Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.1988, Blaðsíða 33

MIÐVIKUDAGUR 26. OKTÓBER 1988.
33
T.ífcgtin
Geretti og listar:
Að fylgja smekk eða hefð
- enn hægt að fá smíðað með gamla laginu
Þegar verið er að gera upp gamalt
húsnæði þarf oft að endumýja tré-
verk sem haft er til skrauts. Þannig
má nefna geretti, gólflista, glugga-
pósta og fleira í þeim dúr. En hvert
skyldi vera bést að snúa sér til að
útvega sér tréverk sem passar viö
húsið?
Hér er í rauninni um tvo kosti
að ræða. Annar er sá að fylgja sín-
um smekk og hanna með nýju efni
samkvæmt eigin samvisku. Hinn
er sá að reyna að halda byggingar-
stílnum eins og kostur er og reyna
að útvega sér eins efni og fyrir var.
í dag er enn mögulegt að láta smíða
fyrir sig geretti og annað slíkt.
Shppfélagið lumar t.d. á gömlum
.tönnum fyrir fræsara sem geta oft
mótað nákvæmlega óskað mynst-
ur.
Unnið eftir
meginreglu
DV hafði samband við Geirharð
Þorsteinsson arkitekt og leitaði
álits hjá honum um hvort hægt sé
að styðjast við meginreglu við end-
ursmíði tréverks. Hann segir að
skemmtilegast sé, ef hægt er, að
hafa húsnæðið með sömu stílbrigð-
um og það var byggt í.
„Stundum eru ekki nægilega
miklar leifar í húsinu til að styðjast
við en yfirleitt er hægt að komast
að því hvernig stílhnn var,“ segir
Geirharður. „Aðalatriðið er að fólk
geti fundið sér eina formúlu til að
vinna eftir og haldi síðan sínu
striki.
í tréverki innanhúss eru viss spor
í viðnum sem eru skyld. T.d. eru
lík spor í gerettum og gluggapóst-
um o.s.frv. Þannig má segja að
hægt sé að spinna stílbrigði út frá
gerettum sem annars setja mikinn
svip á heimhið. Með því móti koma
fyrir ákveðnar endurtekningar í
formi ýmissa þátta húsnæðis."
Uppruni eða
eigin smekkur
„Þegar ráðist er í endurnýjun
má segja að hægt sé að fara tvær
leiðir. Að fylgja eigin smekk er
önnur leiðin - reyna að finna þá
leið sem maður sjálfur telur að
passi best. Hin leiðin er að fara eft-
ir upprunanum - hefðinni. Þá er
reynt að halda sem allra mest í öll
stílbrigði hússins eins og þaö var
upphaflega. En þetta verður að
ákveða strax í upphafi.
Reyndar er það svo að yfirleitt
sigrar hefðin. Húsin áður fyrr voru
byggð með mjög hnitmiðuöum sth-
brigðum. Húsin voru tiltölulega ht-
h en hönnunin var mjög nákvæm.
Smáhlutir voru svo notaðir til að
fuhnægja fegurðarghdi eins og tré-
verk innanhúss, s.s. geretti og gólf-
hstar, en skrautbitar úti. Smáhlut-
irnir eru ótrúlega mikhvægir.
Þetta skraut er að miklu leyti upp-
runnið frá Danmörku eða Þýska-
landi í gegnum Danmörku. Svo-
kahaður Schweitzerstíll er t.d. al-
gengur hér á landi.
Ef fólk er að hugsa um að ráðast
í endurbætur sjálft, án fagmanns,
er ráðlegast að styðjast við eina
ákveðna áætlun. Þannig verður
húseigandi að taka fastan pól í
hæðina og vera svolítið strangur
við sjálfan sig. Stundum eru endur-
bætur unnar á 1-2 árum og þá er
vissara að hlaupa ekki eftir tíma-
bundnum tískustraumum sem
kunna að skjóta upp kollinum.
Sthnum verður að hadda.
Við höfum kallana
Hjá Shppfélaginu í Reykjavík er
Hjá Slippfélaginu eru enn til tennur fyrir fræsara sem geta formað geretti, gólflista og fleira með gamla laginu. Þeir gömlu kunna vel til verka.
DV-myndir Brynjar Gauti
Trébitar af þessu tagi eru notaðir
til skrauts utanhúss á gömlum
byggingum.
Heimilið
Hann var að skoða trélista meö gamla laginu, sem enn eru til á lager.
af því sem óskað er. Ef mynstrið
er ekki th er hægt aö sthla eins
konar pinnakerfi sem mótar óskað
lag tannarinnar.
Olafur Thorarensen verkstæðis-
formaður segir að hægt sé að sinna
flestum óskum sem upp koma af
þessu tagi. Hann sagði að fyrstu
metramir af sérsniðnu efni væru
starfrækt trésmíðaverkstæði sem
talsvert er komið th ára sinna.
Verkstæðiö er m.a. enn búið tækja-
kosti gamla tímans. Þar finnast t.d.
gamlar tennur fyrir fræsara í ýms-
um formum. Tennumar geta fram-
kahað ýmis form gamaha hsta og
geretta og fleira í þeim dúr. Sumt
er reyndar til á lager. Best er fyrir
viðskiptavini að koma með prufu
dýrastir þar sem jafnmikh vinna
fer í að sthla vélarnar fyrir 1 metra
efnis og 100 metra.
„Við erum búnir gömlum tækja-
kosti og svo höfum viö hka kahana
sem kunna vinnubrögðin," sagöi
Ólafur. „Einn maðurinn hjá okkur
er 84 ára og er búinn aö starfa
þarna frá 18 ára aldri.
Það hafa margir leitað th okkar
með óskir um efni með gömlu
formi. Yfirleitt vih fólk nákvæm-
lega eins efni og var fyrir. En það
er samt eins og fólk hafi thhneig-
ingu th þess aö vilja aöeins upplifa
gamla tímann að hluta th. En það
er ahtaf hægt að laga gamla tímann
að deginum í dag.“
-ÓTT
Gömul og ný hús
Ýmsar gerðir
Fánastengur Kverklistar
Hurðir og gluggar Loftbitar
Listar Rammalistar
Klæðningar Skrautlistar
Hrandriðalistar Þakkantar
Geretti Glerfalslistar
Gólflistar
Trésmíðaþjónusta
SLIPPFÉLAGIÐ
Vernd og viðhald eigna
Mýrargötu 2, sími 10123-28811