Dagur - 27.03.1999, Blaðsíða 10

Þegar Kogga opnaði galleríið sitt á
Vesturgötu 5 fór Magnús fljótlega að
vinna hjá henni enda hefur keramíkin
verið þeirra fjárhagslegi grundvöll-
ur'.'Magnús hefur lengilifað afblóma-
pottunum hennar Kolbrúnar, “ segir
Kogga og brosir.
Magnús og Kogga eiga tvö börn, dóttirin Elsa
Guðbrandur er 9 ára.
Eina myndin sem þau
eiga úr tilhugalífinu.
Fólk spyrþau gjarnan
hvort maður þurfi ekki
að vera geggjaður til
að fara út í listina þar
sem engar fastar tekj-
ur er að fá. Magnús
segist iðulega svara á
móti hvort fólk þurfa
ekki að vera geggjað
til að vinna jafnvel
áratugum saman á
sama stað frá 9 ti/ 5
og hundleiðast allan
tímann. „Hvort er eig-
inlega geggjaðra?"
Björg er orðin tvítug en
Kogga og Magnús fyrir nokkrum
árum í Bláa lóninu, þar sem þau
voru á ferð með bandarískum
Gestalt-sálfræðingi. „Ég var nú
aiger fyllibytta, ég hætti að
drekka og þá fórum við á kafí
Gestalt-sálfræðina og ýmsa aðra
andlega og sálfræðilega vinnu til
að gera upp okkar fortíð, “ segir
Magnús.
LAUGARDAGUR 27. MARS 1999
Félagarnir skildu ekki
hvað Magnús sá við
sveitastelpuna hana
Koggu. Stelpuna með
gleraugun, sem kunni
ekki að klæða sig sam-
kvæmt Víetnamtískunni.
„Hún var dálítið hall-
ærisleg en ég sá strax
að hún var gullfalleg.
Reyndar var hún fljót að
verða borgarpía..."
Kogga (Kolbrún Björgólfsdóttir)
Ieirlistarmaður og Magnús Kjart-
ansson myndlistarmaður hafa
búið saman í 29 ár. Þau hafa þó
aldrei farið upp að altarinu og
eru ekki á leiðinni þangað enda
kynntust þau í ólgu hippafársins,
árið 1969 í MHI, þegar allt al-
mennilegt fólk vissi fátt hallæris-
legra en að gifta sig. „Við erum
svo sein í öllu, við erum enn að
byggja yfir okkur þegar sumir
jafnaldrar okkar eru farnir að
tala um að draga sig í helgan
stein...“ sagði Magnús hálfskelk-
aður á svip þegar við heimsótt-
um parið á heimili þeirra á
Laugarnestanganum. „Við erum
ennþá eins og unglingar að
ráðskast í listinni. Við erum
kannski bara einhverjar tíma-
skekkjur.“
Listamenn verða
fjörgamlir
Sjálfum finnst þeim ævikvöldið
vera í órafjarlægð. Komin fast að
fimmtugu finnst þeim starfsfer-
illinn rétt að byrja. Eins og
Magnús bendir á er Iistamanns-
starfið heilsusamlegt og lista-
menn verða íjörgamlir. „Ef við
tökum bara stóru nöfnin á öld-
inni, Miro, Chagall, Matisse og
Picasso þetta eru allt menn á tí-
ræðisaldri þegar þeir látast.“
Samferðarmenn og ættingjar
Magnúsar og Koggu hafa ekki
allir verið jafn sannfærðir um
kosti listamannsstarfsins og í
gegnum tíðina hafa þau fengið
sinn skammt af athugasemdum
um hvort maður þurfi ekki að
vera geggjaður til að stunda list-
ina. Sjálf voru þau reyndar lítið
að pæla í fjarlægri framtíðinni
þegar þau lögðu af stað út í list-
ina, enda ung þegar sú ákvörðun
var tekin, Kogga 17 ára og
Magnús tvítugur. Þau lifðu fyrir
daginn í dag, líkt og algengt var
með þeirra kynslóð, enda var
bjartara yfir íslenska myndlistar-
heiminum um það leyti sem þau
voru að koma heim frá námi í
Danmörku árið 1975. Þá var
heilmikill markaður fyrir ís-
lenska myndlist, segir Magnús,
en hann hefur nú hrunið.
Þau störfuðu bæði sem Iista-
menn um
tíma, náðu sér
í aukatekjur
með kennslu
og rannsóknar-
störfum en
fjárhagurinn
var býsna
þröngur. Það
varð hins vegar
breyting til
batnaðar á
högum þeirra
fyrir 14 árum
þegar Kogga
opnaði Gallerí-
ið sitt á Vestur-
götu 5. Kol-
brún lá þá
undir nokkru
ámæli frá ýms-
um kollegum
sínum, sem
töldu listsköp-
un og mark-
aðshyggju ekki geta farið saman.
Fáir höfðu trú á tiltækinu en
eins og Magnús bendir á þá hef-
ur Kogga meðfædda hæfileika til
rekstrar og samskipta við fólk og
fljótlega varð galleríið þeirra fjár-
hagslegi grundvöllur.
Drottins hausverkur
„Já, það er ansi snemma sem
Magnús byrjar að lifa á blóma-
pottunum hennar Kolbrúnar,"
segir Kolbrún og lítur sposk yfir
á mann sinn.
- Hefur þetta ekki valdið
nokkrum titringi í ykkar sam-
bandi?
„Guð minn góður, jú!“ svarar
Kolbrún. „Og gerir enn.“ Magn-
ús tekur undir það, gengið hafi á
ýmsu í sambandi þeirra en hann
segist einfaldlega hafa talið
hyggilegra að vinna með kon-
unni í hennar rekstri - það væri
þó skárra fyrir listmenntaðan
manninn heldur en fara á eyr-
ina. Samskiptin í vinnunni hafi
oft orðið tilefni heiftarlegra rifr-
ilda en á móti kemur sú stað-
reynd að margar þeirra al-
skemmtilegustu samverustundir
og mest gefandi hafa verið í
samvinnunni.
,/Ei, ég held það sé betra en
einhver lognmolla," segir Magn-
ús. „Við höfum alltaf náð að
skapa orku hvort hjá öðru, haft
hvetjandi áhrif hvort á annað þó
við séum gjörólík innst inni.
Framan af var þetta drottins
hausverkur en við smullum ein-
hvern veginn saman og höfum
alltaf verið eins og tveir Iitlir
bangsar að hnoðast."
- En má ekki segja að sá
draumur um að geta lifað af list-
inni hafi ræst?
„Jú, jú,“ svarar Magnús veru-
lega dræmt og Kogga andvarpar.
„Þetta er ofboðslegt streð,“
segir hún og bæði horfa ósjálfrátt
í kringum sig þar sem þau sitja
inni í hálfkláraðri vinnustofunni
sinni sem hefur
verið fimm ár í
byggingu. Fyrir
um 20 árum
keyptu þau gamla
timhurhúsið sitt á
Laugarnestanga.
Þá var kofinn
varla mannabú-
staður, segir
Kogga, hélt hvorki
vatni né vindi og
þegar ískaldur
norðanvindurinn
blæs á veturna
sefur fjölskyldan í
lopapeysum. Fyrir
fimm árum síðan
hófu þau að
byggja við kofann
sinn. Steypt var
rösklega 100 fer-
metra vinnustofa,
sem er nú að
mestu tilbúin en
þó margar innvortis aðgerðir eft-
ir.
Duli strákurinn og
stúlkan með gretturnar
- Er þá komið að lokaspurning-
unni, hvað var það sem dró ykkur
upphaflega að hvort öðru?
Löng þögn...
Þau Ííta hvort á annað og
skella upp úr.
KOLBRÚN (tekur á sig rögg
áður en þögnin verður pínleg):
„Það fyrsta sem ég tók eftir var
þetta sérkennilega, ljósa og mikla
hár og hvernig hann þrammaði
um afskaplega dularfullur að sjá.
Svo einkennilega fjarstaddur þó
hann væri nærstaddur. Mér
fannst hann spennandi. Svo fór
ég að laðast að karakternum og
hæfileikum hans og ég naut þess
að horfa á hann vinna. Eg stalst
stundum til að setjast á borðs-
homið hjá honum, löngu áður en
við fórum að vera saman, bara til
að horfa á hann vinna.“
MAGNÚS: „Já, ég man þegar
hún var að setjast á borðið og kjá
eitthvað framan í mig. En ég tók
strax eftir því hvað hún er lifandi
og sterkur karakter. Hún var
sveitastúlka og átti dálítið í vök
að verjast að koma svona á möl-
ina beint frá Stöðvarfirði. Við
þessir grónu Reykvíkingar Iitum
dálítið niður á sveitavarginn og
hún þurfti náttúrulega að vekja
á sér athygli því hún vissi ekkert
um pólitík, sem var mikið í tísku
að tala um á þessum tíma.
Þannig að hún fór að vera með
alls konar hundakúnstir, fór m.a.
að gefa frá sér alis konar hljóð,
reka upp skaðræðisöskur, sker-
andi há sönghljóð og svo var hún
snillingur í að gretta sig. Eg hef
bara ekki séð manneskju með
eins leikrænt andlit. Hún var
bara full af lífi og gullfalleg
stúlka. Og ég varð skotinn í
henni." LÓA
Öðru hverju hafa ættingjar og kunningjar af velvilja sínum óskað Magnúsi til
hamingju þegar fréttist að hann hefði selt mynd. Svo leiður varð Magnús á þessu
að hann tók upp á því um tíma að heimsækja ættingja sína um mánaðamót og
óska þeim til hamingju með launaseð/linn... mynd: hilmar