Morgunblaðið - 04.02.1997, Blaðsíða 46

46 ÞRIÐJUDAGUR 4. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
E/NOtAKr ÞÚ
\MTNSeOl-/€>
/ILL/W P/U5/NN
-TV/ER. HN/FBEI7T4Z SkTöGUL TENN^
I Uf>, E&F/rrLUNDAEMg ÓG
UrjÖ TöNHAFSWFZKO/M vöeh/m/
Ljóska
Ferdinand
^WERE 5 A LI5T OF THE '
ATHLETE5' NA/AE5..ALL
YOU HAVETO PO 15 F0R6E
THEIR 5I6NATURE5..V0U
CAN 5TART WITU THE /
V 0A5KETBALL5..y
Hér er skrá yfír nöfn íþróttafólksins ... það eina sem þú þarft að gera
er að falsa undirskriftir þeirra... þú getur byijað á körfuboltanum ...
JMttgunlilAfeÍfc
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlan 1103 Reykjavik • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
• Netfang: lauga@mbl.is
Opið bréf til Holl-
ustuverndar ríkisins
Frá Oddi Benediktssyni:
Hollustuvernd ríkisins,
Ármúla la,
108 Reykjavík.
Ég undirritaður mótmæli að
veitt verði starfsleyfi fyrir bygg-
ingu álvers að Grundartanga sbr.
skjal Hollustuverndar Tillögur að
starfsleyfi fyrir 180.000 tonn/ár
álver á Grundartanga d. 11.11.
1996.
Ég tel mig vera aðila að málinu
á þijá vegu: Sem einn eigandi
sumarbústaðs í Andakíl, sem ís-
lendingur, sem alþjóðlegur borgari
og umhverfisvemdarsinni.
Rökin gegn byggingu álversins
eru þessi:
1. Reksturinn mun stórauka los-
un íslendinga á koltvíoxíði í and-
rúmsloftið. Flestar þjóðir heims
hafa bundist samtökum um að
minnka þessa mengun. Það er
hrapallegt umhverfisslys að ís-
lendingar verði til þess að auka
þessa mengun, sem hefur „glóbal“
gróðurhúsaáhrif, á sama tíma og
aðrar þjóðir vinna markvisst að
því að minnka hana. íslendingar
er nú þegar með mjög hátt hlut-
fall koltvíoxíðislosunar á íbúa.
Stórfelld hækkun er því afar óráð-
leg og gengur gegn öðrum hags-
munum íslendinga og mun skerða
möguleika til athafna á öðrum
sviðum svo sem togveiðum, bíla-
umferð og loðnubræðslu. Aukning
koltvíoxíðislosunar mun skaða
þjóðarímynd íslendinga innávið
sem og útávið og mun án efa skaða
ýmsa hagsmuni svo sem í ferða-
iðnaði og i framleiðslu vistvænna
matvæla.
2. Reksturinn mun stórauka los-
un íslendinga á brennisteinstvíox-
íði í andrúmsloftið. Brenni-
steinstvíoxíð veldur súru regni sem
er einn helsti mengunarfylgifiskur
stóriðju. Fyrir um tveimur áratug-
um var mikið skrifað um að
brennisteinstvíoxíðismengun frá
stóriðju og orkuverum á megin-
landi Evrópu væri að eyðileggja
skóga þar og jafnvel allt norður í
Skandinavíu. Évrópuþjóðimar sem
og flestar aðrar þjóðir hafa unnið
markvisst að því að minnka þessa
mengun. Það er nánast óskiljan-
legt að íslendingar ætli að stór-
auka losun á brennisteinstvíoxíði
í andrúmsloftið sem getur þegar
til lengdar lætur eytt gróðri nær
og fjær.
3. Reksturinn mun stórauka los-
un íslendinga á flúoríði í andrúms-
loftið. Langvarandi starfsemi
svona verksmiðju eykur magn flú-
oríðs í nágrenni hennar og upp í
tuga kílómetra fjarlægð og getur
það skaðað plöntur og dýr.
4. Ekki eru settar jafn strangar
kröfur til varnar mengun í þessu
starfsleyfi og nú eru settar í Nor-
egi. Ég treysti norskum stjórn-
völdum betur en þeim íslensku til
að setja nútímalegar kröfur um
mengunarvarnir og tel reyndar
að Islendingar ættu að setja
strangari kröfur en aðrir til þess
að geta skapað landinu ímynd af
hreinni náttúru og hollum mat-
vælum.
5. íslenskum stjómvöldum er
hvorki treystandi til að hafa
nægjanlega gott eftirlit með
mengandi starfsemi sem þessari
né til að veita aðhald í rekstri.
Reynslan sýnir að íslensk stjóm-
völd hafa ekki staðið að mælingum
á mengun vegna reksturs jám-
blendiverksmiðju á Grundartanga.
Þar hefur stórfelld losun loftmeng-
andi efna verið látin viðgangast
ámm saman jafnvel þó svo að ís-
lenska ríkið sé aðaleigandi verk-
smiðjunnar.
6. Reksturinn krefst stórauk-
innar rafmagnsframleiðslu og ekki
hefur verið sýnt fram á að viðun-
andi orkuverð fáist auk þess sem
fyrirhugaðar stórvirkjanir munu
orsaka meiriháttar röskun á há-
lendinu og að mati sumra náttúm-
fræðinga miklum spjöllum.
7. Of mikil áhætta fylgir þessum
rekstri til þess að hann sé rétt-
lætanlegur. Hætta er á mengunar-
slysum. Starfsemin getur valdið
langvarandi mengunartjóni.
Hætta er á alvarlegum vinnuslys-
um. ímynd Borgarfjarðarhéraðs
og landsins alls skaðast og getur
það valdið ófyrirsjáanlegu tjóni.
Verðfall á áli getur gert orkusöl-
una enn óhagkvæmari en nú er.
8. Reksturinn er röng notkun á
takmörkuðum gæðum landsins.
Nú til dags er hægt að líta svo á
að heildarlosun lands á koltvíoxíði
og brennisteinstvíoxíði og annarri
loftmengun sé takmörkuð og tak-
markist af alþjóðlegum samþykkt-
um. Rekstur sem þessi tekur stóra
sneið úr þeirri köku. íslenska ríkið
og Reykjavíkurborg þurfa að eyða
tugum milljarða króna til þess að
kosta orkumannvirki. Orkuverð til
álversins hefur ekki verið gefið
upp en er sennilega svo lágt að
íslenskur almenningur þurfí nú
sem fyrr að greiða orkuna til stór-
iðju niður enda er rafmagnsverð
hér hærra en í nágrannalöndum.
Störfín sem þessi stóriðja skapar
eru ekki mörg og þau störf eru í
verksmiðju með mikilli loftmeng-
un, hitamengun, hávaðamengun
og rafmengun. Talverður umfram
sjúkrakostnaður mun fylgja svona
störfum miðað við flest önnur
störf. Ekki hefur verið sýnt fram
á að starfsemi sem þessi sé þjóð-
hagslega hagkvæm. Flest bendir
til þess að svo sé ekki. Til dæmis
var nettó útflutningsverðmæti áls
frá ÍSAL í fyrra um fjórir milljarð-
ar króna.
Niðurstaðan er þessi: Sameigin-
legum fjármunum er illa varið.
Frumstörf sem skapast eru í mjög
menguðu umhverfí. Vitað er að
lífríki og umhverfí mun skaðast,
spurning er bara hve mikið. Aðrir
hagsmunir þjóðarinnar munu án
efa skaðast, til dæmis ferðaiðnað-
ur og vistvænn landbúnaður.
ODDUR BENEDIKTSSON,
Faxaskjóli 10, Reykjavík.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.