Morgunblaðið - 24.11.1996, Qupperneq 42

42 SUNNUDAGUR 24. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Tommi og Jenni
BREF
TLL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavík • Sími 5691100 • Símbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Þorskstofnar
í útrýmingar-
hættu?
Frá Árna Finnssyni:
UNDIR fyrirsögninni „Þorsk-
stofnar í útrýmingarhættu"
greindi tímaritið Ægir, 11. tbl.
nóvember 1995, frá „nýlegri
skýrslu sem Norræna ráðherra-
nefndin hefur látið gefa út og fjall-
ar um ástand þorskstofna í Atl-
antshafi. ... Um íslenska þorsk-
stofninn segir í skýrslunni að hann
sé í sögulegri lægð og áætluð veiði
1994 sé hin minnsta í nær 50 ár.
í Norðursjó er ástandið ekki
gott. Um nokkurra ára skeið hefur
verið ráðlagt að draga úr veiðum
um 30% en því hefur ekki verið
sinnt. Lágmarksstærð möskva í
vörpum er 85 mm.
Um þorskstofna við Kanada og
Grænland er lítið að segja annað
en að þeir eru við algjört hrun
vegna ofveiði og óhagstæðra skil-
yrða í sjónum.“
Undantekningin sem sannar
regluna um bágt ástand þorsk-
stofna í Atlantshafi - bendir
Ægir á - er stofninn í Barents-
hafi, enda segir í skýrslunni að
„veiði úr þessum stofni standi
undir helmingi þorskveiðinnar á
komandi árum“.
Nýlega upplýsti fréttastofa
sjónvarps að Alþjóðanáttúru-
verndarsamtökin (IUCN), sem ís-
land á aðild að, hafi sett þorsk í
Norður-Atlantshafi á válista (vuln-
erable) í samræmi við flokkunar-
kerfi IUCN og beitt er hér á landi.
Meðal annars geta dýrategundir
lent á váiistanum ef fjöldi einstakl-
inga tegundarinnar hefur minnkað
um 20% á 10 árum eða æviskeiði
þriggja kynslóða. Um er að ræða
ábendingu um að grípa skuli til
verndunaraðgerða.
Þessa flokkun gagnrýndu ís-
lensk stjórnvöld nýverið og bentu
á að flokkunarkerfi IUCN taki
ekki tillit til sérstakra aðstæðna
eða sértækra aðgerða. Hér er
vafalaust átt við þá aflareglu sem
sett hefur verið fyrir úthlutun afla-
heimilda fyrir þorsk, auk gífurlegs
niðurskurðar í heildarkvóta nýliðin
ár, að ógleymdum viðvörunum
Hafrannsóknarstofnunnar um að
endurnýjunargeta þorskstofnsins
hér við land er skert vegna of-
veiði. Þorskstofninn við ísland
hefur verið í gjörgæslu undanfarin
ár. Þar með hafa íslensk stjóm-
völd að fullu svarað þeirri áskorun
sem felst í válistun þorsks í Atl-
antshafi.
Miðað við þær upplýsingar sem
málgagn LÍÚ veitti lesendum sín-
um fyrir ári um skýrslu, sem unn-
in er á ábyrgð íslenskra stjórn-
valda, má spyrja hvað valdi gagn-
rýni stjórnvalda á niðurstöðu
IUCN. Er ekki full ástæða - mið-
að við núverandi ástand og fyrri
sögu - til að setja þorskstofna í
Norður-Atlantshafi á válista? Og
hafa íslensk stjórnvöld í raun ekki
gert það? Þó þorskstofninn í Bar-
entshafí hafi braggast til muna
undanfarin ár, eru innan við 10
ár síðan sá stofn var nálægt hruni
kominn og það olli íbúum Norður-
Noregs umtalsverðum búsifjum.
Orsök gagnrýni íslenskra
stjórnvalda á flokkun IUCN má
vafalaust rekja til ofsafenginnar
hræðslu útgerðarmanna við öll
samtök sem kenna sig við nátt-
úruvernd. Þessir hagsmunaaðilar
hlaupa hreinlega í baklás, sann-
færðir um að náttúruverndarsinn-
um gangi ekkert annað til en að
banna þeim björgina. í stað þess
að spyija hvernig íslendingar geti
nýtt sér árangur í fiskveiðistjórn-
un til að koma til móts við um-
hverfisverndarsamtök og óskir
almennings á helstu markaðs-
svæðum fyrir íslenskan fisk reyta
útgerðarmenn hár sitt yfir því
hvernig koma megi í veg fyrir að
slík samtök færi sér í nyt válistun
þorsks til að krefjast strangra
stjórnunar- og verndunaraðgerða.
Aðgerða sem komi í veg fyrir að
afla sé hent fyrir borð; aðgerðir
sem komi í veg fyrir ofveiði og
aðgerðir sem takmarka sóknar-
getu flotans við það sem þorsk-
stofninn þolir.
Allt eru þetta aðgerðir sem ís-
lenskir útgerðarmenn - að
minnsta kosti í orði kveðnu - segj-
ast vera hlynntir. Hvers vegna eru
þeir þá svo hræddir við umhverfis-
verndarsamtök?
ÁRNI FINNSSON,
Grandavegi 7, Reykjavík.
Hvað skal segja? 73
Hvort skal fremur sagt að lýsa einhverju yfir eða lýsa yfir ein-
hvetju?
Svar: Hvorttveggja er rétt. Þarna er yfir atviksorð en ekki
forsetning.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.