Morgunblaðið - 29.10.2000, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
SUNNUDAGUR 29. OKTÓBER 2000 B 15
Nýr Kim eða
kóresk sjón-
hverfing?
Fulltrúar erlendra ríkja flykkjast um þess-
ar mundir til fundar við Kim Jong II, hinn
„ástkæra leiðtoga“ Norður-Kóreu, og skoð-
anir manna á honum hafa breyst mikið á
skömmum tíma. Það á þó eftir að koma í ljós
hvort hann er í raun tilbúinn til að slaka á
harðstjórninni eða hvort þíðan er aðeins til-
raun til að bjarga ríki, sem komið er að fót-
um fram efnahagslega.
„HVERS vegna skyldi ég leggja land
undir fót til að heimsækja erlenda
þjóðhöfðingja? Ég verð bara hér í
Pyongyang og þeir munu koma til
mín.“ Þannig svaraði Kim Jong II,
hinn „ástkæri leiðtogi" Norður-Kór-
eu, suður-kóreskum fréttamönnum á
fundi í sumar og hann hafði rétt fyrir
sér. Síðan hafa margir erlendir full-
trúar gengið á hans fund, nú síðast
Madeleine Albright, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, og ekki er loku
fyrir það skotið, að Bill Clinton, for-
seti Bandaríkjanna, fari til N-Kóreu
áður en hann lætur af embætti.
Kim Jong II er einræðisherra í
landi, sem umheimurinn ýmist óttast
vegna eldflauganna eða vorkennir
fyrir að geta ekki brauðfætt þegnana.
Sjálfur hefur hann verið útlendingum
mikil ráðgáta. Framan af var ekkert
um hann vitað en síðar var honum lýst
sem drykkfelldum glaumgosa, sem
léti útsendara sína sjá um að útvega
sér kvenfólk, oft leikkonur, og væri
með kvikmyndir á heilanum. Þessi
mynd af manninum olli Bandaríkja-
mönnum miklum áhyggjum. Þá hafði
lengi grunað, að N-Kóreustjóm væri
að koma sér upp kjamavopnum og við
hverju var þá að búast af þessum
„brjálæðingi". Svarið var að einangra
N-Kóreu og Kim var helsta réttlæt-
ingin fyrir að koma upp umdeildu eld-
flaugavamakerfi.
Viðræðugóður, vel
lesinn og skemmtilegur
Álit Bandaríkjamanna á Kim hefur
þó verið að breytast. Nú er talið, að
unnt sé að semja við hann og jafnvel -
með dálitlu hveiti og kannski pening-
um - að fá hann til að hætta endan-
lega við eldflaugaævintýrið.
Á fundinum með Kim Dae Jung,
forseta Suður-Kóreu, í sumar kom
Kim Jong II flestum á óvart. Þá birtist
hann sem viðræðugóður og skemmti-
legur gestgjafi og það var sá sami
Kim, sem tók á móti Madeleine Al-
bright.
„Hann er vel upplýstur, vel lesinn
og góður hlustandi,“ sagði einn
Bandaríkjamannanna í fylgdarliði Al-
brights. „Hann virðist raunsær og
hefur jafnvel kímnigáfu. Hann er ekld
sá brjálæðingur, sem sumir hafa kall-
að hann.“
I lokaveislunni, sem Kim hélt Al-
bright, kastaði hann aftur fyrir sig
fyrsta vínglasinu og hvatti hana til
gera það líka. Undii' lokin hlógu þau
og skemmtu sér saman eins og gamlir
félagar að sögn eins Bandaiíkja-
mannsins.
„Hann getur talað um hvað sem
er,“ sagði einn bandarísku gestanna.
„Markaðskerfið, Netið, nýja tækni og
efnahagsþróun. Það er enginn skort-
ur á umræðuefnum." Annar nefndi
hins vegar skemmtiatriðið, sem boðið
var upp á, og fannst það táknrænt.
Dansmeyjamar, sem túlkuðu árstíð-
imar fjórar, og virtust skipta um föt
án þess eftir væri tekið. „Þetta var
ákaflega kóreskt, næstum eins og
sjónhverfing," sagði hann og sumir
velta því fyrir sér hvort hinn nýi Kim
sé líka sjónhverfing.
Hinar tvær
ásjónur Kims
Fréttaskýrendur benda á, að hvað
sem líði alúðinni við erlenda gesti sé
Kim Jong II mesti harðstjóri, sem nú
sé uppi, og hrokinn og persónudýrk-
unin fer ekki framhjá neinum, sem til
Pyongyang kemur. Þessar tvær
ásjónur Kims sýndu sig vel á ijölda-
fundi eða nokkurs konar leiksýningu,
sem hann og Albright sóttu. Á
leikvanginum vom tugþúsundir dans-
ai-a og um 50.000 áhorfendur en rétt
áður en athöfnin hófst hljóðnaði yfir
öllu svo að heyra mátti saumnál detta.
Þegar Kim birtist ærðist mannfjöld-
inn, hoppaði og stappaði og klappaði
saman höndum í tiyllingslegum fogn-
uði. Undir lokin hrópaði fólkið einum
rómi: „Við munum verja okkar ást-
kæra leiðtoga." Hjá erlendu gestun-
um vöknuðu upp minningar um
fjöldafundina í Þriðja ríki Hitlers.
Allt var þetta að sjálfsögðu þraut-
skipulagt og enginn veit hvað fólkið
sjálft hugsaði. Vestrænir menn, sem
dvalist hafa í N-Kóreu, segja, að það
sé ekki til neins og raunar hættulegt
að reyna að spyrja fólk spuminga um
stjómvöldin enda má segja, að banda-
rísku blaðamennirnir, sem komu með
Albright, hafi verið í gæslu allan tím-
ann til að þeir færa ekki að ræða við
óbreyttan almúgann.
Þjóðarstolt og
innræting
Evrópumaður, sem búið hefur í
landinu, segist telja, að tryggð
íbúanna við Kim sé meiri en flestir
haldi og ástæðan sé fyrst og fremst
þjóðarstolt. Þeir hafi um aldaraðir
verið undir hælnum á öðram ríkjum
en nú séu þeir sjálfstætt ríki. Annar
minnir á innrætinguna, sem sé alger
frá vöggu til grafar.
Ríkið á allt og engin hætta er á, að
fólkið gleymi hverjum beri að færa
þakldmar. Pyongyang er hrörleg
borg að undanskildum risastóram
minnismerkjunum um „byltingarbar-
áttu“ Kim II Sungs, fóður Kim Jong
Ils. Hann var „leiðtoginn mikli“, sem
stofnaði og stýrði ríkinu þar til hann
lést 1994. Hefur sonur hans, sem er
58 ára að aldri, gætt þess vel að
skyggja ekki á sinn „ódauðlega“ föð-
ur.
Fátt er vitað um æsku Kim Jong
Ils en líklega fæddist hann í Síberíu
þegar faðir hans var í rússneska hem-
um og barðist við Japani. I hinni opin-
bera ævisögu hans segir hins vegar
frá kólibrífuglum, sem sungu um
„leiðarstjömu", sem fæðast myndi á
hinu heilaga fjalli Paekdu. Hugsan-
legt er, að hann hafi átt sér bróður,
sem lést, og hann á einn hálfbróður.
Hinn eini og
sanni Mímisbrunnur
Eins og faðir hans áður er Kim
Jong II nú uppspretta allrar visku í
Norður-Kóreu. Varla er gefrn út bók,
hvort sem hún er um blaðamennsku,
verkfræði eða eitthvað annað, að þar
sé ekki að finna leiðbeiningar fi'á
„leiðtoganum ástkæra" og stundum
Konur í Pyongyang lúta höfði
frammi fyrir styttu af „leiðtog-
anum mikla“, Kim II Sung, föður
Kim Jong Ils.
fer hann út í sveit eða í verksmiðjum-
ar til að segja fólki hvemig það skuli
vinna verkin. Ennþá prédikar hann
sjálfsþurftarbúskapinn, sem gert hef-
ur N-Kóreu að einu snauðasta landi í
heimi, en Bandaríkjamenn telja, að
hann viti hvað klukkan slær. Að hann
viti, að hjá einhverjum breytingum
verði ekki komist.
Eins og fyrr segir átti Kim fund
með fulltrúum s-kóresku fjölmiðlanna
í ágúst í sumar og sú mynd, sem þeir
AP
Kim Jong II, leiðtogi N-Kóreu, skálar við Madeleine Albright, utanrík-
isráðherra Bandaríkjanna. Embættismenn í fylgdarliði Albright hrif-
ust af því hvað hann var alúðlegur og vel heima í flestum málefnum.
draga upp af honum, er dálítið önnur
en hann hefur bragðið upp að undan-
fömu.
Hroki og stærilæti
Hún er af montnum og jafnvel
hrokafullum manni. Þegar talið barst
að hugsanlegri sameiningu Kóreu-
ríkjanna sagði hann, að „hún er bara
komin undir því hvað mér finnst. Af
henni verður einhvem tímann. Já,
svona getur sá einn talað, sem hefur
mikil völd,“ sagði hann hróðugur.
Kim sagði Suður-Kóreumönnun-
um, að vald sitt kæmi ,Jrá hemum“
en tók af öll tvímæli um það hver væri
við stjómvölinn. Sagði hann, að her-
inn hefði mótmælt beinu flugi milli
Norður- og Suður-Kóreu af ótta við,
að flugvélamar yrðu búnar njósna-
myndavélum en „ég sagði þeim, að
þetta væri bara ragl. Við eram undir
eftirliti njósnahnatta og myndataka
úr flugvélum skiptir ekki máli. Ég
mun sjá til þess í framtíðinni að koma
á beinu flugi milli ríkjanna."
Kim virtist hafa gaman af því, að n-
kóresku eldflaugamar hefðu valdið
Clinton „miklum áhyggjum". „Við
munum aldrei gerast taglhnýtingar
stórveldanna,“ sagði hann og ekki var
annað á honum að heyra en að Banda-
ríkjastjóm væri tilbúin til að dansa
eftir hans flautu.
„Við getum tekið upp samskipti við
Bandaríkin þegar ég vil, jafnvel á
morgun,“ sagði hann og bætti við, að
„Bandaríkin era með okkur á lista yf-
ir hryðjuverkaríki en þegar við verð-
um teknir þaðan getum við tekið upp
samband".
Heimild: The Washington Post
Mikill sóðaskapur er á gangstéttum
borgarinnar af tyggjóklessum sem
fleygt hefur verið þar í hugsunarleysi.
Hugsaðu áður en þú hendir og notaðu
ruslatunnur fyrir allt rusl, líka tyggjóið.
Láttu ekki tyggja þetta ofaní þig aftur.
'b*?
>^REyKJAVI
r 1 hPAHlt
Borgarstjórinn í Reykjavík
Hreinsunardeild Gatnamálastjóra
LOSAÐU ÞIG VIÐ
HANA í RUSLIÐ