Sunnanfari - 01.01.1898, Síða 6

6
azt búskaprinn og hafa stöku menn flosnað upp eða j
flutt burt. En nú líðr fólki þar yfirleitt heldr vel,
þótt velmegun sé liklega ekki eins almenn þar eins
og í Minnesota-nýlendunni. Einstakir menn eru þar
innan um mjög vel efnum búuir.
Aðalatvinnuvegr bænda er hér hveitiræktin, og
undir henni er vellíðun bænda því eingöngu komin
að kalla. Hveitilönd eru hér mörg góð, og sum
ágæt, að jarðvegi til, og gefr ekran talsvert meira
hveiti af sér i góðærum hér, en í Minnesota, en þó
varla eins mikið og t. d. i Argyle-nýlendu. En
það eru ýmsir agnhnúar 4 hveitiræktinni, þótt jarð-
vegr sé góðr. Nætrfrost geta oft orðið henni skæð,
geta eytt allri uppskeru bónda 4 einni nótt, ef illa
vill til. Hagl getr og gjöreytt uppskeru 4 ökrum
manna eða skemt hana. Eru þau 4rin færri, að
ekki bíði einhverjir tjón af öðru hvoru þessu eða
hvortveggju. Þetta er fullilt þeim, er fyrir verða,
þótt ekki sé nema fáir, en þegar það kemr yfir
marga, yfir talsverðau hlut bygðarlags, þá gefr að
skilja að það hlýtr að verða þungbært.
Síðari árin fyrirfarandi hefir og hveitiverð verið
tilfinnanlega lágt, og þegar svo ber til, einkum ár-
um saman, þá eru menn miklu verr farnir í þeim
bygðum, þar sem öll afurðin er fólgin í hveiti einu,
eða svo að kalla. Þau bygðarlög, sem geta yrkt
fleiri sáðtegundir, eru betr farin til jafnaðar, því að
sjaldnar fer lágt verð saman á mörgum sáðtegund-
um. Þvi eru Miiinesota-menn að því leyti betr
farnir.
í Dakota-nýlendunni mun vera tiltölulega einna
mest andlegt líf og fjör. Þar er mest keypt og les-
ið af ísl. blöðum. Þaðan eru og tiltölulega flestir
ungir menn, er leggja stuud á að afla sér frekar1
mentunar, en á barnaskólum fæst. Einn vetr man
ég t. d. eftir, að 7 Dakota-landar vóru á ríkis-há-
skólanum í Graud Eorks; af þeim var ein stúlka,
Sigríðr, dóttir Brynjúlfs Brynjúlfssonar á Mountain,
eins ins merkasta mauns bæði fyrir vitsmuna sakir
og mannkosta. Barði G. Skúlason (Barði Guð-
mundsson Skúlasonar) útskrifaðist af þeim háskóla
sem B. A. (Baccalaureua Artium, Bachelor of Arts
—- svarar næst til kandídat i heimspeki hjá oss),
hann er nú forstjóri kennara-skóla (High School),
og mun vera mælskastr Islendingr á enska tungu,
enda talinn með beztu mælskumönnum i ríkinu. —
Nokkrir þar sunnan að hafa og stundað nám norðr
í Manitoba, t. d. Olafr systursonr minn Björnsson,
sem útskrifast á í vor af læknaskólanum í Winui-
peg1), og Magnús Björnsson Halldórssonar (frá Úlfs-
stöðum i Loðmundarfirði eystra), sem á að útskrif-
ast af læknaskólanum að vori (1898). — Tveir ís-
lendingar hafa tekið lögfræðispróf þar í riki og eru
málflutningsmenn þar: Magnús Brynjúlfsson (Bryn-
júlfssonar, er áðr er nefndr) og Daníel Laxdal,
hálfbróðir Eggerts á Akreyri. — Einn landi vor
hefir orðið þingmaðr í efri. þingdeild, Hon. Skafti
Brynjúlfsson (bróðir Magnúsar, er fyrr nefndi ég),
og einir 2 eða 3 landar hafa náð kosning til neðri
deildar, sinn í hvert skifti.
Auðugastr bóndi íslenzkr í þessari nýlendu
hygg ég sé Indriði á Mountain, og ýmsir bændr
eru þar vel efnum búnir. Sár bláfáktækt hygg ég
sé fáséð eða varla til. Þaði yrð of langt mál hér
að nefna alla helztu merkismenn meðal landa i
Dakota. En ekki má ég bindast þess að nefna
Björn vin minn Halldórsson á Mountain, austfirðing
gamlan og að góðu kunnan, systurson Magnúsar
gamla „fraters11, Eiríkssonar. Ætti ég að telja upp
alla góðvini mína þar, svo sem Jónas Hall, Einar
Mýrdal og Jón Jónsson á Garðar, Þorfinn Þorláks-
son á Hallson o. fl. o. fl., þá yrði ég langorðari,
en tímiun leyfir, og eru þó margir góðir drengir
þar, sem vert væri að nefna. Meðal kaupmanna í
nýlendunni skal ég nefna þá bræðr Stíg á Akra,
og Elis á Mountain, syni Þorvaldar i Kelduskóg-
um, og Pétr Skjöld á Hallson, son Jóns heitins Pétrs-
sonar (prests Jónssonar á Valþjófsstað). A Gardar er
Hermann stúdent Hjálmarsson, gildr bóndi. — Tveir
eru prestar íslenzkra safnaða lúterskra i N.-Dakota:
séra Friðrik Bergmann á Garðar, varaforseti kyrkju-
félagsins, og Jónas nokkur Sigurðsson, vígðr leik-
maðr og kallaðr prestr.
Móritz Halldórsson, Friðrikssonar er íslenzkr
læknir þar; býr hann að visu í smábæ, Park River,
en ég tel hann hér með, af því að um lítið sem
ekkert borgalíf er að ræða meðal landa í Norðr-
Dakota. Móritz græddi þar vel fé á fyrsta ári, og
hefir mjög góðar tekjur enn af læknisstarfi sínu.
Per vel um hann að öllu leyti, og er risnu-maðr
inn mesti.
Nú sný ég norðr yfir landamærin á ný og í
Argyle-bygð. Hún liggr í Manitoba svo sem 90
milur enskar vestr af Winnipeg; liggja nú þangað
tvær járnbrautir frá Winnipeg, önnur norðan fram
1) Hann útskrifaðist í vor með beztu einkunn allra
kandidata ársins og vann 1. verðlaun skólans; hann er
J nú spitalalæknir. Síðari athuyax.