Fylkir - 01.04.1921, Blaðsíða 100

100
en kol lítil í landinu og afar dýr aðflutt, Var eg að hugsa um þetta hér un®
daginn og datt þá í hug einn vinur minn, sem verið hefur að gera tilraUI1
ir til að herða leir með efnasamsetningu án brenslu, svo nota megi til hús*
bygginga . . . Þó munurinn miili mesta hita og mesta kulda sé miklu tninn‘
en hér, er eg hræddur um, að þið þurfið að fá eitthvað fyrir raforkuna *
gera á sumrin, til þess afgangurinn fari ekki til spillis og framleiðslan ve
ekki of dýr fyrir almenning, en svo ætti það að fást, einkum ef menn !®r
að búa til leirtau, múrstein o. s. frv. Ef vel er leitað, finst vanalega Þa ’
sem vantar og svo mun verða með þetta. En þó| við það 'yrði látið S1 /
að lýsa upp bæi og brúka raforku til eldunar, væri strax mikið- fengið; ni
kæmi á eftir, Það getir mikin mun, ef húsin eru byggð hlý, því þá þarf 3
lítið til að halda þeim heitum. Ef húsakynnin eru köld eins og þér se8‘* .
upphitunin ill, þá er engin furða, þó tæringin sé orðin mannskæð á Islan
Köld og illa upphituð hús og þar af leiðandi fúlt loft, og breyting d
hœfi heldur höfundur vera helztu orsakirnar til útbreiðslu tæringar. Br
er ritað 12. Ágúst s.l. Höfundur þess er M. B. Halldórsson, M. D., WinniPe"
Þýðing á enska bréfinu er óþörf. Ea aðalefni bréfsins er þetta: ^
Samkvæmt vísindalegum rannsóknum gerðum vestan hafs, segir höf-,
þegar kol (ameríkönsk) seljast á 50 dollara tonnið (2000 pd.) þá geÞ r
orkan kept við þau til hitunar ef kilowattstundin selst á 1,257 til 2,2 ce
(«= 5,028 til 8,8 au., dollarinn metinn á 4 kr.)
Samkvæmt þessu mætti kw.árið (teljandi 7500 nýtilegar kl.st. í ári)
377 til 660 kr. áður en rafmagnið yrði dýrara en kol seld á 50 dollara (Þ' ^
200 kr.) smálestin. Seljist kolin á 5 dollara (þ. e. 20 krónur) smálestin, Þ*
raforkan auðvitað að seljast tífalt ódýrar, n. I. á V2 til eyris kw.st. (Þ-
á 3fa til % au. h.afl stundin) og kw.árið á 37,71 til 66 kr. (en h.aflári
28,28 til 46,50 kr.)
Teljandi þessar tekjur jafnar ársútgjöldum stöðvarinnar og þau 12V2°l° ^
stofnkostnaðinum, svo mætti stofnkostnaðurinn verða 301,68 til 528 kf'
kilowattið, þ, e. 176,2« til 372 kr. á hvert hestafl. En meira kostuðu °r^
ver ekki til jafnaðar í Noregi fyrir heimsófriðinn. Meðal verðið var 175
hvert hestafl, sbr, ritg. J. Þ. í fossanefndarálitinu bls, iot. — í Svíþjóð k
uðu 132 orkuver 200 kr. á hvert hestafl (sama ritg.) .
Framanritað sýnir, að í Noregi og jafnvel Svíþjóð hefði verið mögu16^’
kostnaðarins vegna að nota raforku til húshitunar, en — ágirndin hefur hin^f®
k os^
e.
Islendingar hafa, alt of margir, valið stéttarígs, stjórnmálaþrefs, ef
ðslu'
kinn
ð»
semi, iðjuleysis og umbyltinga veginn; en látið kuidann, rykið og tey ^
veikla sig og morka úr sér lífið. Og enn heldur rallinu áfram. Vilji a'^>r
ekki veslast upp og farga fjöri og heiðri meir en hingað til, þá verða hef1
yngri menn að taka verkvísindafánann sér í hönd og bera hann fram til sl§
23U 1921.
F. B. A.