Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.1987, Qupperneq 14

14
MIÐVIKUDAGUR 29. APRÍL 1987.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð í lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Þreifingar
Eðlilega hafa hugsandi menn nokkrar áhyggjur af
kosningaúrslitunum. Vissulega geta margir fagnað sigr-
um, og aðrir grátið ósigra. En hvað sem mönnum finnst
um einstaka flokka ætti tilhugsunin um myndun ríkis-
stjórnar í þessum glundroða að valda kvíða. Fráfarandi
ríkisstjórn sat í góðæri. Hún gerði margar skyssur, en
stefna hennar stöðvaði góðærið ekki. Nú gæti svo far-
ið, að þeir fengju völd, sem vildu ævintýri. Við getum
eyðilagt góðærið á skammri stundu, fáum við slæma
ríkisstjórn. Þreifingar flokkanna eru eðlilega hafnar.
Sjálfstæðisflokkur og Alþýðuflokkur virðast renna hýru
auga til Kvennalistans. Það er kannski sá kostur, sem
verður skoðaður fyrstur af einhverri alvöru. Margt
þarf að gerast, til þess að slík stjórn verði mynduð. En
sjálfsagt er að athuga kostinn. Síðan er jafnlíklegt, að
ýmsir aðrir kostir verði skoðaðir. Fáir munu búast við
myndun nýrrar stjórnar á næstu dögum. Sjónleikinn
verður að leika til enda. í viðræðum um myndun stjórn-
ar stefna broddar flokkanna að því að búa í haginn
fyrir flokka sína í framtíðinni. Síðar verði unnt að
segja, að ýmsir tilteknir kostir hafi verið reyndir en
hinir flokkarnir hafi brugðizt. Þessu er stílað til kjós-
enda.
Kvennalistinn vann mikinn kosningasigur. Hann
fékk til sín óánægjufylgi og fólk, sem er uppgefið á
Alþýðubandalaginu, sem von er. Kvennalistakonur hafa
lítið komizt að kjötkötlum þjóðfélagsins til þessa. Stjórn
þeirra með Sjálfstæðisflokki og Alþýðuflokki ætti að
verða ný útgáfa á viðreisnarstjórn, ef vel væri. Viðreisn-
arstjórnin gafst forðum vel. Verði slík ríkisstjórn
verulega frábrugðin viðreisnarstjórn, er mest hættan,
að hún verði eyðslusöm um of og góðærið glatist. Vissu-
lega ættu þær konur, sem mest tala um kosti hinnar
hagsýnu húsmóður, að geta átt þátt í stjórn, sem heldur
stöðugleika og jafnvægi í efnahagsmálum. Ef vel tækist
til, gæti slík stjórn bætt úr ýmsum fyrri misfellum.
Flokkar, sem hafa verið í stjórnarandstöðu, ættu að
geta haft nokkuð til málanna að leggja og bent á það,
sem farið hefur úrskeiðis að undanförnu.
Viðreisnarstjórn Sjálfstæðisflokks og Alþýðuflokks
hefði getað orðið þokkaleg stjórn og ekki verri en fráfar-
andi stjórn, hefðu þeir flokkar fengið meirihluta.
Líklega yrði erfitt að taka Borgaraflokkinn inn í slíkt
stjórnarmynstur vegna. deilna hinna gömlu samherja
úr Sjálfstæðisflokknum. Gömlu flokkana mun fýsa að
halda Albert Guðmundssyni utan stjórnar og hindra
fyrirgreiðslu hans. Með því halda þeir, að Borgaraflokk-
urinn muni hrapa. Að þessu athuguðu er ekki óeðlilegt,
að fyrst sé skoðað, hvers konar hópur Samtök um
kvennalista er. Þau eru vissulega nokkuð óræð stærð,
meðal annars vegna þess að kvennalistakonur hafa
haft lítil áhrif til þessa. Yrði slík stjórn mynduð, verða
flokkarnir að slá af. Kvennalistakonur verða til dæmis
að sætta sig við NATO og varnarliðið líkt og Alþýðu-
bandalagið gerði í stjórnarsetu. En fyrst og fremst verða
kvennalistakonur, þjóðfélagsins vegna, að una því, að
ríkisstjóm verði aðhaldssöm.
Þetta má segja um þreifingar síðustu daga. Jafnlík-
legt er, að ekkert verði úr þeim. Síðan verði gerðar
margar tilraunir, vikum saman. En vonandi hindrar
glundroðinn ekki, að við fáum stjórn, sem ekki sólund-
ar því, sem unnizt hefur.
Haukur Helgason.
Birtið upplýsingar
um stöðu hús-
næðislánakeifisins
Það er nauðsynlegt að Húsnæðis-
stofnun ríkisins birti nú þegar
upplýsingar sem sýna stöðu hins
nýja húsnæðislánakerfis. Lofsöng-
ur stjórnmálamanna um nýja
kerfið hefur lokið hlutverki sínu.
Tímabært er að birta réttar upplýs-
ingar um fjölda umsókna. Einnig
hversu mikið lánsfé þurfi að veita
þeim sem sótt hafa til aprílloka.
Þá þurfa menn að sjá hversu mörg-
um umsækjendum hefur verið
synjað um lán sökum of lágra tekna
og hversu mörgum sem eiga full-
nægjandi eignir fyrir hafi verið
lofað lánum.
Ráðherra húsnæðismála lofaði
þvi í vetur að allar upplýsingar sem
máli skiptu yrðu birtar strax og
þær lægju fyrir. Nú er tímabært
að ganga eftir efndum á þessu lo-
forði.
Með því besta sem þekkist?
Undanfarnar vikur hafa menn
viðhaft hástemmd lýsingarorð um
nýja húsnæðislánakerfið. Tvær
fullyrðingar vöktu einkum athygli
undirritaðs. Því var haldið fram
að eftirspurn eftir lánum hefði náð
jafnvægi og væri nú í samræmi við
upphaflegar forsendur þeirra sem
hönnuðu kerfið. Þá auglýstu menn
að lánakerfið jafnaðist á við það
besta sem gerist erlendis.
Báðar þessar fullyrðingar voru
settar fram í hita kosningabarátt-
unnar. Þær eiga ekki við rök að
styðjast. Til dæmis um hversu síð-
arnefnda fullyrðingin er vafasöm
má taka til viðmiðunar húsnæðisl-
án í einu af afturhaldssömustu
kommúnistaríkjunum í Austur-
Evrópu. Þar í landi fengu menn til
skamms tíma nýbyggingarlán fyrir
öllum byggingarkostnaðinum. Lá-
nið var vaxtalaust með 50 ára
lánstíma.
Fjöldi umsókna
Af þeim upplýsingum sem Hús-
næðisstofnun hefur birt um fjölda
umsækjenda hefur mátt skilja að
5300 umsóknir hafi borist. Eftir því
sem undirritaður kemst næst er
þetta ekki rétt. Talið er að nú hafi
6500 til 7000 umsóknir borist.
Stofnunin hefur þó ekki gefið þess-
ar tölur upp formlega enn.
Sennilega hefur verið stjórn-
málalegur þrýstingur á stofnunina
að senda ekki út „slæmar" upplýs-
ingar rétt fyrir kosningar. Þá hafa
menn ef til vill vonast eftir því að
umsóknum fækkaði á vormánuðum
svo unnt væri að birta í sumar
upplýsingar sem litu betur út.
Ef eins margar umsóknir hafa
þegar borist og að framan er talið
hefur innstæðulaus ávísun að upp-
hæð 5 til 6 miljarðar króna verið
framseld til þeirra sem taka við
kerfinu í nýrri ríkisstjórn. Þá er
ótalið að til næstu áramóta má
vænta þess að ekki færri en 2000
umsóknir berist til viðbótar. Þær
munu kosta 3 miljarða króna og
bætast við þá fjárhæð sem áður var
nefnd.
Hversu mörgum hafnað?
Enn hafa ekki verið birtar upp-
lýsingar um það hversu mörgum
umsóknum hafi verið hafnað sök-
um þess að umsækjendur höfðu of
lágar tekjur. í kosningabaráttunni
nefndu menn að 10% umsókna
hefði verið hafnað af þessum sök-
um. Ef þessar upplýsingar eru
réttar hafa nú þegar áform 600 fjöl-
skyldna um að kaupa sér eigið
húsnæði verið að engu gerð. Hér
er um fjölmennan hóp að ræða.
Nauðsynlegt er að fá uppgefið
hvaða ástæður voru að baki því að
fólkið fékk synjun. Sérstaklega
þarf að upplýsa þátt vaxta og
skammtímalána. Það fólk sem hér
„Ráherra húsnæðismála lofaði því i vetur að allar upplýsingar sem
máli skiptu yrðu birtar strax og þær lægju fyrir. Nú er tímabært að
ganga eftir efndum á þessu loforði."
fjármagni lífeyrissjóðanna til höf-
uðborgarsvæðisins vegna tilkomu
kerfisins væri fróðlegt að Hús-
næðisstofnun birti upplýsingar um
það í hvaða landshlutum íbúðirnar
sem lánað er til séu staðsettar.
Heimilisföng umsækjenda segja
ekki alla söguna hvað þetta varð-
ar. Margir sem búsettir eru utan
höfuðborgarsvæðisins sækja um
lán til kaupa á Reykjavíkursvæð-
inu.
Fyrirliggjandi upplýsingar um
flutning fólks til höfuðborgarsvæð-
isins af landsbyggðinni benda til
þess að það kosti árlega um 1,5
miljarða króna að byggja húsnæði
fyrir það á Reykajvíkursvæðinu.
Kannanir benda til þess að nálægt
20% af öllum íbúðum, sem seldar
eru á höfuðborgarsvæðinu, fari til
Kjállariim
Stefán Ingólfsson
verkfræðingur
„Talið er nú hafi 6500 til 7000 umsóknir
borist. Stofnunin hefur þó ekki gefið
þessar tölur upp formlega enn.“
um ræðir má reikna með að sæki
inn í félagslega húsnæðiskerfið eða
leiti eftir leiguíbúðum.
Hversu margir eiga full-
nægjandi íbúð fyrir?
Ákveðinn hópur manna öðlaðist
lánsrétt í nýja kerfinu sem flestir
eru á einu máli um að þurfi ekki á
niðurgreiddum lánum að halda.
Það eru þeir sem eiga fullnægjandi
íbúð fyrir. Menn hafa leitt að því
líkum að 15% umsækjenda kunni
að tilheyra þessum hópi. Hús-
næðisstofnun hefur engar vísbend-
ingar gefið um stærð hans. Ekki
er ósennilegt að tæplega 1000 um-
sækjendur tilheyri þessum hópi.
Lánsloforð þeirra gætu numið
meira en 1000 miljón krónum.
Það er nauðsynlegt að stofnunin
birti upplýsingar um þennan hóp
umsækjenda. Hversu margir hafa
hlotið lánsloforð og hversu há eru
lánin til þeirra?
Tilflutningur fjármagns
í framhaldi af þeim umræðum
sem spunnist hafa um flutning á
fólks sem á heima úti á landi.
Margir af kaupendunum flytjast
þó ekki sjálfir til borgarinnar þrátt
fyrir kaupin. Þessi hópur kaupir
sennilega 650 íbúðir á ári. Lán til
hans gætu numið 700 til 1000 miljón
krónum á ári.
Birtið upplýsingarnar!
Þær upplýsingar sem nefndar
hafa verið í þessari grein eru ein-
ungis dæmi um þá vitneskju um
árangurinn af nýja húsnæðislána-
kerfinu sem ætti að vera öllum
opin nú þegar kerfið hefur verið
starfrækt í 8 mánuði. Það er eðlileg
krafa nú þegar stjómarmyndunar-
viðræður fara fram að þessar
upplýsingar og fleiri liggi á borð-
inu. Það er augljóst að óuppfyllt
lánsloforð upp á 5 til 9 miljarða
króna, sem búið er að velta yfir á
komandi ríkisstjórn, binda hendur
ráðamanna. Það er bráðnauðsyn-
legt að þeir geti gengið að þessum
upplýsingum strax en þurfi ekki
að komast að sannleikanum síðar
þegar það er ef til vill orðið of seint.
Stefán Ingólfsson.