Morgunblaðið - 28.07.1996, Qupperneq 2

2 B SUNNUDAGUR 28. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Enginn þjóð býr til
jafnijölbreytta bjóra
og Belgar. Steingrím-
ur Sigurgeirsson
kynnti sér belgísku
bjórflóruna.
Steingrím Siqurqeirsson
BRETAR eru þeir sem mest
drekka af belgískum bjór
utan Belgíu og hefur
Stella Artois verið með
mjög sterka stöðu allt frá að hann
kom fyrst á Bretlandsmarkað árið
1932. Hann hefur nú um árabil
verið mest seldi innflutti bjórinn í
Bretlandi. Umsvifamesta fyrirtæk-
ið í belgískum bjóriðnaði heitir Int-
erbrew, sem er meðal fímm stærstu
bjórfyrirtækja í heimi.
Interbrew styrkti stöðu sína
verulega með kaupum á kanadíska
brugghúsinu Labatt á síðasta ári.
Það er þekkt fyrir bjóra á borð við
Rolling Rock, Labatt Ice og Labatt
Blue og ræður yfir um 42% af
kanadíska markaðnum. Þá flytur
Labatt meira af bjór inn á Banda-
ríkjamarkað en nokkuð annað er-
lent fyrirtæki.
Nick Holmes, sem stjórnar að-
gerðum Interbrew í Bretlandi og
fleiri ríkjum, sagði að þarna væru
vissulega tveir menningarheimar
í bjórnum er mættust og væri
þetta mjög athyglisvert tæki-
færi fyrir Interbrew. Þá er fyr-
irtækið eigandi hollenskra
brugghúsa s.s. Oranjeboom.
Kjarninn í Belgíu
Kjarni bjórframleiðslu Int-
erbrew er hins vegar í Belgíu
en hvergi annars staðar í
heiminum er lagður meiri
metnaður í bjórinn en þar.
Belgar eru mestu bjórneyt-
endur veraldar og slá til dæm-
is Þjóðveija auðveldlega út í
þeim efnum. Framboðið og §öl-
breytnin er nær óendanleg og að
mörgu leyti má segja að Belgar séu
jafnstoltir af bjórnum sínum og
Frakkar eru af víninu.
Tveir af mest seldu bjórum Belg-
íu eru í eigu Interbrew, annars
Belgíska
biórflóran
GRAND Place, mið-
punktur höfuðborgar-
innar Brussel.
I BELGÍU gera menn
kröfu til þess að hver
bjór sé borinn fram í
réttu glasi er dregur
fram sérkenni hans og
byggist á gömium
hefðum.
vegar Jupiler, sem er mest seldi
bjórinn í Belgíu en er ekki fluttur
út, og hins vegar Stella Artois, sem
er mest seldi belgíski bjórinn utan
Belgíu. Varð Interbrew til á sínum
tíma við samruna þessara tveggja
gömlu samkeppnisaðila, Artois og
Jupiler og er enn í eigu fjölskyldn-
anna er áttu þau fyrirtæki.
Stærsti markaðurinn fyrir Stella
Artois er í Bretlandi og eru þar
árlega seldar átján milljónir kassa.
Nick Holmes segir Stellu vera
bjór í efri gæðaflokki og einkenn-
ist bragð hans af humli og þó
nokkrum biturleika. Hann sé því
ekki auðveldur í fyrstu en tilvalinn
fyrir þá er kunni að meta gæða-
bjóra.
Enga vanvirðingu
í Belgíu er það talið sjálfgefið
að allir bjórar séu bornir fram í
„sínum“ glösum og annað talið
vera vanvirðing við viðskiptavin-
inn. Þetta segir Holmes að hafí
valdið nokkrum erfiðleikum í Bret-
landi. Kráareigendur hafí verið
tregir í byrjun og m.a. borið við
að gestirnir myndu hreinlega stela
glösunum. í Belgíu sé hins vegar
ekki litið á það sem vandamál
heldur jákvæðan hlut þar sem við-
skiptavinurinn hafí þá eitthvað
heima hjá sér er stöðugt minni
hann á bjórinn. Þá hafí verið bent
á að þetta sé flókið í framkvæmd
og vissulega sé það rétt, Belgía
sé líklega einhver flóknasti bjór-
markaður í heimi.
Breski markaðurinn byggist
fyrst og fremst á bjórum af „ale“-
gerð, flesta þýska bjóra er hægt
að flokka sem pilsner og írska bjóra
sem dökkan „stout“-bjór. í Belgíu
er hins vegar að fínna óteljandi
tegundir bjóra, sem drukknir eru
við ólík tækifæri. Bjórar fyrir vetur
og bjórar fyrir sumar. Bjórar er
henta sem fordrykkur og bjórar er
eiga vel við sæta eftirrétti. Bjórar
fyrir síðdegissnakk á kaffíhúsi og
bjórar fyrir heimspekilegar umræð-
ur á kvöldin.
Ljósi bjórinn vinsæll
Um 40% af belgíska bjór-
markaðnum er ljós bjór sem
bruggaður er úr hveiti og
byggi. Er þar bæði um að ræða
bjór í pilsner-stíl sem hvítan bjór
eða Vitbier. Ekki er óalgengt að
bjórinn sé kryddaður og er Hoega-
arden ágætt dæmi en út í hann
er bætt kóríander og appelsínu-
berki, er bætir við votti af ávöxtum
í bragðið. Upphaflega var ástæðan
fyrir þessu sú að bjórinn þótti nokk-
uð súr og var kryddum bætt við
til að gefa honum sætleika. Bjór
þessi var upphaflega bruggaður af
munkum í bænum Hoegaarden og
var framleiðslunni nær alveg hætt
á sjötta áratugnum vegna vin-
sælda pilsnersins. Árið 1966 hófst
hins vegar framleiðslan á ný og
hafa vinsældir Hoegaarden stöðugt
farið vaxandi síðan, enda um yndis-
legan bjór að ræða. Hann er léttur
og ferskur, hvítgulur og þoku-
kenndur á lit.
Klausturbjór og trappisterar
Mikið af bjórframleiðslu Belgíu
er bundið við ákveðin klaustur og
er skýringin auðvitað sú að vegna
landfræðilegrar stöðu Belgíu gátu
munkarnir ekki stundað vínrækt
líkt og til dæmis franskir munkar.
Fimm klaustur trappista-reglunnar
brugga enn sinn eigin bjór og eru
þessir trappista-bjórar Chimay,
Orval, Rochefort, Westvléteren og
Westmalle. Sum klaustur seldu
hins vegar réttinn til bjórfram-
léiðslunnar og eru slíkir bjórar
nefndir „klaustur“-bjórar. Einn sá
þekktasti er Leffe, sem tæknilega
séð má líkja við breskan „ale“, en
sérkenni slíkra bjóra er að jastrið
er látið geijast ofan á hitunni. Leffe
er hins vegar léttari en breskt a/e
og að mati sumra er nær að tala
um blöndu af pilsner og ale. Hinn
ljósi Leffe Blonde er sá þekktasti,
hinn dökki Leffe Brune er sætari
og Leffe Triple er sterkastur og
flöskugetjaður.
Gueuze og Kriek
Af öðrum belgískum bjórum má
nefna sk. „lambic“-bjóra er draga
nafn sitt af bænum Lambeek. Þetta
eru hveitibjórar er byggjast á eins-
konar sjálfbærri geijun. Engu geri
er bætt við heldur eru gluggar
opnaðir og náttúruleg ger látin
streyma inn yfir nóttina. Bjórar
þessir eru gjaman látnir þroskast
á eikartunnum er áður voru notað-
ar undir púrtvín og geymdir í allt
frá sex mánuðum upp í þijú ár.
Bjórinn, sem loks er settur á mark-
að, er yfirleitt blanda af gömlum
og ungum bjór, ekki ósvipað því
sem gerist með til dæmis sérrí eða
kampavín. Blandaður lambic-bjór
er kallaður „Gueuze" og er hann
stundum flokkaður sem „kampa-
vín“ bjórheimsins, enda gjarnan
seldur í flöskum með kampavíns-
tappa og létt freyðandi vegna
áframhaldandi geijunar í flösk-
unni.
En ef Gueuze er kampavín bjór-
heimsins eru Kriek og Framboise
rósakampavínin. Heilum kirsuberj-
um (kriek) eða hindbeijum
(framboise) er bætt út í lambic-
bjórinn og hann látinn geijast
áfram. Bestu bjórarnir af þessu
tagi eru þurrir og búa yfír nær
sömu fágun og kampavín. Einnig
eru hins vegar til sætari útgáfur
fyrir fjöldamarkaði.
Loks má nefna mjög sterka bjóra
í a/e-flokknum og óteljandi fjölda
staðbundinna bjórstíla.
FYRIR nokkrum mánuðum opn-
aðist nýr möguleiki fyrir ís-
lenska neytendur til að nálgast
athyglisnverð vín er sérstakur
sérpöntunarlisti var tekinn í
gagnið í öllum verslunum ÁTVR.
Vissulega voru ekki mörg vín
á listanum í upphafi og menn
verða að vera reiðubúnir að
leggja á sig ákveðið erfíði til að
nálgast þau. Fara verður í versl-
un, fylla út sérstakt pöntuna-
reyðublað, greiða 400 króna
pöntunargjald og sækja síðan
vínið um tveimur dögum síðar. í
(jósi þess hvaða vín eru þarna í
boði getur það hins vegar vel
verið þess virði að leggja þetta
ásig.
Suður-Afríka
Á sérpöntunarlistanum er til
að mynda fyrsta suður-afríska
vínið sem hér býðst í almennri
sölu. Um er að ræða Nederburg
Cabernet Sauvignon 1992 (1.260
kr.) frá héraðinu Paarl. Neder-
burg er með þekktari framleið-
endum suður-afrískra vína jafnt
innan Suður-Afríku sem utan.
Suður-Afríka er með mest
spennandi víngerðarlöndum
heims þessa stundina og þetta
vín er um margt dæmigert fyrir
rauðu Cabemet-vínin þaðan.
Ilmur er ljúfur, ögn brenndur;
bragð mjúkt og þægilegt, reyk-
mettað og með sterkum jarð-
vegseinkennum. Vín er hentar
með flestu kjöti og ostum.
Ástralía
Ástralíuvinin hafa notið mik-
illa vinsælda á íslandi síðustu
árin og nú er loks hægt að fá vin
frá Rosemount Estate. Höfuð-
stöðvar Rosemount era í Hunter
Valley, einu elsta vínræktarhér-
aði Ástralíu, norður af Sydney.
Fyrirtækið var leiðandi í ástr-
ölsku byltingunni á Bretlands-
markað á síðasta áratug og vín
þess hafa sömuleiðis notið mikilla
Sérpöntunarlistinn
vinsælda á Bandaríkjamarkaði.
Rosemount South Australia
Shiraz 1994 (1.510 kr.) er ungt
vín, rauð-fjólublátt að lit. Ilmur
er þykkur og ögn tómatsósuleg-
ur, mikið, mikið af sætri eik.
Vínið einkennist af ungum
ávexti og krafti. Þrátt fyrir
kraftinn er það glettilega mjúkt
og minnir um margt á gott þykkt
kökukrem.
Rosemount Chardonnay 1994
(1.510 kr.) er eitt hinna sígildu
vína fyrirtækisins. Þetta er
Chardonnay frá Hunter Valley,
en loftslag þar er nokkuð frá-
brugðið suðausturhluta Ástralíu,
þaðan sem Chardonnay-vín á ís-
lenska markaðnum hafa flest
komið til þessa. Vínið er þungt
og mikið, sýrulítið og eikað.
Bananar og aðrir hitabeltis-
ávextir eru áberandi auk þess
sem greina má byssupúður. Til-
valið fyrir humarvertíðina!
Ítalía
Loks ber síðan að nefna tvö
afbragðs vín frá ítalska fram-
leiðandanum Masi. Fyrirtækið
hefur getið sér orð sem einn
besti framleiðandi Verona-hér-
aðsins og hefur m.a. lagt mikla
áherslu á að velja út ekrur, sem
eru dæmigerðar fyrir það besta
er héraðið hefur upp á að bjóða.
Hvítvínið Sérego Alighieri
1994 (1.280 kr.) er (júft sumar-
vín. Engin gífurleg dýpt en leik-
andi ferskleiki er ilmar af grænu
engi. Tilvalinn fordrykkur eða
með léttum réttum.
Rauðvínið Campofiorin 1991
(1.450 kr.) er hins vegar þyngra
vin frá ekrunni Campofíorin í
grennd við Marano di Valpolic-
ella. Það byggist aðallega á Cor-
vina-þrúgunni, en einnig Rondin-
ella, Molinara og Rossignola. Við
víngerðina hefur verið notið hin
gamla, hefðbundna „ripasso“-
aðferð er Masi-menn tóku upp
að nýju á sjöunda áratugnum.
Hefur fyrirtækið nú skráð „rip-
asso“ sem sérstakt vörumerki.
Með ripasso er í raun blandað
saman víngerðartækni tveggja
vínstfla héraðsins, Amarone og
Recioto annars vegar og Val-
policella hins vegar.
Ilmur Campofíorin er þungur
og jarðbundinn, minnir áþurrkuð
krydd og te. Bragð er mikið, fyll-
ing góð og það gefur af sér langt
eftirbragð. Vínið er ögn „ristað"
eða brennt á bragðið. Það hefur
náð þokkalegum þroska nú þegar
en ætti að batna í einhver ár í
viðbót. Hreinasta (júfmeti sem á
skilið góðan ítalskan mat.