Lögrétta - 01.07.1933, Side 20

Lögrétta - 01.07.1933, Side 20
135 L ÖGRJETTA 136 kemur Jón þá í annað sinn heim vorið eftir og er hjá móður sinni um sumarið. Næsta vetur fara þeir Jón Thoroddsen og Gísli Brynjólfsson að efna til útgáfu nýs tíma- rits í Kaupmannahöfn, sem þeir kölluðu „Norðurfara“, og kom það út í tvö ár, 1848 —49. „Fjölnir“ var þá fyrir nokkru hættur að koma út og munu þeir fjelagar einkum hafa ætlað riti sínu að fylla það skarð, sem orðið hafði í bókaútgáfu Hafnar-íslendinga við dauða „Fjölnis'. í „Norðurfara“ birtust fyrst mörg af kvæðum Jóns, og í fyrra ár- ganginum kom Ferðasaga hans, sem áður er um getið. Annars eru í ritinu bæði stjórn- málahugvekjur, sem ísland snerta, og ítar- legar fregnir af þeim viðburðum, sem þá eru að gerast úti um heiminn. Ritið er vel skrifað, en Gísli Brynjólfsson mun eiga miklu meira í því en Jón. Því snemma á árinu 1848 hvarflaði Jón frá því starfi og gekk með Dönum í stríðið, sem þá hófst milli þeirra og Þjóðverja út af Holsetalandi. Segir Jón Sigurðsson, að sú tiltekt nafna síns hafi á svipstundu verið ályktuð og framkvæmd. llann var í orustunni við Sljes- víkurbæ 24. apríl og síðan með her Dana, er hann hopaði undan yfir á Als. Það er sagt, að Jón hafi orðið undirforingi í hem- um. En herþjónustan varð ekki löng, því um haustið 1848 fjekk hann lausn, hjelt heim til Kaupmannahafnar og var þar næstu missirin. Veturinn eftir að hann kom úr stríðinu, skrifaði hann „Pilt og stúlku“ og var við útgáfu síðara árgangs „Norðurfara“, þótt ekki sje annað eftir hann í þeim árgangi en nokkur kvæði. Jón Sigurðsson segir um „Norðurfara", að mörgum hafi þótt kynlegt, að ritið skyldi ekki koma lengur út, því það hafi verið skrifað með miklu ungdómsfjöri og þótt girnilegt meðal alþýðu til fróðleiks og skemtunar. En þeir Jón og Gísli sneru sjer þá að öðru, söfnuðu kvæðum eftir ýms skáld og gáfu 1850 út Kvæðasafnið „Snót“, sem mun vera fyrsta safnritið hjá okkur af því tægi á síðastliðinni öld og varð mjög vinsæl bók, prentuð í 2. útg. aukinni 1865. Jafnframt ljet Jón prenta skáldsögu sína „Pilt og stúlku“, svo sem fyr segir. Hjer eru þá talin bókmentastörf Jóns á dvalarárum hans erlendis. Vorið 1850 hjelt hann heim til íslands án þess að hafa tekið embættispróf, hafði þá dvalið ytra nær 9 ár og var liðlega þrítugur að aldri. Það var ætlun Jóns, er hann hjelt heim- leiðis, að verða þingmaður Barðstrendinga, en alþingiskosningar fóru fram þá um vorið. Þetta varð þó ekki, því framboð hans kom of seint, og sjálfur var hann ekki kominn til landsins þegar kosningar fóru fram, — „annars hefðu Barðstrendingar kosið mig“, segir hann í brjefi til Gísla Brynjólfssonar. En rjett eftir að Jón kom heim hjeldu Vest- firðingar fjölmennan fund á hinum forna þingstað sínum, Kollabúðum í Þorskafirði. Ura þann fund segir Jón m. a. í brjefi til Gísla: „Hafa Þorskfirðingar búið þar til búð mikla, 24 álna langa og að því skapi breiða, og er hún gjör þar sem búð Gests Oddleifssonar var forðum. ... Fundurinn stóð í þrjá daga, og veðrið var hið fegursta, og varla hef jeg lifað skemtilegri daga en þá; við sváfum í tjöldum og höfðum gnægð vista og víns“. Ólafur prófastur Sívertsen var forseti fundarins, en Jón varaforseti og einn þeirra þriggja manna, sem ræður fluttu, er fundurinn var settur. Ilann var og 1 níu manna nefnd, sem kosin var til þess að ræða um stjómlagafrumvarp handa Islandi, því menn hjeldu þá, að þjóðfundurinn yrði haldinn þá um sumarið, en það varð eigi fyr en næsta sumar. Þetta sýnir ljóst, hvert hugur Jóns stefndi, er hann kom heim eftir dvölina ytra. En önnur atvik urðu þá til þess, að hann sneri inn á embættisbrautina. Barða- strandasýsla var laus vorið 1850 og Jón var beðinn að taka embættið að sjer sem settur sýslumaður. Hann gerði það og settist að í Flatey. Segir hann í brjefi til Gísla, að Flatey sje skemtilegasti staður sýslunnar og þar sjeu flestir höfðingjar saman komn- ir. Hann var til húsa hjá Sigurði kaupmanni Jónssyni og segir, að herbergi sín sjeu „svo góð og falleg sem í Höfn væri“. Gegndi hann embættinu þannig fram yfir áramótin 1853. Hann hafði þá trúlofast Kristínu dótt- ur Þorvalds bónda í Hrappsey og vildi fara að staðfesta ráð sitt. Varð það til þess, að hann fór utan í febrúar 1853, tók að lesa

x

Lögrétta

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögrétta
https://timarit.is/publication/196

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.