Morgunblaðið - 18.04.2000, Blaðsíða 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 18. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Morgunblaðið/Kristinn
Foreldrar barna í Víðistaðaskóla hafa áhyggjur af
þrengslum í skólanum.
Foreldraráð Víðistaðaskóla
Ahyggjur af
húsnæðismálum
Hafnarfjörður
Byrgið fær frest til 29. aprfl til að koma brunavörnum í gott horf
Bíða eftir ákvörðun
um framtíð hússins
Hafnarfjörður
Morgunblaðið/Kristinn
Hús Byrgisins við Vesturgötu í Hafnarfirði.
í ERINDI foreldraráðs Víði-
staðaskóla til skólanefndar
Hafnarfjarðar er lýst yfir
þungum áhyggjum vegna hús-
næðismála skólans næsta vet-
ur og skorti á kennslurými
vegna lögbundinnar kennslu-
skyldu. Skólanefnd Hafnar-
fjarðar hefur samþykkt að
beina því til bæjarráðs að leit-
að verði allra leiða til að setja
niður fjórar lausar kennslu-
stofur, tvær við Setbergsskóla
og tvær við Víðistaðaskóla
fyrir upphaf næsta skólaárs.
Sótt um þrjár stofur
Að sögn Jónasar Jónasson-
ar formanns foreldraráðs
Víðistaðaskóla hefur verið
sótt um þrjár lausar kennslu-
stofur við skólann til að leysa
úr brýnasta húsnæðisvanda
skólans. „Þetta er svo þétt
setinn skóli miðað við að hann
er tvísetinn að við sáum fram
á að bömin þyrftu að vera í
skólanum langt fram eftir
degi jafnvel fram til kiukkan
sex á kvöldin til að halda úti
lögbundinni kennsluskyldu og
því munu foreldrar ekki una,“
sagði hann.
Húsnæðið að hluta
ókennsluhæft
Nemendum og bekkjar-
deildum hefur fjölgað og sagði
Jónas að húsnæðismál skól-
ans væru hrein hörmung.
„Hluti af skólahúsnæðinu er
svo tii ókennsluhæft," sagði
hann. „Það er búið að taka
húsnæðið út en þetta gengur
allt mjög seint.“
í erindi foreldraráðs til
skólanefndar kemur fram að
ljóst sé að ekki verði boðið upp
á sömu þjónustu og undanfar-
in ár ef engar úrbætur eigi sér
stað. Ekki verði hægt að bjóða
foreldrum yngstu barna upp á
að velja skólatíma barna sinna
svo dæmi sé tekið. Bent er á
að foreldrar og yfirstjórn
skólans hafi á undanförnum
árum bent skólayfirvöldum í
Hafnarfirði, bæjarráði og
bæjarstjórum bréflega og
munnlega á óviðunandi ástand
í húsnæðismálum, sérstaklega
yngstu barnanna.
BYRGIÐ hefur fengið frest
til 29. apríl nk. til að gera við-
eigandi ráðstafanir varðandi
ástand brunavarnamála í
áfangaheimili félagsins á
Vesturgötu 18-24 í Hafnar-
firði. Aðstandendur Byrgis-
ins bíða hins vegar eftir
ákvörðun um hvort rífa eigi
húsið og vilja því ekki fara út í
dýrar framkvæmdir fyrr en
fyrir liggur hvort húsnæðið
stendur þeim til boða um
lengri tíma.
Byrgið, kristilegt líknarfé-
lag hefur rekið þarna áfanga-
heimili frá 1997. Afskipti
byggingaryfirvalda hófust í
ársbyrjun 1998, en ástand
brunavarnamála var talið
ófullnægjandi. Slökkviliðs-
stjóri Hafnarfjarðar fór fram
á það við sýslumann í mars
1999 að hann lokaði húsnæð-
inu þar til úrbætur yrðu gerð-
ar. Umhverfisráðuneytið úr-
skurðaði hins vegar, eftir að
lögmaður Byrgisins kærði þá
ákvörðun sýslumanns að loka
húsinu, að vegna annmarka á
vinnubrögðum slökkviliðs-
stjóra væri ekki heimilt að
loka húsnæðinu, en hann
veitti Byrginu ekki umbeðna
lýsingu á því hvað væri brýn-
ast að laga í húsnæðinu.
Ráðuneytið taldi þó að ekki
væri ágreiningur um það, að
um almannahættu væri að
ræða í húsinu.
A fundi bæjan-áðs Hafnar-
fjarðar hinn 23. mars sl. var
fjallað um úrskurð ráðuneyt-
isins og jafnframt var þar
lagt fram bréf slökkviliðs-
stjóra sent Eimskipafélaginu,
sem er eigandi hússins. Þar
var gerð krafa um næturvakt
í húsinu alla daga og að eigi
síðar en 6. apríl yrði búið að
sækja um leyfi til byggingar-
nefndar bæjarins til að gera
breytingar á húsnæðinu með
brunavarnir í huga.
Helgi Ivarsson, slökkviliðs-
stjóri í Hafnarfirði, segir að
sendur hafi verið eldvarnaeft-
irlitsmaður á staðinn eftir 6.
apríl og þá hafi komið í Ijós að
ekkert hafði verið gert varð-
andi brunavarnamál í húsinu
og ekki verið sótt um það til
byggingaryfirvalda bæjarins.
Hann hafi því óskað eftir því
við sýslumann að hann lokaði
húsinu samkvæmt því sem
fram kemur í úrskurði ráðu-
neytisins, en þar stendur að
hafi Byrgið ekki framkvæmt
þær úrbætur sem nauðsyn-
legar eru innan þeirra tíma-
marka sem slökkviliðsstjóri
setur, skuli hann þegar í stað
krefjast lokunar húsnæðisins.
Að sögn slökkviliðsstjóra
stendur nú til að loka húsinu
þann 29. apríl, en sýslumaður
gaf frest fram að þeim tíma.
Ekki Ijóst hvort
rífa á húsið
Hilmar Baldursson, lög-
maður Byrgisins, segir að
málið sé á viðkvæmu stigi og
snúist um það að ekki liggi
fyrir endanleg ákvörðun um
hvort rífa eigi húsið eða ekki.
Hann segir að fyrst verði að
fást svör um það, áður en far-
ið verður í dýrar fram-
kvæmdir við brunavarnir af
hálfu Byrgisins.
„Byrgið fer auðvitað ekki
út í stórkostlegar fram-
kvæmdir nema það sé tryggt
að hægt sé að vera þarna í
einhver ár að minnsta kosti.
Það er búið að leggja nokkrar
milljónir í húsnæðið og það er
búið að útvega ákveðna hluti
eins og brunastiga, þetta er
allt saman klárt, en menn
vilja ekki fara út í dýrar fram-
kvæmdir fyrr en það kemur í
ljós hversu lengi menn geta
notað húsnæðið. Það verður
því tekin ákvörðun um það
fljótlega hvort húsið verður
rýmt eða farið út í þær lag-
færingar sem nauðsynlegar
eru.“
Fjölmargir hafa lent í vanda vegna útfellinga í heitu vatni frá Nesjavöllum í vetur
Kópavogsbær leitar
bóta og skýringa
Kópavogur
BÆJARRÁÐ Kópavogs hefur
samþykkt að krefja Orkuveitu
Reykjavíkur skýringa og bóta
vegna vandræða sem útfelling-
ar í hitaveituvatni hafa valdið í
rekstri Sundlaugar Kópavogs.
Fjöldi húseigenda í sveitárfélög-
unum, sem nota Nesjavallavatn
fra Orkuveitu Reykjavíkur, hef-
ur lent í vandræðum vegna út-
fellinga firá síðasta hausti.
Steingrímur Hauksson, for-
stöðumaður hönnunardeildar
tæknideildar Kópavogs, sagði í
samtali við Moi'gunblaðið að
bærinn hefði frá því sl. haust
átt í vandræðum með að halda
uppi hita í Kópavogslauginni.
Skýringin hefði fundist í útfell-
ingum í vatni sem stíflað hefði
inntakssíur. „Við fengum
Orkustofnun til að taka sýni af
vatninu og greina það og þar
voru verulegar útfellingar sem
menn gátu ekki skýrt,“ sagði
Steingrímur. Hann sagði að
við hitun laugarinnar væri not-
að jafnmikið vatn og þyrfti til
að hita 3-400 íbúðarhús en
vegna útfellinga sem sest
hefðu í forhitara, varmaskipta,
hefði ekki náðst viðunandi nýt-
ing út úr hitakerfinu og afköst
þess dottið niður um fjórðung.
Útfellingarnar komu í ljós þeg-
ar forhitarar voru teknir í
sundur og hreinsaðir. „Okkur
vantar skýringar á því hvað er
þarna á ferðinni."
Samkvæmt uppiýsingum
Morgunblaðsins hafa fjölmarg-
ir húseigendur í Kópavogi,
Garðabæ og Hafnaifii'ði lent í
vandræðum vegna útfellinga í
hitaveituvatni. T.d. komu upp
vandamál í verslunarmiðstöð-
inni Smáratorgi vegna útfell-
inga í forhitara. Þá er vitað um
stífluð snjóbræðslukerfi við
íbúðarhús, svo og ofna, sem
hafa fyllst af úrfellingunum og
hefur þurft að skola út.
Kópavogur, Garðabær,
Hafnarfjörður
Eigendur forhitara hafa
mikið leitað til Byggingavöru-
verslunar ísleifs Jónssonar,
þar sem starfsmenn hafa átt
annríkt við að hreinsa upp for-
hitara, sem hafa orðið illa
starfhæfir vegna úrfellinga í
vetur. „Við höfum heyrt um
marga, sem hafa lent í vand-
ræðum,“ sagði Grétar Leifs-
son, framkvæmdastjóri Bygg-
ingavöruverslunar Isleifs
Jónssonar. „Mér sýnist þetta
hafa verið sérstaklega áber-
andi á Nesjavallahluta kerfis-
ins í Kópavogi, Garðabæ og
Hafnarfirði.“
„Þetta eru ekki venjulegar
útfellingar, þar sem myndast
hörð skel. Þetta er meira eins
og slím en getur þó sest fyrir
og valdið því að það renni
minna í gegn eða að rennsli
hætti,“ sagði Gestur.
Fyrirtæki Gests veitir þá
þjónustu að taka varmaskipt-
ana í sundur og hreinsa með
sterkum efnum. Gestur sagð-
ist að í langflestum eða öllum
tilfellum hefði tekist að koma
þeim í nothæft horf með
hreinsun. Iðulega væri um að
ræða nýja varmaskipta, 1-2
ára gamla, en ekki væri eðli-
legt að slíkir hlutir kölluðu á
viðhald fyrr en eftir a.m.k. 5 ár.
Þrátt fyrir að margir hús-
eigendur hafi leitað til Grétars
segist hann telja stóran hluta
vandans dulinn. Grétar kvaðst
gera ráð fyrir að margir vildu
láta skoða varmaskipta, snjó-
bræðslukerfi ogslaufuloka hjá
sér í sumar. „Ég held að ég
geti sagt að það séu talsverð
dulin áhrif. Það dregur úr hita
í húsi og þarf að hleypa á meira
vatni eða þá að einn ofn í húsi
hættir að hitna án þess að
menn geri sér grein fyrir hvað
veldur," sagði hann.
Þegar vatni frá Nesjavöllum
var um 1990 fyrst veitt á hús á
svæði Hitaveitu Reykjavíkur
var því blandaði saman við
jarðhitavatn og af hlaust
vandamál vegna útfellinga. Þá
greiddi Hitaveitan húseigend-
um fyrir vinnu pípulagningar-
manna, a.m.k. í ákveðnum til-
fellum og hafði einnig hóp
eigin starfsmanna við að vinna
á vandanum. Gestur sagðist
vita til þess að fjölmargir pípu-
lagningarmenn hefðu átt ann-
ríkt vegna þessa vandamáls
frá því í haust, einkum þeir
sem mest starfa í Kópavogi,
Garðabæ og Hafnarfirði.
Velti fyrir mér hvort
þetta sé vegna mengunar
Kópavogur
HREFNA Kristmannsdótt-
ir, jarðefnafræðingur og
deildarstjóri á Orkustofn-
un, hefur unnið að rann-
sóknum á heitavatnssýnum,
sem tekin voru úr forhitara
Sundlaugarinnar í Kópa-
vogi. Hún segir útfelling-
arnar vera illa kristölluð
álsiliköt og telur að breyt-
ingar hafi orðið á vatninu
frá Nesjavöllum. Styrkur
kísils hafi hækkað, vænt-
anlega vegna affalls frá
háhitavatni á Nesjavöllum,
en styrkur áls sé óútskýrð-
ur auk þess sem fosfat
finnist í vatninu í nokkrum
mæli. „Það finnst mér sér-
kennilegt og ég sé ekki
fyrir mér hvaðan það kem-
ur. Ég velti því fyrir mér
hvort það geti verið vegna
mengunar," segir Hrefna.
Heita vatnið á Nesja-
völlum er framleitt þannig
að kalt vatn, sem tekið er
úr Grámel, er hitað upp
með orku frá orkuverinu á
Nesjavöllum.
Þegar vatni frá Nesja-
völlum var fyrst hleypt á
árið 1990 var því blandað
við jarðhitavatn en þá
komu upp útfellinga-
vandamál, sem leiddu til
þess að hætt, var að blanda
upphituðu vatninu þaðan
saman við jarðhitavatn og
nú er vatn frá Nesjavöll-
um leitt beint til sveitarfé-
laganna sunnan Reykja-
víkur.
Hrefna segir að álsilikat-
útfellingar í hitaveituvatni
hafi verið þekktar lengi.
„Vatn getur orðið yfir-
mettað af silikötum eins og
þarna hafa verið að falla
út. Það hafa greinilega
orðið einhverjar breytingar
á vatni frá Nesjavöllum,“
segir Hrefna. „Vandamálið
virðist fylgja þeim hluta
Hitaveitu Reykjavíkur, sem
notar Nesjavallavatn."
Hrefna segir vitað að
breytingar geti orðið á há-
hitavatni vegna kísils. Af-
fallsvatnið frá orkuverinu á
Nesjavöllum rennur niður í
sprungur í Nesjavalladaln-
um og þá sé viðbúið að kís-
ilstyrkur í vatnstökusvæð-
unum við Grámel fari
hækkandi. „Hins vegar eru
þarna aðrar breytingar
sem ég átta mig ekki á.
Það er t.d. fosfat í vatninu,
sem mér finnst ólíklegt að
eigi uppruna þarna, en
Hitaveitan verður að svara
því hvaðan það kernur,"
sagði Hrefna.
Það hefur greinilega
eitthvað gerst
Hrefna hefur lengi unn-
ið að rannsóknum á útfell-
ingum og fékk til rann-
sóknar sýni úr forhiturum
frá Sundlaug Kópavogs og
segist fljótlega hafa kom-
ist að því að útfellingarn-
ar væru illa kristölluð
álsiliköt. Hún sagði út-
fellingarnar nú allt ann-
arrar gerðar en þær sem
urðu þegar vatni frá
Nesjavöllum var upphaf-
lega hleypt á. „Þá var um
að ræða magnesíumsiliköt,
sem eru allt öðruvísi og
myndast þegar köldu vatni
og jarðhitavatni er bland-
að saman. Samsetningin á
því vatni var allt önnur en
á vatninu sem ég skoðaði
núna frá Kópavogi. Þetta
var eins og hlaup. Það
hefur greinilega eitthvað
gerst.
Mér finnst eðlilegt; að kís-
illinn í vatninu við Grámel
hækki með tímanum. En
það er líka mjög mikið ál í
vatninu og auk þess fosfat,
sem mér finnst sérkenni-
legt, og ég sé ekki fyrir
mér hvaðan það kemur. Ég
velti fyrir mér hvort það
geti verið vegna mengunar.
Mér finnst óeðlilegt að ál-
styrkurinn aukist svona
mikið og fosfatinu skil ég
ekki neitt í. Það getur
reyndar komið úr fuglageri
en af hverju ætti það að
gerast allt í cinu núna, auk
þess sem mér finnst styrk-
urinn of mikill til þess,“
segir Hrefna.
Hrefna segir einnig að
meiri styrkur brennisteins-
vetnis í vatninu frá því sem
var bendi til þess að gufu sé
blandað í vatnið í meira
mæli en áður.