Alþýðublaðið - 08.02.1961, Blaðsíða 12

R1DDERH3ERTER.
Middelalder-ridderne betraklet hjertet
som sete for motet (couraqe, kommer
av latin: cor, som betyr hjerte). Men
det uar ikke sá mye grunn til á la
Richard I (1157-99) qá over i historien
som .Lö'jehjerte’. Han var en grisk og
grusom slagsbror. England ble dárlig
styrt. Han interesserte seg bare for rá
korstog som endte med kompromiss
med Suitan Saiadm og mátte annerkjenne
at keiseren ble lensherre ouer England.
Med louehjertet sto det dárlig til.
(Neste' Ofring au menneskehjerter)
GRANNARNIR
— Vegna Jumbo, þá verð ég að
setja skordýraeitur í pelsana
þeirra.
riddara-
HJÖRTU:
Miðaldar-riddararn-
ír töldu að hjartað
væri aðsetur hug-
rekkinnar (courage, dregið
úr latínu: cor, sem þýðir
hjarta). En það var ekki
svo mikil ástæða að veita
Richard I. nafnið „Ljóns-
hjarta'1. Hann var grimrn-
ur bardagamaður, og Eng-
landi var illa stjórnað. —
Hann hafði aðeins áhuga
fyrir krossferoum, sem end
■ uðu með sarrm.ing1.1m við
Saladin soldán, þar sem
hann varð að viðurkenna
að keisarinn yrði lénsherra
yfir Englandi. En þetta
hæfði ekki beint Ijónshjart
anu.
Tengdamamnia komin, strax . . . !!
Emiiía: Ég er hamingju-
samasta konan í heiminum.
Ég er gift manninum, sem
ég elska.
Sigga: Ekki trúi ég því.
Sönn hamingja er það, að
giftast manni, sem einhver
önnur elskar.
Áburður í 10 ár
Framhald af 7. síðu.
1954. Hornstein að iðjuver-
inu lagði forseti íslands, herra
Ásgeir Ásgeirsson, 22. maí
sama ár, en landbúnaðarráð-
lierra, Steingrímur Steinþórs-
son, vígði það til starfa sama
dag.
; Kostnaður við verksmiðj-
una fullbúna nam 130 milljón
um króna. Fjármagn þetta
varð allt að fá að láni nema
hlutafé, 10 millj. króna. Hafði
ríkissjóður tekið erlendis rúm
lega 30 milljón króna lán og
endurlánað það verksmiðj-
unni. Ábyrgð sú, sem ríkis-
sjóður tók þannig á sig, nam
um 23 af hundraði a£ stofn-
kostnaðinum, en sjálft hefur
fyrirt'ækið staðið straum af
því láni, sem öðrum. Allt f jár-
magn annað fékk verksmiðjan
Ianað innanlands án ábyrgðar
ríkissjóðs og annast að sjálf-
sögðu sjálf greiðslur þeirra
án aðstoðar annarra aðila.
Síðan verksmiðjurekstur-
inn hófst 7. marz 1954 eru lið-
íli tæp sjö ár. Á þelm tíma
hefur reynslan sýnt, að verk-
12 8. febr. 1961
smiðjan getur unnig 24.000
smálestir af kjarnaáburði á
ári, og er,það um 1600 smá-
lestum meira en verkfræðing-
ar þeir, sem skipulögðu hana,
áætluðu og ábyrgðust. Verk-
smiðjan hefur verið rekin af
innlendu starfsliði að undan-
skildum verkfræðingum, sem
við hana störfuðu á fyrstu
rekstrarmánuðunum og einum
á öðru starfsárinu. Rekstur-
inn hefur gengið vel og án
verulegra áfalla og tafa, og
foer starfssemin þess vott, —
hversu þeim, er hana skipu-
lögðu og reksturinn annast,
'hefur tekizt í því efni. Starfs-
lið er um 100 manns að jafn-
aði. Rúmur helmingur þess er
að starfi til skiptis, því unnið
er allan sólarhringinn allt ár-
ið, jafnt helga daga og virka.
í árslok 1960 hafði verk-
smiðjan frá byrjun skilað 130
þúsund smálestum kjarnaá-
burðar. Auk þess hefur verið
unnið ammoníak, sem full-
nægt hefur þörfum frystihús-
anna í landinu, og saltpéturs-
sýra til mjólkurbúanna og
fleiri aðila. Einnig er nú selt
vatnsefni til lýsisherzlu. Frá
upphafi og til ársloka 1960
nemur heildarverðmæti áburð
arins og annarra efna 265 mill
jónum króna. Á árunum 1954
— 1956 voru fluttar og seldar
til útlanda 10 þús. smálestir
af kjarna. Á árunum 1957—
1959 minnkaði nokkuð áburð-
armagn það, sem unnið var,
sökum þess að ekki fékkst
nægileg raforka, til þess að
verksmiðjan væri fullnýtt. Af
Ieiðingar þess urðu vitanlega
þær, að framleiðslukostnaður
varð nokkru hærri en annars
ihefði orðið, en söluverð þó
ekki hærra en erlendur áburð
ur hefði kostað.
Nú við lok þessa tíu ára
tímabils, sem liðið er, síðan
Áburðarverksmiðjan h.f. var
stofnuð, og að fenginni nærri
sjö ára reynslu um rekstur á-
burðarverksmiðju þykir hlýða
í fáum orðum að gera þess
nokkra grein, hver árangurinn
í aðalatriðum hefur orðið og
hvað áunnizt hefur:
í fyrsta lagi hefur innlend
áburðarvinnsla veitt einum að
alatvinnuvegi þjóðarinnar, —
landbúnaðinum,1— og um leið
þjóðinni allri, aukið öryggi,
með því að í landinu sjálfu er
unnið og er fáanleg ein af höf-
uðnauðsynjum til áframhald-
andi og aukinnar ræktunar
landsins og með því fengin
styrkari undirstaða að hag-
kvæmum búrekstri og mat-
vælaframleiðsiu.
í öðru lagi hefur að mestu
leyti verið komizt hjá að
kaupa köfnunarefnisáburð frá
útlöndum og með því verið
sparaður erlendur gjaldeyrir £
ríkum mæli. Mætti áætla, að
hann samsvari milli tvö- og
þrefaldri þeirri fjárhæð, sem
varið var td byggingar verk-
smiðjunnar í erlendum gjald-
eyri. Á þessu tímabili hefur
áburðarnotkun í landinu auk-
izt mjög og átt verulegan þátt
í bættri afkomu landbúnaðar-
ins. Sá erlendi gjaldeyrir, sem
sparazt hefur við að vinna á-
burð innanlands, hefur komið
og orðið til mikilvægra nota
fyrir þjóðina alla vegna kaupa
annarra óhjákvæmilegra nauð
synja erlendis frá, baeði til
landbúnaðarins og annarra at-
vinnuvega.
í þriðja lagi hefur það, að
köfnunarefnisáburður er unn-
inn í landinu sjálfu, sparað
hverjum þeim, er þann áburð
keyptu á árinu 1960, veruleg
útgjöld vegna lægra verðs
hins innlenda áburðar en þess
erlenda, eftir hina miklu
hækkun á erlendum gjaldeyri,
er varð snemma á því ári. Hef-
ur sá útgjaldasparnaður verið
áætlaður um eða yfir 2000 kr.
að meðaltali á hvem foónda,
en fer að sjálfsögðu eftir
magni þess köfnunarefnisá-
burðar, sem hann kaupir. —
Nemur þessi fiárhæð samtals
að minnsta kosti 12 millj. kr.
í fjórða lagi hefur verk-
smiðjan samkvæmt lögum
myndað sjóði — varasjóð og
fyrningasjóð — til tryggingar
rekstrinum. endurbyggingar
verksmiðjunnar, er til kemur,
og stækkun' hennar, ef æski-
legt þykir. Er þetta mjög mik
ilsvert fyrir framtíðarstarf-
semi verksmiðjunnar og skipt-
ir miklu í þjónustuhlutverki
hennar fyrir þjóðina.
Nokkrar athuganir hafa ver
ið gerðar á seinustu árum um
skilyrði til vinnslu annarra á-
burðarefna, svo sem fosfatá-
burðar, blandaðs áburðar. —
Fyrirhugaðar eru framkvæmd
ir til stækkunar á kornum
kjarnaáburðar með eða án
kalkblöndunar.
AlþýðublaðlS