Dagblaðið Vísir - DV - 02.05.1983, Qupperneq 4

4
DV. MÁNUDAGUR2. MAl 1983.
Dalaskyriö þykir með betra skyri á iandi hór og er ástæðan sögð sú að gamlar og grónar framleiðsluað-
ferðir eru i heiðri hafðar. íþessum sivalningi veltist skyrið ípokunum i um 6 klukkustundir meðan m ysan
erað renna úrþvi. DV-myndir: JBH
Mjólkursamlagið í Búðardal:
Dalaostur er sérgrein
9
Sigurður Rúnar Friðjónsson er mjólkurbússtfóri Mjólkursamlagsins i Búðar-
dal. Það er hann sem á stærstan heiður af þvihversu vel tókst t»7 með yrju-
Dalamenn hafa nýverið haslað sér
vöU sem ostagerðarmenn í betra lagi.
Þeir eru að verða fáir áhugamennirnir
um osta sem ekki kannast viö Dalabrie
og Dalayrju sem komu stormandi inn á
ostamarkaðinn fyrir nokkrum mán-
uðum. Þessar tegundir hafa hlotið ein-
róma lof og þykja á engan hátt gefa
eftir systkinum sínum í útlandinu.
Mjókursamlagiö í Búðardal var
stofnaö 18. mars 1964. Þjónarþaönorð-
anverðu SnæfeUsnesi, Dalasýslu og
Austur-Barðastrandarsýslu. Neyt-
endamarkaðurinn er um 6200 manns
en auk þess fer osturinn út um aUt
land. Sér Osta- og smjörsalan um
dreifinguna á honum. Fjöldi innleggj-
enda hjá mjókursamlaginu er 97 og
mjólkurmagnið árið 1982 var 2.706.278
lítrar. Fastráðnir starfsmenn eru 16 en
yfir sumartímann vinna þama 22
menn. Samlagið hefur yfir góðum bUa-
kosti að ráða, aðkeyrslubílar eru 3 en
útkeyrslubUar 2.
Árið 1978 var tekin í notkun myndar-
leg viðbygging við mjóUcursamlagiö
og er ostagerðin þar. Á sl. ári voru
þar framleidd 140 tonn af venjulegum
gulum gouda-osti. Á „mjólkurdögun-
um”, sem haldnir voru í Reykjavík 11.
og 12. nóvember síðastUöinn, voru svo
kynntir nýju brie- og yrjuostarnir.
Salan hefur síðan aukist stöðugt og er
svo komiö að mjólkursamlagið hefur
ekki undan að framleiða. Þaö stendur
Velferð fatlaðra í hættu
Stjórn Samtaka norrænna öryrkja-
bandalaga hóf fund sinn í Reykjavík í
síðustu viku. Formaður samtakanna,
Rolf Utberg, sagði m.a. í ræðu sinni:
„ Velferð okkar er í hættu. Spamaður
og niöurskurður opinberra útgjalda í
löndum okkar hefur í för með sér rýrn-
um á réttindum okkar og hlunnindum.
Af þessum ástæöum verða fatlaðir að
herða baráttu sína fyrir áframhald-
andi velferö og jafnrétti og fyrir rétt-
indum sínum til fullrar hlutdeildar í
samfélagsstarfinu.”
Öryrkjabandalagið undirbjó allar
móttökur á Islandi. Fund þennan sat
samstarfsfólk Öryrkjabandalagsins á
Norðurlöndum.
-KA
þó til bóta með nýjum tækjum sem
væntanleg em innan tíðar.
JBH
og brieostinn. Þarna er Sigurður Rúnar inni i gerjunarlagernum þar sem
osturinn tekur út þroska sinn eftir að i hann hefur verið blandað hreinrækt-
aðri myglu frá Danmörku. Hitastigið við gerjunina er 12—14° C og rakastig-
ið er 95%.
FRAMLEIDSLA
C-VÍTAMÍNS
—einn möguleika í orkuf rekum
iðnaðáSuðurlandi
Nú standa yfir frumkannanír og
forathuganir á þremur möguleikum í
iðnaöi á Suðurlandi. Hér er um að
ræða framleiðslu á c-vítamíni, kísil-
karbíði og hitaþolnum efnum.
Þorsteinn Garðarsson, iðnráðgjafi
á Suðurlandi, sagði í samtali við DV
aö nokkur aðdragandi væri aö þess-
um athugunum. I ágúst 1982 var Iðn-
tæknistofnun skrifaö bréf þar sem
farið var fram á úttekt á orkufrekum
iönaði á Suðurlandi. Uttektin kom
nokkrum mánuðum síöar og var þar
bent á þessa möguleika. Viðræður
viö Iöntæknistofnun fóru fram og
fimm manna nefnd var skipuð til að
vinna aö málinu.
Það er mat Iöntæknistofnunar að
þrir möguleikar komi til greina í
iönaði á Suöurlandi: framleiðsla á c-
vitamíni, kísilkarbíði eða hitaþoln-
um efnum. Til c-vítamínframleiðslu
þarf mikla gufu en hráefnið er
glúkósi. Að öUum líkindum færi sú
framleiðsla fram í Hverageröi, ef af
yrði. TU framleiðslu á kísilkarbíði
þarf mikla orku en það er notað til
slípunar. Þriðji kosturinn var síðan
hita- og tæringarþolin efni til nota í
iðnaði, svo sem áloxíð og karbónítrít.
Þorsteinn sagði að sökum þess hve
orkukostnaður væri stór hluti af sölu-
verði umræddrar framleiðslu yrði
magnið ekki mikið. Sótt hefur verið
um fjárveitingu til iðnaöarráðuneyt-
isins en sérstakur liöur er til iðnaö-
arrannsókna á fjárlögum. Helming-
ur kostnaöar við rannsóknir kemur
frá Iðnþróunarsjóði Suðurlands en
helmingur er greiddur af ríkinu. Þor-
steinn sagði það skýrast í október-
nóvember á þessu ári hvort ráðist
yröi í hagkvæmniathuganir á þess-
um þremurkostum.
-PÁ
Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði
Verkalýðurinn rekinn í hús 1. maí
Margt ber við á langri leið, og á
það við um sextíu ára sögu fyrsta
maí hátíðarhalda í landinu. Fyrstu
göngurnar voru ekki fjölmennar og
heldur ekki ýkja vel klæddar í mis-
jöfnum veðrum vordaga. Engu að
síður létu menn sig hafa það að
þramma á þessum degi til
réttlætingar sjálfum sér og verka-
lýðshreyfingunni í öðrum löndum.
Ræðumenn þeyttu hvatningarorðum
sínum út í gustkaldan vorvindinn,
kröfðu samfélagið um réttlæti og
starfsbræður sína um bræðralag, og
gekk hvort tveggja misjafnlega. En
mannfjöldinn óx með bættum
kjörum, og jafnframt komu fram
kröfuliö um fyrsta maí sjálfan.
Prúðbúið fólk, sem hafði lagt metnað
sinn í ákveöin fataefni, vildi ekki láta
rigna á sig, þcgar það var að sýna
samstööu með verkalýð, sem það sá
ekki í annan tíma. Raunverulegur
verkalýður á íslandi hefur nú eignast
rauða millistétt að bandamönnum,
fólk sem vinnur hjá því opinbera og í
skólakerfinu, gáfumannalið, sem vill
hafa vit fyrir verkalýðnum, en hefur
í raun áunnið það eitt að koma há-
tíðarhöldunum 1. maí undir þak, þar
sem fólki er gert að hlusta á
grenjandi popp-hljómsveitir.
Hafnarverkamenn og Iðjuverka-
fólk er í dag orðinn minnstur hluti
þeirra, sem þátt taka í 1. maí göngu.
i staðinn setur rauða millistéttin svip
sinn á gönguna, með vott af
loðkrögum um hálsinn og
tvískiptingu í launum á milli há-
skólamenntaöra og hinna, sem hafa
ekki nema stúdentspróf. Auk þess
fylgir alltaf nokkur hópur, sem
flokkast annars staðar, en vill láta
sjá sig i samfélagi öreiganna. Ekkert
af þessu fólki er reiðubúið til að þola
slydduhríð fyrir pólitíska innsýn og
ærugildi. Það er heldur ekki klætt tU
þess að þola erfitt veður og ekki
vant því að vinna aö hugsjónum sín-
um utan dyra. Af þessum sökum
hefur verið brugðið á það ráð að fara
meö hátíðarhöldin undir þak í
iþróttahöllinni. Grenjandi popp á svo
að lyfta hugum öreiganna tU
nokkurrar framtíðarsýnar.
Nú hafa væntanlega komið í
íþróttahöllina þeir Eðvarð
Sigurðsson og Tryggvi EmUssön.
Sigurður Guönason hefur horft á þá
af annarri hæð. Og ætli þeim hafi
þótt nokkur munur á því, sem gáfu-
menn og rauð mUIistétt hafa búið
verkalýðshreyfingunni á hátíðardegi
hennar, og þeim aðstæðum, sem þeir
voru aldir upp við. Hinar reiddu
dúnsængur íþróttahallarinnar biðu
útivistarmanna, eins og þar væri
verið að taka á móti verkalýðs-
hreyfingu, sem komin væri að fótum
fram. Og segja má, að rauða
millistéttin og gáfumennirnir í Al-
þýðubandalaginu hafi hagað þessu
þannig, að nú sé ekkert eftir nema
minningin um verkalýðshreyfingu
Tryggva Emilssonar. Rauða
miilistéttin mundi duga skammt í
Novudeilum. Hún mundi skríða
undir skrifborðin, eins og hún
skríöur nú undir þak 1. maí, á degi
sem hún hefur engan þátt átt í að
skapa.
Raunverulegt verkafólk, hafnar-
verkamenn, stúlkur í fiski,
Iðjuverkafólk, Sóknarkonur, nýtur
virðingar í baráttu sinni fyrir bætt-
um lífskjörum. Barátta þessa fólks
tekur raunar aldrei enda. 1 svoköll-
uðum ríkjum þess er það hlunnfarið.
Nýjasta dæmið er Pólland. Rauða
millistéttin á íslandi og gáfumenn-
irnir í Alþýðubandalaginu líta svo á,
að fyrrnefnt verkafólk sé svo illa
menntaö eða illa gefið, aö það verði
að veita því nokkra forustu, einnig á
þess eigin hátíðardegi. En vegna
veðurfars á íslandi, sem hefur dugað
verkafólki til hátíðarhalda í sextíu
ár, skal byrjaö á því að drífa það
undir þak eins og ákveðinn nytja-
fénað á haustdögum. Sannleikurinn
er sá, að raunverulegur verkalýður
hefur alltaf átt talsmenn innan sinna
raða, sem gátu komið fyrir sig orði
og þarf ekki á hjálp að halda. Við
minnumst Ölafs Friðrikssonar,
Sigurðar Guðnasonar og Tryggva
Emilssonar. Þeir þurftu ekki þak til
að gleðjast á góöum degi.
Svarthöfði.