Lögberg - 19.12.1946, Blaðsíða 11

LÖGBERiG, FIMTUDAGINN 19. DESEMBER, 1946
11
Fregnin um fall iþeirra Gunn-
laugs og Hrafns barst til íslands.
Og erstundir liðu, gifti Þorsteinn
Egi'lsson dóttur sína Helgu
manni þeiim, sem Þorkell hét
Hallkelsson. Þorkell var efnað-
ur maður, vaskur og skáld gott.
En Helga varð honum lít unn-
andi. Þau áttu börn ekki allfá.
Dauða Helgu bar þannig að
dyrum, að einn laugardagsaftan
sat hún í eldasfeála ásamt bónda
sínum, og lét hún þá senda eftir
skifekjunni Gunnlaugsnaut. Hún
rakti skifekjuna sundur og horfði
á um stund. Og sáðan hné hún
í fang bónda sínium og var örend.
Þannig er í aðaldráttum sagan
um konuna fögru, útburðinn á
Borg.
•f
Saga þeirra þriggja, Helgu,
Gunnlaugs og Hrafns er sem á-
hrifamikill sorgarleikur. Oft hafa
menn rökrætt um þá Gunnlaug
og Hrafn og dómar gengið á
ýmsa vegú, en sennilega offtar
Gunnlaugi í vil. Sumt var líkt
ucm menn þessa, en þó fleira ó-
líkt. Báðir voru hraustmenni og
Sfeáld og báðir drengir góðir eft-
ir þeim Skilningi, sem Forn-ls-
lendingar lögðu í þau orð. En
Hrafn var stiltur og gætinn,
Gunnlaugur ofsamaður og ógæt-
inn. Gunnlaugur sýnir Hrafni að
fyrra bragði ósanngirni og ó-
svífni við hirð Ólafs sænska.
Sumir hafa álitið, að Hrafn hafi
vélað Helgu frá Gunnlaugi, en
það gerði hann ebki. Helga var
ekki festarkona Gunnlaugs, held-
ur aðeins heitikona í þrjú ár. Hver
getur láð Hrafni þótt hann yrði
ástfanginn af Helgu? Hann fór
að lögum og venjum, þegar Þor-
steinn fastnaði honum hana.
Frásögnin um seinasta bardaga
þeirra Gunnlaugs og Hrafns er
ekki að öllu leyti sennileg, þar
sem fleiri menn voru við hólm-
göngu þeirra og nær að einhver
þeirra rétti Hrafni frekar vátn
að drekka en Gunnlaugur. En
eins og sagan segir frá atburðin-
um, þá er það- í samræmi við
sikapferli og ógætni Gunnlaugs.
Margir thafa lastað Hrafn fyrir
að höggva til Gunnlaugs, þegar
Gunnlaugur réttir honum hjálm-
inn .með vatninu. En Hrafni var
vorkunn. Hann sér dauða sinn
óðfluga nálgast. Blóðið fossar
úr stúfnum á fæti hans. Fyrir
framan hann stendur fjandmað-
ur hans. Hann sér Gunnlaug
með sigurglampa í augum og
sigurvissu í öllum hreyfingum.
Hann veit, að undin, sem Gunn-
laugur hefir veitt honum er ó-
lífisund, og ef Gunnlaugur kem-
ur af tur heim til íslands, þá muni
kona sín, Helga hin fagra, kasta
sér fagnandi i faðm hans, og þá
hefir Gunnlaugur gersamlega
sigrað, rutt honum sjálfum úr
vegi og tekið af honum konuna,
fegurstu konu Islands. Og þegar
Gunnlaugur réttir honum hjálm-
inn með vatninu, þá skoðar hann
Hra'fn ekki hættulegan lengur.
Hann er varla lengur í augum
hans sem fjandmaður, heldur
aðeins deyjandi maður. Myndi
margur í Hrafns sporum hafa
staðist freistinguna, að nota
seinasta tækifærið til þess að
hefna sín? Eg held ekki. Hrafn
hafði aldrei komið ódrengilega
fram við Gunnlaug. Gunnlaugur
hafði af fyrra bragði sýnt honum
framúrskarandi ósanngirni og ó-
bilgirni við hirð Ólafs sænska.
Þegar Hrafn festi sér Helgu var
hún laus samkvæmt landslögum.
Hann gat drepið Gunnlaug í skál-
anum á Gilsbakka, en hann vill
éfeki níðast á honum, en flestir í
hans sporum á þeim tíma myndu
þó haffa notað mannaflann til
þess að ryðja fjandmanninum úr
vegi. Hrafn er í öliu framferði
hóflegri en Gunnlaugur. En ó-
bilgirni Gunnlaugs samffara
framagimi hans, glæsileik og
karlmensku, 'heffir hrifið meira
hina fögru konu á Borg, en hóf-
leg varfærni og gætni Hrafns.
Af Helgu hinni fögru er kom-
inn fjöldi manna. Sennilega er
hún formóðir flestra ofekar, sem
’hér erum stödd. Og eg tel senni-
legt, að hanmsaga þessarar for-
móður ofekar ha(fi orðið hugstæð
fleirum en mér. Æfidagar henn-
ar hafa oft orðið daprir eftir
dauða þeirra Hrafns og Gunn-
laugs, og sennilega hefir hún oft
ásakað sig um dauða þeirra
beggja. Og oft munu svefnfarir
hennar haía verið henni erfiðar.
Þótt Helga fagra að útliti til
væri mjög ólík afa sínum, Agli,
þá héfir hún samt ekki erft svo
lítið af eðli hans. Þegar Egill
ætlaði að svelta sig í hel eftir
dauða sona sinna, þá minnir það
á ástasorg Helgu En sorg henn-
ar varir þó lengur en sorg Egils.
Ástasorg hennar sýnist jafnvel
'hafa orðið henni að bana. Þegar
hún horfir á skikkjuna, sem
Gunnlaugur gaf henni, er sem
hún dáleiðist. Hún sér fyrir sér
fullhugann unga, glæstan og
djarfan, og hún hvorki vill né
getur slitið sig frá sýn þessari.
Þráin til hans verður svo sterk,
að lífstaug hennar slitnar. Hún
hnígur andvana í skaut manns-
Nýtt sögurit
“Lutherans in Canada”
by
Valdimar J. Eylands,
B.A., B.D.
Rit þetta, eftir prest Fyrsta
lúterska salfnaðar í Winnipeg og
forseta Þjóðraéknisiféiagsins, er
nýkomið hingað til lands. Það er
allmikið rit, á 400 bls., og vandað
að öllum frágangi, m. a. prýtt
fjölda af myndum.
Eins og nafnið bendir til, er
hér sagt frá Lúterstrúarmönn-
um í Kanada, rakin saga safnað-
anna og sambandsins þeirra í
milli frá 1750 og til vorra daga.
Bókin er í tólf aðalköfllum og
efni þeirra, sem 'hér segir:
I.—The Historical and Doctrinal
Background.
II. —'Ihe Nova Scotia Synod.
III. —The Canada Synod.
IV. —The Icelandic Synod.
V. —The Manitoba Synod.
VI. —The Finnish Evangelical
Lutheran Ohurch.
VII. —The American Lutheran
Ohuréh.
VIII. —The Norwegian Luth-
eran Ohurch.
IX. —The Augustana Synod.
X.—The United Danish Church.
XI. — The Lutheran Free
Ohurch.
XII. —The Missouri Synod.
Efninu virðast gerð mjög góð
skil, svo að telja má ágæta sögu-
heimild. Mun þetta fyrsta sam-
felda ritið á þessu sviði, og hefir
séra Valdimar unnið þarna
merkilegt brautryðjendastarf. Er
það ánægjulegt, að Islendingur
skuli verða fyrstur til iþess að
leysa verkið svo vel af hendi, sem
raun er á orðin.
Eins og að líkindum lætur,
varð mér fyrst fyrir að lesa kafl-
ann um landa mína, og þótti mér
lýsingin á kristnilífi þeirra og
starfi sanngjarnleg, hófstilt og
skemtileg. Er það aðal tilgangur
höfundar að leitast hvarvetna
.við að leiða það í ljós, er hann
veit sannast og réttast, en forð-
ast hleypidóma. Skilningur hans
á mönnum og málefnum virðist
ins, sem hún um fjölda ára hefir
verið gift, sem hefir reynst henni
vel, sem hún hefir alið þörn, en
þó samt a'ldrei unnað. Líkami
hennar var hans. Líkami henn-
ar hné máttvana í fang hans.
Líkama hennar hafði hann feng-
ið með giftingunni. Hann var
eign hans, og efeki sízt nú, þegar
hann var lífvana. En hennar eg,
Mff hennar, sál hennar var horf-
in. Hún heyrði ekki til mann-
inum, sem syrgði 'hinn andvana
Mkama. Hún var horfin út í ó-
mælið. Út í ómælið, þangað, sem
elskhuginn frá æskuárunum var
fcominn á undan.
Þorsteinn M. Jónsson.
(Þegar ritstjóri “Lögbergs”
dvaldi á Islandi, bauð höfundur
ofanskráðs erindis honum það til
birtingar í jólablaðinu í ár, og
var því tekið með þöfekum.
mér góður, og hefir hann oft þá
aðferð að láta verkin tala í stað
þess að kveða sjálfur upp dóma.
Það ætlar hann lesandanum að
gjöra út frá þeim gögnum, sem
hann leggur fram fyrir hann.
Um erlendu kirkjufélögin er
höf. að vonum fáorðari, en þó
má fá ljósa hugmynd um þau af
frásögn hans og mikinn fróðleik.
Má gjöra ráð fyrir því, að bókin
verði mikið keypt og lesin í
Kanada, og hingað á hún einnig
erindi, ekki sízt vegna kaflans
um kirkjulegt starf Íslendinga.
Höf. hefir imnið þarft og gott
starf með riti sínu.
Á. G. —Kirkjuritið.
“Hvað kallar þú bjartsýni?”
“Eg kalla það bjartsýni, ef skít-
blankur maður vogar sér að fara
inn í veitingahús og biðja um
skelfisk í þeirri von, að hann geti
borgað hann með þerlunni í skel-
inni.”
!»cteie«tcic!ctetcte<c«etct(t«Etc«>e!eteie«eie«eiciets«{etetsteteteie(ece!C!ctctetc«c(c«(tc>c«c<e>«Etc%
I
GLEÐILEG JÓL OG FARSÆLT NÝÁR !
Föt hreinsuð, pressuð og allar viðgerðir fljótt og vel af hendi leystar.
ENGLISH TAILOR SHOP
g 795 Sargent Avenue :: :: Sími 25 160
£atikS)»St3l»St9tað)Si3»)3t3l9»3)»ð)3l3l»iaiSt»9)9)3>3i3i3)at3i3i3)3)3)S)»3tS)3l3)3i»)»t»tatat9ia
tetetctctcietctctctcictetctctaictetctcteictctetctctctctctcictetctctctctctctctctctctctctctctci
GLEÐILEG JÓL OÓ FARSÆLT NÝÁR !
Winnipeg Piano Co.,Ltd.
5 Eitt allra fullkomnasta
§ hljóðfœrahús Winnipegborgar
L3 8 3 PORTAGE AVENUE
Winnipeg :: :: Manitoba
t3)3)3)3)3)3)S)3)3)3)3)3)3)3)9)3)3)S)3) 3) 3) 313)3)3)3)3)3)3« 3) 3)3) 3) 3)3i»3) 3)3)3) 3) 3)3) 3)3.í
ctctctctctctctctctctctetctctctetctctctetctctctctctetetctetctctctctctctctctctctctctctctctctctctcti
Megi jólin og nýárið, sem í hönd fara,
færa öllum íslenzkum viðskifta-
vinum vorum gleði og gæfu.
Gleymið ekki þegar um það er að
ræða að gleðja aðra að líta inn til
ZELLERS LIMITED
346 PORTAGE AVENUE
WINNIPEG
—Ritstj.)
ttctetctctctctctctctetctctetctctetctetctcictctctetetetctctctctctctctctctctctctctctctctctctctctctctctctCQ
Gleðileg jól og farsælt nýár!
MUNDY’S
BARBER SHOP
643 PORTAGE AVENUE
PHONE 31131
»3>S)S)9)3tSt:
lStStS)3)»)»)Sta)at3)StSt3t3tS)at3t3)3t3)S)3)St3)B)St»)»)St3l3)atStS)StS)StatS)S)S)BtS)3)Stt
gtetcctetetctctetctctctctctctctctetctetctctctetctetetctctctctctetctetctctctctctctctctctctctctci
Innilegar jóla- og nýársóskir til íslendinga!
CANADIAN STAMP COMPANY
324 SMITH STREET |
S. O. BJERRING, framkvæmdarstjóri
St3)StSt9)3)S)Stat3)3)3t3)atS)St3)3)a)StS)B)3l3>3)3)3)Stat9)3)3t3)3)3)3)atSl»)S)3l3)StS)3)S)3)aiStS)St3t«
ptetetetetcictetetetetetetcteteicicictctetctetetcteteteicteieietctcictetctetctctctetetcictctctctetetete^
McLENAGHEN
&NEWMAN
BARRISTERS A T LAW
Selkirk - - Manitoba
óska öllum íslenzkum viðskiftavinum sánum
og öllum Islendingum
GLEÐILEGRA JÓLA OG HAGSTÆÐS
OG FARSÆLS NÝÁRS !
^S)3)3)S«3t:
lSt3t3)3)3t3)3)3t3)S)atSiat3)at3)3)St3)3)3)3)3tatS)3t3tStS)S)9l9)St3)3tatS)St3)B)S)StS)S«S
pCNraNPCNPNNPCNPCNPNICNPCNPCtCNPCNPNICNPCNPCNPPÍMICICNPNNPNIWIfNPNIMIfNPWNPW
Við óskum vorum íslenzku viðskiftavinum
!
i
gleðilegra Jóla og gifturíks Nýárs!
Povatzos Flower Shop
Our Specialty:
Wedding Corsage and Colonial Bouquets
Blómapantanir fyrir hátíðirnar
greiðlega af hendi leystar
Bus. 27 989 P H O N E S Res. 36 151
253 NOTRE DAME AVE.
WINNIPEG :: MANITOBA
»at»)S)StatS)S)B)StatS)StatStStSiStStststatst9tS)S)StS)atst3t9)StatstststststatB)StstatststS)Statststari