íni en annað grænmeti, að
mati þýska líffræðingsins Dr.
Rolf Dubbels. Hann uppgötvaði
fyrstur manna að efnið finnst
í grænmeti og ávöxtum, en
melantónín hefur verið mikið
til umræðu undanfarið og mik-
il eftirspurn eftir því, sérstak-
lega í Bandaríkjunum þar sem
framleiðendur melantónín-
taflna anna ekki eftirspurn.
Melatnónín er náttúrulegt
efni, sem mannslíkaminn fram-
leiðir fram eftir aldri. Efnið
hefur um nokkurt skeið verið
framleitt í töfluformi og margir
trúa því að neyslan komi í veg
fyrir svefnleysi og hafi fyrir-
byggjandi áhrif á ýmsa alvar-
lega sjúkdóma auk þess að
hægja á öldrun líkamans.
Töframáttur melantóníns
Dr. Dubbels hefur mikla trú
á töframætti melantóníns og
segir að í framtíðinni gæti rétt
mataræði ásamt tveggja tíma
útiveru á dag m.a. komið í veg
fyrir svefnleysi.
Líffræðingurinn notaði tím-
ann, þegar hann var staddur
hér' á landi í sumarleyfi, til
þess að rannsaka tómatana í
gróðurhúsunum í Hveragerði.
„Ég hef mikinn áhuga á að
koma aftur og rannsaka græn-
metið í gróðurhúsunum betur,
þar sem aðstæður hér eru mjög
sérstakar. Birta skiptir miklu
máli við myndun efnisins og
hér er meiri birta yfir sumar-
tímann en annars staðar í Evr-
ópu,“ sagði Dr. Dubbels, sem
tók nokkrar tómatplöntur með
sér heim til Bremen til frekari
rannsókna.
■ Neysla ávaxta/B2
Sex börn með
keisaraskurði
SÓLRÚN Ósk Gestsdóttir átti
sitt sjötta barn í gærmorgun og
var það tekið með keisaraskurði
en öll börn hennar hafa komið í
heiminn með þeim hætti. Fyrir á
hún eina stúlku og fjóra drengi
og er elsta barnið 19 ára.
Nýjasta barnið er 15 marka
drengur og innan tíu daga fer
hann heim með móður sinni og
föður, Ingvari Samúelssyni, til
Reykhóla á Barðaströnd.
Sólrún segir að keisaraskurð-
ur hafi þótt óhjákvæmilegur þeg-
ar hún átti fyrsta barnið, þá 19
ára. Síðan hafi þótt óæskilegt að
reyna á legið og börnin því öll
verið tekin með keisaraskurði.
Aðspurð segist Sólrún Ósk
ekki ætla sér að eignast fleiri
börn, en þó sé aldrei að vita nema
hún sé rétt byrjuð á seinni hálf-
leik. „Það segir a.m.k. maðurinn
minn,“ segir Sólrún hlæjandi.
Hún segpr að nokkrar barnmarg-
ar fjölskyldur séu á Reykhólum
og líklega megi rekja ftjósemina
til þangsins, eins og Japanir
gera, en á Reykhólum er starf-
rækt þörungaverksmiðja.
Óskar Samúel 3ja ára reyndi
að gefa litla bróður sínum bolta
í heimsóknatímanum á fæðing-
ardeild Landspítalans í gær.
Rannsókn á vinnslu sauðamjólkur
gerð á Hvanneyri
LAMBAKJÖT af nýslátruðu er nú á boðstólum í verslun Nóatúns,
Nóatúni 17 í Reykjavík, en einungis er um takmarkað magn af svo-
kölluðum mjólkurlömbum að ræða eða samtals um 30 dilkr. Kjötið,
sem um ræðir, er af lömbum frá Hvanneyri í Borgarfirði, en þar er
um þessar mundir verið að gera tilraun með að mjólka ær og rann-
saka innihald mjólkurinnar og magn, m.a. með hugsanlega osta-
vinnslu í huga. Að sögn Sveins Hallgrímssonar, sem stjórnar rannsókn-
inni, hefur sambærileg rannsókn ekki verið gerð hér á landi í 12 ár.
Einn þekktasti ostur í heimi,
Roquefort, er framleiddur úr geita-
og ærmjólk, en í samnefndu héraði
í Frakklandi eru mjólkaðar 800-900
þúsund ær vegna framleiðslu á
ostinum.
Sveinn sagði að nú væri verið
að gera tilraun með að mjólka um
20 ær á Hvanneyri, og álíka fjöldi
bætist í hópinn í næstu viku ef lömb
þeirra áa verða þá orðin sláturhæf.
Hann sagði að rannsókn þessi væri
nú unnin í samvinnu við Osta- og
smjörsöluna, Mjólkursamlagið í
Búðardal, Rannsóknarstofu mjólk-
uriðnaðarins í Borgarnesi og fyrir-
hugað væri að halda henni áfram
næsta sumar ef fjármagn leyfði.
Hugsanleg búbót fyrir
sauðfjárbændur
Morgunblaðið/Golli
„Fyrst og fremst er þetta gert
til að afla hagnýtrar og vísindalegr-
ar þekkingar í sambandi við nýt-
ingu á sauðamjólk, sem kannski
gæti orðið búbót fyrir einhveija
sauðfjárbændur á íslandi og veitir
ekki af,“ sagði Sveinn.
Að sögn Júlíusar Jónssonar,
kaupmanns í Nóatúni, hefur lamba-
kjöt af nýslátruðu aldrei verið jafn-
snemma á markaðnum og munar
það einum þreur vikum hve kjötið
er fyrr á ferðinni nú en í fyrra.
Verð á kjötinu í versluninni er 12%
hærra en á frosnu kjöti, og þannig
kostar t.d. lærið af nýslátruðu 825
krónur kílóið í stað 749 kr. sem
frosna kjötið kostar hjá Nóatúni.

Mjólkurlömb á
markað í dag

Vatnsbúskapur landsíns
er rýr eftir mildan vetur
MÆLINGAR Orkustofnunar á
vatnsbúskap hafa leitt í ljós að
vatnsforði landsins hefur rýrnað
stöðugt frá miðju ári 1994 og
grunnvatnsstaða vatna og áa lækk-
að umtalsvert. Árni Snorrason, for-
stöðumaður vatnamælinga Orku-
stofnunar, segir að meginorsök
lækkunar grunnvatnsstöðu sé sú
að síðastliðinn vetur var afar mildur
með tilheyrandi snjóleysi. Þetta
hefur að sögn Árna slæmar afleið-
ingar fyrir gróðurfar á hálendi en
getur einnig verið áhyggjuefni fyrir
vatnsveitur og orkufyrirtæki.
Árni segir að eftir nokkur góð
vatnsái hafi vatnsbúskapur versnað
hratt. „Ef við tökum vatnasvið
Reykjavíkur sem dæmi voru ágæt
vatnsár á árunum 1988 til 1994. í
fyrra og fram eftir þessu ári hefur
vatnsbúskapur rýrnað og enn sér
ekki fyrir endann á því,“ segir hann.
Hugtakið vatnsbúskapur er not-
að um breytingar, sem verða á
vatnsforða á tilteknu vatnasviði,
s.s. inn- og útstreymi eða uppgufun
úr ám eða vötnum. Þegar vatnsbú-
skapur er lélegur er gengið á
vatnsforða vatnasviðsins.
Ástandið verst á hafísárunum
Gott dæmi um þróun mála er
Kleifarvatn á Reykjanesi en Árni
segir vatnamælingar þar gefa
nokkuð góða vísbendingu um vatns-
búskap, að minnsta kosti sunnan-
og vestanlands. „Frá miðju ári 1994
hefur vatnsstaða hrapað í Kleifar-
vatni. Á þeim tíma var staðan góð
Vatnsborðsl Kleifarvatni Heimild: Vatnamælingadeild O íæð í frá 1985 rkustofnunar M.y.s 142
k REYKJAVÍK^2f V Klelfar-r < vatn "
1/11

t tó.a jr 140
jfe A 139
s 138
T~ co co N. co 5§ § 1 1990 P> O) ss s i 1995 <o O) 137
en svipar nú til þess sem var á
þurru árunum fyrir 1988,“ segir
Árni.
Grunnvatnsstaðan er þó ekki eins
neðarlega og hún var á hafísárun-
um í kringum 1965. Þá var vatnsyf-
irborð í sögulegu lágmarki en sam-
felldar mælingar hófust árið 1947.
Ekkert að óttast
Jóhann Már Maríusson, aðstoð-
arforstjóri Landsvirkjunar, segir
ekki ástæðu til að óttast að slakur
vatnsbúskapur komi niður á orku-
framleiðslu Landsvirkjunar. „Við
fylgjumst með þessu en ég held að
menn séu ekkert alltof hræddir við
þetta. Ég get ekki séð annað en
að við fyllum Þórisvatn í haust,"
segir hann.
Sjúkrahús
Patreksfjarðar
Starfssviði
verðibreytt
MEÐAL þeirra tillagna, sem lagðar
hafa verið fram til lausnar fjár-
hagsvanda Sjúkrahúss Patreks-
fjarðar, er að störfum ljósmóður
og meinatæknis verði breytt þannig
að þau taki að sér fleiri verk en
heyra undir þeirra þrönga sérsvið.
Um 20 börn fæðast á sjúkrahúsinu
árlega og 40-50 börn eru í ung-
barnaeftirliti.
Fundur verður í stjórn sjúkra-
hússins nk. þriðjudag og þá verða
tillögurnar teknar til umfjöllunar.
Heilbrigðisráðuneytið þrýstir fast á
að breytingar verði gerðar á rekstr-
inum, en að mati þess hefur tals-
vert skort á eðlilegt aðhald með
rekstrinum undanfarin ár.
■ Aðhald með/23