Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.1982, Blaðsíða 9

rétta þér
verður að ala nýta þjóðfélagsþegna
og heilar kynslóðir upp i vitundinni
um að vinna og verkefni séu ekki
fyrir hendi. Reynslan sýnir að við
slikar aðstæður þrífst spilling, sem
vekur upp hinar verstu hvatir, sálar-
angist og niðurlægingu hjá ólíkleg-
asta fólki.
Hvað svo sem íslendingar segja um
langan vinnudag og þreytu erfiðisins,
þá er hið gamla spakmæli enn í fullu
gildi: vinnan göfgar.
IHöHög
fslenskt æskufólk getur einnig
hrósað happi yfir því að búa í þjóðfé-
lagi, þar sem friður og frelsi er i
hávegum haft. Við kunnum ekki að
meta þau forréttindi að vera laus við
einræði, lögregluríki, vopnað vald,
eins og margar þjóðir búa við, raunar
meirihluti mannkyns. í Evrópu
standa flestar þjóðir á gömium merg,
eiga sér langa og merkilega sögu.
Straumar menningar og mennta, fé-
lagslegra umbóta og lýðræðislegrar
vakningar hafa leikið um borgir eins
og Prag og Varsjá, Sofíu og Búda-
pest. íbúar þessara borga eru í engu
frábrugðnir fslendingum að því er
varðar löngun þeirra og þörf fyrir
frjálsræði huga og handa. Samt
verða þeir að sæta þeim illu örlögum
að vera fjötraðir i hlekki ómann-
eskjulegs þjóðskipulags, lúta i einu
og öllu boðum og bönnum allsráð-
andi valdhafa.
Flýja ættjöröína
Þetta fólk þarf að flýja ættjörð
sina til að öðlast þau iágmarksmann-
Laugardags-
pistill
Ellert B. Schram
ritstjóri skrifar
réttindi, sem okkur sjálfum finnst
sjálfsögð. f vikunni rændu tveir ung-
ir, pólskir hermenn flugvél og neyddu
flugmanninn til að fljúga frá Pól-
landi til Austurríkis. Þeir tefldu lifi
sínu í tvísýnu, réðust í fifldjarfan
flótta, til þess eins að fá að lifa eðli-
legu, frjálsulífi.
Og svo erum við að kvarta í slending-
ar. Nei, islensk æska hefur svo sann-
arlega ástæðu til að gera sér glaðan
dag með ærslum og sprelli og þakka
fyrir frelsi sitt og hamingju.
Einmitt i ljósi þessara staðreynda
var það heldur óaðlaðandi og
ósmekklegt að sjá menntaskólapilta
arka um í nasistabúningum undir
hakakrossinum. Vist átti þetta að
vera saklaust gaman, en því miður
gbra ungir menn sér ekki næga grein
fyrir öllu þvi andstyggilega, sem
nasistafáninn táknar. Þeim er vork-
unn þvi unga kynslóðin þekkir aðeins
af afspurn þann óhug og fyrirUtn-
ingu, þá glæpi og mannvonsku, sem
tengjast nasistafánanum og brún-
stökkunum. Nasisminn vakti upp allt
það versta í fari mannsins, rétt eins
og kommúnisminn gerir í dag. Ein-
ræðið, í hvaða mynd sem er, leiðir af
sér frelsissviptingu, fjöldagiæpi,
mannfyrirlitningu.
Andúö á vopnum
En ef uppákoma í nasistabúning-
um á að vera saklaust grín i einn dag,
þá er það öllu sorglegra, að stórir
hópar ungmenna skuli vísvitandi
ganga einræðiskenningunum á hönd
og telja að islenskri þjóð sé best
borgið við kommúnískt skipulag.
í annan stað starfa hér á landi sam-
tök svokaUaðra hernámsandstæð-
inga, sem einnig draga að sér ungt
fólk. Að mörgu leyti er vel hægt að
skUja, að ungt fólkt hafi imugust á
her í landi, og þjóðemismetnaður
hnígur allur i þá átt að bægja frá
limdinu erlendum her, hvenær og
hvaðan sem hann kemur. Engin
ástæða er heldur til að efast um ein-
lægan friðarvilja fjölmargra aðstand-
enda þessara samtaka. Þeir lita á
Atlantshafsbandalagið sem hernað-
arbandalag og sjá vopn i hverju
skúmaskoti á KeflavíkurflugveUi.
DAGBLAÐIÐ& VlSIR. LAUGARDAGUR 3. APRÍL 1982.
Nú er vor i lofti, og þótt við getum
búizt við páskahreti og næturfrost-
um, þá stöðvar ekkert sólarganginn
og eftirvæntinguna um að sumar sé i
vændum. Það var vorstemmning í
Reykjavík á fimmtudaginn, fólk sat
úti og sleikti sólargeislana og dimmit-
tentar úr menntaskólum borgarinnar
sprönguðu um götur i fjölbreytileg-
um gervum, almenningi og sjálfum
sér tU upplyftingar. Dimmission er sú
hátið menntskæUnga í efsta bekk,
þegar þeir bregða á leik áður en loka-
spretturinn fyrir stúdentsprófin
hefst. Fyrir þá, sem upplifað hafa
skemmtileg skólaár, strangan próf-
lestur og lífsgleði stúdentsins, er það
tregablandin ánægja að sjá þetta
unga námsfólk gera sér glaðan dag i
tUefni dimmisionar. Treginn stafar af
söknuði yfir því að þeir dagar koma
aldrei aftur, ánægjan stafar af þeim
minningum, sem rifjast upp við slik
tækifæri.
Alvaran tekur vlð
Hundruð ungUnga, glæsilegs
æskufólks, ljúka sinni framhalds-
skólagöngu á þessu vori. Stúdents-
húfan er eftirsóknarverð kóróna, en
þrátt fyrir allan sinn sjarma er hún
þvi miður engin trygging fyrir bjart-
ari framtíð eða miklum frama. Það
unga fólk, sem nú leggur síðustu
prófin að velU, á enn langt og strangt
nám eftir, áður en lokatakmarkinu er
náð. Einmitt á þeim timamótum,
þegar við stöndum á tvítugu, tekur
alvaran við. Áhyggjuleysi æskuár-
anna er lokið. Enginn veit hver örlög
og æviskeið þessara tápmiklu
menntaskólanema verða þegar fram
líða stundir, og hvers vegna þá ekki
að gleðjast og gamna sér meðan búk-
sorgir og basl eru víðsfjarri og langt
undan?
Vinnan göfgar
Æskufólk á íslandi getur hrósað
happi. Á meðan atvinnuleysi herjar
flestar vestrænar þjóðir og hámennt-
að fólk gengur verkefnalaust um göt-
ur, eru hér á landi næg verkefni fyrir
aUar vinnufúsar hendur. Ekkert er
eins andstyggilegt, niðurdrepandi og
mannskemmandi og iðjuleysi. Ekkert
er eins sjúkt og það þjóðfélag, sem
Þegar ungt, óþroskað og reynslu-
lítið fólk er annars vegar, er engin
ástæða til annars en að taka þvi af
skilningi, Þegar það lætur í ljós and-
úð á vopnum og vigbúnaði. Undir
það geta aUir tekið. Heiðarlegur og
rökstuddur málflutningur í nafni
friðarins á fuUan rétt á sér og minnir
okkur á, að aldrei má taka erlent
varnarUð sem ævarandi staðreynd.
Andóf gegn því heldur voninni vak-
andi um að einhvern tunann geti
runnið upp sá tími, að við tslendingar
getum án slíks varnarUðs verið.
Vatnámyllu
andstæðinga
En eins og sakir standa og allar
götur síðan Atlantshafsbandalagið
var stofnað hefur það verið rökleysan
einber, að þátttaka okkar í Nato
stofnaði friðnum í hættu. Nato er
bandalag frjálsra þjóða, hornsteinn
þess, að við búum við frelsi og frið.
Ungt fólk, hversu friðelskandi sem
það er, og einmitt vegna þess, á að
horfast í augu við þá bláköldu stað-
reynd, að frelsið og friðurinn verði
ekki varðveitt nema í skjóli vopna.
Einhliöa afvopnun, einhliða úrsögn
úr Nato er vatn á myllu þeirra ein-
ræðisafla, sem heyja sína lævísu bar-
áttu í nafni þjóðskipulags, heims-
kommúnisma, en ekki þjóðfrelsis og
tillitsins til einstaklinganna.
Friðurinn verður ekki tryggður
með því að veikja Atlantshafsbanda-
lagið og einlægir friöarsinnar vinna
málstað sínum ekki gagn með and-
róðri gegn Nato.
Þess vegna var það afar misráðið,
þegar friðarpostulinnEdwardThomp-
son, sem hingað kom í síðustu viku,
'ét hafa sig i það að troða upp á sam-
komu herstöðvarandstæðinga undir
slagorðinu; gegn Nato — herinn
burt. Á íslandi sagnar Thompson
engu Uði í þágu síns málstaðar, ef
Atlantshafsbandalagið á að vera
skotspónninn.
Þær friðarhreyfingar, sem risið
hafa upp austan hafs og vestan, geta
aldrei orðið hlutlausar og óháðar, ef
foringjarnir taka sér stöðu á villigöt-
um herstöðvarandstæðinga á Islandi.
Ellert B. Schram
Ef æskan vill