Morgunblaðið - 29.11.1998, Page 4

4 B SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ER.
kommn
ákortið
Sumir sögðu það fífldirfsku af ungum og
óþekktum leikara að velja sér tveggja
klukkustunda langan einleik til fyrstu
kynningar á sjálfum sér eftir leiklistarnám.
Vogun vinnur og vogun tapar. Leikstjórinn
og leikarinn Bjarni Haukur Þórsson hefur
kynnst hvoru tveggja þó ungur sé og leik-
húsferillinn ekki langur í árum talinn.
Hávar Sigurjónsson ræddi við Bjarna
Hauk um athafnasemi hans í leiklistinni.
„STYRKIR mann í trúnni á að maður sé á réttri leið,“ segir Bjarni Haukur Þórsson leikari og leikstjóri.
BJARNI Haukur lauk
leiklistarnámi frá Amer-
iean Academy of
Dramatic Arts í New
York í árslok 1995 eftir
fjögurra ára nám og snéri heim með
glænýtt leikrit, Masterclass eftir
Terence MacNally, sem hann svið-
setti þá um haustið í íslensku óper-
unni með Önnu Kristínu Ai'ngríms-
dóttur í hlutverki Mariu ' Callas.
„Það var mjög gaman að vinna
þessa sýningu, hún tókst vel, fékk
ágæta aðsókn og ágæta dóma,“ seg-
ir Bjami Haukur.
Lærði af reynslunni
Masterclass var sannkölluð óska-
byrjun hjá leikstjóranum unga og
hann hélt ótrauður áfram, náði sér í
sýningarrétt á öðru glænýju Ieikriti
sem vakið hafði mikla athygli víða
um lönd og var orðið að vinsælli
kvikmynd. Bjarni dró saman valinn
hóp ungra leikara, fékk inni í Loft-
kastalanum og hóf æfingai’ á Train-
spotting. Fjárhagslega lagði hann
mikið undir og ýmsir aðilar lögðu fé
til verkefnisins; trú á velgengni sýn-
ingarinnar og sannfæringarkraftur
leikstjórans réðu úrslitum. „Train-
spotting gekk ekki upp, ég og fleiri
töpuðum miklu á því dæmi og mér
leið ekki vel með niðurstöðuna,"
segir Bjarni Haukur „Ég taldi mig
vita nákvæmlega hvernig ætti að
setja upp sýninguna, ég vildi hafa
hana poppaða og við lögðum mikið í
umgjörðina, leikmyndina og tónlist-
ina. Eftir á að hyggja tel ég að leik-
ritið hefði notið sín betur ef sýning-
in hefði verið einfaldari og smærri í
sniðum. Það er alltaf hægt að vera
vitur eftirá en þetta er reynsla sem
maður lærir af og líklega er ekki
hægt að læra hlutina öðruvísi".
Aður en til frumsýningar kom á
Trainspotting í mars á þessu ári
hafði Bjarni hafið æfingar á þriðja
verkefninu, að þessu sinni með
sjálfan sig í eina hlutverkinu og
einn þekktasta gamanleikara lands-
ins, Sigurð Sigurjónsson, við stjórn-
völinn. Hellisbúinn var því nokkuð
lengi í undirbúningi, æfingar stóðu
með hléum í fjóra mánuði og frum-
sýnt var í byrjun júlí. „Ég er af-
skaplega feginn að Hellisbúinn
skyldi vera kominn af stað áður en
við frumsýndum Trainspotting. Það
var mjög gott að geta snúið sér
beint að öðru og ýtt vonbrigðunum
vegna Trainspotting aðeins til hlið-
ar.“
Þrátt fyrir stuttan feril hefur
Bjarni Haukur þó sett mark sitt
áþreifanlega á leiklistarlífið í höfuð-
borginni. Sýningarnar hafa vakið
athygli og nú stendur hann sjálfur
upp á sviði Islensku óperunnar,
fjögur kvöld í viku, og uppsker fleiri
hlátra en taldir verða fyrir túlkun
sína á íslensk/ameríska Hellisbúan-
um; iausiega samansettri blöndu af
uppistandi og ieiknum atriðum,
staðfært og umsamið af Hallgrími
Helgasyni eftir handriti Banda-
i’íkjamannsins Robert Becker.
Óvæntar vinsældir
Hellisbúinn er ótvíræður smellur.
Sýningin hefur slegið í gegn, nú
þegar hafa tæplega 20 þúsund
manns séð hana, og uppselt er
framyfir jól. „Sýningar halda áfram
fram eftir vetii ef ekkert annað læt-
ur undan,“ segir Bjarni Haukur
ánægður með viðtökurnar en líka
dálítið hissa. „Þetta er í fyrsta skipti
sem ég lendi í því að vera með sýn-
ingu sem gengur svona vel, sýningu
sem slær í gegn. Þetta er auðvitað
rosalega gaman og skrýtið að sjá
hvernig þetta gerist,“ segir hann og
segist ekki telja að frammistaða sín
ráði úrslitum um velgengnina.
„Fyrst og fremst er textinn frábær
og ég er viss um að sýningin hefði
slegið í gegn með ýmsum öðrum
leikurum en mér. Þetta er bara eitt-
hvað sem fer af stað og allt í einu
situr maður uppi með svona vinsælt
dæmi.“
Funduð þið þetta á ykkur fyrir
frumsýningu?
Nei, eiginlega ekki. Og frumsýn-
ingin lofaði heldur ekki sérlega
góðu. Hún tókst ágætlega en ekki
mikið umfram það. Það var svo á
fjórðu sýningu sem allt varð skyndi-
lega vitlaust. Þegar sýningum lauk
á Carmen Negra og við fengum
föstudags- og laugardagskvöldin til
sýninga fór allt á fulla ferð. í haust
hefur eftirspurnin verið með ólík-
indum, og í október lék ég 21 sýn-
ingu. Það stefnir í svipaðan sýn-
ingafjölda í nóvember og það er
uppselt fram yfir jól.“
Umtal hefur mest áhrif
Bjami hristir höfuðið og endur-
tekur að hann hafi ekki haldbærar
skýringar á aðsókninni. „Þetta er
auðvitað frábær texti og höfðar
greinilega til margra en samt er
maður hálfhissa á þessu. Ánægður
og hissa.“ Hann segist ekki geta
þakkað hina góðu aðsókn því að
markaðssetning sýningarinnar hafi
verið sérlega hnitmiðuð og öflug.
„Við fórum mjög hefðbundnar leiðir
og lögðum í mjög iítinn kostnað fyr-
ir frumsýningu. Enda átti maður
enga peninga eftir Trainspotting,"
segir hann með dræmu brosi. „Það
sem hafði mest áhrif var að við buð-
um fólki að koma á forsýningar og
ég heid að orðspor sýningarinnar
hafi auglýst hana meira en nokkuð
annað. Fólk skemmtir sér vel og
segir kunningjunum frá því. Það er
alltaf sterkasta augiýsingin."
Bjarni segist líka sannfærður um
að það hafi verið rétt ákvörðun að fá
Hallgrím Helgason til að endur-
semja og staðfæra textann. „Ég
þýddi þetta sjálfur fyrst og þannig
æfðum við Siggi (Sigurður Sigur-
jónsson) þetta í einn mánuð. Ég var
búinn að læra þetta allt utanað. Svo
einn daginn hringdi Siggi í mig og
sagði að við yrðum að tala saman.
Ég var viss um að hann ætlaði að
segja mér að hann vildi hætta; þetta
væri vonlaust dæmi og við skyldum
pakka saman áður en alit endaði
með ósköpum. Nei, nei, hann sagði
bara í rólegheitum að við þyrftum
að fá einhvem til að kíkja á textann,
fara jdlr hann og laga hann til. Við
veltum ýmsum nöfnum fyrir okkur
en á endanum lögðum við þetta fyr-
ir Hallgrím og hann gerði þetta á
þremur vikum. Hann bætti ýmsu
við og tók annað út, skrifaði þetta
nánast upp á nýtt. Þetta var greini-
lega hárrétt ákvörðun hjá okkur.“
Hallgrímur er skrifaður höfundur
textans sem byggist á upprunalegu
leikriti Bandaríkjamannsins Ro-
berts Beckers og gengið hefur við
gríðarlegar vinsældir í ein sex ár í
New York. Bjami Haukur verður
allt að því fölur við tilhugsunina.
„Nei, það gæti ég ekki.“ Og líklega
er markaðurinn á íslandi ekki nógu
stór til að standa undir slíkri að-
sókn. „Sem betur fer,“ segir Bjarni
með áherslu.
Hverfur inn í hlutverkið
„Einn af kostunum við sýninguna
er að ég hef tækifæri til að bæta í
frá eigin brjósti. Á sumum sýning-
um ætlar allt um koll að keyra og
sumir hlæja svo mikið að ég nota
tækifærið og spyr hvort ég eigi að
hringja á sjúkrabfl. Það er auðvitað
eins og að skvetta olíu á eld.“
Fyrir þá sem ekki hafa séð Hell-
isbúann er rétt að upplýsa að leik-
mátinn felst í beinu samtali leikar-
ans við áhorfendur. Bjarni talar sí-
fellt til þeima nema þegar hann
Ég var að pæla í
því að fá þekktan
gamanleikara eins
og Sigurð Sigur-
jónsson til að
leika. En mig
langaði meira til
að leika sjálfur og
spurði hvort hann
vildi leikstýra
mér. Samt sagði
ég við hann að ef
honum fyndist
það alveg fárán-
legt þá gætum við
alveg skipt! Hann
leikið og ég leik-
stýrt.
bregður upp litlum atriðum af sam-
skiptum sínum eða annarra karla
við konur. Aðallega segir hann frá
sambúð sinni við Ernu sem er eigin-
kona Bjarna í frásögn hans í sýn-
ingunni. „Það eru margir sem halda
að ég sé giftur konu að nafni Erna
og sé að lýsa hjónabandi okkar. En
„Bjarni og Erna“ í sýningunni eru
auðvitað tilbúnar persónur. Þetta er
leið sem við ákváðum að fara, að
gera persónuna sem líkasta „mann-
inum í næsta húsi“, leika þetta á
afslöppuðum nótum, ekki með mikl-
um látum eða stælum. Mig hefur
alltaf langað til að vera svona leikari
sem hverfur inn í hlutverkið, verður
að persónunni, sjálfum finnst mér
skemmtilegra að horfa á þannig
leik. Ég held að þessi hugmynd hafi
gengið ágætlega upp, áhorfendur
þekkja „Bjarna", hann er elskuleg-
ur og ógnar þeim ekki á neinn hátt.
Hann er einsog við hin.“
Leikhúsrotta á
Lindargötunní
Bjarni Haukur i eigin persónu er
einnig elskulegur og lítt ógnandi,
lífshlaupi hans svipar til annarra af
hans kynslóð. Hann er fæddur í
Reykjavík 1971 og ólst upp á Lind-
argötunni. „Ég var leikhúsrotta í
Nemandaleikhúsinu í Lindarbæ í
kringum 1980, þegar Jóhann Sig-
urðarson og Guðjón Pedersen og
fleiri voru í Leiklistarskólanum. Svo
átti ég eina rosalega góða vinkonu
niðri í Iðnó, Áróru Halldórsdóttur,
hún lánaði mér stundum búninga
fyrir lítið leiksvið sem stjúpfaðir
minn smíðaði fyrir mig í kjallaran-
um heima á Lindargötu. Ég fluttist
til Akureyrar þegar ég var ellefu
ára og þá fékk ég brennandi áhuga
á íþróttum og lagði leiklistina á hill-
una um hríð,“ segir Bjarni og kímir.
„Fjölskyldan flutti svo til Svíþjóðar
og þar vorum við í tvö ár en svo fór
ég í Menntaskólann við Hamrahlíð
þegar við fluttum aftur heim til ís-
lands. Ég kláraði samt aldrei stúd-
entsprófið heldur fór fljótlega að
vinna á útvarpsstöðinni Stjörnunni
og uppúr því tók ég að mér umsjón
með unglingaþætti á Stöð-2. Rúm-
lega tvítugur fór ég til New York í
leiklistarnám."
Bjarni segist hafa leitað fyrir sér
um hríð og prófað ýmislegt áður en
hann komst inn í skóla sem honum
líkaði. „Ég var fyrst í tilraunadeild
við New York háskóla sem heitir
The Experimental Theatre Wing en
ég hætti þar. Mér leiddist að leika
kartöflur og grænmeti og rúlla mér
á gólfinu allan daginn. Ég fékk
rosalega lítið útúr því og skipti um
deild og fór í Lee Strasberg Studio
og var þar um tíma, en hætti síðan
alveg í New York háskóla. Þetta er
svo fjölmennur skóli að maður týn-
ist alveg í mannhafinu. Hann var
svo fjölmennur að maður fékk engin
tækifæri. Ég sótti um ýmsa skóla
og var svo heppinn að komast inn í
American Academy of Dramatic
Arts sem er mjög þekktur skóli í
Bandaríkjunum. Þar var ég í þrjú
ár og lauk náminu 1995. Þetta var
býsna harður skóli því á hverju vori
var grisjað hressilega í hópnum.
Fyrsta árið vorum við 150, annað
árið 50 og inn á lokaárið komust
bara 14.“
Er kominn á kortið
Bjarni segir unga nýútskrifaða
leikara úr Leiklistarskóla íslands
standa betur að vígi en þá sem lært
hafa erlendis. „Þeir sem lært hafa
erlendis eru alveg óþekktir og þurfa
að hafa meira fyrir að kynna sig og
sanna sig. Samt er þetta einstak-
lingsbundið og það eru margir leik-
arar starfandi sem eru lærðir er-