Morgunblaðið - 24.06.1999, Side 30

Morgunblaðið - 24.06.1999, Side 30
30 FIMMTUDAGUR 24. JÚNÍ 1999 MORGUNBLAÐIÐ LISTIR Listahátíð Norður-Noregs haldin í 35. sinn í Harstad A nyrstu lista- hátíð í heimi sest sólin ekki Nyrsta listahátíð í heimi stendur nú yfír í Harstad í Norður-Noregi. Margrét Sveinbjömsdóttír var með- al áhorfenda á opnunarleiksýriingunni Vard0ger- Váigasat, sem fór fram undir berum himni. HTT i -;- 1 I: ® -*. * * B K I " Morgunblaðið/Margrét ÞAÐ er engin miskunn hjá Ólafi konungi Tryggvasyni (Ketil Hoegh), sem hér reynir að beygja Samastúlkuna Gájjá (Sara Margrethe Oskal) til hlýðni við sig og trúar á Hvíta-Krist. Foreldrar hennar, Osku (Bjorn Sundquist) og Várvá (Mary Sarre), standa óttaslegin hjá en kirkjunnar menn og konungsins snúa í þau baki. Með krossinn og sverðið að vopni LISTAHÁTÍÐIN „Festspillene i Nord-Norge“, sem nú er haldin í 35. sinn, laðar fjölda gesta víða að til hafnarbæjarins Harstad, auk þess sem bæjarbúar, sem eru um 23 þúsund talsins, taka virkan þátt. Bærinn er miðja vegu milli Bodo og Tromsö, á stærstu eyju Noregs, Hinn0ya. Harstad gengur undir nafninu menningarbær Norður- Noregs, en þar hefur á síðari áram verið lögð rík áhersla á menningar- og listastarfsemi, þar sem menn- ingarhúsið Harstad Kulturhus gegnir lykilhlutverki. Hátíðin hófst föstudaginn 18. júní og stendur til laugardagsins 26. júní. Bærinn iðar af lífi dag og nótt, en á þessum árstíma sest sól- in alls ekki og því bjart allan sólai-- hringinn. Heimamenn orða það svo að þeir sofi „hratt“ á þessum björtu sumarnóttum - en að sama skapi ekki ýkja lengi. Konungshjónin Haraldur og Sonja heiðruðu Harstad með nær- vera sinni á íyrsta degi hátíðarinn- ar og settu hana formlega. Dag- skrá listahátíðarinnar er fjölbreytt. Þar er sjónum beint að sögu og menningu Norður-Noregs og norð- urheimskautssvæðisins síðustu þúsund árin, samtímis því sem horft er fram á við og skyggnst inn í nýtt árþúsund. Þó að listamenn frá Norður-Noregi séu mest áber- andi á hátíðinni koma þar einnig fram listamenn frá öðram hlutum landsins og öðrum löndum. Þetta árið er menningu og listsköpun barna og ungs fólks gert sérstak- lega hátt undir höfði og samtímis hátíðinni fer fram bæði Listahátíð barna og menningarhátíð ungs fólks í Norður-Noregi. Auk skipu- lagðra og tímasettra listviðburða á fyrirfram ákveðnum stöðum setur götuleikhús og lifandi tónlist úti og inni svip á bæinn - og á bryggjunni fyrir framan menningarhúsið er jafnvel slegið upp balli. Þegar líður á kvöldið er klúbbur Mstahátíðar- innar á Viking Nordic hótelinu staðurinn þar sem listamenn og há- tíðargestir hittast, dansinn dunai- og nóttin er ung. ÁHORFENDUR streyma að, flestir í þykkum peysum og regnfötum. Sumir hafa jafnvel tekið með sér húfur og vettlinga og þegar litið er yfir áhorfendabrekkuna sjást einnig regnhlífar og sjóhattar á stangli. Dagsetningin er 18. júní 1999. Nei, við erum ekki stödd á hestamannamóti á íslandi, heldur á áhorfendabekkjunum andspænis útileiksviðinu við vatnið Laugen á Trondenes, eða Þrændanesi, skammt utan við Harstad. Innan stundar hefst opnunarsýn- ing Listahátíðar Norður-Noregs 1999 á leikritinu „Vardager- Váigasat" sem á íslensku útleggst „Fyrirboði" og er eftir Hilde Skancke Pedersen. Verkið er byggt á sögu Ólafs konungs Tryggvasonar og segir frá því þegar konungur og föruneyti hans koma á Þrændanes árið 999 til þess að kristna íbúana þar - með góðu eða illu - með krossinn og sverðið að vopni. Það er svolítill vindur og á himni eru skúraský, svo það er eins gott að vera við öllu búinn, því framundan er um tveggja klukkustunda seta á trébekkjum í brekkunni. Um þúsund áhorfend- ur, þar á meðal konungshjónin Haraldur og Sonja, koma sér fyrir. Þau síðastnefndu þurfa þó ekki að hafa umtalsverðar áhyggjur af yf- irvofandi rigningu, því þeim er vís- að til sætis á sérstökum palli á besta stað í brekkunni, þar sem tjaldað hefur verið yfir með hvítu segli. Það kemur sér Iíka vel fyrir þeirra hátignir þegar líður á sýn- inguna og dropar taka að detta úr lofti. Sýningin er sett upp í samvinnu Listahátíðar Norður-Noregs 1999, Samaleikhússins Beaiwás Sámi Teáhter og Hálogalandsleikhúss- ins, þar sem Islendingurinn Hauk- ur J. Gunnarsson er við sljórnvöl- inn. Leikhússtjóri Samaleikhúss- ins, Alex Scherpf, leikstýrir sýn- ingunni. I einu af aðalhlutverkunum, sem Samaleiðtoginn Osku, er hinn þekkti norski leikari Bjorn Sundquist, sem er ein aðalsljarna listahátíðarinnar að þessu sinni og kemur víða við í dagskránni. Heið- urinn af tónlistinni í leikritinu á tónskáld hátíðarinnar, Nils Henrik Asheim. Alls taka þrettán leikarar frá báðum leikhúsuuum þátt í sýn- ingunni, auk um 40 aukaleikara, að ógleymdum hreindýrum og hestum, sem setja svip á sviðs- myndina. Krossinn, Þórshamarinn og rúnatromman Sögusviðið er sumaraðsetur Sama, svokölluð siida, á bökkum Laugen-vatnsins árið 999, þar sem Osku býr ásamt konu sinni Várvá, sem er forspá, og börnunum Gájjá og Áillon. Það eru umbrotatímar í Noregi og frést hefur að Ólafur konungur Tryggvason sé á leið norður yfir héruð ásamt miklum her manna, biskupi, klerki og höfðingjanum Sigurði á Þrænda- nesi. Verkið er að hluta til byggt á heimildum um persónur sem voru þekktar, svo sem Ólaf konung, Sig- varð biskup, höfðingjann Sigurð á Þrændanesi og konu hans, Sigríði Skjálgsdóttur. Aðrar persónur eru skapaðar með hliðsjón af söguleg- um heimildum og vangaveltum höf- undarins um hvernig atburðarásin hafi getað verið við Laugen daginn sem konungur kom þangað riðandi með föruneyti sínu sumarið 999. Hver voru viðbrögð Norðmann- anna sem trúðu á hina norrænu guði? Og hvað með Samana og þeirra trúarbrögð? Hvað gerðist á Þrændanesi þennan dag fyrir þús- und árum þegar þar mættust höfð- ingi og þræll, konungur og almúgi? Átök verksins eru milli þriggja ólíkra heima og heimsmynda, þrennra trúarbragða; samískra náttúrutrúarbragða, norrænnar heiðni og hins nýja kristindóms. Hér mætast krossinn, Þórshamar- inn og rúnatromman - en leikur- inn er ójafn. I leikritinu er ekki síst leitast við að varpa ljósi á þann þátt sem helst hefur verið þagað um í heimildunum, sem flestar voru jú skráðar af kristnum mönn- um, þ.e. hvernig trú og menning Sama var markvisst þögguð niður. Morgunblaðið/Margrét FUNDUR í flæðarmálinu er yfirskrift innsetningar nokkurra ungra listamanna í fjörunni við Þrændanes og hluti af henni er bryggjan sem hér sést. Á henni stóð hljómsveitin Arctic Brass og spilaði úr nýskrif- uðu verki tónskálds listahátíðarinnar, Nils Henrik Asheim, Burning Ice, við opnun myndlistar- og handverkshluta hátiðarinnar. -ANNO 1929- Skútuvogur 1 • Sími 568 8660 • Fax 568 0776 a islancu Stærsta helmfiis-og raftækjaverslunarkeöja í Evrópu

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.