Dagblaðið Vísir - DV - 11.12.1985, Blaðsíða 12

12
DV. MIÐVIKUDAGUR11. DESEMBER1985.
Frjálst.óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnacformaðurog útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON ogÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLT111, SlMI^ 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLT111
Prentun: ARVAKUR HF. -Áskriftarverð á mánuði 450 kr.
Verð I lausasölu virka daga 45 kr. - Helgarblað 50 kr.
Missti stjórn á sér
Leiðinlegt er, hve illa sumir þingmenn missa stjórn á
sér í ræðustól. Það er eins og þeir hrífist svo af eigin
málflutningi, að þeir missa fótfestu í efnislegum rökum
og fara svo langt út fyrir staðreyndir að þeir byrja að
dreifa vömmum og skömmum í allar áttir.
Þeir eru að því leyti eins og ríkisbankar, að þeir bera
enga ábyrgð. Bankarnir bera í skjóli ríkissjóðs enga
ábyrgð á gerðum sínum. Og þingmenn bera í skjóli frið-
helginnar á Alþingi enga ábyrgð á orðum sínum. Þeir
geta rægt og rifizt án þess að þurfa að standa við það
fyrir dómi.
Illræmt var, þegar þetta kom fyrir Ólaf Þ. Þórðarson
á síðasta þingi. Farið var fram á, að hann endurtæki
orð sín utan þings, svo að hægt væri að höfða meiðyrða-
mál gegn honum. Það þorði hann ekki, svo að þolendur
fengu enga formlega leiðréttingu mála sinna.
f gær kom þetta fyrir Ólaf R. Grímsson í ræðustól á
Alþingi. Hann flutti þar langa ræðu, sem hann hreifst
svo af, að hann byrjaði að hreyta ókvæðisorðum í allar
áttir. Meðal annars veittist hann að DV, útgáfufélagi
þess, Frjálsri fjölmiðlun, og útgáfustjórum þess.
Ólafur laug því, að DV eða Frjáls fjölmiðlun hefði
„notið sérstakra vildarkjara hjá Hafskipum“ og verið
notað „til þess að mjólka áfram lánin úr þjóðbankan-
um“ „yfir í nýja húsið hjá DV hérna uppi í bæ“. Þessi
stóru orð þarf þingmaðurinn þinghelginnar vegna ekki
að standa við.
Staðreyndin er hins vegar sú, að DV eða Frjáls fjöl-
miðlun eiga ekki krónu í Hafskip og hafa aldrei átt,
né heldur á Hafskip krónu í DV eða Frjálsri fjölmiðlun
og hefur aldrei átt. Á þann hátt geta engir fjármunir
færzt á milli fyrirtækjanna og hafa aldrei gert.
Staðreyndin er ennfremur sú, að DV eða Frjáls fjöl-
miðlun hafa ekki staðið í neinum umtalsverðum við-
skiptum við Hafskip. Pappírinn í blaðið er ekki fluttur
inn með Hafskip og hefur aldrei verið. Hann hefur verið
og er fluttur inn með öðru skipafélagi, Eimskip.
Þannig er hvorki um neina eignaraðild að ræða, né
nein viðskipti, sem máli skipta. Húseign DV er byggð
á mörgum árum fyrir eigið aflafé fyrirtækisins án nokk-
urar aðstoðar Hafskips og raunar án nokkurrar umtals-
verðrar aðstoðar banka.
Til frekari áréttingar þess, að DV og Frjáls fjölmiðlun
eiga enga aðild að máli því, sem alþingismaðurinn fjall-
aði um, má nefna, að þau eiga ekki viðskipti við banka
þann, sem þingmaðurinn kallar þjóðbankann, Utvegs-
bankann. Viðskiptabanki okkar er Landsbankinn.
DV hefur verið byggt upp að húsnæði og tækjum án
þess að gengið hafi verið í vasa ríkissjóðs og skatt-
borgaranna, hvorki beint né gegnum bakdyrnar. Hið
sama verður ekki sagt um blað alþingismannsins, Þjóð-
viljann, sem hefur stutt ógeðfelldan málflutning hans í
máli þessu. Það lifir á ríkisstyrkjum.
Leiðinlegt er, að þingmaður skuli vera í slíkum vand-
kvæðum við að vekja á sér þá athygli, sem hann telur
við hæfí, að hann skuli grípa til óyndisúrræða af þessu
tagi. Raunar verður það ekki skýrt með öðrum hætti
en hann hafi. misst stjórn á sér í ræðustól.
Þótt þingmenn beri ekki fyrir dómstólum neina ábyrgð
á orðum sínum í ræðustól á Alþingi, er æskilegt að
þeir forðist upphlaup af þessu tagi, sem eiga verulegan
þátt í að draga úr áliti fólks á hinni gamalgrónu stofnun.
Jónas Kristjánsson
„Þegar Ólafur Ragnar benti á Albert og sakaði hann, með orðum
forsætisráðherra, um hagsmunaárekstur í þessu máli, - láðist
honum að rifja upp hvernig hann er til kominn.“
Albert Guðmundsson með réttu
„guðfaðir" þeirrar ríkisstjórnar.
Hver var „arkitekt" Alþýðu-
bandalagsins í þeim stjórnarmynd-
unarviðræðum? Sá heitir Ólafur
Ragnar Grímsson. Þeir Ólafur
Ragnar og Albert hafa því makkað
mikið í þessum stjórnarmyndunar-
viðræðum.
Hvað fékk Albert fyrir sinn snúð?
Hann fékk formennsku í bankaráði
Útvegsbankans, þar sem hann setti
upp sínar bækistöðvar og fór að
stjóma af skörungsskap.
Hverjir kusu hann til þessa
starfa? Þingmenn Alþýðubanda-
lags, Framsóknarflokks og nokkrir
þingmenn Sjálfstæðisflokksins.
Abyrgóarmenn
Vissu þeir, hvað þeir voru að
gera? Vissu þeir ekki að Albert
hafði í mörg ár verið stjórnarfor-
maður Hafskipa, stærsta viðskipta-
aðila Útvegsbankans? Að sjálf-
sögðu.
Hverjir bera því ábyrgð á
umræddum hagsmunaá-
Bræður munu berjast
„Ég tel að það verði að
rannsaka þessi viðskipti.
Krafan um það er orðin svo
almenn. Ég tel því óeðlilegt
annað en að rannsókn fari
fram. Það er einnig óhjá-
kvæmilegt vegna þeirra
saka, sem Albert Guð-
mundsson hefur þurft að
sæta. Það getur enginn
ráðherra setið undir slíkum
áburði. Albert hefur sjálfur
skýrt frá því að hann vilji
að þetta mál verði rannsak-
að niður í kjölinn."
(Steingrímur Hermanns-
son í DV-viðtali 07.12.1985).
Þingsjárþátturinn sl. föstu-
dagskvöld náði dramatiskum
hápunkti þegar Albert Guð-
mundsson spurði þjóðina:
Hvaða sakir eru bornar á mig?
Hvaða ákæra er borin fram á
mig í þessu máli?
Og Ölafur Ragnar, í gervi Water-
gate-nefndarmanns, benti vel
snyrtum vísifingri á Albert og vís-
aði til svara forsætisráðherra: Að
það væri ólíðanlegt, að í ráðuneyti
hans sæti maður, sem lægi undir
grun um hagsmunaárekstur í
stærsta gjaldþrotamáli lýðveldis-
sögunnar.
Þess vegna væri Albert Guð-
mundssyni sjálfum það fyrir bestu,
að hann viki úr ráðherrasæti,
meðan rannsókn málsins færi fram.
Hvaða rannsókn? Rannsókn
skiptaráðanda á gjaldþroti Haf-
skipa? Sú rannsókn snýst eingöngu
um fjármál Hafskipa. Fái skiptar-
áðandi rökstuddan grun um fjár-
málamisferli (t.d. brot á bókhalds-
lögum, óréttmætar fjármagnstil-
færslur frá Hafskipum í önnur fyr-
irtæki í eigu forstjóranna o.s.frv.)
fara slík mál rétta boðleið til rann-
sóknarlögreglu og sakadóms.
En hvað með Útvegsbankann -
banka þjóðarinnar? Hver ber
ábyrgð á þeim aukaskatti, sem nú
verður lagður á skattgreiðendur
af þeim sökum? Hver er ábyrgð
gæslumanna almannafjár - í bank-
aráði, bankastjórn, bankaeftirliti -
Seðlabanka?
Til botns
Verður ekki að komast til botns
í því máli með það að leiðarljósi,
að þvílík mistök endurtaki sig
ekki? Eru svipuð mál á kreiki í
öðrum bönkum og staðan þar litlu
betri - eins og Albert Guðmunds-
son lét liggja að í umræddum sjón-
varpsþætti?
Þá rannsókn framkvæmir ekki
skiptaráðandi. Hún beinist að
Útvegsbankanum og hugsanlega
öðrum bönkum, að aðgerðum eða
aðgerðaleysi bankastjórnar, bank-
aráðs, bankaeftirlits, Seðlabanka
og viðskiptaráðherra.
Ríkisbankamir starfa undir
æðstu stjórn viðskiptaráðherra,
fyrir hönd framkvæmdavaldsins.
Én bankaráðin eru þingkjörin og
eiga að heita eftirlitsaðili Al-
þingis.
Framkvæmdavaldið getur ekki
Kjallarinn
JON BALDVIN
HANNIBALSSON,
FORMADUR
ALÞÝÐUFLOKKSINS
Vinstra megin
við miðju
rekstri, - sem Albert er
nú ákærður fyrir? Allir
þingmenn AB, Fram-
sóknar og nokkrir þing-
menn Sjálfstæðisflokks-
ins. Þeirra á meðal ákær-
andinn úr Watergate-
þættinum, Ólafur Ragnar
Grímsson.
Hver var staða Útvegsbankans,
þegar Albert Guðmundsson, stjórn-
arformaður Hafskipa, tók þar við
formennsku í bankaráði?
Hún var þannig, að fljótlega
þurfti að gera út björgunarleiðang-
ur til þess að rétta bankann við.
Hvernig gerðist það? Það gerðist
þannig að ríkisstjórnin, fjármála-
ráðherra Ragnar Arnalds, f.h.
skattgreiðenda, tók að sér að borga
sex milljarða gkr. með yfirtöku á
skuld Útvegsbankans við Seðla-
banka og niðurfellingu á refsivöxt-
um vegna skulda í Seðlabanka.
„Dýr mundi Hafliði allur“
Þetta voru sex milljarðar gamalla
króna - 60 milljónir nýkróna. Þetta
^ „Framkvæmdavaldið getur ekki
™ rannsakað sjálft sig. Þess vegna er
eðlilegt að rannsóknin fari fram, skv. for-
dæmum, á vegum nefndar, sem alþingi
kýs.“
rannsakað sjálft sig. Þess vegna er
eðlilegt að rannsóknin fari fram,
skv. fordæmum, á vegum nefndar,
sem Alþingi kýs. Um það snýst
tillaga Alþýðuflokksins, sem lögð
var fram sl. fimmtudag. Ekki er
hægt að skilja annað en forsætis-
ráðherra hafi lýst stuðningi við þá
tillögu. Gildir það fyrir Framsókn-
arflokkinn allan? Ætlar Sjálfstæð-
isflokkurinn að snúast gegn því,
sbr. ummæli Matthíasar Bjarna-
sonar og Þorsteins Pálssonar?
Ætla þeir að leggja „heiður" Sjálf-
stæðisflokksins að veði í þessu
máli?
Hagsmunaárekstur hverra?
Svör við þessum spurningum fást
væntanlega þegar Alþingi tekur til
við að ræða fram komnar þingsá-
lyktunartillögur um rannsóknar-
nefnd á vegum þingsins. En á
meðan er rétt að staldra við einn
þátt þessa máls, sem hingað til
hefur legið í láginni. Þegar Ólafur
Ragnar benti á Albert og sakaði
hann, með orðum forsætisráðherra,
um hagsmunaárekstur í þessu máli,
-láðist honum að rifja upp, hvernig
hannertilkominn.
Er mönnum ekki enn í fersku
minni, með hvaða hætti ríkisstjórn
Gunnars Thoroddsens varð til?
Vendipunkturinn í því máli var
bréf, sem Albert Guðmundsson
skrifaði, þar sem hann sagðist
skyldu verja þá ríkisstjórn falli.
þetta bréf varð forsenda þess að
Gunnari Thoroddsen var veitt
umboð til stjórnarmyndunar af
forseta Islands. Þess vegna hét
var ákveðið á árinu 1980. Á mæli-
kvarða framfærsluvísitölu hefur
þessi upphæð nú sexfaldast. Þessi
upphæð samsvarar því 360 milljón-
um króna á verðlagi dagsins í dag.
Þaðerán vaxta.
Var ekki bankastjórn Útvegs-
bankans að halda því fram að þetta
væri sú upphæð, sem skattgreið-
endur hefðu tapað á viðskiptum
Útvegsbankans og Hafskipa (þótt
margir trúi því varlega og ætli að
sú upphæð sé hærri)?
Þessar 360 milljónir voru teknar
að láni erlendis. Þetta er gengis-
bundið dollaralán á hæstu vöxtum,
sem okkur er ætlað að greiða af til
ársins 1992. Þessi upphæð gæti því
nú hæglega verið orðin meira en
tvöföld - eða svipuð upphæð og
nemur heildarskuld Hafskipa við
Útvegsbankann. Og þar með miklu
hærri upphæð en samsvarar áæt-
luðu eigin fé bankans, sem reyndar
er viðurkennt af bankamönnum að
er stórlega ofmetið.
Nú er spurningin: Hvers vegna
gleymdi Albert Guðmundsson að
benda „Watergate-ákærandanum"
á það, að þeir tveir sömdu á sínum
tíma í mesta bróðerni um „hags-
muna-áreksturinn“. Það var
reyndar forsendan fyrir ríkisstjórn,
sem kom verðbólgunni upp i 130%
og tvöfaldaði hlutfall erlendra
skulda miðað við þjóðarfram-
leiðslu.
fslands óhamingju verður allt að
vopni.
Jón Baldvin.