Dagblaðið Vísir - DV - 21.03.1988, Page 41

MÁNUDAGUR 21. MARS 1988.
57
Lífsstffl
Slysahom
Eiríka A. Friðriksdóttir skrifar um hættuleg efni
pentahydrate 67%
Cdb (klórsamband) 2“/
CTSENOE
ÆTSNINGSFARE
OiötasrfjiKöt ca 41% Op
Pi?rp. K(>íoi<iíf{ ytoHítl 5
Srkyilííö
Omnííigi vand t>o
Í&n$t koninKtO'S.
finish
ífti-
ilax
Merkingar þær sem rætt er um í greininni. Takið eftir hvað dönsku
merkingarnar eru miklu skýrari og auðskildari. DV-myndir GVA
1983 var álagning á hreinlætis-
vörrn- gefin frjáls og ég fann margar
nýjar vörur í verslunum. Vörumar
voru oft merktar sem hættulegar á
erlendum málum (arabíska með-
talin), en ekki á íslensku. Samtímis
var mér tilkynnt frá Svíþjóð að ein
ný og sérstaklega hættuleg vöru-
tegund væri komin á markaðinn.
Var hér um að ræða alls konar
duft ætlað til notkunar í uppþvotta-
vélar. Allar þessar vömr, hvaða
nafni sem þær nefnast, innihéldu
efnið metasilikat sem er sterkur
lútur, næstum eins tærandi (æt-
andi) og vítissódi.
Vinnuhópur var kallaöur saman
af heiibrigðisráðuneytinu, því til
ráðgjafar, og varð úr að ráðuneytið
gaf út auglýsingu nr. 147/1985 en
þar var þess krafist að allar hættu-
legar vörur yrðu merktar með
íslenskum texta. Auglýsingin var
gefin út 28. febrúar 1985 en næstum
sex mánuðum síðar var varan
„Finish" ekki enn merkt á ís-
lensku.
14 mánaða gamall strákur, Grét-
ar Bragi Bragason, skreið um á
eldhúsgólfinu heima hjá sér, náði
í pakka af efninu undir vaskinum
og innbyrti svo sem eina teskeið
af efninu. Drengurinn öskraði
strax af sársauka, vélindi hans var
brunnið.
Drengurinn fór í uppskurð í
Children’s Hospital í Boston og gat
fengiö fljótandi fæði í gegnum
slöngu beint í maga. Hann kemur
oft til meðferðar á bamadeild
Landakotsspítala í þeirri von að
hægt verði að víkka út vélindið.
Vonir eru bundnar við það aö eftir
þvi sem hann stækkar muni vélindi
hans stækka og gera honum kleift
að neyta fastrar fæðu. En þetta er
aðeins von.
Föstudaginn 4. mars síðastliöinn
keypti ég pakka af „Finish". Pakk-
inn var merktur á máh sem var að
Neytendur
nokkru leyti íslenska, en þó ekki
allar upplýsingar. Varan er seld í
heildsölu í Danmörku og er vel
merkt á dönsku; mynd af tæringu
og orðiö ætsende/ætsningsfare
undir myndinni. í textanum stend-
ur: Indeholder bl.a. Natriummetá-
silikat ca. 41%. Sem sagt, danskur
kaupandi getur skihð hvað um er
að ræða og hvers eðhs hættan er.
íslenskur texti á gulum miða er
ekki í samræmi við þann danska
og orðið tærandi ekki til staðar.
Aðrar upplýsingar um eiturefnið
eru á óskhjanlegu máh.
Efnisinnihald:
Sodium tripolyphosphate 30%
Sodium metasihcate
Yfirborðsefni 1%
Ég talaði við tylft manna og eng-
inn þeirra þekkti orðið „sodium“,
enda ekki notaö við kennslu í ís-
lenskum skólum.
Stafsetningin er einnig óíslensk
því greinilegt er að oröið „efni-
sinnihald" er tekið beint úr ein-
hverri bandarískri merkingu og á
htið skylt við „Finish“
Kröfur neytenda á íslandi
eru því:
a. Engin vara má koma í verslan-
ir nema með leyfi Hollustuverndar,
þ.e.a.s. innflytjandi verður að fá
bréf frá framleiðanda sem gefi
tæmandi lista yfir þau hráefni sem
hættuleg gætu tahst. Hollustu-
vemdin verður einnig að fá eintak
af umbúðum.
b. Hohustuvernd ákveði staölað-
an texta, óháð því hvort varan var
á lista yfir hættuleg efni fyrir,
reynslan sýnir að nýjar vörur
koma daglega.
c. Hollustuvemd getur krafist
þess að ómerktar hættulegar vörur
verði teknar strax úr smásölu-
verslunum.
d. Upplýsingar á vörum verða að
vera á máh sem heimilisfólk, sem
setið hefur 8. bekk grunnskóla, get-
ur skihð.
e. Innflytjandi, heUdsali eða
framleiöandi á Islandi tekur fuUa
ábyrgð sé um slys að ræða vegna
vöntunar á merkingu eða óskUjan-
legs máls og greiðir skaðabætur ef
slys hljótast af.
f. Nákvæmar reglur verði settar
--------\---------------------
í reglugerð, sem í vændum er, en
í samræmi viö gildandi lög og
reglugerðir til þess tíma.
g. Einnig er skýrt frá hættulegum
efnum í bæklingi Slysavamafé-
lagsins frá 1986.

Bensínlítririn á
9-10 krónur
Arma Bjamason, DV, Denver
Bensínverð er alltaf dáhtið breyti-
legt í Bandaríkjunum. Meðalverð á
öUum tegundum bensíns yfir öll
Bandaríkin er þessa vikuna 96,12
cent fyrir gahonið, sem er 3,8 lítrar.
Það jafngUdir 10,12 krónum fyrir htr-
ann ef reiknað er með 40 króna
dollaraverði. Bensínverðið lækkaði
lítihega 15. febrúar vegna samkeppni
smáscda en það hafði verið nokkuð
stöðugt um skeið og var meðalverð
aUra tegunda þá 96,59 cent galloniö,
eöa 10,17 krónur á lítrann. Búist er
viö örlítUh hækkun á næstunni.
Meginhluti bensínsölunnar fer
fram með sjálfsafgreiöslu, þ.e. kaup-
endur fylla sjálfir á bUa sína. Sér-
stakar dælur eru fyrir þá sem vilja
fá þjónustu á bensínstöðvunum og
greiða hana hærra verði.
Hér í Denver er meðalverð á venju-
legu (regular) bensíni í þessari viku
82,6 cent á galloniö eða 8,70 krónur
á lítrann. Meðalverð á blýlausu bens-
íni er 85,9 cent á galloniö, eða 9,04
krónur á htrann. I báðum tílvikum
er miðað við sjálfsafgreiöslu. Súper-
bensíniö er 8-10 centum dýrara.
Bensínverð er lægra hér í Miðvest-
urfylkjunum en annars staðar því
hér eru auðugar olíulindir og mikUl
olíuiðnaður.
Upplýsingaseðill
i Hvað kostar heimilishaldið?
i
| Vinsamlega sendið okkur þennan svarseðil. Þannig eruð þér orðinn virkur þátttak-
| andi í upplýsingamiðlun meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar
I fjölskyldu af sömu stærð og yðar.
I
| Nafn áskrifanda
Framrúðutrygging ekki hluti skyldutryggingar
Framrúðutrygging er ekki hluti ingartaki óski annars.
skyldutryggingar samkvæmt upp- Ekki tókst að fá viöhlítandi skýr-
lýsingum sem DV fékk hjá Trygg- ingar á þessu fyrirbrigði, framr-
ingaeftirliti rlkisins. úðutrygging virðist bára renna
Þrátt fyrir þetta er hún rukkuö „óvart“ inn á iðgjaldaseðilinn.
inn sem hluti ábyrgöartryggingar Skýringin liggur þó senrdlega í því
eins og bUeigendur hafa orðiö varir aö trygging þessi var mjög almenn
viö að undanfömu. Skýringin er sú hér á landi meðan fiestir vegir voru
aö tryggingin er yfirleitt sett meö malarvegir. Tryggingafélögin hafa
í ábyrgðartryggingu nema trygg- þvi farið aö tryggja framrúður
maima að þeim forspurðum og hafi
þar með skapast hefð fyrir þvi að
rukka inn iðgjöld vegna framrúöu-
tryggingar með ábyrgðartrygg-
ingu.
En sem sagt. Fólk getur lækkaö
iðgjöldin um rúmar þúsund krónur
með því að hringja í sitt trygginga-
félag og frábiöja sér þessa trygg-
ingu. -PLP
I
j Heimili______________________
j Sími_________________________
j Fjöldi heimilisfólks_____
! Kostnaður í febrúar 1988:
i _____________________________
j Matur og hreinlætisvörur kr.
I Annað kr.
I
Alls kr.

4

sem byggist á hinni ævafornu
kinversku náiastunguaðferð.
Þú færð skóinnlegg i þinni stærð
og lætur segulhnappa í þau göt
sem eiga við viðkomandi líffæri.
Ótrúlegt en satt - komdu við og sjáðu.
Heilsumarkaðurinn, Hafnarstræti 11, Rvik.
Græna línan, Týsgötu 3, Rvfk.
Heilsubúðin, Reykjavikurvegi 62, Hafnarfirði.
Heilsuhornið, Akureyri.
ICOS Fumbo,
Sími 61 • 22 #92
Þér getur liðið betur
með
. kínversk/japanska
ÍLJOO iljapunktanuddinu