Sunnanfari - 01.01.1898, Blaðsíða 40

40
In svo nefndu „þjóðveldi11 í Mið-Ameríku og
Suðr-Ameríku eru ljóst og stöðugt dæmi þessa.
„Þjóðveldi11 heita þau að nafnbót, en alt þeirra
stjórnarfar er bygt á gersamlegri fyrirlitning fyrir
valdi þjóðarinnar.
Það stóð í haust í TJnited Service Magazine grein
eftir W. C. Bridge höfuðsmann. Hann var á ferð
í Venezuela, og auðvitað var þar þá uppreisn og
stjómbylting á ferðum eins og vant er. Höfuð-
borg Venezuela heitir Caracas og liggr lítið eitt
frá sjó, en neðan við Caracas á sjálfri ströndinni
liggr La Guaira, sem er hafnarbær höfuðborgar-
innar.
Bandaríkja-konsúllinn í La Gruaira sagði Mr.
Bridge frá stjórnbyltingunni: —
„ Já, stjórnbyltingar eru hér tíðar“, sagði hann.
„Lífið hér er svo fjarskalega leiðinlegt og hægfara,
að þessar stjórnbyltingar eru svo að segja eina til-
breytingin, sem. vér höfum hér árið um kring.
„Stjórabylting hér gerist á þessa leið. Einhver
náungi kemst að raun um, að hann muni geta feng-
ið svo marga kunningja sína með sér, að það geti
heitið flokkr. Svo fer hann og mútar nokkrum ó-
breyttum hermönnum, gefr þeim 10 cent (30—40
aura) hverjum, og þar heíir hann fengið „herlið“,
sem hann gerist höfðingi yfir. — Hér allnærri
borginni er stór dalr, allbreiðr; þangað heldr hann
með „her“ sinn, upp í þá hlíðina, sem fjær erborg-
inni. IÞar setr hann herbúðir sínar og bíðr eftir að
herlið stjórnarinnar komi út á móti sér.
Það hefir verið talað talsvert um að reisa þar
fastar herbúðir, sem jafnan væru til taks til afnota,
til að spara mönnum það ómak að vera að flytja
þangað tjöld í hvert sinn og búa um sig.
Nú, þegar stjórnar-herinn kemr fram í dalinn
til að bæla niðr uppreisnina, þá fylkja þeir liði í
hlíðinni, sem nær er borginni, andspænis uppreisn-
armönnum, og skipa þá allir hershöfðingjarnir sér
í fylkingar-brjóst og búast sem glæsimannlegast.
Þeim er 'svo sem alveg óhætt þar, því að dalrinn
er svo breiðr, að skotvopnin draga ekki úr annari
hlíðinni yfir í hina.
Snemma morguns eða að minsta kosti áðr en
sólin kemst hátt á loffc og hitinn verðr óþægilega
mikill, hleypir hvortveggi herinn af skotvopnum sín-
um hvorir á aðra, og er sú skothríð vita-saklaus
sakir fjarlægðarinnar; en dalrinn hylst þóttum púðr-
reyk. Þegar þeir hafa hleypt úr skothólkunum,
tekr hvortveggi herinn til fótanna og rennr nú hver
sem hvatast má til borgar; og nú er alt undir því
komið, hvorir frárri eru, uppreisnarherinn eða stjórn-
arherinn. Sá flokkrinn, sem fyrri verðr í borgina,
hertekr allar prentsmiðjurnar og lætr prenta stór-
ar auglýsingar um þann fræga sigr, sem þeir hafi
unnið á hinum.
Ef uppreisnarmenn hafa orðið fóthvatari til
borgar, þá taka þeir aflar stjórnarskrifstofur og reka
frá þá sem fyrir eru í embættum, en skifta embætt-
unum milli sín og vina sinna, og ríkisfjárhirzluna
tæma þeir.
Eins og þér sjáið, þegar þér horfið inn dalinn
þá standa uppreisnarmennirnir ávalt dálítið lakar
að vígi, því að þeir eru í fjarlægari hlíðinni, og
þaðan er í við lengri vegr að hlaupa til borgarinn-
ar. Ef það væri ekki, þá mundu stjórnbyltingarnar
hér vera enn þá tíðari en þær þó eru“.
[R, o. R,J.
Fyrsta manntal á Rúslandi.
18. dag Janúar-mánaðar þetta ár var í fyrsta
sinni tekið manntal um alt Rúsland. Aldrei fyrri
hefir neitt slíkt verið reynt. Til að búa fólkið und-
ir heimsókn manntalanna var góðum tíma á undan
á hvert heimili og i hverja kró urn alt ríkið býtt
út hundruðum milíóna af eyðublöðum, er á voru
prentaðar á öllum tungum og mállýzkum, sem til
eru í ríkinu, spurningar þær sem svara skyldi.
Þessi eyðublöð vóru alls 21,200 tíu-QórðuDga-vættir
að þyngd.
Þetta var sáningin. Svo kom nú uppskeran.
Að morgni dags 18. Jan. 1898 lögðu 160,000
manntalar af stað t.il að telja þegna þess ríkis, er
þekr sjöttung af yfirborði jarðhnattarins.
í stuttu máli má segja, að niðrstaðan yrðiþessi:
íbúatala Rúslands að með töldu stórhertogadæminu
Einnlandi er 129,211,114 sálir.
Af þessari tölu eru 94,188,760 í Rúslandi í
Norðrálfu; 9,442,590 í Póllandi; 2,527,801 í Finn-
landi; hitt í Austrálfu.
Nltján borgir í ríkinu hafa yfir 100,000 íbúa,
og 35 borgir hafa frá 50,000 til 100,000.
Það eru eitthvað um 60 ólikar þjóðir og þjóð-
flokkar, hver með sínu tungumáli, í þessu mikla
ríki.