Morgunblaðið - 14.01.1999, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 14. JANÚAR 1999 51
GUÐBJÖRG
SVEINSDÓTTIR
+ Guðbjörg
Sveinsdóttir
(Sveinsína Guð-
björg) fæddist í
Leirvogstungu í
Mosfellssveit 19.
júní 1899. Hún and-
aðist í Reykjavík 7.
janúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Þórunn
Magnúsdóttir, f. í
Móum á Kjalarnesi
en alin upp upp í
Þerney á Kollafirði
2. ágúst 1870, d.
1964, og Sveinn
Gíslason, bóndi, f. í Leirvogs-
tungu 6. ágúst 1865, d. 1948.
Bræður Guðbjargar: Gísli, f.
1897; Magnús, f.
1900; Þorkell, f.
1904; Sigurður, f.
1907; Guðmundur,
f. 1908; Héðinn, f.
1912. Af þeim lifir
nú Þorkell einn.
Eiginmaður Guð-
bjargar var Einar
Gunnarsson, vél-
gæslumaður, ættað-
ur af Héraði, f. 4.
desember 1911, d.
1978. Þeim varð
ekki barna auðið.
Guðbjörg verður
jarðsungin frá Mos-
fellskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30. Jarðsett
verður í Mosfellskirkjugarði.
Nærri lá að Guðbjörg fóðursystir
mín lifði tvenn aldahvörf skv. alman-
akinu. Hún fæddist í lok nítjándu
aldar og kveður þennan heim undir
byrjun þeirrar tuttugustu og fyrstu.
En hún lifði önnur aldahvörf sem
eru merkilegri en þau sem eru ein-
kennd með tölum: Hún ólst upp í
gamla sveitasamfélaginu íslenska
við daglega lífshætti sem eru skyld-
ari þjóðveldisöldinni en ofanverðri
tuttugustu öld. Hún ólst upp löngu
áður en orðið tækni varð til. Þá var
ekki rafurmagn, ekki sími, engir bíl-
ar.
Enda þótt undirritaður sé nokk-
uð tekinn að grána, þá man hann
föðursystur sína ekki fyrr en hún
var komin yfir fimmtugt. Þá bjó
hún í Reykjavík ásamt eiginmanni
sínum og hélt honum heimili. Einar
Gunnarsson var vélgæslumaður í
Áburðarverksmiðjunni í Gufunesi
frá upphafi hennar í byrjun sjötta
áratugarins og þar til hann lét af
störfum vegna heilsubrests um
miðjan áttunda áratuginn. Þau
bjuggu að Skarphéðinsgötu 20 í
Reykjavík frá 1962 og þar var Guð-
björg uns hún fluttist á Elliheimilið
Grund fyrir nokkrum árum.
Þórunn amma mín og móðir Guð-
bjargar varð nær hálftíræð og
dvaldist allmörg síðustu árin á
Hrafnistu. Guðbjörg vitjaði móður
sinnar nær daglega og jafnan fót-
gangandi, einnig síðustu árin eftir
að hún settist að í Norðurmýrinni.
Þaðan er drjúgur spölur upp í
Laugarás og heim aftur fyrir hálf-
sjötuga konu.
Ég bjó á heimili Guðbjargar og
Einars á unglingsárum. Þau reynd-
ust mér ævinlega sem besta móðir
og besti faðir og þarf ekki að orð-
lengja það neitt. Fremur er tregt
tungu að hræra.
Guðbjörg verður jarðsett í gamla
kirkjugarðinum á Mosfelli, þar sem
við í Leirvogstungu erum gi-afin
hjá honum Agli Skallagn'mssyni.
Hlynur Þór Magnússon, ísafirði.
Við andlát Guðbjargar Sveins-
dóttur eða Guðbjargar frænku, eins
og fjölskylda okkar kallaði hana,
koma í hugann margar gamlar og
góðar minningar tengdar henni.
Hún hefði orðið 100 ára 19. júní
næstkomandi, en náin kynni og vin-
átta tókst með okkur er hún var ná-
lægt fimmtugu og bjó ásamt manni
sínum að Hálogalandi, hjá hjónun-
um Lárusi og Elínrós. Að áeggjan
Guðbjargar fengum við leigt á
MINNINGAR
sama stað, á meðan við unnum við
byggingu húss okkar í Smáíbúða-
hverfinu, sem er skammt frá. Þetta
var á fyrstu hjúskaparárum okkar
um 1952.
Margrét dóttir okkar, sem þá var
tveggja ára, náði fljótlega trúnaði
Guðbjargar og nutu þær oft
ánægjulegra stunda í návist hvorr-
ar annarrar. Guðbjörg, sem var líf-
leg í fasi, glaðvær, elskuleg og vel
af Guði gerð, hafði ávalt frá mörgu
að segja. Oft gætti hún Möggu okk-
ar þegar við vorum vant við látin.
Og Einar hjálpaði okkur gjarnan
við hús okkar utan reglulegs vinnu-
tíma, en hann var þúsund þjala
smiður, laginn og vandvirkur.
Vinátta okkar hélt áfram eftir að
við fluttumst í nýja húsið og þau
niður í Njörvasund þar sem annað
vinafólk okkar bjó einnig. Við
minnumst margi-a ánægjulegra
heimsókna þangað til Guðbjargar
og Einars með börnum okkar og
einnig síðar á Skarphéðinsgötu á
meðan þau bjuggu þar. Þau komu
einnig oft heim til okkar og fylgd-
ust þannig reglulega með vexti og
viðgangi fjölskyldunnar.
Heimsóknum fækkaði á síðari ár-
um en vináttan hélst óbreytt með
okkur. Og nú er Guðbjörg hverfur
af þessum vettvangi minnumst við
hjónin og börn okkar hennar með
söknuði og virðingu.
Guð blessi minningu Guðbjargar
frænku.
María og Haraldur.
Guðbjörg ólst upp í Leirvogs-
tungu í hópi sex bræðra sem allir
urðu fulltíða menn, Gísli, Héðinn,
Sigurður og Þorkell ráku um árabil
vélsmiðjuna Steðja hf. í Reykjavík,
Magnús var bóndi og oddviti í Leir-
vogstungu og Guðmundur hús-
gagnasmiður, lést úr lungnabólgu
9. júní 1932, 24 ára gamall. Þorkell
einn lifir af systkinahópnum á tí-
ræðisaldri við nokkuð góða heilsu
nema sjón er farinn að daprast. Áð-
ur en Þorkell gekk til liðs við bræð-
ur sína í Steðja vann hann hjá Slát-
urfélagi Suðurlands um ellefu ára
skeið, lengst af sem bókari.
Guðbjörg vann að bústörfum hjá
foreldrum sínum eins og títt var á
þessum tíma, allt slegið með orfi
og rakað með hrífum, heyið bundið
og reitt heim á klakk. Ekki var um
annað eldsneyti að ræða en mó til
eldunar og hita, sem var oft drýgð-
ur með sprekum úr fjörunni. Var
hún hamhleypa til verka og vílaði
ekki fyrir sér að taka upp mó ef
svo bar undir. Hún var næstelst í
sjö systkinahópi á fyrstu árum ald-
arinnar á sveitabæ þar sem faðir
hennar var oft af bæ við smíðar,
þar sem moka þurfti upp brunn á
vetrum til að geta borið vatn í
kýrnar og gefa ánum sem voru þá í
fjárhúsum á miðju austurtúninu og
sauðunum sem voru oft um 30 í
kofa fyrir ofan fossinn í Köldu-
kvísl.
Tóft af þessu sauðahúsi má sjá
enn þann í dag að öðru leyti en því
að hún varð að víkja fyrir reiðvegi
að hluta.
Framan af ævinni stundaði hún
prjónaskap með öðrum verkum,
hún keypti sér prjónavél til þess
arna til að drýgja tekjurnar sem
ekki voru miklar fyrir.
Það þóttu mikil tíðindi þegar
Guðbjörg í Leirvogstungu fór að
taka prjón, og það á vél.
Esjan - Mosfell - Helgafell og
Leirvogurinn í vestri, í þessu um-
hverfi mótaðist Guðbjörg Sveins-
dóttir, æskuvinkonurnar, dætur
séra Magnúsar á Mosfelli og
Andrésar á Hrísbrú voru heimsótt-
ar og farið í reiðtúra á Molda eða
Krapa upp að Tröllafossi og víðar.
Eða, fór ein í göngutúra norður
fyrir fjall eða upp í urð að tína ber á
haustin. Guðbjörg var mjög barn-
góð og nutu bræðrabörn og þeirra
börn þess í ríkum mæli sem lengi
verður í minnum haft.
Á fimmta áratug aldarinnar
kynntist hún lífsförunaut sínum
upp frá því, Einari Gunnarssyni.
Hann starfaði um árabil í Áburðar-
verksmiðjunni í Gufunesi. Áður og
með vinnunni stundaði hann smíð-
ar. Hann var ágætlega hagur.
Þau bjuggu á nokkrum stöðum í
Reykjavík, en lengst af í eigin hús-
næði á Skarphéðinsgötu 20. Einar
var fæddur hinn 4. desember 1911,
og lést hinn 28. september 1978.
Þeim varð ekki barna auðið.
Síðustu æviárin átti Guðbjörg
heimili á Elli- og hjúkrunarheimil-
inu Grund og naut þar nærgætni og
umhyggju og lést þar 7. janúar sl.
Öllu starfsfólki þar eru hér færð-
ar hugheilar þakkir fyrir hennar
hönd. Frændfólkið í Leii'vogstungu
biður henni guðsblessunar.
Selma og Guðmundur,
Leirvogstungu.
Okkur langaði bræðurna að
minnast með nokkrum orðum
hennar Guddu frænku sem náði 99
ára aldri. Það má segja að við minn-
umst Guddu báðir tveir frá því að
við fórum að muna eftir okkur fyrir
gleðina og nægjusemina sem var
henni í blóð borin. Það var sama
hvenær drepið var dyra á Skarp-
héðinsgötunni, alltaf tók hún Gudda
á móti okkur með bros á vör og það
var gott að gæða sér á bakkelsinu,
en hún var sérstaklega lagin við að
laga íslenskar hnallþórur sem hún
bar á borð fyrir gesti og gangandi
að ekki sé nú talað um vöfflur,
pönnukökur og heitt súkkulaði með
rjóma. í heimsóknum okkar til
Guðbjargar varð henni tíðrætt um
árin sín í Leirvogstungu og það
færðist einhver glampi yfir andlit
hennar þegar hún lýsti atvikum úr
daglega lífinu sem hún mundi eins
og hafi gerst í gær og oftar en ekki
fór hún með glaðværar vísur sem
lýstu því sem gerst hafði á lifandi
og skemmtilegan hátt.
Maður Guðbjargar var Einar
Gunnarsson sem lést 28. september^'
1978 þá 67 ára að aldri. Guðbjörg
og Einar áttu sameiginlegt áhuga-
mál þ.e. þau voru bókelsk, fróð-
leiksfús og ljóð voru þeim mjög
hugleikin. Einar átti það til að setja
saman stökur og ljóð og við teljum
það bæði viðeigandi og vel til fallið
að tileinka Guðbjörgu fyrsta erindi
ljóðs sem Einar orti til minningar
um Magnús Sveinsson afa okkar og
bróður Guðbjargar sem lést um
aldur fram árið 1958:
Eg veit þú hefðir ekki ætlast til
að angur fyllti hugi vina þinna
á kveðjustund við þessi þáttaskil,
því þetta er gjald, sem allir verða að inna
af hendi, fyrir líf sem lánað er
um litla stund í heimi jarðarbarna.
En hugþekk minning birtu með sér ber
og blikar eins og fógur leiðarstjarna.
Bjarni Sveinbjörn Guðmunds-
son, Magnús Guðmundsson.
VIKTORIA
GUÐLAUG
JAFETSDÓTTIR
+ Viktoría Guð-
laug Jafetsdótt-
ir fæddist á Lundi í
Ytri-Njarðvík hinn
21. mars 1932. Hún
lést á Landspítalan-
um 28. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Jafet Egill Sigurðs-
son og Sigríður
Guðmundsdóttir.
Systkini hennar eru
Halldóra búsett í
Hafnarfirði, Guð-
mundur Bragi sem
einnig býr í Hafnar-
firði og Baldur sem lést árið
1959. Hálfsystkini
Viktoríu samfeðra
eru Rósa og Hörð-
ur. Eiginmaður
Viktoríu er Jón
Ágústsson frá Há-
koti Ynnri-Njarð-
vík. Börn þeirra eru
Anna og Smári.
Barnabörn hennar
eru Jón V. Gunnars-
son og Hugrún
Fanney sem ólst
upp á þeirra heim-
ili. _
títför Viktoríu
fór fram hinn 8. jan-
úar sl. í Fossvogskirkju.
Amma var mér sem besta móðir
og góður vinur. Jólin voi'u hennar
uppáhaldshátíð. Hún var sannkall-
að jólabam. Hún var ráðagóð og
hjálpaði mér mikið þegar ég kom
heim úr skólanum, þá var alltaf
heitur matur á borðinu. Hún tók
alltaf fram íyrir þá sem minna
máttu sín, og mátti ekkert aumt
sjá. Við áttum góðar stundir í veiði-
túram og í Kleinukoti sem við kom-
um oft í. Hún var kistin kona.
Henni þótti afar vænt um Smára
son sinn og studdi hann vel í veik-
indum hans. Við hittumst seinna
meir.
Áhendurfelþúhonum,
sem himna stýrir borg,
það allt, er áttu í vonum,
ogallterveldur sorg.
Hann bylgjur getur bundið
og bugað storma her,
hann fótstig getur fundið
sem fær sé handa þér.
Mín sál, því örugg sértu,
og set á Guð þitt traust.
Hann man þig, vís þess vertu
og vemdar efalaust.
Hann mun þig miskunn krýna.
Þú mæðist litla hríð.
Þér innan skamms mun skína
úr skýjum sólin blíð.
(Bjöm Halldórsson.)
Þín
Hugrún Fanney.
Við feðgarnir minnumst Viktoríu
eða Viggu eins og hún var kölluð
sem skapmikillar, duglegi-ar, gjaf-
mildrar konu. Líf hennar var oft
mjög erfitt og það reyndi mjög á
hana heilsuleysi sonar hennar
Smára sem henni þótti afar vænt
um. Það sem er minnisstæðast í
fari hennar var þessi mikli áhugi á
silungsveiði. Hún og maður henn-
ar, Jón Ágústsson, notuðu nærri
allar frístundir til silungsveiða. Um
kl. 2 að nóttu til í byrjun júní sl.
sumar hringdi síminn og var ég
mjög hissa á því hver væri að
hringja í okkur á þessum tíma. Það
var þá Vigga sem sagði með stolti í
röddinni komdu strax og sjáðu
hvað ég veiddi. Ég fór með stírarn-
ar í augunum og við mér blasti
þessi fallegi 10 punda urriði úr
Þingvallavatni. Það var mikið stolt
og gleði sem skein úr andliti henn-
ar. Hennar uppáhaldsstaður var
Þingvallavatn. Við feðgarnir viljum
minnast hennar eins og þegar við
fórum með hana í veiðitúra, þá var
hún svo hamingjusöm. Hjá þeim
hjónum ólst upp barnabam þeirra,
Hugrún Fanney, sem henni þótti
mjög vænt um.
Hinn 22. nóvember sl. var hún
send á Landspítalannn vegna
hjartasjúkdóms og hinn 8. desem-
ber fór hún í hjartauppskurð en því
miður fóra hlutirnir öðruvísi en
áætlað var. Hinn 28. des. sl. lést
hún. Við biðjum Guð um að styrkja
Jón, Smára og Hugrúnu á þessum
erfiðu tímum og vonum að við
munum hittast öll aftur.
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð þinn náðar kraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfír láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Sveinbjöm Egilsson.)
Gunnar og Jón Viktor.
MAGNÚS
GUÐLA UGSSON
+ Magnús Guðlaugsson var
fæddur á Búðum í Hlöðuvík
á Hornströndum 29. janúar
1924. Hann lést á heimili sínu
22. desember síðastliðinn og fór
útför hans fram frá Grafarvogs-
kirkju 30. desember.
Látið hans Magga fór fram hjá
mér en mig langar að hripa honum
kveðju.
Við fluttum þrjú að Búðum 1938,
ung hjón með eitt barn, allslaus og
beygð afy barnsmissi að byrja sitt
ævibasl. Á Búðum var góð baðstofa
nýuppgerð og þar vora fyrir mann-
eskjur, glaðar í skapi og stórar í
sinni. Móðir mín, hún Rósa Samúels-
dóttir, minntist oft fólksins á Búðum,
Guðlaugs og Ingibjargar og bam-
anna, og ætíð með djúpri væntum-
þykju. Við bræður urðum í raun fóst-
urbörn fjölskyldunnar, enda yngri en
uppkomnu bömin hinum megin við
þilið. Ég kynntist best Magga og Óla,
þeir voru yngstir og þó fulloi'ðnir í
mínum augum, Maggi einum tólf ár-
um eldri en ég. Það er mikið, þegar
maður er 2-7 ára. Ég skoppaði með
þeim bræðrum hvert sem var, sat hjá
þeim úti á brekku að vetri og fugla-
hóparnir þjöppuðust utan við brimið.
Færið var langt fyrir lítinn riffil en
brátt lá þó í valnum feitur fíður-
kroppur. Hann rak skjótt upp í gegn-
um brimgarðinn, soðinn síðan í góm-
sæta súpu. Sú suða tók tímann sinn,
eins og allt gott.
Mér þykir einsýnt, að fólki okkar
fyrir norðan hafi ræktað það besta úr
hverri lífstrú, sem misheimskir menn
kenndu, og náð þvi samræmi hugar
og heims, sem gerði þá svo göldrótta,
að þeir gátu lifað því glaða lífi, semi'**
lifað varð við þessa erfiðu en heil-
steyptu náttúra. Sá hugarheimur er
mér jafnheill og sterkur, hvort sem
er í minningunni um hann Magga
minn á Búðum, sögunum hans Adda
á Homi, móður minnar og Kára
frænda, ritum Þórleifs og Bínu og
Fríðu, eða kvæðum Sigmundar og
fóður míns.
Ég þakka þér, Magnús fóstri, alla
hlýjuna við umkomulitla aðkomupísl,
gleðistundirnar, sem alltaf lýsa í
barnshuganum. Mig langar að kveðja
þig með erindi úr ljóði eftir góðkunn-
ingja þinn, hann Eirík A. Guðjóns-
son. Þið eigið máske eftir að hittast
aftur og slá í kviðlinga á meðan þið
bíðið eftir því að kóparnir komi í færi»'*
úti í Kirfi ellegar undir honum
Langakambi.
Máske fyrir handan hafið
þér hugljúfi birtist draumasýn,
þar litrófsgeisla-ljóma vafin
litla víkin bíði þín.
Máske einhver æðri kraftur
- þá úti eru kuldaélin hörð -
loks það færi okkur aftur,
sem elskað höfum mest á jörð.
Eyvindur P. Eiríksson.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu
vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett.
Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disk—-—
lingur fylgi útprentuninni. Auðveldust er
móttaka svokallaðra ASCII-skráa, öðru
nafni DOS-textaskrár. Ritvinnslukerfin
Word og Wordperfect eru einnig auðveld í
úrvinnslu. Senda má greinar til blaðsins í
bréfasíma 569 1115, eða á netfang þess
(minning@mbl.is) — vinsamlegast sendið
greinina inni í bréfinu, ekki sem viðhengi.
Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum.
Það eru vinsamleg tilmæli að lengd greina
fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðal-
línubil og hæfilega línulengd - eða 2.200J^
slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.