Morgunblaðið - 12.09.1996, Qupperneq 8

8 FIMMTUDAGUR 12. SEPTEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
VIÐ markaðssetjum tvær útgáfur til að byija með. Þessa venjulegu sem allir þekkja
og síðan hátíðarútfærslu þar sem hann plokkar strengina . . .
SUS minnir á vaxtabyrði ríkissjóðs
Morgunblaðið/Ásdís
„ERTU bankastjóri eða eitthvað svoleiðis?“ spurðu þessir ungu
menn Friðrik Sophusson fjármálaráðherra.
Fimm fískikör af
fímmþúsundköllum
V AXTAGREIÐSLUR af lánum
rikissjóðs jafngilda rúmum þrett-
án milljörðum króna árlega. Fyr-
ir þessa upphæð mætti bjóða allri
íslensku þjóðinni í fimm daga
ferð til Bahamaeyja að mati SUS.
Samband ungra sjálfstæðis-
manna stóð fyrir uppákomu í
Kringlunni í gær til að minna á
vaxtagreiðslurnar. Fimm fiski-
kör voru fyllt af fimm þúsund
króna pappírssneplum og fjár-
málaráðherra boðið að koma og
skoða herlegheitin. Ungir sjálf-
stæðismenn sögðu að þar væri
komið jafngildi vaxtanna. Fjár-
málaráðherra sagðist líta á uppá-
komuna sem stuðningsyfirlýs-
ingu við stefnu sína um hallalaus
fjárlög.
Forræðismál
Sophiu Hansen
Réttar-
höldum
yfir Halim
frestað
UNDIRRÉTTUR í Istanbúl í Tyrk-
landi frestaði í gærmorgun réttar-
höldum vegna ítrekaðra brota
Halims Al, fyrrverandi eiginmanns
Sophiu Hansen, á umgengnisrétti
hennar og dætra hennar. Hvorki
Halim A1 né lögmaður hans komu
til réttarins.
Var dæmdur til
fangelsisvistar árið 1994
Halim A1 var dæmdur til 100
daga fangelsisvistar vegna 42
brota af 70 á umgengnisrétti
mæðgnanna í janúar árið 1994.
Dómnum var hins vegar hægt að
breyta í tæplega 500 kr. fjársekt.
Saksóknari hefur gefið út kæru
vegna seinni brota Halims A1 á
umgengnisrétti Sophiu, Dagbjart-
ar og Rúnu og átti að taka hana
fyrir í undirrétti í gærmorgun.
Dómari var ekki komin til réttar-
ins á tilsettum tíma og við eftir-
grennslan kom í ljós að hann hefði
boðað veikindaforföll. Annar dóm-
ari tók málið að sér, las yfir fyrir-
liggjandi gögn, yfirheyrð Sophiu
og frestaði réttarhaldinu til 14.
október nk. Hann sagðist myndi
gera allt sem í hans valdi stæði
til að Halim yrði viðstaddur næstu
réttarhöld. Með Sophiu í réttinum
voru lögmaður hennar, túlkur og
ræðismaður íslands í Istanbúl.
Dómarar hræðst að
taka málið að sér
í fréttatilkynningu frá samtök-
unum Bömin heim segir að við-
staddir hafi tekið eftir því að dóm-
arar í undirréttinum hefðu hræðst
að taka málið að sér. Fram kemur
að miklar iíkur séu taldar á því
að dómarinn kveði upp dóm vegna
brota Halims þann 14. október.
Mikið úrval af fallegum
síðbuxum frá CCCU6i&t&
Rauðarárstíg 1 sími 561 5077
Stjórnun sjúkrastofnana
Mikið hagrætt í
rekstri spítala
Anna Lilja Gunnars-
dóttir er forstöðu-
maður áætlana-
og hagdeildar Ríkisspítala.
Hún vinnur nú að doktors-
ritgerð í stjórnun á heil-
brigðissviði og mun gera
árangursrannsókn á deild-
um sjúkrahússins. Hún er
ein um það hér á landi að
hafa sameinað menntun í
hjúkrunarfræði, rekstrar-
hagfræði og rekstri heil-
brigðisstofnana.
- Af hverju ákvaðstu
að sameina áhuga þinn á
hjúkrun og viðskiptafræði?
„Ég útskrifaðist úr
hjúkrunarfræði frá Há-
skóla íslands 1985 og
hafði fyrir þann tíma lengi
velt því fyrir mér hvort ég
hefði átt að velja nám í
viðskiptafræði eða heilbrigðis-
greinum. Ég rak sælgætisgerð-
ina Opal í sex ár ásamt fjölskyldu
minni, þannig að ég var komin
með nokkra reynslu af viðskipt-
um þegar ég fór í hjúkrunarfræð-
ina. Þegar ég fór síðan að vinna
sem hjúkrunarfræðingur fannst
mér vanta skilning og traust á
milli þessara starfsstétta á
sjúkrahúsinu. Vegna fyrri
reynslu úr viðskiptalífinu langaði
mig að auka þennan skilning.
Eftir þetta ákvað ég að fara
til Bandaríkjanna og lauk námi
í viðskiptafræði, sem mér fannst
ekki miðast nógu mikið við þjón-
ustu, og fór því í annað nám í
Los Angeles og tók meistara-
gráðu í stjórnun á heilbrigðis-
sviði. Þá fór ég í doktorsnám.
Ég á aðeins eftir að ljúka ritgerð-
inni og er að byija á henni.“
- Getur þú sameinað starfíð
og ritgerðarskrif á einhvern hátt?
„Ég er í nefnd á vegum fjár-
málaráðuneytisins um árangurs-
stjórnun í ríkisrekstri og ég ætla
að setja þá hugmyndafræði í
gagnið á nokkrum deildum á rík-
isspítölunum. Svo geri ég árang-
ursmælingar fyrir og eftir, bæði
á þessum deildum og líka á deild-
um þar sem árangursstjórnunin
er ekki í gangi.“
- Hvernig er verkefnið?
„Hver deild setur sér skýr
markmið sem samræmast mark-
miðum stofnunarinnar. Svo er
mælt hvemig markmiðin nást,
sem ekki er auðvelt í heilbrigðis-
þjónustu. Síðan er veitt hvatning
og stuðningur til að styrkja ár-
angursrík vinnubrögð. Þessi
stjómunaraðferð er í raun sam-
ansafn aðferða svo sem stefnu-
mótunar, gæðastjórnunar og
markmiðsbundinnar stjórnunar.
Við höfum góðar tölulegar upp-
lýsingar á sjúkrahúsunum sem
sýna afrakstur þjónustunnar, til
dæmis fjölda legudaga, aðgerða
og rannsókna, meðal legutíma
og fleira. Mælingar á árangri em
mun erfiðari og ekki gerðar á
eins skipulagðan hátt. ---------
- Hvernig kemur
markaðsfræði inn í
stjórnun sjúkrahúsa?
„Maður lætur sig
stundum dreyma um
útflutning á heilbrigðisþjónustu.
Við gætum til dæmis selt þjón-
ustu til Grænlands og Færeyja,
því þeir hafa ekki sömu hátækni
og við, sem gæti skilað okkur
meiri hagkvæmni. Almennt er
talið að til að hátækniþjónusta
borgi sig þurfi að vera milljón
manna markaður. Við getum
aukið afkastagetu okkar en það
sem háir okkur er auðvitað pen-
Anna L. Gunnarsdóttir
►Anna Lilja er fædd árið 1954.
Hún lauk B.Sc. prófi í hjúkrun-
arfræði frá Háskóla íslands
1985, MBA prófi í rekstrarhag-
fræði frá University of San
Diego 1990, MHA prófi í stjórn-
un sjúkrastofnana frá Univers-
ity of Southern California 1994,
og bóklegu Ph.D. í stjórnun á
heilbrigðissviði frá University
of Southern California. Hún
hefur einnig ýmsa endur- og
viðbótarmenntun að baki. Hún
hefur starfað sem hjúkrunar-
fræðingur hér á landi og í
Bandarikjunum og verið i
stjórnunarstöðum bæði hér og
erlendis. Anna hefur ritað
greinar í blöð, haldið fyrir-
lestra og kennt. Hún er fráskil-
in og á tvö börn.
ingar. Annars er heilbrigðiskerfið
hér ámóta dýrt og í nágranna-
löndunum, þrátt fýrir smáan
markað, því við eyðum um 8%
af þjóðarframleiðslu til heilbrigð-
ismála sem er svipað og aðrar
þjóðir í Evrópu."
- Hvernig gengur að spara
í heilbrigðismáium og hve lengi
er það hægt?
„Sjúklingafjöldi á Ríkisspítöl-
um hefur á fimm árum aukist
um rúmlega 14% en meðalkostn-
aður á sjúkling hefur lækkað um
5%. Það er alltaf að koma fram
ný tækni í meðferð sjúklinga sem
skilar sér í styttri legutíma auk
þess sem við erum að breyta úr
sólarhringsþjónustu í dagdeildar-
þjónustu, sem er mun ódýrara.
Við erum einnig að sameina
deildir, auka hagkvæmni í inn-
kaupum með útboðum, ásamt
lokunum á sjúkradeildum sem
mun skila okkur verulegri hag-
ræðingu og sparnaði í ár. En
þjóðin er að eldast og eftir því
sem við verðum eldri þurfum við
á meiri heilbrigðisþjónustu að
halda. Einnig er tæknin alltaf
að verða háþróðaðari svo við
getum gert meira sem auðvitað
kostar sitt. Ég er nýkomin af
---------- alþjóðlegri ráðstefnu í
Finnlandi þar sem ég
sá að það eru allir að
basla við það sama,
reyna að hafa hemil á
kostnaði við heilbrigð-
Skilningur og
traust milli
starfstétta
isþjónustu án þess að segja skilið
við velferðarhugtakið.“
— Heldur þú að einkavæðing
heilbrigðiskerfisins borgi sig?
„Einkavæðing getur sjálfsagt
átt sér stað að hluta til en einka-
væðing á sjúkrahúsum hér er
ekki skynsamleg að mínu mati.
Það hefur sýnt sig að aukið fram-
boð eykur eftirspurn, sem aftur
leiðir til meiri kostnaðar.“