Dagblaðið Vísir - DV - 21.03.1988, Blaðsíða 21

MÁNUDAGUR 21. MARS 1988.
21
Fra lögmannanefnd tiyggingafélaganna
Greinargerð
Þriðjudaginn 8. þ.m. var íjallað um
uppgjör tjóna af völdum bifreiðaá-
rekstra í DV í þættinum Lífsstíll.
í þættinum var vikið nokkuð að
lögmannanefnd tryggingafélag-
anna og starfi hennar.
Meðal annars var um það rætt
að óeðlilegt væri að nefnd á vegum
vátryggingafélaganna skæri úr um
skiptingu ábyrgðar í árekstrarmál-
um, þar sem ætíð hlyti að vera
hætta á að nefndin drægi taum
vátrygging^rfélags gegn tjónþolan-
um.
Þá kom mjög eindregið fram sú
skoðun blaðamanns, sem og nokk-
urra viðmælenda hans, að neyt-
endur ættu að eiga fulltrúa í
nefndinni.
Vangaveltur þessar sýna að
blaðamaður og reyndar ýmsir aðr-
ir, sem við var rætt, þekkja ekki
hlutverk og starfsháttu nefndar-
innar og hefði þó verið auðvelt að
kynna sér þessi atriði, t.d. með því
að ræða við einhvern af þeim sem
í nefnd þessari sitja.
Ekki bundnir af niðurstöðu
Þegar árekstur veröur og tjón á
bifreiðum og jafnvel fleiru leitar
eigandi bifreiðar til þess vátrygg-
ingafélags, sem gagnaðili hans í
árekstrinum hefur tryggt hjá, til
þess að leita bóta. Bótaskyldan
ræðst samkvæmt ákvæðum um-
ferðarlaga, bæði nú og fyrr, af sök
ökumanna. Oftast er enginn
ágreiningur um niðurstöðuna,
enda er langalgengast að árekstur
sé óumdeilanlega öðrum aðilanum
að kenna. Hann fær þá engar bætur
en hinn fær fullar bætur. Fyrir
kemur að félagið og tjónþoli eru
ekki sammála um hvernig skipta
skuli. Eftir lögum landsins geta
þeir þá leitað til dómstóla og verður
ekki sagt að í kot sé vísað. Hins
vegar vilja menn síður ónáða dóm-
stólana að tilefnislitlu og því hafa
félögin komið sér saman um að
setja á fót nefnd sem í eiga sæti
lögmenn þeirra allra. Málið er síð-
an lagt fyrir þessa nefnd, sem gefur
áiit um þaö hvernig skipta eigi sö-
kinni, samkvæmt lögunum. Félög-
in hafa jafnframt komið sér saman
um að þau beygi sig undir niður-
stöðu nefndarinnar, enda þótt
viðkomandi félagi finnst hún sér
óhagstæð, eða sé henni ekki sam-
mála. Tjónþolarnir eru hins vegar
ekki bundnir af niðurstöðunni og
hafa eftir sem áður öll þau réttar-
úrræði sem þeir höfðu fyrir, án
tillits til þessa álits nefndarinnar.
Möguleikar tjónþolanna til að fá
bætur hafa þannig í raun aukist
við þetta samkomulag félaganna.
Álit ætíð rökstutt
Þegar máli er skotið til lög-
mannanefndar sker hún úr um
ábyrgð beggja aðilanna að árekstr-
inum og beggja þeirra vátrygging-
arfélaga sem hafa selt þeim
ábyrgðartryggingu. Nefndin hefur
þannig ekki möguleika á að draga
taum vátryggingarfélags gagnvart
tjónþola. Ef ábyrgð annars tjónþola
og hans félags er talin meiri, verður
ábyrgð hins tjónþolans og hans fé-
lags um leið minni. Hagsmunir
vátryggingafélags og tryggingar-
taka þess falla þannig algjörlega
saman. Einhver kynni þá að segja
sem svo að nefndin gæti þess að
láta þann sem ber meira tjón ætíð
vera hinn seka og létta þannig
byrði félagsins. Lögmannanefnd
fær aldrei uppiýsingar um stærð
tjóns, enda fjallar álit hennar aldrei
um fjárhæðir heldur aðeins um
hlutföll sakar.
Álit nefndarinnar er ætíð rök-
stutt og einnig fylgir með rökstutt
álit minnihlutans ef nefndarmenn
eru ekki allir sammála. Allir nefnd-
armenn, átta að tölu, taka fullan
þátt í afgreiðslu allra mála sem
nefndinni berast.
í þau rúm 11 ár, sem nefnd þessi
hefur starfað, hefur hún miðað
starf sitt við að hvert það mál, sem
henni er sent, hafi hlotið afgreiðslu
■innan mánaðar. Hefur þetta und-
antekningariaust tekist. Á þessum
tíma má segja að dómsmálum um
skaðabætur vegna bifreiðaárekstra
hafi verið nánast útrýmt.
Sjálfsagt er góðra gjalda vert að
fulltrúar neytenda fái sem besta
mynd af starfi þessarar nefndar,
en er alveg víst hverjir eru neyt-
endur vátrygginga? Er það trygg-
ingartakinn? Það er hann sem er
kaupandi tryggingarinnar. Er það
tjónþolinn? Og auðvitað er ekki
gefið mál, hver er réttur fulltrúi
þessara neytenda.
Andstæðir hagsmunir
Burtséð frá þessu er heldur lík-
legt að fulltrúi neytenda, ef gert er
ráð fyrir að þeir séu tjónþolar í
árekstri, geti lent í alvarlegum
hagsmunaárekstri ef hann ætlar
að halda með öðrum umbjóðanda
sínum því að þá hlýtur hann að
snúast gegn hinum. Neytendurnir
hafa nefnilega andstæða hagsmuni
eins og málum er háttað og er þá
hvorki við lögmannanefndina né
vátryggingafélögin að sakast því
að þannig er þettá samkvæmt lög-
um landsins.
í einni af greinum þeim, sem birt-
ar voru í þætti þessum í DV, var
nokkuð rætt um nefnd þá sem gerð
' var tillaga um í frumvarpi til um-
ferðarlaga en felld var úr því áður
en það varð að lögum.
Gallinn við þá nefnd, sem gert var
ráð fyrir í frumvarpinu, var að hún
leysti engann vanda þar sem niður-
stöður hennar áttu ekki að vera
bindandi fyrir aðilana, hvorki vá-
tryggingafélög né tjónþola. Þær
hefðu þannig ekki orðið annað en
álit þriggja lögfræðinga um mál-
efnið en aðilarnir hefðu verið engu
nær að öðru leyti. Segja mátti einn-
ig að nefnd þessari hafi verið ætlað
að leysa vanda sem ekki var til því
að fyrir löngu var búið að leysa
hann án aðstoðar löggjafans. Ein-
hver kynni þá að segja sem svo að
nefndin hafi átt að vera skipuð
hæfum lögfræðingum, sem allir
áttu að uppfylla dómaraskilyrði,
svo ílnt átti það að vera. En svo
vill til að nefndarmenn í lögmanna-
nefndinni uppfylla þessi skilyrði
allir átta svo að ekki vantaði það.
Já, reyndar hefur sýnt sig að sumir
þeirra hafa uppfyllt hæstaréttar-
dómaraskilyrði.
Sennilega hefur Alþingi komist
að þeirri niðurstöðu, að ekki væri
rétt að hrófla við ástandi, sem í
sjálfu sér var ágætt með lagasetn-
ingu, sem að öllum líkindum heföi
fremur orðið til skaöa en gagns.
ÉjgBf
M—frW.ií
Mitsubishi Colt árg. 1983, ek.
58 þús., 3ja dyra. Verð
215.000
Alfa Romeo st. 1987 4x4, e.
25 þús. Verð 630.000
Toyota Tercel árg. 1985 4x4
station, bíll í sérflokki, ek. 41
þús. km. Verð 500.000
Skoda 130 L árg. 1986, topp-
lúga, sportfelgur. Verð
170.000
Peugeot 309 GR 1600 cc, ek.
10 þús. Verð 550.000
Volvo 244 DL árg. 1982, rauð-
ur, ek. 90 þús. Verð 345.000
Honda Civic árg. 1986, 3ja
dyra, ek. 30 þús., sjálfsk. Verð
400.000
Talbot Horizson árg. 1982, ek.
42 þús. Verð 150.000
Chevrolet Citation árg. 1980.
Verð 150.000
Saab 900 GL árg. 1982, 3ja
dyra, ek. 60 þús. Verð 275.000
Peugeot 505 SR árg. 1982, ek.
50 þús., vökvast., sjálfsk.
Verð 350.000
Skoda 120 LS árg. 1986, hvít
ur, ek. 30 þús. Verð 140.000
Citroen Axel, árg. 1986, hvitur, ek-
inn 30.000 km. Verð 150.000.
Galant 2,0 árg. 1980, sjálfsk.
ek. 100 þús. Verð 115.000
virka