Morgunblaðið - 19.01.1997, Side 8

8 SUNNUDAGUR 19. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Stefán Baldursson þjóðleikhússtjóri
USS þetta var ósköp klént, óttaleg óværa komin í þetta. Ég gef því enga stjörnu, bara þrjá krossa...
Halldór Asgrímsson á ráðstefnu framsóknarmanna
Byggðastefnan hefur
ekkí skílað árangri
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkisráð-
herra sagði á ráðstefnu Framsóknar-
flokksins um byggðamál, sem haldin
var á föstudag, að byggðastefnan sem
hefði verið rekin af stjómvöldum á
undanfömum áratugum hefði ekki
skilað þeim árangri sem stefnt hefði
verið að. „Þróunin er í þá átt að það
hlýtur að vekja hvert mannsbam í
landinu til umhugsunar,“ sagði Hall-
dór.
Halldór vitnaði til erinda sem flutt
vom á ráðstefnunni. Þar hefði komið
fram að 8,5% íslendinga byggju í
sveitum. Þetta hlutfall væri 26% í
Noregi og hvergi lægra en 15% á
öðram Norðurlöndum. Um 60% ís-
lendinga byggju í höfuðborginni og í
nágrannabyggðum en á hinum Norð-
urlöndunum væri þetta hlutfall yfír-
leitt í kringum 40%. Um 20% byggju
í bæjum með íbúafjölda frá 2.000 til
10.000 manns en á Islandi væri þetta
hlutfall undir 10%.
„Ástæðan fyrir þessu er að mínu
mati sú að byggð er mun þéttari í
þessum löndum og styttra á milli
staða. Það vekur okkur líka til um-
hugsunar að 40% af vexti höfuðborg-
arsvæðisins hafi frá 1981 orðið vegna
innanlandsflutninga,“ sagði Halldór.
Alþjóðavæðing atvinnulífsins
Hann sagði að sjávarútvegsfyrir-
tæki hefðu verið að styrkjast úti á
landi og þau ekki flutt í þéttbýlið.
Færð hefðu verið fyrir því rök á ráð-
stefnunni að meiri líkur væra á því
að fyrirtæki í sjávarútvegi héldust í
heimabyggð ef þau sameinuðust öðr-
um fyrirtækjum og stækkuðu. Eigna-
raðildin yrði með því dreifðari og erf-
iðara að ná samkomulagi um flutning.
„Fram kom að það vantar fjármagn
til vöraþróunar og markaðsstarfs í
sjávarútvegi. Alþjóðavæðing greinar-
innar skiptir máli fyrir byggðina í
landinu. Hún kæmi til með að styrkja
atvinnugreinina. Samstarf við útlönd
skiptir miklu máli og mörgum þykir
það e.t.v. undarlegt að alþjóðlegt sam-
starf yrði til þess að styrkja lands-
byggðina," sagði Halldór.
Hann sagði að það væri e.t.v. einn
veikasti þátturinn í okkar umhverfí
þegar erlendir íjárfestar mætu fjár-
festingarkosti hérlendis að alþjóða-
væðing íslensks atvinnulífs væri ekki
komin nægilega langt áleiðis. „Við
eigum að halda áfram að tengjast
alþjóðlegum mörkuðum og samstarfí
í þeim tilgangi að styrkja okkar
byggð,“ sagði Halldór.
-------♦ ♦ ♦
Dagsbrún
Einn listi
kom fram
AÐEINS eitt framboð barst í stjórn-
arkjöri í Verkamannafélaginu Dags-
brún og eru þeir sem uppstillingar-
nefnd og trúnaðarráð félagsins gera
tillögu um í trúnaðarstöður réttkjörn-
ir.
Þær breytingar verða á stjórn
Dagsbrúnar að úr stjóminni ganga
Árni H. Kristjánsson og Gunnar Þor-
kelsson _en nýir menn í stjórn era
Þráinn Ómar Svansson og Þorsteinn
M. Kristjánsson. Ný stjóm Dags-
brúnar tekur við á aðalfundi félags-
ins í mars en hana skipa Halldór
G. Bjömsson formaður, Sigríður Ól-
afsdóttir varaformaður, Sigurður
Bessason ritari, Ágúst Þorláksson
gjaldkeri, Snorri Ársælsscn íjármála-
ritari og meðstjómendur eru Ólafur
Ólafsson og Albert Ingason.

Þakdúkar og
vatnsvarnarlög
Þakdúkar og vatnsvarnarlög á:
► þök
► þaksvalir
y steyptar rennur
► ný og gömul hús
- unnið við öll veðurskílyrði
FAGTÚN
Brautarholti 8 • sími 562 1370 • fax 562 1365
Sagnfræðinemar á Norðurlöndum
Er enskan að
taka við í nor-
rænu samstarfi?
Björn Ingi Hrafnsson
Nordsaga, ráðstefna
norrænna sagnfræði-
nema, verður haldin
hérlendis í október á þessu
ári. Félag_ sagnfræðinema við
Háskóla íslands stendur að
ráðstefnunni í þetta sinn og
hlýtur til þess styrk frá Nor-
rænu ráðherranefndinni og
ýmsum norrænum sjóðum.
Björn Ingi Hrafnsson, formað-
ur félags sagnfræðinema,
vinnur að skipulagningu ráð-
stefnunnar.
- Hvers konar ráðstefna
er Nordsaga?
Hún er vettvangur fyrir
sagnfræðinema á Norðurlönd-
unum og í Eystrasaltsríkjun-
um til að hittast og ræða við-
fangsefni sín. Ráðstefnuhald
þetta er nýlunda í norrænu
samstarfi en ráðherranefndin
samþykkti að styrkja þrjár
ráðstefnur til reynslu. Tvær hafy
þegar verið haldnar og við vonum
að ráðstefnan í haust heppnist svo
vel að ráðstefnuhaldið fái fastan
styrk frá norrænum stofnunum.
- Hver er reynslan af ráðstefn-
unum tveimur, sem þegar hafa
verið haldnar?
Hún var að mörgu leyti mjög
góð. Við sendum átta fulltrúa á
ráðstefnuna í fyrra, sem haldin var
í Árósum í Danmörku en hana
sóttu rúmlega eitt hundrað fulltrú-
ar frá öllum Norðurlöndunum.
Reyndar var mjög ójöfn skipting
á milli landa. Fleiri sagnfræðinem-
ar komu frá íslandi en Noregi og
Svíþjóð samanlagt. Finnarnir vora
langfjölmennastir eða um sjötíu
talsins.
- Eru hlutföllin til marks um
það að Svíar og Norðmenn séu að
missa áhugann á Norðurlandasam-
starfi en beini kröftum sínum í
auknum mæli að Evrópustarfi?
Ég tel að svo sé ekki. Ráðstefnu-
haldið hefur enn ekki náð að festa
sig í sessi sem skyldi og af ýmsum
ástæðum áttu þessar þjóðir erfítt
með að sækja ráðstefnuna í fyrra.
Ég tel engan vafa leika á því að
þeir muni mæta fjölmennari til
leiks í haust og leggja sitt af mörk-
um til að efla Norðurlandasam-
starfið á þessu sviði.
Annars heppnaðist ráðstefnan í
Árósum vel og hún var ekki síst
athyglisverð fyrir þá sök að þar
var ekki síður fjallað um framtíð-
ina en sagnfræðileg viðfangsefni
úr fortíðinni. Miklar umræður urðu
um norrænt samstarf, Evrópus-
amranann og áhrif Évrópusam-
bandsins á norrænt samstarf og
þjóðerni.
Það segir ef til vill sína sögu
að tungumál ráðstefnunnar var
enska, líklega af tillitssemi við
Finna og gesti frá Eystrasaltsþjóð-
unum. Almenn ánægja var með
það enda virðast Islendingar og
Finnar af ungu kynslóðinni al-
mennt skilja og tala
ensku mun betur en
dönsku, norsku eða
sænsku.
Ráðstefnan nýttist ís-
lensku sagnfræðinem-
unum vel, ekki síst
vegna þess að allt fór fram á
ensku. Á síðasta degi var ráðstefn-
an síðan „gerð upp“ í sameiginleg-
um umræðum allra ráðstefnu-
gesta. Þá brá svo við að tilkynnt
var að nú væri mönnum frjálst að
tala sitt mál en með því var átt
við að Danir, Svíar og Norðmenn
þyrftu ekki lengur að tala ensku.
Okkur íslendingunum fannst að
þarna færi tillitssemin við Finna
og íslendinga fyrir lítið og gerðum
athugasemd á íslensku, sem er
► Björn Ingi Hrafnsson fædd-
ist 5. ágúst 1973. Hann er stúd-
ent frá Menntaskólanum í
Hamrahlíð og stundar nú BA-
nám í sagnfræði við Háskóla
íslands. Hann er formaður fé-
lags sagnfræðinema og gjald-
keri Röskvu. Meðfram námi
sinnir hann starfi upplýsinga-
fulltrúa SAM-bíóanna.
auðvitað okkar mál. Það skildu
auðvitað fæstir þannig að við
skýrðum okkar mál á ensku.
- Hvernig brugðust menn við?
Mjög misjafnlega svo vægt sé
til orða tekið. T.d. var einn fram-
mælenda norskur þingmaður um
fímmtugt. Hann brást ókvæða við
og sagðist aldrei hafa heyrt annað
eins. Hann hefði tekið þátt í nor-
rænu samstarfi í áratugi og alltaf
talað sína norsku og það myndi
hann gera áfram. Hann stóð við
það og svaraði t.d. spurningum á
norsku, þótt þeim væri beint til
hans á ensku. Sem betur fer var
viðhorf flestra dönsku, norsku og
sænsku sagnfræðinemanna allt
annað. Sjónarmið þeirra var hið
sama og okkar; að ekki skipti
mestu máli hvaða mál væri talað
heldur að menn skildu hver annan.
Þeir vora tilbúnir að koma til móts
við okkur með því að tala ensku
eða að tala skandinavískuna hæg-
ar og velja orðin þannig að hún
skildist betur.
- Ilvert verður tungumál ráð-
stefnunnar sem haldin verður hér-
lendis í október?
Opinbera málið verður skandin-
avíska en auk þess verður tekið
fram að heimilt verði að tala ensku.
Frummælendur geta þannig búið
sig undir það að þurfa að skýra
einstök atriði á báðum þessum
málum. Annars leggjum við lítið
upp úr því hvaða mál verður talað.
Aðalatriðið er gagnkvæmur skiln-
ingur en ekki viður-
kenning á enskunni.
- Er búist við sæmi-
legri þátttöku?
Við búumst við
60-70 erlendum gestum
og vonum að þátttakan
verði jafnari af Norðurlöndunum
en hún var á hinum ráðstefnunum.
Tekin verða fyrir þrjú meginefni
og þau krafín til mergjar; Norrænn
maður á víkingaöld og miðöldum,
skandinavisminn á 19. öld og að
síðustu verður fjallað um þá spurn-
ingu hvað Norðurlöndin séu í raun-
inni mörg. Við ætlum að gera okk-
ar besta til að gera þessa daga
eftirminnilega fyrir erlendu gestina
og nota tímann til að kynna land og
þjóð.
Ekki síður
fjallað um
framtíðina en
fortíðina