Lögberg - 19.12.1946, Blaðsíða 10

10
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 19. DESEMBER, 1946
honum fundist hann óvenjuiegt
mannsefni ihvað gáfur og atgerfi
snerti og líkað ætt hans vel, því
að annars hefði hann ekki leyft
honum veru á Borg og setur með
dóttur sinni En eins og að venju,
vill Gunnlaugur hafa mál sitt
fram. Fær hann nú föður sinn í
lið með sér að flytja bónorðið
og verður það að samningum á
milli þeirra Illuga og Þorsteins,
að Gunnlaugur skyldi fara til út-
landa og skapa sig eftir góðra
manna siðum, en Helga skyldi
vera heitkona hans, en ekki fest-
arkona í þrjá vetur. “Eg skal,”
kvað Þorsteinn, “laus allra mála,
ef hann kemur ekki út, eða mér
virðist eigi skapferli hans.” Er
sjáanlegt af svörum Þorsteins.
að honum hefir þótt ofsinn og
óbilgirni Gunnlaugs varhuga-
verð. En það sem gerir það, að
hann gefur honum ekki alveg af-
svar er fyrst og fremst vinátta
hans við Illuga svarta og það, að
honum þykir Gunnlaugur mikið
mannsefni, og ennfremur hefir
hann vitað vilja dóttur sinnar.
Gunnlaugur fór síðan til út-
landa, ferðaðist á milli höfðingja,
orti um þá kvæði og var allsstað-
ar hinn höfðingjadjarfasti. En
hann var jafn óbilgjam og ó-'
stýrilátur sem áður og jafnvel
yfirlætissamur. Sem dæmi um
það má nefna, þegar hann geng-
ur í höll Eiríks jarls Hákonar-
sonar með sull á fæti svo freyddi
upp bæði blóð og gröftur, og
jarl spyr hann því hann gangi
ekki haltur. “Eigi skal haltur
ganga meðan báðir fætur eru
jafnlangir”, svarar Gunnlaugur.
Með Mosfellingum og Mýra-
mönnum hafði verið vinátta og
mægðir miklar á milli ættanna.
Á þessum tíma bjó að Mosfelli
ágætur höfðingi, sem önundur
hét. Sonu átti hann og hét einn
þeirra Hrafn, mikill maður og
sterlkur, segir sagan, og skáld
gott. Var hann af því kallaður
Skáld-Hrafn. Hann mun verið
eitthvað eldri en Gunnlaugur og
Helga. Hann gerðist farmaður og
Hkaði öllum vel við hann, enda
kemur hann alls staðar fram í
sögu þeirra Gunlaugs sem stillt-
ur maður, hófssamur og sann-
gjarn. Þeir Gunnlaugur og hann
hittust og voru saman um stund
við hirð Ólafs konungs sænska
í Uppsölum. Fór vel á með þeim
í fyrstu en vegna ósanngirni og
óbilgirni Gunnluags slitnaði upp
úr vináttu þeirra. Höfðu þeir
báðir ort kvæði um konung, og
taldi Hrafn sangjarnt að hann
flytti sitt kvæði fyrr, þar sem
hann hefði komið á undan Gunn-
laugi til hirðarinnar, en Gunn-
laugur fór íbrígslyrði við Hrafn
og heimtaði að fá að flytja sitt
kvæði fyrr. En þar sem konung-
ur sá að Hratfn var stilltari, þá
leyfði hann Gunnlaugi að flytja
sitt kvæði á undan Hrafni.
En Helga sat heima á Borg.
Þar hefur hana dreymt sína
fegurstu dagdrauma um hinn
unga og glæsilega elskhuga, er
ferðaðist um fjarlæg lönd og af-
laði sér þar fé og frama. En sá
tími kemur, að hún frðttir, að
faðir hennar hefur lofað að gifta
hana Hratfni Önundarsyni fyrir
atbeina hins málslungna lögsögu-
manns, Skafta Þóroddssonar. En
þá var liðinn sá tíimi, sem Gunn-
laugi hafði verið lofað að hún
skyldi ógefin, og Illugi faðir hans
hafði lýst þvú yfir, að Þorsteinn
væri laus allra samninga í þvtf
eifni. Ekki er þess getið, að Þor-
steinn hafi spurt dóttur sína um
álit hannar á ráðahag við Hratfn.
Fór hann ólíkt óskynsamlegar
að en Egill tfaðir hans, þegar hann
vildi ékki gefa Þorgerði dóttur
sína, án 'hennar samþykkis, enda
var Egill að öllu leyti stærxi og
vitraði en sonurinn. Án efa hefur
Þorsteini getizt betur að Hrafni
en Gunnlaugi, og vinátta á milli
ættanna hefir og ráðið nokkru.
Landslögin leyfðir að faðir mátti
getfa dóttur sína hverjum, sem
honum sýndist. Og nú í annað
skipti beitir Þorsteinn gagnvart
dóttur sinni ómannúðlegum laga-
ákvæðum. Mýramenn, Egilsætt,
þoldu ékki nauðungarfbönd, hvort
sem voru karlar eða konur. Nú
ber Þorsteinn dóttur slína út í
annað skipti með þessum sam-
ningi við Mosfellinga. Með hon-
um svifti hann hana æfilangri
gleði.
Haustið 1006 er haldin mikil
brúðkaupsveizla á Borg á Mýr-
um. Brúðguminn var Hráfn ön-
undarson og brúðurin Helga
Þorsteinsdóttir. Það eina, sem
slkyggt mun hafa á gleði brúð-
gumans og annarra veizlugesta
var, hvað brúðurin var döpur.
En þetta sama kvöld kemur ríð-
andi norðan af Sléttu suður í
Gilsbakka Gunnlaugur orms-
tunga, eftir fjögra ára fjarvist í
útlöndum. ViLdi hann strax ríða
niður að Borg, en faðir hans aftr-
aði honum þess, enda var hann
veikur í fæti.
Hrafn og Helga fluttu, að brúð-
kaupinu afstöðnu, suður að Mos-
felli, en ekki líður á löngu, að
hún fréttir um útkomu Gunn-
laugs. Gerist hún þá manni sín-
um fráhverf og grætur oft.
Nokkru seinna hittast þau Gunn-
laugur* og Helga í veizlu og ræð-
ast við. Hann getfur ihénni þá
skikkju, er Aðalsteinn Engjakon-
ungur hafði gefið honum, hina
mestu gersemi. Eftir þetta vi'll
Helga ekkert sinna manni sín-
um. Og sumarið 1007 hiá þeir
Gunnlaugur og Hrafn hólm-
göngu í Öxarárhólma eftir á-
skorun Gunnlaugs. Skeindist
Gunnlaugur lítilsháttar á kinn,
en þá voru þeir skildir af frænd-
um beggja, og á sama þingi voru
hólmgöngur atfnumdar með lög-
um á Alþingi, en báðir undu þeir
Gunnlaugur og Hrafn illa úrslit-
um hólmgöngunnar.
Nokkru seinna bar það við
heima á Gils'bakka einn morgun,
er ailir karlmenn. þar voru
komnir til verka, en Gunnlaugur
einn svaf enn d sbála, að hann
vaknar við það, að tólf menn al-
vopnaðir ganga inn í skálann.
Var þar kominn Hrafn Önundar-
son. Gunnlaugur sprettur upp og
tekur vopn sín, en Hrafn sagði,
að honum væri við engu hætt,
heldur sé hann kominn í þeim
erindum að bjóða honum að þeir
fari báðir brott af Islandi í sum-
ar og gangi á hólm austur í
Noregi, því að þar muni ekki
frændur þeirra eða vinir fyrir
standa. Þessu boði tók Gunn-
laugur fegins hendi. Sigldu þeir
síðan báðir um haustið og hólm-
»!cteictete««e!eie*ictcíeíe!e'eie!gígic(e!eí*i«!e!e«te!eisí«ieieieícicis«!ei««e!eie*íe««*i«««>«
#
y
Geo. Gilhuly óskar hinum mörgu íslenzku
viðskiftavinum sínum gleðilegra jóla
og farsæls nýárs.

Gilhuly’s Drug Store
S E L K I R K
M A N I T O B A
oiataaiMtsisiaiSiiiStsiataixatstaíSiatsisdikataikSiaie
gönguna háðu þeir austur í Vera-
dal vorið 1009. Endaði sú hólm-
ganga þannig, að Gunnlaugur hjó
fót undan Hrafni, en Hratfn féll
þó ekki en studdi stúfnum a tré-
stofn. Vildi Gunnlaugur þá ekki
lengur berjast, þar sem Hrafn
væri örkumla maður. En Hrafn
segist geta foarist lengur, ef hann
fengi að drekka. Gunnlaugur
telkur þá hjálminn af hötfði sér
og segir um leið: “Svík mig þá
eigi.” “Eigi mun eg svíkja þig,”
lætur sagan Hrafn svara. Gunn-
laugur ^gengur að læk, sökkur
vatni í hjálminum og réttir
Hratfni. Hrafn seilist eftir með
hinni vinstri hendi, en heggur
sverðinu með hinni ’hægri í höf-
uð Gunnlaugi, og varð það mikið
sár. “Illa sveikstu mig nú og ó-
drengilega fór þér, þar sem eg
trúði þér,” segir Gunnlaugur.
“Satt er það,” sagði Hrafn, “en
það gekk mér til þessa, að eg ann
þér ekki faðmlagsins Helgu hinn-
ar fögiu.” Börðust þeir enn í
ákafa og féll Hratfn, en Gunn-
laugur lézt af sárum nokkrum
dögum seinna.
Sficteieieieieieieieieieieieteieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieieie
Jóla- og Nýársóskir! «
. MCDEEN DCLG STCDE
Chemist: D. Donner %
| 731 WELLINGTON AVE. - - SIMI 28 221
%3tat9t»tSiat»9)3t%a)3i3>9t3)3)S}3)3)3)atai9i3)3t9tai3)ð)a!9)%3i3i3i3t3)3)ai3t»3)»3t%3)3t3)9l>l»$
^ieieieieieieteieteieieieieteieteieteieieieteieieteteteieictetcieieieieietcteieteteteieteteteicteietetei
I THE
V
DOMINION BANK
Stoensettur 1871
i
N
I
1
1
í
Vér seljum bankaávísanir og ferðamanna
p^ningaávísanir.
Vér _ veiturn sérstaka athygli viðskifta-
reikningum þeirra viðskiftavma, er búa
utan borgar. Upplýsingar fúslega látnar í
té.
Vér fojóðum yður að skifta við oss oig leggja
peninga yðar inn í næst. sparisjóðsdeild
vora.
f
í
g
Main Office — Main St. and McDermot Ave.
ÚTIBÚ í WINNIPEG:
NOKTH END BRANCH — MAIN ST. NEAR C.P.R. STN.
MAIN ST. AND REDWOOD AVE.
NOTRE DAME AVE. AND SHERBROOK ST.
PORTAGE AVE. AND KENNEDY ST.
PORTAGE AVE. AND SHERBROOK ST.
UNION STOCKYARDS, ST. BONIFACE
1
s
I
s
1
I»»»»»»3)»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»»3l»3t2i»»»»»»»»»»»»»»»»»«S
Ófullnægjandi frelsi
Tvö hinna fjögurra mikilvægu frelsishugtaka mann-
kynsins, sem forsetinn mikli lagði áherzlu á, eru enn
óframkvæmd. “Óttinn” ógnar enn gervöllu mannkyni.
“Skorturinn” hefir ávalt þjakað miljónum manna, þótt vér
vitum nú að hægt sé að útrýma hungri úr mannheimum.
Verkalýðurinn óttast eftirstríðskreppu og reynir að knýja
út úr vinnuveitendum styttan vinnutíma og hækkað kaup^ þótt
enn sé skortur á vörutegundum. Bændur óttast verðfall á af-
urðum sínum í því falli að mikið safnist fyrir á ný af matvælum.
Neytandinn óttast lækkuð lífsþægindi ef verð nauðsynja hækk-
ar jafnt og þétt.
Þjóðir óttast hver aðra og vantreysta hver annari, og
nema því aðeins að traust komi í stað hvorstveggja, gæti þriðja
stríðið steypt mannkyninu í eymd og volæði.
Bændur eru fúsir til að leggja fram sinn skerf til að fæða
mannkynið og tryggja það gegn skorti. En þeir vilja jafn-
framt fá sæmilegt verð fyrir framleiðsluna, og að jafnvægi
haldist milli þess, sem kaupa þarf og þess. sem selt er.
Ótti við skaðsamlegt verðfall framleiðslu búnaðarafurða,
getur haft skaðsamlegar afleiðingar. Sumir vitrir menn hafa
látið sér þau orð um munn fara, “að það eina, sem óttast beri
sé óttinn.”
Sameinaðir bændur í Canada eru vongóðir um það, að
forystumönnum sameinuðu þjóðanna lánist að ljúka svo hinum
risafengnu viðfangsefnum sínum, að grundvalla megi varan-
legah frið; þeir vona, að alþjóðasamtök varðandi búnaðarfram-
leiðslu og vistamál, ásamt starfsemi öryggisráðs hinna sam-
einuðu þjóða, fái sameinað þannig góðviljaða menn af öllum
þjóðum, að takast megi að útrýma “ótta” og “skorti”, þessum
tveimur óheilla kynfylgjum mannanna.
j
CANADIAN C00PERATIVE WHEAT PRODUCERS LTD.
WINNIPEG
CANADA
MANITOBA POOL ELEVATORS
Winnipeg Manitoba
SASKATCHEWAN CO-OPERATIVE
PRODUCERS, LIMITED
Regina Saskatchewan
ALBERTA WHEAT POOL
Calgary . Alberta