Lögberg - 19.12.1946, Blaðsíða 9

Reykiháfarnir, sem hann Kelly Sveinsson hefir upp-
götvað og fengi einkaleyfi á, eru hin öruggasta elds-
vörn. Rörpípa, sem er hinn ágætasti hitageymir.
Hvorttveggja búið til hjá
SELKIRK METAL
PRODUCTS LTD.
undir umsjón og stjórn uppfindingamannsins sjálfs, K.
Sveinsson, sem óskar öllum viðskiftavinum sínum og
fslendingum gleðilegra jóla og gæfuríks nýárs.
187 SUTHERLAND
WINNIPEG, MAN
Keep Your
Best Friends!
YOUR
Space Donated by
THE RIEDLE BREWERY LIMITED
WINNIPEG
HELGA HIN FAGRA
Erindi flutt á Laugum 25. ágúst 1946 á
sameiginlegum fundi Rotaryklúbba Akur-
eyrar og Húsavíkur, og gesta þeirra.
Heiðraði forseti, Rotaryifélagar og gestir!
Fornsögur vorar eru að mestu sögur um vígaferli og mála-
fýrli. í iþann tíma, þegar þær gerðust, var ekki jafnrétti karla og
kvenna sem nú á dögurn, og því voru það karlmennirnir en ekki
konurnar, sem áttu í víga- og málaferlunum. Sögurnar eru líka
kendar við karlmenn eða þá vissar sveitir, en samt sem áður koma
konur mikið við þær. Stundum báru þær klæði á vopn karlmann-
anna, þegar þeir áttu f orustum og reyndu að sefa þá, en eins oft
hvöttu þær þá til hefnda fyrir móðganir og vígaferli. Og jafnan
koma konurnar allmikið við .sögurnar, því að þá eins og nú voru
örlagaþræðir karla og kvenna svo samantvinnaðir, að sögur karl-
mannanna var ekiki hægt að segja, nema að geta kvennanna að
meira eða minna leyti, sem örlög þeirra voru tengd við.
Alloft íhefir verið rætt og ritað
um atkvæðakonur fornsagnanna,
sem hvöttu til vígaferla eða stóðu
bak við mikla, örlagaþrungna
atburði sagnanna, konur eins og
Guðrún ósvífursdóttur hina
fjórgiiftu, sem var þeim verst,
sem hún unni mest, eftir því sem
henni sjálfri fórust orð; eða þá
Rergþóru og Hallgerði, sem
tefldu mönnum fram til víga og
hefnda.
Innilegar Jóla- og Nýársóskir
til vorra mörgu vina
og viðskiftavina
UIESTERI1 EnGRflVinG BURERU
aÚ 50 CHRRLOTTE ST. UJintllPEO
GLEÐILEG JÓL-
—og gott og auðnuríkt nýár
Þess óskum við innilega öllum
vorum íslenzku vinum. Vér höf-
um orðið þeirra forréttinda að-
njótandi að eiga viðskifti við ís-
lenzka fiskimenn yfir lengsta
tímabil í sögu Manitoba-fylkis.
Þökk fyrir drenglund alla og
vinsemd.
ARMSTRONG - GIMLI
FISHERIES LIMITED
C. E. FINLAY, forstjóri
Eg hefi valið mér nú að um-
talsefni eina konu fornsagnanna,
en hún hvatti aldrei svo frá sé
sagt til víga- eða málaferla. En
hún var kona, sem unni, lifði og
þjáðist. Karlmenn urðu hrifnir
af henni flestum öðrum konum
fremur, og glæsileiki hennar og
töfrandi kvenlegt aðdráttarafl
verður til þess að skapa sumum
þeirra úrslita þátt örlaga þeirra
og tveim þeirra skapadægur þeg-
ar á unga aldri. Kona þessi var
Helga hin fagra Þorsteinsdóttir,
Egilssonar, Skallagrímssonar á
Borg á Mýrum. Faðir hennar,
ininn glæsilegi höfðingi Mýra-
manna, bjó á Borg um 1000, og á
Borg er Helga fædd árið 984,
eftir þvií sem næst verður ráðið.
Nokkru fyrir fæðingu hennar,
segir Gunnlaugssaga oxmstungu,
sem er aðalheimild um það, sem
við vitum um Helgu fögru, að
föður ihennar hafi dreymt draum,
þar sem aðalefnið í æfi Helgu
birtist honum 1 líkingum, og
Austmaður ræður drauminn
þann hátt, að tveir ungir menn
munu leggja á hana ofurást,
berjast um hana og látast báðir
af því efni. “Illa er draumurinn
ráðinn og óvingjarnlega, og munt
þú ekki drauma ráða kunna”,
sagði Þorsteinn. “Þú munt að-
komast að 'hversu eftir gengur,”
svaraði Austmaðurinn.
Áður gn Þorsteinn reið til
þings um sumarið, segir hann
húsifreyju sinni, Jóreiði, að ef
hún fæði meybarn, meðan hann
sé í burtu, þá skuli hún láta bera
það út, en verði það sveinn, sem
hún fæði, þá skuli hún láta ala
hann upp. Nokkru eftir heiman-
för Þorsteins fæðir kona 'hans
meybarn ákafa fagurt. Hún læt-
ur kalla til srn smalamann sinn,
talar við hann á faun, biður hann
taka hest hennar, leggja á söðul
og ,færa barnið vestur að Hjarð-
artholti á Dölum til Þorgerðar
Egilsdóttur, systur Þorsteins, og
biðja hana að fæða með leynd,
svo Þorsteinn verði eigi var við.
Hún gaf honum silfur mikið, og
skyldi hann að verki þessu lokrfu
láta Þorgerði útvega sér far vest-
ur um haf (til Bretlandseyja).
Fór smalamaður að sem Þorgerð-
ur bað 'hann og lét Þorgerður
afa barnið upp á .laun. En er
Þorsteinn kemur af þingi, segir
húsfreyja ihans honum, að hún
hafi liátið bera barnið út, en
smalamaður hafi stolið 'hesti sín-
um og hlaupið á brott úr vist-
inni.
Hin gáfaða skörungskona, Þor-
gerður, sem faðir hennar, Egill,
hafði unnað mest barna sinna,
mun hafa sýnt bróðurdóttur
sinni umönnun og ástúð og reynt
að bæta 'henni upp, að hún misti
af foreldra-umsjá fyrstu bernsku-
ár sán.
En þegar mærin var sex ára,
var veizla mikil haldin á höfuð-1 varninginn og hestana, en samt
bólinu Hjarðarholti. Hinn glæsi- vildi Gunnlaugur ekki lengur
legi sonur hinnar írsku kóngs- heima vera, en ríður niður til
dóttur, Mefkorku, Ólafur pá, Borgar, og býður Þorsteinn hon-
maður Þorgerðar, bauð þangað um þar að vera þegar hann vildi.
meðal annarra höfðingja mági Af sögunni er það að sjá, að
sínum Þorsteini. Eitt sinn með- heimasætunni á Borg gazt strax
an á veizlunni stóð, sátu þau vel að þessum tápmikla, djarfa
systkinin, Þorgerður og Þor- 0g greinda, unga manni. Sátu
steinh, í öndvegi og töluðust við. þau oft saman að tafli og lögðu
En gegnt þeim á bekknum sátu hvort á annað góðan þokka. Þessi
meyjar þrjár. Spyr Þorgerður þoikki varð að ást hjá báðum,
bróður sinn, hversu honum lítist j sennilega fyrstu ást þeirra
á þær. “Allvel,” svarar hann, “og
er þó ein fegurst og hefir hún
vænleik Ólafs og hvíti og yifir-
bragð vort Mýramanna.” “Víst
er satt sem þú segir, bróðir, að
hún hefir hvíti og yfirbragð vort
Mýramanna, en eigi vænleik
Óláfs pá, því að hún er eigi hans
dóttir.” Tal þeirra systkina end-
ar svo með þvá, að Þorgerður
segir honum að stúlkan sé hans
dóttir. “Hafið þið vel slétt yfir
vanhyggju mína, segir Þorsteinn.
“Lízt mér svo á mey þessa, að
mér þýkir mikil gifta að eiga
jafn fagurt barn.” Tók hann
hana heim með sér og fæddist
hún upp með mikilli ást og virð-
ingu 'af föður og móður og öllum
frændum, segir Gunnlaugssaga.
En sagan segir ekki fremur en
að-rar fornsögur vorar frá hugs-
unum manna eða lýsir tilfinn
ingalífi þeirra. En við getum
lesið á milli línanna hinn ósegj-
anlega fögnuð föðurins, þegar
hann fékk að vita að þetta fagra
barn var hans barn. Barnið, sem
hann hafði skipað að láta bera
út og vissi ekki annað en svo
hefði verið gert. En að sjálfsögðu
hafði þessi heiðingja-tilskipan
hans, útburður barns hans, leitað
á sálu hans d svefnrofum og á
andvökunóttum. Ást hans á
meyjunni, er hann endurheimti
hana sem frá dánarheimum, hef-
ir hér á eftir orðið til þess að
birti í kringum hann, og svefn
farir hans verið sælli en áður.
Sama árið, er meyjan fagra
fæddist á Borg, fæðir kona 111
uga hins svarta í Gilsbakka, höfð-
ingja Gilsbekkingja, honum son
er Gunnlaugur var nefndur og
kallaður var ormstunga. Þegar
sveinninn ólst upp, þá varð hann
hinn karímannlegasti, en hann
var óvæginn og harður, hávaða
mikill, skáld og heldur níðskár
Fimtán ára gamall*) vill hann
fara af landi brott, en faðir hans
neitaði honum um fararefni,
taldi að hann myndi ekki góður
þykja á útlöndum, er trautt mætti
semja viðjhann heima. En um
nótt iber Gunnlaugur út vöru-
sekki, sækir hross og ætlar sér
að leggja af stað til útlanda, þrátt
fyrir neitun föður síns. En faðir
hans kemur fyr á fætur en hann
varði og tekur af honum bæði
beggja, sem skapaði honum síð-
ar aldurtila en henni æfilangar
raunir. Segir Gunnlaugssaga, að
fróðir menn segi, að Helga hafi
verið fegurst kona á landi hér.
Um þrjú ár er Gunnlaugur eins
mikið á Borg sem heima á Gils-
bakka. Hann fer ekki dult með
það við Þorstein, að hann vilji
að hann gefi sér dóttur sína
Helgu. Öllum kvonbænum Gunn-
laugs eyðir Þorsteinn og taldi
hann óráðinn, en sjálfsagt hefir
BEZTU JÓLA- OG NÝÁRSKVEÐJUR
Megi árið komandi verða yður farsælt!
North American Lumberand Supply 1
Company, Limited
•)Sagan segir hann t61f ára, en sam
kvæmt tímatali telja fræðimenn hann
fimtán ára.
®xforb Ijotd
In the Centre of Winnipeg
Moderate Rates - Free Parking - Parlor
216 Notre Dame Avenue
PHONE 96 712
JOSEPH STEPNUK
President
S. M. HENDRICKS
Manager