Dagur - 04.12.1999, Blaðsíða 7

X>^MT_
Gísli Marteinn Baldursson og Úlafur
Teitur Guðnason eru höfundar Bókar
aldarinnar sem hefur að geyma rúm-
lega 270 topp tiu lista yfir margvísleg
svið sem tengjast öidinni sem nú
er að ijúka.
Bók aldarinnar
Bók aldarinnar er heiti
á bráðskemmtilegri
bók sem fréttamenn-
irnir Gísli Marteinn
Baldursson og Ólafur
Teitur Guðnason hafa
tekið saman.
Annar höfundur bókarinnar
Olafur Teitur Guðnason skil-
greinir Bók aldarinnar á eftir-
farandi hátt. „Þetta er bók sem
er sett saman úr rúmlega 270
topp tíu listum þar sem farið er
yfir margvísleg svið. Þar er að
finna lista sem byggjast á mats-
atriðum eins og vali á merk-
ustu stjórnmálamönnunum,
áhrifamestu Islendingunum,
bestu Iistamönnunum og svo
framvegis. Til að raða niður á
þá lista fengum við fólk, sem
hefur mikla þekkingu á hverju
sviði fyrir sig, og bak við hvern
lista eru um 20-30 manns.
Aðrir Iistar eru hrein og klár
tölfræði og til að vinna þá
lögðumst við í rannsóknar-
vinnu. Við lásum til dæmis
dómasafn Hæstaréttar til að
geta unnið lista yfir þyngstu
dóma sem hafa fallið á öldinni.
Bókin skiptist nokkurn veg-
inn jafnt í matsatriðalista og
staðreyndalista en bókinni
sjálfri er skipt niður í fjóra
hluta. Sá fyrsti nefnist Saga og
arfur. Þar eru listar yfir sögu-
lega atburði og mestu afrekin.
Annar hluti nefnist Fólk og þar
eru eingöngu listar yfir fólk
sem hefur skarað fram út.
Þriðji kallinn byggist á listum
yfir landið, eins og fallegustu
staði landsins, veöurfar og
annað. Síðasti kaflinn heitir
Líf og þar er fjallað um ýmis
dægurmál, ritdeilur, vinsælustu
leikrit leikhúsanna og fjöl-
margt fleira.“
Gísli Marteinn Baldursson
segir að listarnir hafi orðið svo
margir að þeir hafi þurft að
skera þá niður um næstum því
helming. „En ég held að það sé
erfitt að finna einhvern atburð,
eitthvert tískufyrirbrigði, ein-
hvern mann eða konu sem var
áberandi á öldinni eða skipti
máli sem ekki er á einhverjum
lista í bókinni. Við val á listum
reyndum við að miða við að allt
væri inni sem einhverju máli
skipti á öldinni."
Ekki dómar
heldur vísbendingar
Þeir félagar viðurkenna að hafa
ekki ætíð verið sáttir við niður-
stöður á þeim listum sem
byggja á persónulegu mati sér-
fræðinga á hverju sviði. „Listar
yfir bestu plötur og bækur eru
ekki endilega samkvæmt okkar
smekk,“ segir Gísli Marteinn.
„En við vorum auðmjúkir gagn-
vart niðurstöðunum þótt þær
væru okkur ekki fullkomlega
að skapi, enda gerðar af fólki
með miklu meiri þekkingu á
þessum hlutum en við.“
„Auðvitað verða flestir sem
lesa bókina ósammála ein-
hverju í henni,“ segir Olafur
Teitur. Maður kemst aldrei að
endanlegri niðurstöðu sem allir
eru sammála um. En ég efast
um að hægt verði að komast
nær því að setja saman lista
yfir það sem er þverskurður af
hugmyndum þeirra sem hafa
helgað sig tilteknum sviðum og
það er hægt að lesa listana sem
mjög góða vísbendingu um
smekk þess hóps.“
„Eg vona að menn taki bók-
ina ekki of hátíðlega," bætir
Gísli Marteinn við. „En ég tel
til dæmis frábært að kominn sé
listi yfir þær skáldsögur sem
sérfræðingar telja vera bestu
skáldsögur á öldinni. En ég
held að menn átti sig fljótlega
á því að þessa lista beri ekki að
taka sem endanlegum dómi,
heldur vísbendingu. Við reynd-
um líka að gefa fólki tóninn
um að bókin ætti fyrst og
fremst að vera skemtileg lesn-
ing um áhugaverða atburði.
Framarlega í bókinni er til
dæmis listi yfir merkilegustu
kosningaúrslitin í kosningum á
Islandi. Þar eru níu efstu sætin
kosningar sem skiptu verulegu
máli fyrir þjóðina, til dæmis er
kjör Vigdísar Finnbogadóttur
árið 1980 í efsta sæti. En í 10.
sæti höfum við mjög kosningu
í Héraðsskólanum á Laugar-
vatni árið 1932 þar sem kosið
var um það hver væri mestur
maður, lífs eða liðinn. Þar fékk
Jónas Jónsson frá Hriflu einu
atkvæði meira en Jesús Kristur
frá Nazaret. Nú eru þetta ekki
ein af tíu merkustu kosninga-
úrslitum en við höfðum þetta
engu að síður með til að létta
bókina og gefa mönnum þann
tón að niðurstöðurnar bæri
ekki að taka eins og heilögum
sannleika."
„Eg held að bókin örvi áhuga
fólks á að Iesa nánar um hina
óvíðjafnanlegu öld sem er að
ljúka. Við reyndum eftir megni
að tjalla um hvert atriði listana
og ég held að það sé ágætt
sögulegt yfirlit," segir Ólafur
Teitur. „Það er hið besta mál
að eiga uppgjör eins og þetta
yfir 20. öldina, og margir væru
eflaust þakklátir fyrir að eiga
nú slíka bók um 18. eða 19.
öldina." Þess skal að lokum
getið að þessi áhugaverða bók
er prýdd fjölmörgum myndum
sem fréttaljósmyndarar völdu
og voru sammála um að séu í
hópi bestu fréttaljósmynda ald-
arinnar.
FS Kjördæmi þar sem flestir skilja:
1. Reykjanes, 2,19 skilnaðir á hverja 1.000 íbúa
2. Reykjavík, 2,11
3. Suðurland 1,86
4. Norðurland eystra 1,62
5. Vestfirðir 1,59
6. Vesturland 1,56
7. Norðurland vestra 1,33
8. Austurland 1,28
Mestu töffararnir:
1. Rúnar Júlíusson
2. Jón Baldvin Hannibalsson
3. Haukur og Öm Clausen
4. Þorsteinn Jónsson, flugmaður
5. Jóhannes Jónsson á Borg
6. Óttar Felix Hauksson
7. Ingólfur Guðbrandsson
8. Ragnar Bjarnason
9. Björgvin Halldórsson
10. Bóbó á Holtinu
Bestu skáldsögurnar:
1. íslandsklukkan eftir Halldór Laxness
2. Sjálfstætt fólk eftir Halldór Laxness
3. Fjallkirkjan eftir Gunnar Gunnarsson
4. Gerpla eftir Halldór Laxness
5. Tómas Jónsson metsölubók eftir Guðberg Bergsson
6. Heimsljós eftir Halldór Laxness
7. Halla og Heiðarbýlið eftir Jón Trausta
8. Englar alheimsins eftir Einar Má Guðmundsson
9. Grámosinn glóir eftir Thor Vilhjálmsson
10. Land og synir eftir Indriða G. Þorsteinsson
Umdeildasta sjónvarpsefnið.
1. Þjóð í hlekkjum hugarfarsins, eftir Baldur Hermanns-
son
2. Fiskur undir steini, eftir Ólaf Hauk Símonarson og Þor-
stein Jónsson
3. Lífsbjörg í Norðurhöfum, eftir Magnús Guðmundsson
4. Vandarhögg, eftir Jökul Jakobsson og Hrafn Gunnlaugs-
son
5. Blóðrautt sólarlag, eftir Hrafn Gunnlaugsson
6. Líftil einhvers, leikrit eftir Nínu Björk Ámadóttur
7. Dómsdagur, sjónvarpsmynd eftir Egil Eðvarðsson
8. Sjö bræður, finnskir sjónvarpsþættir í tíu hlutum
9. „Dillibossa" - auglýsing Sjónvarpsins eftir Rósu Ingólfs-
dóttur
10. Bankaþátturinn, umsjón Ólafur Ragnar Grímsson