Eimreiðin - 01.05.1917, Blaðsíða 12

Skyldi nú meiga hugsa sér nokkurn ábata, sem áframhald
ófriðarins megi bjóða í bætur fyrir alt tjóniðf Pað er torvelt að
ímynda sér nokkra bót við þvílíku böli, og enginn ávinningur
gæti orðið þyngri á metum en þessi hræðilegi skaði; nei, alls
enginn! Pví í reyndinni yrði hver ávinningur, sem menn hugsuðu
sér, tóm missýning. Það er nú orðið bersýnilegt, að hvorugumegin
má vænta svo fullkomins og dauðrotandi sigurs, eins og hvorir-
tveggja væntu sér að vinna í fyrstu, nema með þeim tilkostnaði,
sem ekki má hugsa sér að meta. Fyr eða síðar kemur að því,
að semja verður um frið. Kröfur Belgíu, sem vér erum skul-
bundnir til að ábyrgjast, munu Pjóðverjar, að sögn, kannast við,
en iðgjöld til sín munu þeir heimta einhversstaðar frá. Sú rök-
semd hjá oss, sem virðist vera þyngst á metum, er sú, að ef
oss tekst ekki að brjóta Pýzkaland á bak aftur, megum vér vera
við því búnir, að Þjóðverjar segi oss stríð á hendur, óðara en
færi gefst. En í raun og veru þolir sú röksemd eigi augnabliks
prófan. Pví fyrst er það, sem öllum dugandi hermálamönnum
kemur saman um, að Pýzkaland verði aldrei sigrað. I öðru lagi
er það, að stríð hafa oftlega áður verið háð, án þess að Pjóð-
verjar hafi verið vorir óvinir, og eins er viðbúið, að enn verði;
því svo fremi valdakepnin niðurbælist ekki, rís upp hver keppi-
nauturinn á fætur öðrum. I þriðja lagi er það, að lengist styrj-
öldin, mætum vér öllum þeim raunum, sem búast má við, að
eigi yrðu minni, þegar nýja styrjöld bæri að höndum, en tjón
vort nú er víst, en hið komandi óvíst. Pýzkaland hefur hlotið
botnlausan skaða, enda eru Pjóðverjar nú í öðru skapi en í upp-
hafi stríðsins og farnir að fordæma haturssöngvana. Friður, sem
hvorugum gæfi fullan sigur, mundi leiða til þess, að Pjóðverjar
ásettu sér að hefjast ekki handa fyrst um sinn eða um allmörg
ár; en lengur en einn mannsaldur mun engin friðargerð verja oss
fyrir ófriði. Og ef vér lengjum ófriðinn, hljótum vér að mæta
miklum og vissum mannraunum, en fáum litlar og vafasamar
bætur. Sæmd vor skyldar oss til að hjálpa Belgíu, en beztar
fengi hún bæturnar, ef fjóðverjar yrðu unnir til með sáttmálsgerð
að skila aftur landinu, í stað þess að vera að lokum útreknir
þaðan, eftir að alt nýtilegt, sem þar er eftir, er gereyðilagt. Of-
metnaður á báðar hliðar er enn sem fyr aðalrót ófriðarins. Skyldi
þá enginn stjórnvitringur vera til, sem kann að hugsa fyrir alla
Evrópu? Eða er siðmenning vor eitthvert lítilræði í augum þjóð-