Fréttablaðið - 11.06.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTABLAÐIÐ
11. júní 2001 IVIÁNUPAGUR
iiÉTTABLAÐIÐ
Útgáfufélag: Fréttablaðið ehf.
Útgáfustjóri: EyjóKur Sveinsson
Ritstjóri: Einar Karl Haraldsson
Fréttastjóri: Pétur Gunnarsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalslmi: 515 75 00 ,
Simbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: rftstjorn@frettabladid.is
Simbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Fréttablaðið ehf.
Plötugerð: iP-prentþjónustan ehf.
Prentun: Isafoldarprentsmiðja hf.
Dreifing: Póstflutningar ehf.; Slmi: 595 6500
Fréttaþjónusta á Netinu: Vlsir.is
Fréttablaðinu er dreift ókeypis til allra heimila á höf-
uðborgarsvæðinu. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn
greiðslu sendingaikostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að biita alft efni
blaðsins I stafrænu formi og I gagnabönkum
án endurgjalds.
BRÉF TIL BLAÐSINS
KOMA SEINT
Borgarbúar fara æ seinna út að skemmta sér
Vínveitingahús
tóm til miðnœttis
Skúli Pálsson, lögreglumaður og dyravörð-
ur, skrifar:
vInveitincar Eftir þá reynslu sem
kominn er af opnunartíma vínveit-
ingahúsa frá því að hann var gefinn
frjáls 20. júlí 1999, vil ég koma eftir-
farandi á framfæri: Þegar öll húsin
lokuðu kl. þrjú um nótt var stærsti
ókosturinn sá, að fólk streymdi út á
sama tíma. Það varð til þess að geysi-
mikill mannfjöldi safnaðist oft sam-
an í miðbænum og sköpuðust þá mik-
il vandræði. Til að koma í veg fyrir
slíkt var afgreiðsiutími húsanna
lengdur og breyttist þetta ástand þá
mjög til batnaðar.
En þessu fylgja nokkrir ókostir.
Fólki fer tveimur til þremur tímum
seinna að heiman en áður þannig að
húsin eru nánast tóm fram yfir mið-
nætti og oft vel það. Rekstrarkostn-
aður eykst en innkoman verður ekk-
ert meiri og gestirnir ekkert fleiri.
Mín skoðun er sú, að vínveitinga-
hús eigi að hafa opið til kl. þrjú til
fjögur um helgar og til kl. eitt á virk-
um dögum. Vínveitingaleyfið á hins
vegar að vera frjálst þannig að það
fólk sem komið er inn í húsin við lok-
un, fái að skemmta sér að vild þann
tíma sem það vill eða þar til vínveit-
ingasölu er hætt og ákveðið að rýma
húsin. Kostirnir við þetta eru þeir, að
fólk fer fyrr að heiman og ætti þar af
leiðandi að skila sér fyrr heim aftur.
Einnig væri fólk að fara á misjöfnum
tímum út úr húsunum sem myndi
þýða að álag á lögreglu og leigubíla
yrði álíka og áður en það er einmitt
það sem stefna ber að. ■
Margt gert, margt ógert, segir Tony Blair
Hægri og vinstri eru orðin þreytt
par í pólitík. Upprunnin á frans-
ka þinginu þar sem aðallinn sat til
hægri og fulltrúar bænda og kaup-
manna til vinstri, skýra þau ekki mik-
ið í stjórnmálum. Þess vegna hljóm-
aði það ekki sennilega þegar Davíð
Oddsson og Ögmundur Jónasson
héldu því fram í fjölmiðlum að
Verkamannaflokkur Tony Blairs
hefði haldið stöðu sinni í kosningum
___4__ vegna þess hversu
hægri sinnuð stefna
hans og framganga
væri. Eins og Baldur
Þórhallson stjórn-
málafræðingur
benti á í útvarpsvið-
tali þá tók það
Verkamannaflokk-
inn 15 ár að leggja
„Það tók
Verkamanna-
flokkinn 15 ár
að leggja af
gamla ósiði
og marxfskar
klisjur."
af gamla ósiði og marxískar klisjur,
sem gerðu hann óhæfan til þess að
stjórna sjálfum sér og Bretlandi.
Laus úr hagsmunaviðjum við verka-
lýðsforingja og með stefnu sem vís-
aði til upphafsára flokksins fyrir
aldamótin 1900 fremur en til kreppu-
áranna, tókst Verkamannaflokknum
undir forystu Tony Blairs að brjótast
úr fortíð á framtíðarbraut. Nýi
verkamannaflokkurinn höfðaði til
ungs menntafólks, athafnamanna og
frjálslyndra umbótasinna. Og á fimm
árum við kjötkatlana hefur flokkur-
inn fyrst og fremst sannað að hann er
fær um að stjórna og reka agaða
kosningabaráttu. Fyrir tíu árum síð-
an hefði verið nokkuð til í því að
efnahagsstefna hans væri hægri
sinnuð. í dag er þetta stefnan sem
alls staðar er verið að fylgja. Og hafi
Tony Blair tekist eitthvað þá er það
að verja yfirburðastöðu sína á miðj-
unni. Og ekki var annað að sjá en að
foringjar Frjálsyndra og íhalds-
flokksins kepptust við að styðja hann
í þeirri viðleitni. Frjálsyndir kröfð-
ust opinskátt skattahækkana og
íhaldsmenn fjandsköpuðust út í Evr-
ópu og Evrópusamstarf. Breskir
íhaldsmenn gjalda þess enn að al-
menningur telur þá hafa vanrækt
skóla-, heilbrigðis- og samgöngukerf-
ið á löngum valdatíma sínum. Nú hef-
ur Tony Blair í annað sinn fengið um-
boð til þess að kippa þessu í liðinn.
Hvort sem hann fer þriðju leiðina eða
vinstri leiðina að
því þá fær hann
ekki þriðja
sjansinn nema
ríkisstjórn hans
takist upp í þess-
um efn-
-MáLmaDina.
Einar Karl Haraldsson
ræðir um
miðjukónginn Blair
Búseturéttur fyrir 50 ára og eldri
húsnædismál Húsnæðisfélagið Bú-
menn hs.f. hóf starfsemi 8. nóvember
1998. Um þessar mundir eru félags-
menn um 2200 og geta þeir sótt um
íbúðir án tillits til búsetu. Félagið
hefur lagt fram byggingaráætlun hjá
íbúðalánasióði um byggingu rúmlega
400 íbúða til ársins 2003. Við lok
þessa árs er gert ráð fyrir að 90 íbúð-
ir verði komnar í notkun. Félagið fær
lán til allt að 50 ára og er lánshlutfall
ýmist 70 eða 90 % af byggingarkostn-
aði. Búseturréttur sem félagsmenn
kaupa er ýmist 10 eða 30% af bygg-
ingakostnaði. Félagið er öllum opið
en þeir einir sem eru orðnir 50 ára
eða eldri hafa rétt til að kaupa bú-
seturétt. Verið er að deildaskipta fé-
laginu og eru nú komnar deildir í
Hafnarfirði, Suðurnesjum, Suður-
landi, Skaftafellssýslu, Múlaþingi,
Eyjafirði og Borgarfirði.
Búseturéttarhugmyndin hefur á
ýmsan hátt átt erfitt uppdráttar á ís-
landi. Þetta form á búsetu er mjög út-
breitt annarsstaðar á Norðurlöndum.
Það byggist á því að félagsmenn geta
tryggt sé búseturétt í íbúðum sem
búseturéttarfélag byggir með því að
mynda eign sem nemur 10-30% af
byggingarkostnaði, en greiðir síðan
leigu til þess að standa undir rekstri
íbúðanna. Búseturétturinn nýtur
verðbóta og getur gengið kaupum og
sölum innan félagsins.
Byggingarkostnaður á höfuðborg-
arsvæðinu á 3ja herbergja íbúð er
talinn verða um 12 til 13 milljónir
króna þannig að búseturéttur kostar
frá 1,2 milljónum upp í 3,9 milljónir
króna. (Byggingarkostnaður utan
höfuðborgarsvæðisins er 20-30%
lægri).
Á höfuðborgarsvæðinu greiða Bú-
menn um 60 til 65 þúsund krónur í
leigu fyrir 3ja herbergja búsetu-
réttaríbúð en með vaxtabótum getur
húsnæðiskostnaður fyrir hjón, að
slepptu rafmagni, komist niður í 40 -
45 þúsund kr. á mánuði. Húsnæðisfé-
lagið Búseti var stofnað 1983 en það
var ekki fyrr en 1988 sem það tók
fyrstu íbúðirnar í notkun og á þeim
þrettán árum sem Iiðin eru hafa ekki
verið byggðar nema 500 íbúðir í því
kerfi víðsvegar um landið. Ekki
komst skriður á það félag fyrr en fé-
lagsmenn þess voru loks viðurkennd-
ir inn í vaxatabótakerfið.
Á aðalfundi Búmanna, sem hald-
inn var á Grand Hotel í Reykjavík á
laugardag, sagði Guðrún Jónsdóttir
formaður félagsins að Búmenn hefðu
fengið byr undir báða vængi með til-
komu íbúðalánsjóðs og fyrir velvilja
Guðmundar Bjarnasonar forstöðu-
manns sjóðsins. Rætt sé um að veita
meira fé til byggingasamvinnufé-
laga. Nú er að störfum nefnd á veg-
um félagsmálaráðuneytisins til að
endurskoða lögin um húsnæðissam-
vinnufélög og í því sambandi séu
mörg umbótamál sem þyrftu að kom-
ast í höfn.
Aðalatriði sé að tryggja félögum
sem heyra undir þessi lög rétt til þess
að geta lagt að minnsta kosti 1% af
lánshæfum byggingarkostnaði
hverrar íbúðar í sérstakan varasjóð
m.a. til þess að hann geti leyst til sín
búseturétt, sem ekki selst innan til-
tekinna tímamarka. Önnur atriði lúta
af undanþágu frá stimpilgjöldum,
stærðarmörkum íbúða og hækkun
umsýsluprósentu. Einnig er það mik-
ið hagsmunamál að vextir haldist í
3,9% en félagsmálaráðherra frestaði
nýverið fyrirhugaðri hækkun í 4,5 %
um óákveðinn tíma.
„Búseturéttarformið hentar ungu
fólki og rosknu umfram önnur form“,
segir Reynir Ingibjartsson fram-
kvæmdastjóri Búmanna. „Það færist
æ meir í vöxt að menn greiði fyrir
trygg afnot í stað þess að eiga. Og
það er mikið vit í því fyrir húsnæðis-
markaðinn í heild að fólk dragi sam-
an seglin og fari í minni, hentugar
íbúðir með góðu aðgengi þegar það
tekur að reskjast og börn eru flogin
úr hreiðrinu. Unga fólkið getur þá
flust inn í gróin hverfi með börnin
þar sem eru góðir skólar, gróin leik-
skólaþjónusta, og stutt í allt.“ Reynir
segir að fólk á miðjum aldrei sé mjög
misjafnlega á vegi statt. Sumir hafi
komið sér upp góðri eign sem það
geti selt og notið vaxa af eignum sín-
BYCGINGAÁÆTLUN BÚMANNA
Áætluð afhending íbúða
Akureyri 2000 2001 2002 2003 Samtals
7 9 8 8 32
Bessastaðahreppur 18 18
Egilsstaðir 2 2 2 6
Flúðir í Hrunamannahreppi 5 5
Garður í Gerðahreppi 4 6 10
Grindavík 6 14 20
Hafnarfjörður 20 , 20 40
Hveragerði 4 12 16
Höfn í Hornafirði 5 4 9
Kirkjubæjarklaustur 2 2 4
Kópavogur - Blásalir 24 39 39
Kópavogur - Blásalir 22 46 46
Laugaás í Biskupstungum 5 5
Laugavatn 5 5
Mosfellsbær 10 10 20
Reykjavík - Grænlandsleið 16 16 32
Reykjavfk - Kirkjustétt 32 48 80
Sandgerði 8
Skoradalshreppur 2 2 4
Vogar á Vatnsleysuströnd 15 15 30
Samtals íbúðir 7 85 169 168 429
íbúðir í byggingu eða tilbúnar 96
Lánveitingar fyrirliggjandi og framkvæmdir að hefjast 90
Búið að ganga frá samningi við verktaka en lánveitingar ófrágengnar 104
Samningar á lokastigi við verktaka og sveitarfélög 32
Samtals 322
BUMENN MEÐ BYR
Búmenn hafa fengið byr undir báða
vængi, segir Guðrún Jónsdóttir formaður
húsnæðisfélagsins.
um til að greiða leigu í búseturétti.
Aðrir eigi íbúðir en séu skuldugir og
með ýmsar skuldbingingar sem gott
sé að létta af sér með því að færa sig
yfir í búseturéttarform þegar aldur-
inn færist yfir. Hann segir ennfrem-
ur að víða út um land þar sem sveit-
arsjóðir hafi leyst til sín félagslegar
íbúðir í tuga og hundraðatali, sé nú
áhugi á að greiða mismun á mark-
aðsvirði og raunvirði, og koma íbúð-
unum í gagnið sem búseturéttaríbúð-
um fyrir eldra fólk, m.a. til þess að
greiða fyrir kynslóðaskiptum í grón-
um hverfum þar sem unga fólkið vill
búa.
í síðustu efnahagslægð komust
byggingaverktakar að því að þeir
einu sem áttu handbært fé og eignir
voru þeir sem voru komnir af léttas-
ta skeiði. Þá hófst bygging þjónustuí-
búða fyrir aldraða af miklum krafti,
og var þá gert ráð fyrir ýmiskonar
verslunar- og þjónustukjörnum í
tengslum við húsnæðið. Þetta reynd-
ist oft á tiðum dýr kostur og dæmi
um að heilu einbýlishúsin færu til
þess að greiða fyrir litla þjónustuí-
búð. Þessi stefna virðist nú liðin und-
ir lok og í nýbyggingum Búmanna er
fyrst og fremst lögð áhersla á gott
aðgengi, hljóðeinangrun og hentugar
íbúðir, sem séu í námunda við góða
almenna þjónustu. Dæmi um þetta er
að Hrafnista í Hafnarfirði er að hefja
byggingu leiguíbúða sem ekki flokk-
ast sem þjónustuíbúðir, en eru í ná-
lægð við Hafnistu þar sem ýmsa
þjónustu er að hafa. ■
ORÐRÉTTl
Þegar „sannir“ karlmenn grilla!
crillmenning „Eina matreiðslan sem
hinn „sanni" karlmaður tekur sér
fyrir hendur er að standa við grillið; í
kvöldsólinni og með bjór í hendi. En
þegar hann býðst til að taka til starfa
við grillið tekur við óhjákvæmileg
röð atburða...
1. Konan fer í búðina.
2. Konan útbýr salatið og eftirrétt-
inn.
3. Konan undirbýr kjötið fyrir ham-
skiptin, leggur það á disk með
nauðsynlegum útbúnaði og færir
það manninum sem stendur hnar-
reistur við grillið drekkandi bjór.
4. Maðurinn leggur kjötið á grillið.
5. Konan fer inn fyrir og leggur á
borð og aðgætir meðlætið.
6. Konan fer út til að láta manninn
vita að kjötið er að brenna.
7. Maðurinn grípur kjötið af grill-
inu og réttir konunni.
8. Konan leggur síðustu höndina á
aðalréttinn og leggur hann á
borðið.
9. Þegar allir hafa matast tekur hún
af borðinu og þvær upp diskana.
10. Maðurinn spyr konuna hvort hún
hafi ekki notið þess að fá^.kær-
komið frí“ frá matseldinni.
Og samkvæmt viðbrögðum kon-
unnar leggur hann út frá þeirri við-
teknu skoðun karlmanna að ómögu-
legt sé að uppfylla væntingar sumra
kvenna!“
Úr Speglinum á visir.is
GRILLTÍMINN i ALGLEYMINGI
Karlmannsverkið að grilla er
sáraeinfalt að sögn Spegilsins