Morgunblaðið - 20.11.1996, Side 33

Morgunblaðið - 20.11.1996, Side 33
MORGUNBLAÐIÐ ______________________MIÐVIKUDAGUR 20. NÓVEMBER 1996 33 MINNINGAR GUNNAR EGGERTSSON + Gunnar Eg- gertsson fædd- ist í Vestri-Leirár- görðum 10. nóvem- ber 1907. Hann lést á heimili sínu 12. nóvember síðastlið- inn. Gunnar var sonur hjónanna Benóníu Jónsdóttur og Eggerts Gísla- sonar bónda V estri-Leirárgör ð- um. Hann var yngstur sex systk- ina en eldri voru Sæmundur, Magn- _ ús, Kláus, Lára og Áslaug. Gunnar kvæntist hinn 13. ágúst 1934 Þrúði Guðmunds- dóttur frá Snæfjöllum, f. 2.1. 1907. Börn þeirra eru Hrafn- hildur, f. 14.3. 1936, sem giftist Guðmundi Karlssyni en þau skildu. Dóttir þeirra er Erna Þrúður. Hugrún, f. 29.10. 1937, gift Gylfa Guðnasyni og soninn Eggert f. 27.5. kvæntur ísól Skaftadóttur og eiga þau dæturnar Völu Nönnu og Sigrúnu. Gerður Helena, f. 24.10. 1950, gift Joel Ohlsson. Barna- barnabörnin eru fjögur. Gunnar vann mestan sinn starfsaldur á skrifstofu toll- sljóra og bjó lengst af á Þing- hólsbraut 65 í Kópavogi. Útför Gunnars fer fram frá Kópavogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 15. Það er svo margt sem kemur í hugann þegar við setjumst niður og hugum að því sem upp úr stend- ur í hinum mörgu minningum um hann afa. Þó er það alveg ljóst að minning hans er mjög samofm hús- inu þeirra ömmu á Þinghólsbraut- inni og stóra garðinum í kring. Það er ekki skrítið þar sem heimili þeirra hefur verið samkomustaður ijöl- skyldunnar alla tíð, ásamt því að ýmsir afkomendanna hafa hafíð búskap sinn á loftinu á Þinghóls- braut 65. Tengslin eru svo sterk að allir afkomendurnir sem búa hérlendis eru búsettir stutt frá, annaðhvort á Þinghólsbrautinni eða í næstu götum. Það er auðvitað margt sem kem- ur í hugann þegar við minnumst afa. Það eru ýmis gildi sem hann hefur staðið fyrir, sem hafa orðið hluti af okkur, án þess að hann predikaði neitt. Þar má til dæmis nefna virðingu fyrir náttúrunni og ást á bókum sem er okkur öllum í blóð borin. Það er líka stór hluti af lífínu á Þinghólsbrautinni að fá sér aðeins neðan í’ðí og ekki sjaldan sem sagan af séra Hálfdáni var sögð við það tækifæri, en afí var líka hafsjór af fróðleik og sögur kunni hann og vísur sem hann sagði máli sínu til stuðnings eða bara til að skemmta viðstöddum. Þrátt fyrir háan aldur varð afi aldrei gamall. Hann hafði allt fram á síðustu stundu mikinn áhuga á því sem var að gerast í kringum hann. Þó svo hann hafi fyrir nokkrum árum ort: Vonska og böl um víðan heim var mér þrátt til ama. Nú er ég orðinn einn af þeim sem alltaf stóð á sama. Þá erum við ekki sammála því. Allt fram á síðasta dag sýndi hann að honum stóð ekki á sama, hann hafði alltaf mjög ákveðnar skoðanir á mönnum og málefnum, enda var oft og mikið rökrætt á Þinghóls- brautinni og margar góðar sögur sagðar. Það eru ekki bara minningarnar sem standa eftir afa heldur fjöl- margir áþreifanlegir hlutir. Hann var sannkallaður þúsundþjalasmið- ur og það eru ófáir hlutirnir sem hann smíðaði, allt frá leikföngum handa okkur krökkunum upp í mun stærri og varanalegri hluti, að ógleymdum öllum bókunum sem hann batt inn. Atorkan var gífur- leg, krafturinn og vandvirknin skein í gegnum allt sem hann gerði. Elsku afí, við erum þakklát fyrir það sem þú hefur verið okkur og að hafa fengið að vera með þér svona lengi. Sigrún, Gunnar, Vala og Ema. Gunnar Eggertsson, nágranni okkar, er látinn. Það er komið að kveðjustund, sem hefði svo sem ekkert átt að koma okkur á óvart, hann hefur átt við lasleika að stríða í nokkur ár og var orðinn tæplega níræður. Við hefðum þó gjaman viljað hafa hann nálægt okkur miklu lengur. Þegar við fluttum í næsta hús við Gunnar og Þrúði, fyrir rúmlega átta árum, óraði okk- ur ekki fyrir því að við fengjum í kaupbæti jafn yndislega nágranna og þau hafa verið. Fljótt tókust með okkur sérstök kynni og mikil væntumþykja. Návistin við þau hef- ur verið okkur og börnum okkar mikils virði. Okkur þótti öllum vænt um Gunnar og eigum eftir að sakna hans. Nú sést hann ekki lengur úti við að huga að ræktinni sinni eða að bjástra við eitt eða annað. Gunnar og Þrúður fluttu hingað á Kársnesið fyrir nær fimmtíu árum og voru því með fyrstu frumbyggj- um hér í Kópavogi. Landið sem þau fengu til ræktunar var að sögn Gunnars ekkert nema urð og gijót. En með dugnaði og elju tókst að rækta landið og hlýtur það að hafa verið mikið þolinmæðisverk. Fyrir neðan lóðina eru stór björg, sem Gunnar flutti úr landinu sem rækta átti, og hafði til þess járnkarl einan að vopni. Þar við fjöruna er líka bátalægi, sem hann hlóð úr þessum björgum, og er það minnisvarði um hann, sem vonandi fær að standa óhreyfður um ókomna tíð. Þau eru reyndar mörg handarverkin hans, sem blasa við er litið er út um gluggann, og bera öll vott um dugn- að og seiglu . Það eru forréttindi að fá að kynnast slíku fólki. Við eigum margar góðar minn- ingar um Gunnar, reyndar e'ru þær allar góðar. Gunnar var úti við meira og minna allt sumarið. Hann var eins og vorboðinn, þegar maður fór að sjá hann úti við, þá var vorið á næsta leiti. Við, borgarbörnin, fylgdumst með því hvemig ræktin var undirbúin og allt hafði sinn tíma. Enginn asi á neinu. Bara þessi rólegheit og alltaf tími til að spjalla. Það var líka oft heilmikið spjallað, þegar við vorum að vinna í okkar garði og hann úti við. „Góðan dag- inn, segið þið ekki allt gott?“ „Ja, nú er veður til að skapa,“ fylgdi gjaman, ef veður var gott. Þannig hófust samræðurnar gjarnan og svo var rætt um allt milli himins og jarðar. Stundum var farið niður í fjöru , stundum mættumst við við túngarðinn milli okkar, sem Gunnar hefur hlaðið úr steinum, sem til hafa falllið gegnum tíðina. Gunnar átti lítið gróðurhús, þar sem uxu ótrúlega fallegar rósir og vínber. Stundum kom hann á móti manni með rós eða vínber úr gróð- urhúsinu og færði að gjöf eða ný- sprottnar gulrætur eða kartöflur úr garðinum. Við sáum hann líka stundum fara út í gróðurhúsið og koma til baka með rauða rós, sem hann fór með inn og færði Þrúði sinni. Við skynjuðum væntumþykju þeirra hvors til annars og er skemmst að minnast sextíu ára brúðkaupsafmælis þeirra, sem hald- ið var upp á fyrir tveimur árum. Það var fallegur dagur, sem bar vott fallegu sambandi. Það verður öðruvísi um að litast hérna, þegar ekki er hægt að eiga von á því að sjá gamla manninn koma út til að sinna störfum sínum eða bara til að njóta þess að vera úti. Við munum sakna hans og víst er, að vorkoman verður öðruvísi á komandi ári en undanfarin ár. Við þökkum Gunnari einstaklega nota- leg kynni og ánægjulegar samveru- stundir. Blessuð sé minning hans. Þrúði, Hrafnhildi, Gauti, Hugrúnu og Gerði og fjölskyldum þeirra sendum við innilegar samúðar- kveðjur. Hrafnhildur og Guðmundur. Það er bjart yfír minningunni um Gunnar Eggertsson sem nú er lát- inn 89 ára að aldri. Við vissum að hann gekk ekki heill til skógar um hríð, en hann var alltaf hress og glaður og bar sig vel. Þrátt fyrir háan aldur fannst manni dauðinn svo fjarlægur Gunnari en sá „mikli rukkari" verður ekki umflúinn. Gunnar lést á heimili sínu og konu sinnar, Þrúðar Guðmunds- dóttur, aðfaranótt 12. nóvember sl. Aðeins þremur vikum fyrr, hinn 20. október, lést Lára Eggertsdóttir, systir hans, 93 ára að aldri. Þar með hafa þau öll kvatt, systkinin sex frá Vestri-Leirárgörðum; Sæ- mundur, Magnús, Lára, Áslaug, Kláus og Gunnar. Það er líka bjart yfír minning- unni um heimilið í Vestri-Leirár- görðum þar sem systkinahópurinn ólst upp. Þetta var menningarheim- ili þar sem Eggert Gíslason og Ben- ónía Jónsdóttir, kona hans, bjuggu við allgóð efni enda ekki legið á liði sínu við vinnu og ráðdeild. í mörg ár var tvíbýli á jörðinni eftir að Magnús, næstelsti sonurinn, hóf þar einnig búskap ásamt eiginkonu sinni, Salvöru Jörundardóttur. Oft dáðist sá er þessar línur ritar og sem löngum dvaldi þar á sumrin hjá afa og ömmu, að hve allt fór vel fram. Þótt margt væri sameigin- legt varð aldrei árekstur milli fólks- ins. Það var fjölmennt í bænum, því oft dvöldu þar vinir og kunningj- ar húsbændanna. Á þessu heimili var lestur góðra bóka ekki aðeins sjálfsagður heldur líka skylda. Að kunna skil á því helsta sem bestu skáld þjóðarinnar höfðu ort og skrifað, í ljóðum og lausu máli, var nánast jafn sjálfsagt og að kunna faðirvorið. Þótt vinna væri ströng meginhluta ársins var þó líka tími til að sinna öðrum hugð- arefnum og þess er gott að minn- ast að snemma á öldinni gerðu bændur og bændasynir í Leirár- sveit sundlaug við heitar lindir upp með Leirá. Þama var kennt sund og aðrar íþróttir stundaðar. Gunnar Eggertsson, sá yngsti í systkinahópnum í Vestri-Leirár- görðum, fæddist 10. nóvember árið 1907. Eins og títt var unnu börnin foreldrum sínum í uppvextinum og fram eftir árum. Á vetmm var vinna sótt til Akra- ness og víðar. Gunnar fór í Héraðs- skólann á Laugarvatni og stundaði þar nám í tvo vetur á fyrstu árum skólans. Þar varð honum gott til vina og sérstaklega eru minnisstæð- ir frændi hans, Stefán Jónsson rit- höfundur, og Sigurmundur Gísla- son. En það sem meira er um vert, þar kynntist hann Þrúði Guðmunds- dóttur, stúlkunni sem síðar varð eiginkona hans. Þau giftu sig hjá bæjarfógetanum I Reykjavík mánu- daginn 13. ágúst 1934 og þótti ýmsum að þama væri örlögum storkað, gifting á mánudegi og það þann þrettánda! Þau stofnuðu heim- ili í Reykjavík og reynslan sýndi að mánudagurinn 13. var heilladag- ur. Nokkru eftir að dvölinni á Laug- arvatni lauk var Gunnar beðinn að taka að sér nýtt starf. Vínbann sem verið hafði á íslandi var á undan- haldi og nýjasta og fínasta hótel landsins, Hótel Borg í Reykjavík, var sá staður sem fyrst fékk að veita vínin. Hið nýja starf Gunnars fólgst í því að hafa eftirlit með vín- veitingum hótelsins. Hann starfaði við þetta um tíma en gerðist síðan sölumaður hjá smjötlíkisgerðinni Svani, sem H.J. Hólmjárn stofnaði ásamt fleirum. Sölumennirnir óku milli verslana og seldu en kaupmenn keyptu nokkur stykki og greiddu við móttöku. Þetta var fyrir seinni heimsstyijöld og hart í ári. Kreppan alræmda var fólki erfíð, ekki hvað síst í Reykjavík. Það var svo árið 1938 sem Gunn- ar gerðist starfsmaður tollstjóra- embættisins. Hann starfaði þar lengst af á skrifstofunni, lengi við innlenda tollinn. Enda þótt Gunnar hafí unað hag sínum allvel á skrifstofu tollstjóra held ég að hann hafí alla tíð saknað þess að komast ekki í smíðanám. Á kreppuárunum voru flestar iðn- greinar lokaðar, þannig að ungir menn komust ekki að. Þessu mátti Gunnar sæta eins og reyndar fleiri. Hann bætti sér þetta upp með því að smíða heima og binda inn bæk- ur. Margir smíðisgripir hans eru sannkölluð listaverk. Það sama er að segja um bókbandið. Hann var alla tíð víðlesinn bókamaður og naut þess að sjá hillur í húsi þeirra Þrúðar svigna undan fallegum bók- um. Á heimilinu var mikið rætt um bókmenntir og aðrar listir. Oft var glatt á Hjalla þegar Stefán Jóns- son, sem þá var orðinn kennari við Austurbæjarskólann, Steinn Stein- arr, Leifur Haraldsson og Gunnar og Þrúður tóku bókmenntir eða heimsmálin til umræðu. Þetta voru dýrðlegir dagar. Seinna voru Ragn- ar H. Ragnar og Sigríður tíðir gest- ir og fjölmargir vinir og kunningj- ar. Þetta var fyrir daga sjónvarps og fólk hafði tíma til að líta inn og spjalla. Bygging hússins þeirra í Kópa- vogi má kallast Grettistak. Þegar grunnur var steyptur síðsumars 1948 var engin vatnsveita í þeim hluta bæjarins, enginn vegur að húsinu. Allt varð að flytja á frum- stæðan hátt, en fyrir þrautseigju, dugnað og útsjónarsemi komst hús- ið upp og þar héldu þau Þrúður og Gunnar upp á sextíu ára farsælt hjónaband 13. ágúst 1994. Eins og fleiri í þessari ætt var Gunnar Eggertsson vel skáldmælt- ur. Hann fór þó dult með þetta lengi vel, lét þó til leiðast að lesa nokkur kvæða sinna í útvarp fyrir allmörg- um árum. Hann var ákaflega vand- virkur með hvað eina og svo var um skáldskapinn. Smekkvísi hans á bundið mál sem óbundið var haf- in yfír efa. Þeir systkinasynirnir, Gunnar og Guðmundur Böðvarsson skáld á Kirkjubóli, voru nánir vinir og líkir um margt. Höfðu ákaflega sterka réttlætiskennd, mynduðu sér skoðanir um menn og málefni og stóðu fast á sínu við hvern sem var. Eftir að Gunnar flutti í Kópavog lét hann málefni bæjarins til sín taka og vann ötullega að uppbygg- ingu hans, lengst af í samvinnu við Finnboga Rút Valdimarsson, Ólaf Jónsson og fleiri sem létu sig fram- faramál bæjarins varða. Gunnar og Þrúður eiga fjögur uppkomin börn. Þau eru Hrafnhild- ur skrifstofumaður, Hugrún kenn- ari, Eggert Gautur tæknifræðingur og kennari og Gerður sem er bú- sett í Svíþjóð. Undirritaður átti oft skjól á heim- ili þeirra Gunnars og Þrúðar á ungl- ingsárum. Ég kveð frænda minn og þakka honum vinsemd alla tíð. Við María sendum Þrúði og fjöl- skyldunni okkar dýpstu samúðar- kveðjur. Sveinn Sæmundsson. Félagi Gunnar er látinn. Með honum er farinn öðlingur sem mikil ánægja var að kynnast, umgangast og ræða málin við. Ég kynntist Gunnari fyrir 17 árum er ég kom nýr inn í fjölskylduna. Jafnt þá sem ætíð síðan hef ég verið vel- kominn á heimili hans og Þrúðar á Þinghólsbrautinni og þær eru ekki fáar stiindirnar sem þar hefur verið setið og rætt og deilt um dægur- mál líðandi stundar. Það skipti engu þó menn væru ekki alltaf sammála. Aðalatriðið var að skiptast á skoð- unum, ræða málin og færa rök fyr- ir sínum skoðunum. Kom maður nú aldeilis ekki að tómum kofunum þar sem Gunnar var. Við yngra fólkið máttum okkar ekki alltaf mikils þegar þekking hans og reynsla voru annars vegar. Mér eru ennþá í fersku minni umræður okkar um fall kommún- ismans fyrir ca. 10 árum. Einnig eru mér ofarlega í huga umræður okkar um kjör alþýðufólks hér á landi, bæði nú og í upphafí aldarinnar þegar Gunnar var að alast upp. Gunnar, sem var alla tíð mikill sósíalisti, mundi tímana tvenna og var það ómetanleg lífs- reynsla að ræða við hann um þau mál. Það er kannski hlutur sem alltof fáir af yngri kynslóðinni á íslandi í dag hafa haft tækifæri til að heyra, kynslóð sem svo oft tekur hlutina sem sjálfsagða. Sú hefð hefur skapast í fjölskyld- unni að hittast annan hvern föstu- dag í svokölluðum föstudagsboðum. Þar var Gunnar (eða afi langi eins og bömin mín kölluðu hann) ætíð mættur og veit ég að þær stundir verða okkur sem þar vorum alltaf ofarlega í minningunni. Gunnar var einn af fjölmörgum í hópi félagshyggjufólks sem yfírgaf Reykjavík á sínum tíma þegar lóða- úthlutanir fóru eftir pólitískum lit umsækjanda og settist að í Kópa- vogi. Þar byggði hann sjálfur sitt hús þar sem hann bjó síðustu 50 ár. Garðurinn er stór og hefur það verið mér mikil ánægja síðustu ár eftir að Gunnar fór að reskjast að geta hjálpað til þar. Því verki stjóm- aði Gunnar ætíð og veit ég að hann heldur því áfram á sinn hátt þó hann sé horfinn á braut. Með kveðju og þakklæti fyrir samskiptin. Gunnlaugur Guðjónsson. Sérfræðingar í blómaskreytingum við öll tækifæri I HfBblómaverkstæði I Minna., Skólavörðustíg 12, á horni Bergstaðastrætis, sími 551 9090 Hafnarstræti 4 551-21^

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.