Morgunblaðið - 29.11.1998, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1998 B 21
var hvað ólíkast því sem við eigum
að venjast hér á Islandi voru þær
hrikalegu aðstæður sem fólkið bjó
við í fjallaþorpunum í indjánalönd-
um Bólivíu og Perú.“
Og eftir að þú komst heim frá
Suður-AmeiTku. Varstu þá ekki bú-
inn að fá nóg af ferðalögum í bili?
„Nei, ég hafði ekki enn fullnægt
flökkuþránni. Eg fór til Noregs að
vinna mér inn peninga og vorið 1977
var ég kominn aftur til Spánai' og
ferðaðist til Baskahéraðanna, Ma-
drid og Barcelona og var þar þegar
fyrstu frjálsu kosningamar voru
haldnar eftir 1936.“
Tónlistarnám -
atvinnutónlistarmaður
Hvenær lærðir þú fyrst á kontra-
bassa?
„Það var veturinn 1978-79. Ég
fékk lánaðan kontrabassa og byrj-
aði aðeins að læra hjá enskum
bassaleikara, Scott Gleckler í Tón-
skóla Sigursveins Kristinssonar, en
það voru fáir tímar og lítið stundað-
ir af minni hálfu. Mig langaði til
læra að spila blús sem ég fékk ekki í
tónskólanum. Ári síðar þegar ég var
í Ósló að skrifa lokaritgerð mína í
sögu og að lesa spænskar bók-
menntir keypti ég kontrabassa og
kenndi mér þetta að hluta til sjálfur
og af að hlusta á plötur. Haustið
1980 kom ég svo heim og byrjaði að
læra hjá Jóni „bassa“ og var hjá
honum 1 þrjú ár. Ég var löngu áður
farinn að spila á harmonikku. Ég
lærði hjá Karli Jónatanssyni og
spilaði svona hér og þar. Það var á
þeim árum þegar ég var í MH. Ég
spilaði t.d. stundum um nætur þar
sem nú eru bílastæði alþingismanna
og þá eftir vinstri manna böll í
Tjarnarbúð."
Til Kaupmannahafnar fórstu síð-
an í frekara tónlistarnám?
„Já, það var á árunum 1983-84.
Ég var þar í námi hjá Johan Poul-
sen. Niels Henning Örsted Peter-
sen benti mér á hann sem góðan
kennara og það reyndist rétt. Niels
var oft hér á landi á þessum árum
og ég var málkunnugur honum. Þá
var ég sumarið 1984 að spila frjáls-
an djass á hálfsmánaðar námskeiði
hjá John Tchicai altósaxófónleikara.
Ég varð snemma heillaður af blús
og djassi. Ég man að Vernharður
Linnet var að kynna á vinstri
mannafundi tónleika sem þá voru
boðaðir. Skömmu síðar komu þeir
fram í Háskólabíói, Niels Henning,
Philip Catherine og Billy Hart og sá
atburður var einn af stóru stundun-
um í lífí mínu.
Jazzvakning stóð fyrir fjölbreyttu
tónleikahaldi og þessir tónleikar
höfðu mikil áhrif og á næstu árum
voru margir ungir djassleikarar að
hefja sinn feril sem beinlínis má
þakka þeirri vakningu sem fór af
stað þarna í lok áttunda áratugar-
ins.“
Hvenær byrjaðir þú fyrst að spila
í hljómsveit?
„Ég spilaði inn á plötu í Kaup-
mannahöfn með Diabolus in Musica
1980 og var þá búinn að eiga bass-
ann í nokkra mánuði. Eftir að ég
kom heim stofnuðum við Sveinbjörn
I. Baldvinsson hljómsveit sem við
kölluðum Nýja kompaníið og hljóm-
sveitin spilaði mikið í tvö ár. Við
spiluðum inn á plötu sem Fálkinn
gaf út, Þegar kvölda tekur.
Eftir það spilaði ég með Guð-
mundi Ingólfssyni í Stúdentakjall-
aranum og Naustinu og víðar og fór
með honum til Lúxemborgar 1983
og í þeii-ri hljómsveit voru einnig
Guðmundur Steingiímsson og Viðar
Alfreðsson. Eftir árs dvöl í Kaup-
mannahöfn kom ég svo heim og þá
gerði ég plötu sem heitir Þessi ófét-
is jazz“.
Var það á þessum árum að þú
byrjaðir að semja tónlist?
„Já og Jazzvakning gaf þessa
plötu út. Ég var búinn að setja sam-
an nokkur lög og fékk Mezzoforte-
strákana, Eyþór, Gunnlaug og Frið-
rik, til að spila inn á svona sýnis-
horn og Rúnar Georgsson spilaði
með okkur í nokkrum lögum og
Jazzvakning vildi gefa þetta út.
Lögin eru eftir mig, Eyþór og Frið-
rik.“
Og þú hélst áfram að fást við tón-
smíðar?
JAZZKVARTETT
Reykjavík, f.v.
Tómas R., Einar
Valur Scheving,
Sigurður Flosason
og Eyþór Gunn-
arsson.
MEÐ Tríói Ólafs
Stephensens á
elsta jazzklúbbn-
um í S-Ameríku, í
Santiago de
Chile.
„Já, við hljóðrituðum aðra djass-
plötu 1987, Hinsegin blús, og á
þeirri plötu eru flest lögin eftir mig
nema tvö sem eru eftir Eyþór
Gunnarsson. Almenna bókafélagið
gaf þá plötu út. Sú plata fékk mjög
góðar viðtökur og seldist fljótlega
upp. Tveimur árum síðar var tekin
upp átta laga plata, Nýr tónn, og á
þeirri plötu eru öll lögin eftir mig.
Jens Winther, danski trompetleik-
arinn sem hafði verið gestur á
nokkrum lögum á Hinsegin blús,
kom til landsins og spilaði með
mér, Pétri Östlund, Eyþóri Gunn-
arssyni og Sigurði Flosasyni. Það
gildir það sama um Nýjan tón og
Hinsegin blús, geisladiskurinn og
plöturnar eru löngu uppseldar. Ár-
ið 1991 var svo tekinn upp nýr disk-
ur með tónlist eftir mig, Islandsför,
og þar eru einnig með mér Eyþór,
Pétur og Sigurður og svo fékk ég
til liðs við okkur bandariskan
básúnuleikara og söngvara, Frank
Lacy, sem ég hafði séð með Art
Blakey í Los Angeles 1989 og orðið
hrifínn af og ég fékk hann hingað
upp og hann setti að sjálfsögu svip
á plötuna og í dag er hann einn af
þeim stærstu í djassheiminum á
básúnu. Hann spilaði einnig með
mér í þremur lögum á diskinum
Landsýn, sem kom út árið 1994, og
Jazzís gaf út. Á þeim diski fékk ég
marga söngvara til liðs við mig og
gerði ég tilraun til að sætta íslensk
ljóð á tuttugustu öld við djassmús-
ík og bræða það tvennt saman í
eitt. Ári síðar eða 1995 vann ég síð-
an að diski sem fékk nafnið, Koss,
með Þóri Baldurssyni og Ólafíu
Hrönn Jónsdóttur og þar eru lög
og textar eftir okkur Ólafíu
Hrönn.“
Þú ert einn meðlima Jazzkvar-
tetts Reykjavíkur. Hvenær var sú
hljómsveit stofnuð?
„Við Sigui-ður Flosason stofnuð-
um hljómsveitina árið 1992 og auk
okkar skipa hana þeir Eyþór Gunn-
arsson og Einar Valur Scheving.“
Og Jazzkvartett Reykjavíkur
spilaði fyrir örfáum árum í Ronnie
Scott’s djassklúbbnum í London?
„Já. Jazzkvartettinn spilaði þar
heila viku árið 1994 og forstöðu-
menn klúbbsins tóku upp nokkur
kvöld og gáfu síðan út geisladiskinn
Hot house - RJQ live at Ronnie
Scott’s. Það var mjög ánægjuleg
reynsla. Það má heita hrein undan-
tekning ef evrópsk hljómsveit, sem
ekki er bresk, komist inn á þennan
klúbb. Líkleg hefui' þar ráðið miklu
um vaskleg frammistaða Jakobs
Frímanns Magnússonar og þá von-
andi einnig verðleikar hljómsveitar-
innar. Við spiluðum líka á ýmsum
djasshátíðum í Bretlandi á þessum
árum, 1992-94, t.d. á djasshátíðinni í
Glasgow 1992 sem er stór og virt
hátíð. Jazzkvartett Reykjavíkur
hefur spilað víða í Evrópu á síðari
árum.“
Með tríói Ólafs Stephensens
Tríó Ólafs Stephensens hefur á
síðari árum gert víðreist og komið
fram víða austan hafs og vestan.
Tómas R. Einarsson hefur verið
kontrabassaleikari í tríóinu allt frá
því að það kom fyrst fram um 199o.
„Ég gekk til liðs við tríó Ólafs
Stephensens í byrjun þessa áratug-
ar og við höfum mikið leikið klassísk
djasslög. Við höfum spilað víða er-
lendis, t.d. á vegum Útflutningsráðs
árið 1997 þegar þeir voru með
kynningu í Nuuk í Grænlandi. Þeim
í Útflutningsráði þótti framlag okk-
ar svo vel heppnað að þeir tóku okk-
ur með þegar þeir, ásamt utanríks-
ráðherra og stórum hópi manna,
fóru til Argentínu og Chile fyrir
rúmu ári. Við vorum þá notaðir í
fleira eins og sjálfsagt vap og ég
þýddi t.d ræðu Halldórs Ásgríms-
sonar þegar hann ávarpaði ekkju
Jorge Luis Borges, rithöfundar, í
Borges-safninu í Buenos Aires. Það
var stórkostlega reynsla að fá að
koma aftur til Argentínu og Chile
eftir að hafa verið þar tveimur ára-
tugum áður. Tríó Ólafs Stephensens
spilaði líka á elsta djassklúbbi í Suð-
ur-Ameríku, í Santiagó í Chile, fyrir
troðfullum sal sem heimtaði enda-
laus aukalög. Guðmundur R. Ein-
arsson trommuleikari var tekinn að
þreytast í höndunum og greip til
þess ráðs að láta frekar mæða á fót-
unum og steppaði fyrir gestina í að
minnsta kosti kortér og þá loks
fengum við að sleppa."
Og tríóið hljóðritaði disk með
djassmúsík?
„Já. Diskurinn heitir Píanó, bassi
og tromma og var gefmn út af Skíf-
unni árið 1994. Japanir báðu Skíf-
una um fimm hundruð eintök um
daginn. Ég hafði nú á orði að það
væri kannski í lagi að hljóðrita nýj-
an disk handa Japönum og öðrum.“
Nýi diskurinn
Ég spurði Tómas um nýja
diskinn, Á góðum degi, sem hljóm-
aði úr hljómflutningstækjunum í
stofunni. Áheyrilegur diskur með
vandaðri djassmúsík.
„Tónlistin á diskinum er samin á
síðustu þremur árum. Kontrabass-
inn kemur meira fram á nýja diskin-
um, en fyrri plötum mínum. Það tók
mig langan tíma að undirbúa þenn-
an disk af því ég er búinn að heyra
svo mikið af leiðinlegum bassaleik-
araplötum, þar sem menn eru að
þenja sig út yfír allan þjófabálk með
endalausum sólóum sem öll eru
eins, að ég þurfti að taka mér góðan
tíma og hugsa út einhverjar leiðir til
að þetta yrði ekki allt eins, endalaus
bassasóló, og búa til disk sem menn
hefðu gaman af að hlusta á.
Með mér á disknum eru margir
frábærir hljóðfæraleikarar, íslenskt
og erlent einvalalið. Frakkinn Olivi-
er Manoury spilar á bandeoneón
sem er tangóharmonikka. Hann
hefur starfað sem undirleikari hjá
argentískum tangósöngvurum í
tuttugu ár og verið með eigin
tangóhljómsveit, en hefur svona
gripið í djassmúsík líka. Ég var svo ■
heppinn að hér var staddur á liðnu
sumri gítarleikari Svens Assmund-
sens, Jacob Ficher. Hann spilaði
mér mér fyrir um það bil ári og
hann kom svo með mér í stúdíósal
þegar ég tók upp diskinn. Islend-
ingamir eru allir víðkunnir, Eyþór
Gunnarsson, Þórir Baldursson,
Guðmundur R. Einarsson, Gunn-
laugur Briem og Einar Valur
Scheving eru þama í mörgum lög-
um, Ami Scheving í einu lagi og
ungur píanóleikari, Árni Heiðar
Karlsson, einnig í einu lagi.“„
Heitið á plötunni; Á góðum degi?
„Góður dagur á djassmáli er
dagur þegar djassleikari hefur ver-
ið heppinn með fleiri nótur en '
venjulega. Einnig ef einhver
óvæntur kraftur hefur komið í
hljómsveitina og þar sprottið fram
einhverjir hlutir sem enginn átti
von á og þá gerist eitthvað nýtt og
spennandi og þá er góður dagur
hjá djassmönnum. Það era mörg
slík andartök á þessari plötu. Mál
og menning gefur út diskinn. Þetta
rótgróna bókaforlag hefur verið að
fíkra sig áfram með útgáfu á klass-
ískri tónlist á liðnum árum, en
þetta er fyrsti djassdiskurinn sem j
þar er gefinn út.“
wm I #4" UNDIR- FATALÍNA Ol<V
Kringlunni S.553 7355 m i í 11111
húsgögnin
Sófaborð - Borðstofuborð
Stólar - Kommóður
Faxafeni
Húsgagnadeild