Eimreiðin - 01.05.1917, Page 51

111
Vítalis, sem skrifuð var um 1130, þar sem segir, að Magnús
konungur hafi, áður hann félli, snúið bakinu að tré og skýlt sér
með skildi. Bugge hyggur og, að merki á skjöldum kunni að
hafa verið notuð nokkra hríð, áður en þau voru grafin á innsigli;
en frá þeim tíma er venjulega talinn uppruni þeirra. Að máiaðir
skildir hafi verið notaðir á Vesturlöndum um það skeið, er Magnús
konungur fór fyrstu ferð sína í vesturveg, á það bendir vísuorð í
erfikvæði Gísls Illugasonar um konunginn, þar sem hann lýsir
falli Huga jarls prúða (Hugo af Shropshire) í Öngulseyjarsundi:
varð hertoga kapps vel skrifuð
hlíf at springa fyr konungs darri.
‘Skrifuð’ þýðir hér auðvitað máluð, og dregur Bugge þar af þá
ályktun, að hér muni vera að ræða um mynd heraldisks eðlis
(»vel skrifuð*) og ef slikt hafi tíðkazt á Vesturlöndum í þann tíð,
þa sé það engin tímavilla* að láta Magnús hafa málaðan skjöld á
síðustu ferð sinni Vestur um haf. Orderik Vítalis geti og þess,
að Magnús hafi í Öngulseyjarsundi sett rauðan skjöld á siglutréð
sem friðarmerki. í hinum írsku Ossíans-kvæðum sé Magnús líka
kallaður konungurinn með »rauða skjöldinn*. Magnús (undir nafninu
Manus) kemur líka fyrir í æfintýrasögum frá Hálöndunum á
Skotlandi, og fylgja honum þar ætíð tvö ljón og hann hefur ljón
í skildi sfnum. Kemur þetta alt nokkurnveginn heim við konunga-
sögurnar; en það telur Bugge ólíklegt, að þessar skozku sagnir
geti verið runnar frá íslandi eða íslenzkum sagnariturum; þær
muni vera þeim óháðar, en þar sem þeim þó beri saman við
íslenzku sögurnar, sé nær að ætla, að hvorartveggju séu bygðar
á sögulegum grundvelli í þessu atriði.
HALLDÓR HERMANNSSON.
8*