Fylkir - 01.04.1921, Blaðsíða 96

96
hefur ei aðeins verið landbúnaðinum og þjóðarheildinni til stór hnek^s
síðustu árum, heldur hefur aukið veikindi í kaupstöðunum og er á g°0
vegi með að gera flest öll sjávarþorp íslands og flesta kaupstaði að °mer.
um ef ekki að pestarkýlum á þjóðlíkamanum, alveg eins og stórborgirní*r
lendis voru flestar orðnar, áður en heimsófriðurinn skall á, vegna eyðsluse ’
atvinnuleysis og ofmérgðar. En hér eins og þar, ræður fjöldinn, yfirV°. (|1
láta það vera, eða treysta sér ekki, að fyrirbjóða vitlausar skemtanir °S 1
vitlausa aðsókn sveitalýðsins til þorpanna. — Hér eins og erlendis n
heimskan brotizt til valda og útbreiðir nú atvinnuleysi og landauðn. .g
Tímarit Verkfræðingafélags íslands, 5. árg., 5. og 6. hefti, flytur heilf”1
erindi, er hinn nýútskrifaði rafurmagnsfræðingur, Steingrímur Jónsson,
um fossamdlið 17. Nóv. s.l., sömuleiðis flytja þessi hefti umræður fea°
manna um nýnefnd málefni. ^
Mergur málsins hjá nefndum ræðumanni er sá, að »iðnaðarskilyrðin* .f
°Vðu
seg’r
;nd-
injög lítt rannsökuð hér á landi og lítil, að þvi er stóriðnað snertir
minni iðnað örðug (42.-43. bls.); hinsvegar sé það lífsnauðsyn fyrir a
þessa lands, að efla innlendan iðnað. »Ástandið er nú orðið þannig,
ræðumaður bls. 42, »að aðalatvinnuvegir okkar
eru orðnir svo háðir útjeU^
um viðskiftum, þrátt fyrir allar framfarirnar, að hægt er að koma öllu
gi er au koi.k.
inu á vonarvöl á örstuttum tíma, ef að samgöngur teppast eða útleno' ^
vilja ekki vörur okkar, meðal annars sökum þess, að framleiðslukostna
inn er of hár.« Ræðum. telur það alls ekki hættujggt fyrir almenning, . Sj
lendum félögum sé veitt leyfi til að virkja nokkur stærri vatnsföll lan°
en þing og þjóð skuli kappkosta, nú þegar, að efla innlendan iðnað. *
gjöfin á að hlynna að sem fjölbreyttustum framförum í landinu.* R* e„
telur það fyrsta skilyrði fyrir verðmæti vatnsorkunnar, að hún sé notu°. ^
eini vegurinn til þess sé sá, að hún verði notuð til iðnaðar. Hinsveg** ^
örðugt að sjá af orðum ræðumanns, hvernig raf-iðnaður getur þrifiz* n
íslandi, ef »iðnaðarskilyrðin« eru eins og hann segir, mjög litil til stóri
ar og til smáiðnaðar örðug; ef til dæmis leiðslukostnaður rafmagns til 5 f
er nú orðinn 10 þúsund kr. til jafnaðar, það er meir eín tífalt meiri etl
iyrir sex árum síðan. Ýmsar aðrar staðhæfingar ræðumanns virðast mér
hugaverðar; t. d. »Bæði fallvötnin og raforkan gefa verið einskis virði* • .
• Oullið misti verðmæti sitt á ófriðarárunum«. . . Gangverð vatnsorkun ^
Noregi segir höf, hafi, rétt fyrir ófriðinn, verið 20—15—10 kr. hestah'
þaðan af minna. Ræðumaður berst auðsjáanlega fyrir því að opna útlen^in^
veg til vatnsfaliavirkjunar hér á íslandi. js.
1. Á fundi höldnum 15. Des. s.l., samþykti V. F. í. að skora á
stjórnina: 1. Að styðja rannsóknir er miða að því, að fá ítarlega P^,
ing i skilyrðum og möguleikum á islenzkum iðnaði, er noti útlend
efni og vatnsafl til reksturs.