Lögrétta - 01.07.1933, Síða 38

171
LÖGRJETTA
172
Grímur S'homsen
Sflir
Þorsteín Oíslason,
Grími Thomsen er ekki skipað á bekk með
höfuðskáldum okkar fyr en á ellíárum hans,
enda kemur fyrsta Ijóðasafn hans ekki út
fyr en 1880, þegar hann er sextugur að
aldri, og hið næsta, sem er miklu stærra,
kemur út skömmu fyrir dauða hans, 1895,
þegar hann er hálfáttræður. Þriðja og síð-
asta Ijóðasafn hans, endurprentun safnsins
frá 1880, ásamt allmiklum viðauka, kom út
1906, og jafnframt kvæðaflokkurinn „Búa-
rímur“ í sjerstakri útgáfu. Fyrsta safnið
var gefið út af Birni Jónssyni ritstjóra og
Snorra Pálssyni kaupmanni á Siglufirði, ann-
að af Gyldendals bókaverslun í Kaupmanna-
höfn, en hið þriðja, ásamt Búarímum, af þá-
verandi útgefendum tímaritsins „Óðinn“.
Grímur var fyrir löngu orðinn einn af
þjóðkunnustu mönnum landsins, þegar
fyrsta ljóðasafn hans kom út, og mikils
metinn, bæði vegna þeirra metorða, sem
honum höfðu hlotnast í Danmörku á fyrri
hluta æfiára hans, og líka vegna starfa hans
hjer í meira en áratug eftir heimkomuna. Á
því tímabili hafði hann átt sæti á Alþingi
og líka um eitt skeið verið ritstjóri „Isafold-
ar“, sem þá var orðin annað aðalblað lands-
ins. Á æskuárum sínum hafði hann birt
nokkur kvæði í ritum Hafnar-lslendinga,
„Fjölni“ og „Nýjum fjelagsritum". En svo
er að sjá, sem hann hafi um nokkurt árabil
eftir það lagt kveðskapinn að mestu á hill-
una. Um fertugsaldurinn fer hann aftur að
fást við kveðskapinn, þótt fátt sje prentað
eftir hann fyr en eftir heimkomuna, þegar
hann er kominn hátt á fimtugs aldur. Þá
fóru að birtast við og við kvæði frá honum
í blöðunum, bæði „Þjóðólfi“ og „lsafold“, og
eru það þau, ásamt nokkrum kvæðum hans
frá æskuárunum, sem prentuð eru í safn-
inu frá 1880, sem er aðeins örfáar arkir í
litlu broti. En langmest orti hann á elliárun-
um, eftir að hann hafði setst sem kallað er
í helgan stein á Bessastöðum, og hafði ekki
öðrum störfum að sinna. Metorð þau, sem
hverju sinni smásögu eftir Hannes; hjet
hún Brennivínshatturinn; sagan
var lítils virði og er löngu gleymd, nema
þeim, sem nafnið festist hjá. Ekki veit jeg
um uppruna orðsins, en þykir sennilegt að
stóru börðin hafi þótt vænleg til þess að fela
það, sem kynni að vera of mikið í kolli eig-
andans og andlitið skýrir óþarflega mikið
frá. Sagan var á stöku stað nokkuð klúryrt;
sama ber við í ljóðum hans, en sem betur
fer gætir þess ekki, eða sem ekki [: Smala-
stúlkan].
Hygg jeg þetta reki rót sína til tíðarand-
ans, sem þá ríkti í Kaupmannahöfn, hins
svonefnda Realisme.
En Hannes bar um langt skeið „brenni-
víns“hatt, svartan, mjög barðastóran flóka-
hatt og sjást þeir nú orðið aftur á stöku
manni — sagan endurtekur sig.
-----Þegar það kom til orða, að stofna
lyfjabúð í Vestmannaeyjum fór jeg á fund
Hannesar og spurði hann, hvort ekki væri
rjettara og formlegra, að minsta kosti, að
auglýsa það vegna annara, sem kynnu að
vilja freista gæfunnar við þetta. En hann
sagði: „N e i“. Þar með var þeim samfund-
um lokið.
Móðir hans var yndisleg, gömul kona, sem
jeg minnist mjög vel; mild og blíð og fín
eins og fjólublóm. Jeg var skotinn í henni.
Hún var svo góð við tvö ungböm dóttur
sinnar, sem þá var nýdáin, að mjer datt
stundum í hug, að mín eigin bernska hefði
orðið önnur, ef hennar hendur hefðu strokið
mitt stríða hár.
Hún gekk einhverju sinni með Hannesi
syni sínum um götu hjer í Reykjavík; þau
rnættu manni, sem átt hafði í deilum við
hann. Hannes heilsaði kurteislega og hinn
hið sama. „Geturðu heilsað honum?“ „Já,
mamma, jeg kann mannasiði".
Hannes var máður og kunni mannasiði.