Lögrétta - 01.07.1933, Síða 10

115
LÖGRJETTA
116
hverju ári, verslun og viðskifti örvast. Hjer
eru vaxtarskilyrði þjóðárinnar og hlýtur
hví sú krafa að verða gerð til háskóla vors,
að athygli hans beinist einnig að þessum
hagnýtu hlutum. Háskólinn verður að færa
út starfssvið sitt, skapa atvinnudeild, er
snýr sjer að þessum viðfangsefnum þjóðar-
innar. En þing og stjórn verða að gefa mál-
um háskólans meiri gaum en áður, ef vonir
landsmanna um gildi þessarar stofnunar
fyrir þjóðlífið eiga að rætast. Starfskjör
háskólakennaranna eru nú fullkomlega ó-
viðunandi og verður að ráða á þessu bráðar
bætur. Rúmur þriðjungur íslenskra stúd-
enta stundar nú nám við erlenda háskóla
og þó væri hægt að veita undirbúnings-
mentun hjer fyrstu 2 árin fjölda þeirra
námsmanna. er nú verða að leita til er-
lendra háskóla að stúdentsprófi loknu. Há-
skólakennararnir hafa sjálfir borið fram
tillögur um nýtt skipulag í þessum efnum,
er yrði til námsljettis íslenskum stúdentum
og þjóðfjelaginu til hagnaðar, en þing og
stjóm hafa enn daufheyrst við þessum til-
lögum. Þessar raddir munu verða háværari
á næstu árum. Háskóli vor er enn draum-
ur þjóðarinnar, er á eftir að rætast.
En yður, ungu stúdentar, er hefjið há-
skólanám þessa dagana, býð jeg velkomna
til starfa. Sá tími er löngu liðinn, er hver
stúdent gat gert sjer von um að' afloknu
háskólanámi, að setjast í ævilangt embætti.
Samkepnin vex með hverju ári og sá ber
sigur af hólmi, er skarar fram úr að sam-
vitskusemi og staðfestu við námið. Yður
hlotnast nú hið akademiska frelsi, en það
er undir yður komið, hvernig þjer neytið
]->essa frelsis.
öll lífshamingja yðar er ef til vill komin
undir því, hvemig þjer verjið þessum
námsárum. Þjer eruð að leggja grundvöll-
inn að framtíð vðar og öll þjóðin elur vonir
í brjósti, að þjer verðið nýtir starfsmenn
þjóðfjelagsins. Alt háskólanám er alvarleg
vinna, er krefst fullkominnar alúðar, reglu-
semi og sjálfsafneitunar til þess að ná
settu marki. Heimsfrægur maður, er hefur
gert merkustu uppgötvanir vorra tíma,
komst svo að orði, að 99 hlutar af hundr-
aði af starfsorku og þrautseigju þyrfti á
'N, T, S, Grundtví
150 ára afmælí.
Allir þekkja hjer á landi nafn Grundtvigs
og flestir kannast meira eða minna við æfi-
starf hans. Hann var einn hinn sjerkenni-
legasta og áhrifaríkasti maður, sem komið
hefur fram á Norðurlöndum á síðari öldum,
Danir hafa nýlega haldið 150 ára afmæli
hans og var þá mikið um hann rætt og rit-
að, bæði um líf hans og og æfistarf. Og veg-
legt minnismerki hefur honum verið reist
í Kaupmannahöfn, en það er kirkja, sem
bera skal nafn hans, og er hún sögð vera
ein stærsta kirkja Danmerkur. Hún er ekki
fullgerð enn, en þó svo langt komin, að
rnyndir hafa verið sýndar af henni, og á af-
mælisdaginn var hún flöggum prýdd.
Grundtvig var fæddur 8. september 1788.
Hann var guðfræðingur og fór ungur að
yrkja og rita. En hann komst brátt inn á
aðra vegi en mentamenn samtíðar hans.
Blöðin gerðu ýmist, að þau litu ekki við rit-
verkum hans, eða hæddust að þeim. Um
1810 er talið, að breyting verði í hugsana-
lífi hans. Hjá honum vaknaði innilegt trú-
arlíf, en hjá mentamönnum þeirra tíma var
skynsemistrú ríkjandi, hin sama stefna á
trúmálasviðinu, sem Magnús Stephensen
var fulltrúi fyrir hjer á landi. Þetta lokaði
hann alveg úti frá fjelagsskap við menta-
mannaflokk höfuðstaðarins, en hann fjekk
fvlgjendur út um landið meðal almennings
og stundaði þar trúvakningarstarfsemi sína.
En það var ekki eingöngu á trúmálasvið-
inu, sem Grundtvig hafði áhrif. Hann var
skáld, og varð, ásamt Oehlenschláger, braut-
við einn hluta af gáfum til að skara fram
úr öðrum í heiminum. Jeg boða ykkur
þetta fagnaðarerindi vinnunnar, er þjer nú
hefjið nám. En háskólinn krefst einnig af
yður, að þjer gætið drenglyndis á þessum
baráttutímum þjóðarinnar. Jeg tek af yður
þau loforð, að þjer haldið lög og reglur há-
skólans og bið yður að staðfesta þau loforð
með handabandi um leið og jeg afhendi yð-
ur borgarabrjef yðar.