Morgunblaðið - 11.07.2000, Page 58

58 ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚLÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
Hundalíf
Smáfólk
TELL ME, POCTOR ..YOU
5EEM MORE NERVOUS TOPAV
THAN USUAL..
Segðu mér læknir.
Þú virðist taugaveiklaðri
í dag en þú átt vanda til.
ástæða fyrir því?
Já, ég hef ákveðið að
skipta um púttara.
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Lj ós vetningagoð-
inn var hetjan
Frá Guðmundi Rafni Geirdal:
NÚ ER nýafstaðin kristnihátíð á
Þingvöllum. Greinilegt var á allri
umfjöllun fyrir og eftir hátíðina, svo
og í ræðum og leikþáttum á hátíð-
inni sjálfri, að kjarnaatriði þess sem
verið var að minnast var sáttar-
gjörð Þorgeirs Ljósvetningagoða
árið 1000 þegar hann ákvað að
kristinn siður skyldi upp tekinn í
landinu en heiðnir mættu blóta á
laun. Hafa ber í huga að Þorgeir var
heiðinn en vildi frið og byggði dóm
sinn á visku sem síðan stóðst tímans
tönn. Þeir sem hann var að kljást
við voru kristnir en voru tilbúnir til
átaka. Ef hann hefði ekki ákveðið
frið þá var hætta á að íslenskir höfð-
ingjasynir sem voru í gíslingu hjá
Ólafi Noregskonungi yrðu líflátnir.
Hér var hann því að glíma við hót-
anir erlends yfirvalds. Hér verða
því hugtökin kristnitaka, valdataka
og aftaka mjög nálæg hvert öðru.
Það er mjög óskylt hugmyndinni
um kristni sem kærleiksríkum, frið-
elskandi og fyrirgefandi boðskap.
Því má spyrja sig hvort það hafi
ekki allt eins verið betra að halda
upp á 1000 ára afmæli glímu viturra
íslenskra manna við ásælni erlends
yfirvalds.
Morgunblaðið birti blaðauka á
föstudeginum fyrir kristnihátíðina
þar sem frásagnir fyrir og eftir
kristnitökuna voru færðar í frétta-
mannastíl. Þannig sást betur að at-
burðarásin var í rauninni sú að
kristni hafði stöðugt verið að færast
norður á bóginn þar til að glerharð-
ir víkingakonungar urðu kristnir og
ákváðu að kristna sína landsmenn
og þjóðfélagshópa sér tengda, þ.á
m. Islendinga, með sömu hörku og
forfeður þeirra voru þekktir fyrir.
Verslun heiðinna við kristna menn
var farin að verða æ erfiðari svo að
það var orðin spurning um verslun-
arhagsmuni norrænna manna að
teljast vera kristnir svo þeir gætu
verslað við aðila i sunnlægum ná-
grannaríkjum. Hér var því um að
ræða flókinn og stóran vanda sem
Þorgeir þurfti að fara yfir sem eins
konar þjóðhöfðingi Islendinga á
þessum tíma.
Á undanförnum áratugum hefur
oft verið gert mikið úr því að Þor-
geir hafi lagst undir feld í leit að
goðsvari, nánar tiltekið svari frá
þeim guðum sem hann trúði á, svo
sem Þóri, líkt og að þarna hafi ein-
göngu verið um að ræða trúarlega
glímu eins manns í leit að hinu eina
rétta guðlega svari svo hann gæti
kveðið upp eins konar Salomóns-
dóm yfir tveimur andstæðum trúar-
fylkingum. Hins vegar kom það
fram í fréttum fyrir nokkrum árum
að sagnfræðingar teldu líklegt að
það hafi ráðið miklu um afstöðu
manna á þessum tíma að það var
nánast orðið ógerlegt fyrir norræna
ásatrúarmenn að versla við kristna
menn sunnar í álfunni. Því gæti ver-
ið að ákvörðun Þorgeirs hafi fyrst
og fremst verið viðskiptalegs eðlis,
þ.e. að með því að láta undan þrýst-
ingi um trúskipti, þar sem að baki
bjó hætta á borgarastyrjöld, aftöku
höfðingjasona í gíslingu og jafnvel
hugsanlegri herför Noregskonungs
til Islands, þá gætu Islendingar
haldið áfram að versla í friði við
nágrannaríkin í kring. Sama hver
túlkunin er hér að framan þá stend-
ur það upp úr að hetjan er Ljós-
vetningagoðinn. Hinir kristnu voru
hins vegar eins konar leppar í
valdaskaki erlends konungs.
Eitt er ljóst, landsmenn í heild
sinni samþykktu ekki yfir sig
kristni af fúsum og frjálsum vilja,
sem er eins ókristileg staðreynd og
hugsast getur. En málið verður
flóknara ef höfð er í huga sú tilgáta
Hjalta Hugasonar prófessors í
kristnisögusem endurflutt var í rík-
isútvarpinu föstudaginn fyrir hátíð-
ina, að sagan um kristnitökuna
kunni að vera helgisaga (kurteislegt
orðalag fræðimanna yfir lygasögu)
og Ari fróði hafi notað hana yfir at-
burði sem þekktir voru úr annarri
sögu yfir átök í hans eigin samtíð.
Við höfum í raun enga tryggingu
fyrir að Ari hafi sagt rétt frá. Enda
hafa margir haft á orði hvort hin
fleygu orð hans um að hafa skuli
það sem sannara reynist hafi borið í
sér þá merkingu á milli línanna að
Ari hafi vitað upp á sig skömmina
en gæti ekki sagt rétt frá þar sem
hann væri á launum hjá yfirboðara
sínum. Munum við nokkurn tíma
vita sannleikann um þessa atburði?
Væri þá ekki meira vit í að halda há-
tíð um það sem við vitum með vissu
og er nær í tíma?!
GUÐMUNDUR RAFN GEIRDAL
skólastjóri.
Gríðarstór bálkur
Frá Ingólfi Hannessyni:
I Mbl. var spurt í bréfi tO blaðsins:
Af hveiju er svo lítið fjallað um
íþróttir bama og unglinga í íþrótta-
þáttum Sjónvarpsins?
Því er til að svara að barna- og
unglingaíþróttir eru griðarstór
bálkur þar sem fjöldi móta fer fram
allt árið um kring. Hér má nefna
geysifjölmenn mót í badminton,
borðtennis, júdó, karate, handknatt-
leik, körfuknattleUc, sundi, fimleik-
um og skíða- og skautaíþróttum að
vetri og golfi, sundi, knattspymu,
frjálsum íþróttum og tennis að
sumri svo dæmi séu tekin af handa-
hófi.
Eini vettvangur íþróttadeildar
Sjónvarpsins til þess að fjalla um of-
angreint er í stuttum fréttum eða 20
mín. Helgarsporti á sunnudögum.
Það er að fullu ljóst að það getur
aldrei tekist að ná almennilega utan
um þennan málaflokk innan svo
þröngs ramma ásamt því að sinna
vel keppnis- og afreksíþróttum, inn-
lendum sem erlendum. Því miður.
INGÓLFUR HANNESSON,
íþróttastjóri Sjónvarps.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.