Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1917, Blaðsíða 3

3
.
á báðum. Hliðarnar og sætisfjalirnar eru með nokkrum, en þó ekki
miklum, útskurði. A nr. 7726 eru sætisfjalirnar allar með nokkrum
útskurði á endunum og báðar miðfjalirnar eru með 2 sammiðja
hringum á miðju; er það grunt skorið og sjest ekki á myndinni.
Miðfjalirnar í endunum eru m?ð blómi í kring á miðjunni og burst-
um, með bogum undir, útífrá; svipaður útskurður og er á fremri
endum sætisfjalanna. Utan á armslánum og innan á þeirri vinstri
eru líkar hríslur eða greinar útskornar, eins og eru á milli Kringl-
anna á miðfjölinni í framhliðinni; í líkum stíl eru og hríslurnar á
miðfjölinni í framhliðinni á nr. 7727 og er þessi útskurður helst í
gotneskum stíl. Er hann fremur óalgengur á íslenskum hlutum, en
líkt greinaskraut kemur fyrir í útsaumi, málningu, málmgrefti o. fl.
frá sama tíma og frá næstu öldum á eftir og notað fram á síðustu
öld, jafnvel enn í dag, einkum í baldýringu og fleiri útsaumum. —
Á nr. 7727 eru sætisfjalrinar 2 skreyttar á svipaðan hátt eins og á nr.
7726; á hliðunum á honum er og dálítill útskurður, einkum á bönd-
unum, svipaður og er á sætisfjölunum. — Stólpahöfuðin eru flest
með ormatrjónum; á fremri stólpunura á 7727 eru fuglar, svipaðir
hana og hænu, og er höfuðið brotið af þeim hægri (hananum). Uppi
í ormaginunum eftri á honum og þeim fremri á hinum eru greinar,
en á þeim eftri á hinum síðari, 7726, er smádreki í gininu hægra
megin og svo sem sverðshandfang vinstra megin. Eru slíkar gin-
andi orma- eða dreka-trjónur algengar í íslenskum útskurði; bíta
vanalega í eitthvað, gleypa mann (sbr. fornsöguna um ragnarök)
eða því um líkt; er það samkvæmt hugsuðu eðli þessara kynjadýra og
gerir þau frekar lifandi í útskurðinum. Ofan á fremri stólpunum og
hjá hausunum á 7726 eru mannamyndir, hægra megin maður að leika
á smáhörpu; af honum er nú brotið höfuðið; og vinstra megin er
annar, sem heldur á blómi, er svo sem sprettur upp af greinum
þeim er skornar eru á stólpann. Á bakstólpunum á 7727 eru á lík-
an hátt skornar myndir, hægra megin af ránfugli, er slítur eyru
drekahaussins, vinstra megin af manni, er þrífur um annað eyrað á
hinum drekahausnum. Að skera út slíkar mannnamyndir eðlilegar
er miklu vandasamara en að skera út hið annað skraut, en smiðnum
hefir tekist vel, enda hefir hann sýnilega ekki verið neinn viðvan-
ingur, er hann gerði stóla þessa. — Á bakslánni efri á 7726 eru 5
kringlur með upphleyptum mannamyndum; hin 1., yst hægra megin,
er mynd konungs með epli(?) í hægri hendi og grein í vinstri, í stað
rikiseplis og veldissprota. í 2. kringlu krýpur fyrir konungi sveinn
með skjöld í hægri hendi og í vinstri hendi heldur hann horni, er
hann blæs í. Hjer er sýnt hið verðslega konungsvald. í 3. kringl-
1*