Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.1983, Qupperneq 9

DV. LAUGARDAGUR19. FEBRUAR1983.
9
Þeir sem hafa peninga-
völdin eru einfaldlega
hræddir við allt sem heitir
nýtt í listinni. Þeim stend-
ur stuggur af breytingum.
Valdhöfunum er skítsama
um Hfandi og ferska list
og líta hana ekki augum
vegna þess einfaldlega að
það er ekki búið að verð-
leggja hana.
Af hverju göngum við
ekki bara að listaverkinu
og fílum það og tökum
þátt í því i stað þess að
vera að dæma það og
verðleggja sýknt og
heilagt?
Listir ungs fólks túlka
samtímann, tilfinningar
og viðhorf dagsins i dag.
Og þar gildir fílingurinn
og aktivitetið. Það köllum
við nýja list.
Við erum að breyta og
bylta, ekki endilega breyt-
inganna vegna he/dur
miklu fremur vegna þess
að ný lífsviðhorf eru kom-
in fram.
LIST - LIST - LIST - LIST - LIST -LIST - LIST - LIST - LIST - LIST -LIST - LIST - LIST - LIST - LIST -
ætti til allsherjar ungdómsbínals á
Kjarvalsstöðum þar sem ungu lista-
fólki yrði boðið að sýna verk sín gegn
sérstökum skilyrðum yfirvalda. Valið
yrði „hæft” myndlistarfólk og „hæf-
ustu” verk þess til að sýna liðinu
hversu hugmyndarík og listhneigð
æska byggi í landinu.
Það voru þessi formerki, þessi
fasistisku skilyrði valdastéttarinnar,
hvað mætti sýna af list unga fólksins
og hvað ekki, sem okkur fannst vera
dropinn sem endanlega fyllti mælinn.
Þessi sýning, UM ’83 — Ungir mynd-
listarmenn 1983 — og þetta plott í
kingum hana af hálfu hins opinbera
var okkur næg ástæða til að leggja út í
Gullströndina og láta hana anda því
ferska og eðla lofti sem leikur um listir
ungsfólkidag.
Með þessum festivali okkar hérna i
JLrhúsinu erum við sem sagt að sýna í
verki að hægt er að stunda list í þessu
landi án allra skilyrða ofan frá, án þess
að hin borgaralega bírókratía sé sífellt
aö setja listafólki mörk um hvað það
eigi að gera og hvernig og hvað það
megi ekki gera. Gullströndin er sönnun
þess að ungt og lifandi listafólk getur
sett upp prógramm á sínum eigin for-
sendum án opinberra afskipta.”
AHJ: „Og Gullströndin er bara
upphafiö. Hún er festival sem hefur
kveikt líf og leitt af sér samstöðu ungs
listafólks. Þetta framtak okkar er
vonandi upphaf að lifandi og kröftugu
listalífi.”
GOM: „Jafnframt hefur
Gullströndin skýrt stöðu okkar í þjóð-
félaginu. Hún hefur sannað okkur að
kúnstin nær ekki að dafna í landinu
nema framtakið komi frá okkur
sjálfum....”
ÁI: „Málið er að þeir sem hafa
stýrt kúnstlífi í landinu — þessi opin-
bera forsjá — hafa brugðist okkur. Við
þekkjum þetta reyndar frá fyrri
tímum. Á SUM-tímanum fyrir 1970
gáfust listamenn upp á ríkisforsjánni
og tóku máiin í sínar hendur. Einstakl-
ingar stofnuöu sín eigin galleri og unnu
algjörlega sjálfstætt að iistmótun í
landinu. Það sama er að gerast nú.”
Aðstöðuleysi
VG: „Það er aöstöðuleysiö sem er
að plaga okkur. Það er staðreynd að
ungt listafóik, sem nú um þessar
mundir er að útskrifast úr sínum
skólum sér fram á heldur ræfilslega
framtíð. Tæknifærin eru aum, ef þau
eru þá einhver. Þar hefur hið opinbera
brugðist okkur. Það er til dæmis varla
hægt að finna nothæfa vinnustofu fyrir
listafólk og ofan á þaö bætist að þeir
listsýnmgarsalir sem til eru í borginni
taka svo svívirðilega hátt gjald fyrir
uppsetningu að næsta óviöráðanlegt er
fyrir ungt fólk að sýna verk sín þar.”
KSJ: „Áuövitaö væri það minnsta
sem yfirvöld gætu gert fyrir okkur að
eiga húsnæði þar sem hægt væri að
leigja okkur aöstöðu til lengri eða
skemmri tíma... ”
GOM: „Sem væri einhvers konar
listamiðstöð þar sem ungt fólk gæti
unniö að list sinni og sýnt hana.”
ÁI: „Þar fengju þær hugmyndir sem
á hverjum tíma væru ferskastar að
njóta sín. Þar væri komin aöstaða þar
sem unga fólkið gæti sýnt og séð það
sem það vill hverju sinni. Það fyrir-
komulag væri lausnin, svo framarlega
sem listafólkiö fengi aö vinna að sinni
list án skilyrða og afskipta þeirra sem
húsnæðiö veittu.”
BM: „Og svona aðstaöa okkur til
handa ætti ekki að vera mikiö mál
fyrir yfirvöld. — Það eru til ágætis
braggar og skemmur hérna í borginni
sem standa auð og eru í niöurniöslu. í
mörgum tilvikum eru þetta fínir salir,
gott pláss sem pottþétt væri að nýta í
þágu ungs listafólks.”
Hræðsla við
breytingar
AHJ: „En hvers vegna er okkur ekki
veitt þessi aðstaöa? Liggur svarið ekki
í því að ekkert af okkar liði á við póli-
tískan flokk að styðjast? Ungt listafólk
hefur engan pólitískan bakhjarl. Það
hefur ekki til neinna pólitíkusa að leita
til að koma hagsmunum sínum áfram.
Af þeim sökum er það látið afskipta-
laust.”
ÁI: „Þetta er auövitað hárrétt.
Hvorki listafólk né annað fólk kemur
málum sínum í höfn nema það hafi
sjens að smjaðra fyrir völdum póli-
tíkusum — En einnig held ég að
aðstöðuleysi okkar stafi af skilnings-
leysi valdhafanna á list og stöðu
hennar meðal ungs fólks í dag. Þeir
sem hafa völdin hafa ekki þekkingu,
enga yfirsýn yfir það sem unga fóikið
er að fást viö. Þeir hafa ekki hugmynd
um hvað þaö er sem gildir í hugum
þess á hverjum tíma.
Yfirleitt held ég aö enginn yfir
þrítugt nenni aö afla sér þekkingar á
list unga fólksins. Það hefur enginn á
þeim aldri áhuga á því nýjasta, því
ferskasta sem er að gerast i listinni.
Þetta lið hugsar aöeins í gærdegúium
og metur gildi listarinnar eftir því
hvaðþótti gottþá.”
ÞK: „Hinir eldri — og þá jafnframt
þeir sem ráða og hafa peningavöldin —
eru líka einfaldlega hræddir við allt
sem heitir nýtt í listinni. Þeim siendur
stuggurafbreytingum. /
Það vita allir að list er afl og hefur
alltaf verið þaö. Það má rekja marga
tímamótaatburði í mannkynssögunni
til sprenginga í listinni. Þess vegna eru
alltaf til staðar öfl í þjóðfélaginu —
fyrst og fremst ríkjandi stéttir — sem
vilja að listin þjóni sér og sínum hags-
munum. Þeirra er valdiö, þau hafa
fjármagniö og þeirra er skipulagið.
Þess vegna eru þau alltaf í andstöðu
við þá list sem stefnir í þá átt að brjóta
upp ríkjandi ástand. Þar af leiðandi
vilja þeir ekki sætta sig við þá list unga
fólksins sem veit á breytingar og
nýnæmi. Þaðan af síður reyna þeir að
skilja hana, hvað þá styrkja hana. Þeir
reyna að berjast á móti nýlistinni,
annaðhvort með því að firra hana
öllum tækifærum eöa beinlínis meö því
að afneita henni og skilgreina sem rugl
og þvaður, stundarfyrirbrigði sem
ekki sé takandi mark á.”
Sjá næstu síður

,