Morgunblaðið - 07.11.1999, Síða 6

6 B SUNNUDAGUR 7. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
NÚ ER liðinn sá tími
þegar annríkið er
sem mest við ferða-
þjónustuna og
ungu hjónin á
Snorrastöðum geta
gefið sér tíma til að sinna sínu sam-
eiginlega áhugamáli fyrir utan bú-
skapinn og heimilið - þau eru bæði
að læra að syngja í Borgamesi og
segja að það gefi lífí þeirra mikla
fyllingu en hlæja hátt þegar ég spyr
hvort þau ætli sér að leggja fyrir sig
sönglist fyrir alvöru. „Ætli við höld-
um okkur ekki við búskapinn,"
svarar Kristján meðan Brandís
hellir kaffi í bolla fyrir mig. Eg er
stödd í eldhúsinu hjá þeim og við
borðið situr auk mín og Kristjáns
ungur sonur hjónanna og mótar í
leir af miklum áhuga alls kyns dýr.
Hann ætti ekki að skorta fyrir-
myndimar, á Snorrastöðum eru alls
um fimmtíu hross, tuttugu og fimm
kýr og hundrað og fjömtíu kindur.
„Stundum fáum við senda hesta í
hagagöngu og höfum afnot af þeim
fyrir hestaleiguna í staðinn á sumr-
in, það kemur sér vel hvað snertir
ferðaþjónustuna," segir Brandís.
Þau reka hestaleigu í sambandi við
ferðaþjónustuna og er hún að þeirra
sögn mjög vinsæl.
Það var vorið 1992 sem þau Bran-
dís og Kristján Agúst hófu að sinna
ferðaþjónustu. Þau vom þá nýlega
farin að búa saman. Kunningsskap-
ur þeirra á sér þó lengri rætur, þau
vom saman í bamaskóla 12 ára
gömul, þá fluttist Kristján vestur á
Snæfellsnes með fjölskyldu sinni úr
Borgamesi þar sem foreldrar hans
bjuggu áður, en Brandís er fædd og
uppalin á Snorrastöðum. „Kynni
okkar urðu nánari þegar við vomm
fimmtán ára gömul,“ segir Brandís,
sem stundaði nám við Fjölbrautar-
skólann á Akranesi en Kristján er
menntaður búfræðingur frá Hvann-
eyri; hann var búinn að ákveða að
verða bóndi strax um fermingu.
„Við komum smám saman inn í bú-
skapinn hér og eigum nú helming í
búinu á móti tengdaforeldrum mín-
um,“ segir Kristján Agúst. Ætt
Brandísar hefur setið Snorrastaði
frá 1883. Jón Guðmundsson og Sól-
veig Magnúsdóttir hétu langafi og
langamma hennar og þau komu að
Snorrastöðum frá Mýrdal í sömu
sveit. Kristján segir að Snorrastaðir
sé góð jörð þótt talsvert af landi
hennar sé þakið hrauni. „Hún er
grasgefin þar sem á annað borð vex
gras,“ segir Kristján.
Keypti fjóra sumarbústaði
Haukur faðir Brandísar tók sér
ferð á hendur til Noregs árið 1992
ásamt kunningja sínum sem er
smiður. „Vegna fyrirhugaðrar
ferðaþjónustu ætluðu þeir að kaupa
tvo sumarbústaði, sem framleiddir
eru í Noregi en settir voru upp hér.
Þegar út kom leist Hauki svo vel á
bústaðina að hann ákvað að kaupa
fjóra slíka. „Við vorum hin róleg-
ustu yfir þessu, gerðum okkur enga
grein fyrir hvað við værum að fara
út í,“ segir Kristján. Nýtingin á bú-
stöðunum hefur að sögn Brandísar
verið mjög góð yfir sumartímann en
heldur er dauft yfir þeirri starfsemi
yfir vetrartímann, svo nú gefst næði
til að gera ýmislegt sem í láginni
liggur í annríki sumarsins. „Það
voru óvenjulega margir hér í sumar
sem leigðu bústaðina til lengri tíma
og flestir voru þeir Islendingar,"
segir Brandís. En hvað skyldi fólk
vera að sækja á þessar slóðir? „Þú
getur ekið út um allar sveitir héðan,
í Borgarfjörðinn, inn í Dali, út á
Nesið og fleira. Fjörumar heilla
marga og Eldborgin á sér trygga
aðdáendur," segir Kristján. Hesta-
leigan er líka vinsæl eins og fyrr
sagði og hægt er að komast í veiði í
nágrenninu. „Það er auðfundið að
við erum komin nær Reykjavík eftir
að Hvalfjarðargöngin komu,“ segir
Kristján. „Umferðin er að breytast
mikið út á Nesið, hún er orðin æði
mikil, einkum um helgar.“ En
skyldu þau hjón lifa af ferðaþjónust-
unni einvörðungu? Þau hlæja bæði
og hrista höfuðið. „Við myndum
ekki lifa lengi ef við hefðum ekki
búskapinn til að styðja okkur við,“
segir Brandís. Mjólkin er drýgsta
tekjulindin. „Við tókum við góðu
kúabúi og skuldlitlu, annars hefði
þetta aldrei verið hægt,“ segir Kri-
stján. Þau hafa líka fjárfest talsvert,
Morgunblaðið/Guðrún Guðlaugsdóttir
Brandís Hauksdóttir og Kristján Ágúst Magnússon með börn sín, Magnús og Ingibjörgu Jóhönnu.
Samvinnan
er það sem
gildir!
A Snæfellsnesi er bær einn
sem Snorrastaðir heitir.
Hans er fyrst getið á sögu-
öld en er þó ekki landnáms-
jörð. Snorrastaðir eru 1.600
hektarar að stærð og þar er nú rekin
ferðaþjónusta auk þess sem þar er hefð-
✓
bundinn búskapur. A Snorrastöðum búa
félagsbúi Haukur Sveinbjörnsson og
Ingibjörg Jónsdóttir, Brandís Hauksdótt-
/
ir og Kristján Agúst Magnússon. Guðrún
Guðlaugsdóttir heimsótti þau Brandísi og
Kristján og forvitnaðist um hvernig lífið
og tilveran gengi fyrir sig hjá ungu fólki
á landsbyggðinni sem stundaði bæði bú-
skap og ferðaþjónustu.
byggðu t.d. stórt hús sem í er salur
sem mikið er notaður til samkomu-
halds, svo sem fyrir ættarmót og
fyrir stærri hópa. „Það voru haldin
fimm ættarmót í sumar og svo var
haldið hér hagyrðingamót í vor.
Þetta gengur ágætlega, okkur vant-
ar bara heitt vatn. Það er svo sem
nóg af því í sveitinni, það var borað
eftir því í sumar. Málið er í gerjun
og menn bíða eftir niðurstöðu. Allir
vilja fá heitt vatn, það er lífsspurs-
mál t.d. fyrir okkur sem rekum
ferðaþjónustu," segir Kristján.
Ferðamönnum fjölgar
„Okkur vantar m.a. heita potta,
það gæti lengt leigutímann. Fólk
hringir og spyr hvort við séum með
heita potta. Nei - svo er ekki, sumir
láta það ekki á sig fá en aðrir vilja
hugsa málið. Sundlaug er í Borgar-
nesi og í Laugagerðisskóla, en sú
sundlaug er ekki alltaf opin, allra
síst á vetuma þegar skólinn er að
störfum. „Við bíðum eftir að
hreppsnefndin taki til óspilltra mál-
anna og útvegi heitt vatn, hún var
m.a. kosin til þess,“ segir Kristján.
Þeim hjónum kemur saman um að
störfin við ferðaþjónustuna og bú-
skapinn jafnist út þannig að hún sé
álíka mikil við hvort tveggja. „Það
er frekar hægt að skipuleggja sinn
tíma í búskapnum. Við reynum auð-
vitað líka að skipuleggja störf okkar
í ferðaþjónustunni. Við skiptum
með okkur verkum, ég sé til dæmis
um heyskapinn og bústörfin," segir
Kristján. Brandís sér mikið um
hestaleiguna en Haukur faðir henn-
ar er gjaman leiðsögumaður ferða-
manna sem bregða sér á hestbak
sér til upplyftingar. „Við höfum líka
verið heppin með sumarböm, þau
vom fimm í sumar, þessir krakkar
hjálpa mikið til,“ segir Kristján.
Krakkamir em raunar allt upp í
sautján ára gömul.
Móðir Brandísar sér um heimilis-
störfin ásamt unglingsstúlku.
Ferðafólkið kemur oftast með rúm-
föt. „Það þarf að biðja sérstaklega
um uppbúin rúm, en það er nóg að
þvo samt, svo sem handklæði og
þess háttar. Það þarf líka að þrífa
en það verð ég að segja að ferða-
fólkið gengur mjög vel um sumar-
bústaðina, það em meiri þrif í stóra
húsinu,“ segir Brandís. Þau em
sammála um að ferðaþjónustustörf
henti ekki öllum. „Fólk þarf að vera
gætt töluverðri þjónustulund. Eg
myndi ekki ráðleggja fólki sem get-
ur lifað af búskap sínum að fara að
bæta við sig ferðaþjónustu, þetta er
svo mikil vinna,“ segir Kristján.
Hann kveður þessa vinnu líka oft
lenda illilega saman við bústörfin.
„Hvort tveggja em störf sem þarf
að sinna hundrað prósent," segir
Brandís. „Það er ekki fyrir ung hjón
með lítil böm að standa í ferðaþjón-
ustustörfum. Oft hefur endirinn
orðið sá að fólk dregur sig út úr bú-
skapnum, ef gera á hlutina vel verð-
ur að velja,“ segir Kristján. I máli
þeirra hjóna kemur fram að ferða-
mannastraumur er að stóraukast á
Snæfellsnesi, ekki síst vegna þess
hve vegimir hafa batnað og þjón-
usta aukist. „Ferðaþjónustubæimir
em þó ekki of margir, sem er ágætt,
þeir kæfa þá ekki hver annan,“ seg-
ir Kristján. Hótel Eldborg var
starfandi í sumar rétt við hlið
Snorrastaða. „Það er að þjóna allt
öðmm hóp en við og fólk þar lét vel
af sér,“ segir Brandís.
Ekki vandræði vegna
drykkjuskapar
Þegar talið berst að sagnfræði
svæðisins verður fremur fátt um
svör. „Pabbi veit allt um þetta, hann
er fullur af sögum og kann svör við
mörgu líka hvað snertir jarðfræði
og náttúmfræði," segir Brandís,
það er augljóst að sá hluti starfsem-
innar er ekki á þeirra könnu. Hins
vegar er enskukunnáttan ekki
sterkasta hlið Hauks, þar aftur em
þau ágætlega sett Brandís og Krist-
ján. „Það er samvinnan sem gildir,"
segir Kristján. Þau em sammála
um að eldra fólkið hafi haft allt önn-
ur kynni af umhverfi sínu heldur en
þau. „Þá var allt annar ferðamáti,
farið mikið gangandi eða á hesti og
þá var nauðsynlegt að vera vel
heima í örnefnum og slíku svo hægt
væri að rata, núna skiptir það allt
miklu minna máli,“ segir Brandís.
Eg spyr hvað sé erfiðast í sam-
bandi við ferðaþjónustuna? „Verst
er þegar maður tvíbókar," segir
Kristján. „Eg hef lent í því þrisvar
þannig að alvarlega horfði. Fólkið
kemur og við höfum ekki pláss.
Þetta bjargaðist með því að fá gist-
ingu fyrir þessa gesti í nágrenninu.
Þetta kemur sem betur fer sjaldan
fyrir og stafar auðvitað af mistök-
um, stundum kemur fólk heldur
ekki þótt það hafi pantað með löng-
um fyrirvara. Utlendingar koma
líka stundum án þess að hafa gert
boð á undan sér.“ Vandræði vegna
drykkjuskapar gesta eru óveruleg
að sögn þeirra hjóna. „Við höfum þó
oft leigt skólafólki salinn fyrir
skemmtanir. Krakkarnir spyrja
hvort þau þurfi ekki ábyrgðarmann.
„Eruð þið ekki orðin 18 ára?“ segi
ég. „Þá þurfið þið ekki ábyrgðar-
mann.“ Þau eru oft undrandi á
þessu - en hvers vegna ættu þau að
þurfa ábyrgðarmann frekar en við.
Umgengnin er yfirleitt góð,“ segir
Kristján. „Ef fólk kemur að hús-
næði hreinu þá skilar það því hreinu
aftur,“ sagði Brandís.
Beljurnar eru drýgri
í sumar fóru þau Barndís og Kri-
stján í sumarbústað á Laugarvatn.
„Eg neita því ekki að ég virti allt
mjög vel fyrir mér,“ segir Brandís.
„Það var meira að segja svo slæmt