Dagur - 03.02.2001, Síða 6

M
<L
LAUGARDAGUR 3. FEBRUAR 2001
„Þetta ber alltafað dyrum hjá mér:
að maður verði að nýta tímann, að
enginn sé eilífur og það þýði ekkert
að segjast ætla að gera hlutina
seinna." myndir: gva
Sýningar á
Sniglaveisl-
unni, leik-
gerð eftir
sögu Ólafs
Jóhanns
Ólafssonar,
eru hafnar á Akureyri. í
viðtali ræðir Ólafur Jó-
hann meðal annars um
skáldskap, vinnuaðferð-
ir sínar, lífsviðhorf og
næstu bók.
- Þú hefur skrifað skáldsögur,
smásögur og leikrit. Er eitthvert
form sem þérfinnst skemmtilegra
að glt'ma við en annað?
„Þau eru öll skemmtileg, hvert
á sinn hátt og uppfylla mismun-
andi hlutverk og maður leitar í
það form sem hentar og hæfir
efniviðnum. Eg hef mest fengist
við skáldsagnaformið en hef
alltaf skrifað smásögur til hliðar.
Eg fékk hugmynd að leikriti þeg-
ar ég var að skrifa Slóð fiðrild-
anna og hvíldi mig á henni í
nokkrar vikur. Þá skrifaði ég
leikrit á sex vikum og sú hug-
mynd hefði einungis virkað sem
leikrit. Það má segja að ég skipti
mér á milli þessara forma en
skáldsagan er það form sem er
kröfuharðast og erfiðast að fást
við.“
- Yrkirðu ekki eitthvað Itka?
„Það fyrsta sem birtist eftir
mig var Ijóð í Tímariti Máls og
menningar þegar ég var fjórtán
ára. Eg hef alltaf ort og á ljóð í
skúffum. En maður leyfir ljóða-
gerðinni líka að rata inn í prós-
ann eins og til dæmis í Slóð fiðr-
ildanna þar sem lýríkin fékk ansi
víða að ráða ferðinni, og hún
gerir það ekki síður í þeirri bók
sem ég er að skrifa núna.“
- Stendur til að gefa út Ijóða-
hók?
„Hugsanlega þegar fram líða
stundir."
- Heldurðu að áhrif frá öðrum
listformum, eins og kvikmynd-
um, tónlist og myndlist séu um-
talsverð t verkum þtnum?
„Ég held það. Fólk af okkar
kynslóð hefur orðið fyrir áhrif-
um af kvikmyndum, við munum
eftir fyrstu Hitchcock myndinni
rétt eins og við munum eftir því
hvenær við lásum Ulysses fyrst.
Frásagnarháttur kvikmynda hef-
ur haft áhrif á mig, hvernig sem
þau áhrif svo birtast. Ahrif koma
örugglega líka frá tónlist og
myndlist. Ég hcf alltaf haft mik-
inn áhuga á hvoru tveggja, en
„Þörfin fýrir að skrifa
var alltaf þarna. Áður
fýrr réði ég mér ekki
eins mikið og ég geri
núna. Núna hef ég ekki
við neinn að sakast
nema sjálfan mig ef ég
bý ekki til þann tíma
sem ég þarf. Það er al-
veg klárt mál að önnur
vinna verður að lúta fyr-
ir skriftunum."
áhrifin frá kvikmyndunum eru
sennilega greinilegust. Og svo
rennur þetta allt saman í kokteil
sem maður getur ekki skilgreint
sjálfur."
- Þú hefur sinnt ttmafrekum
störfum jafnframt skriftum, en
efurðu einhverjar vinnuvenjur
við skriftir? Finnst þér til dæmis
betra að skrifa á einhverjum ein-
um tíma sólarhrings en öðrum?
„Síðustu árin hafa önnur störf
vikið fyrir skriftunum. Það sem
ég geri í hinni vinnunni geri ég
yfirleitt þegar ég er búinn að
skrifa. Mér finnst Iangbest að
skrifa á morgnana, er yfirleitt
sestur við milli sjö og hálfátta.
Mér finnst gott að ná fjórum
tímum í skriftir. Eftir þann tíma
er ekkert meira að hafa og þá
finnst mér ágætt að fara úr húsi
og^era eitthvað annað.
Ég skrifa um það bil fimm
daga í viku núna. Mér finnst
gott að hvíla mig í tvo daga í
miðri viku, en ég skrifa alltaf um
helgar. Stundum hreinrita ég
seinni partinn eða undir kvöld.
Síðan sest ég oft niður á kvöldin
með nótubókina áður en ég fer í
svefn og krota smá hugmyndir
fyrir næsta dag. Ég reyni að
ljúka deginum þannig að ég sé
ekki búinn að þurrausa mig, það
sé eitthvað sem ég þurfi að byrja
á morguninn eftir. En um leið
veit maður að þegar maður sest
við morguninn eftir þá hefur
heilinn verið að vinna og fram-
haldið verður ekki nákvæmlega
eins og maður hélt daginn
áður.“
Fyrirhöfn og náðarstundir
- Gerirðu sérstakt planfyrir hvert
verk þar sem þi't skrifar til dæmis
hjá þér einkenni á persónum og
selttr niður atburðarás?
„I rauninni ekki. Það gerist
allt í hausnum og ferlið er yfir-
leitt nokkuð langt, eins og gerð-
ist til dæmis með Slóðina. Aðal-
persónan Ásdís var mörg ár að
mótast í höfðinu og sömuleiðis
framvinda og bygging sögunnar
en þegar ég settist niður til að
skrifa þá var grindin komin.
Mörgum árum áður hafði ég
skrifað einn kafla sem er í miðri
bókinni, hann er Iýsing á þvf
þegar Dísa fer í viðtal hjá tilvon-
andi vinnuveitanda á Fjólu-
götu.“
- Trúirðu á innblástur?
„Innblástur í mínum huga er í
hlutfalli við það sem maður er
búinn að hafa fyrir hlutunum.
Ef maður er að leggja sig fram
og einbeitir sér þá veitist manni
það sem ég vil kaila náðarstund-
ir. Hlutirnir veitast manni léttari
og maður fær hugmyndir sem
geta skipt sköpum. Náðarstund-
irnar eru sem betur fer margar
og eru afleiðingar fyrirhafnar.