Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.1988, Qupperneq 14

Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYj"ÖLF§SON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð I lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Morgunblaðið
Morgunblaðið er sjötíu og fimm ára um þessar mund-
ir. Ekki er það elsta dagblaðið en vissulega það stærsta
og er raunar orðið svo stórt í sniðum að það líkist meira
stofnun heldur en útgáfu. Morgunblaðið er stofnun að
því leyti að það er ríki í ríkinu, vegna útbreiðslu sinnar
og áhrifa. Það hefur þokað öðrum morgunblöðum til
hhðar og situr nær eitt að markaðnum fyrir hádegi.
Blöð eins og Tíminn, Alþýðublaðið og Þjóðviljinn veittu
Morgunblaðinu allnokkra samkeppni, einkum Alþýðu-
blaðið meðan það var og hét, en sú samkeppni er horfin.
Stundum er sagt að veldi Morgunblaðsins stafi af
auglýsingunum sem hafi gert því kleift að styrkja útgáf-
una í sessi og ná yfirburðastööu á markaðnum. En sú
skýring er ekki einhlít. Morgunblaðið er líka stórt af
sjálfu sér. Það hefur lengi verið hálfopinbert málgagn
Sjálfstæðisflokksins, sem hefur verið stærsti flokkur
þjóðarinnar og þegar sagt er að Morgunblaöið hafi orð-
ið stórt vegna Sjálfstæðisflokksins þá má einnig spyrja
hvort Sjálfstæðisflokkurinn hafi ekki orðið stór vegna
stuðnings Morgunblaðsins. Báðir aðilar nutu góðs af
því samstarfi meðan það þótti eðlilegt að dagblöð væru
flokksmálgögn.
Á síðustu árum hafa tengslin milli flokks og blaðs
rofnað en það hefur ekki dregið úr vexti blaðsins meðan
Sjálfstæðisflokkurinn hefur minnkað. Sumir sjálfstæð-
ismenn vilja kenna þessari nýju ritstjórnarstefnu Morg-
unblaðsins um, en auðvitað er skýringanna að leita.
annars staðar. Ekkert blað getur haldið flokki á floti,
ef flokkurinn sjálfur er ekki fær um það. Það hefur líka
margsannast að áhrif Morgunblaðsins í atkvæðum tahð
eru ekki í neinu samræmi vð útbreiðslu blaðsins.
Hitt er annað að Morgunblaðið hefur áfram verið
baráttutæki borgaralegra afla, það er íhaldssamt í útliti
og skrifum og póhtík ræður þar enn ríkjum. Það getur
verið grunnt á hlutleysi fréttaskrifanna í Morgunblað-
inu og þar rignir ekki alltaf jafnt á réttláta og rangláta.
En slíkt er eðli og tilgangur stórblaða að hafa skoðanir
og meðan lesendur blaðsins sætta sig við slagsíðuna og
kaupa blaðið, þá er tilganginum náð.
í ljósi þeirrar þróunar sem orðið hefur í fjölmiölun á
síðari árum, verður það að teljast nokkurt afrek hjá
Morgunblaðinu að halda velli. Það hefur DV gert sömu-
leiðis og sameiginlega hafa þessi tvö blöð margfalda
yfirburði yfir aðra fjölmiðla í lestri og áheyrn þjóðarinn-
ar. Þegar þess er gætt að ijölmiðlar gegna mikilvægu
hlutverki í valddreifmgu þjóðfélagsins, þá er ánægjulegt
th þess að vita að Morgunblaðið stendur undir þeirri
ábyrgð, hefur metnað og vhja til að vera málsvari þjóð-
legra viðhorfa, menningar og lýðræðis. Þar eru mætir
menn við stjórnvölinn sem kunna að fara með vald sitt
af nærgætni.
Það er vandi að stýra stóru blaði og það er auðvelt
að ofmetnast í krafti útbreiðslunnar. Við skulum vona
að Morgunblaðsmenn falli aldrei í þá gryfju, ekki aðeins
Morgunblaðsins vegna, heldur vegna þjóðarinnar og
hlutverksins sem blaðið gegnir.
Ritstjórn DV óskar Morgunblaðinu til hamingju með
tímamótin. Mihi DV og Morgunblaðsins ríkir sam-
keppni en það er heiðarleg og heilbrigð samkeppni, enda
væri það slæm þróun og engum til góðs ef Morgun-
blaðið yrði einrátt á blaðamarkaðnum. Stærð þess og
styrkur er mikill, en alveg eins og ríkisstjórnir og Al-
þingi þurfa aðhald frá fjölmiðlum, þá þarf Morgun-
blaðið einnig aðhald frá öðrum fjölmiðlum.
Ehert B. Schram
FIMMTUDAGUR 3. NÓVEMBER 1988.
ÁRéTTR! LEfÐ
„Sjálfstæðisflokkurinn er ekki sá flokkur sem þjóðin þekkti hér um langt árbil,“ segir hér m.a. - Frá lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins á siðasta ári.
Spillum ekki því
sem vel er gert
Stjórnarskiptin hafa verið ofar-
lega í hugum manna á undanfórn-
um vikum. Eins og gengur um slík
stórtíöindi fer ekki hjá því aö sitt
sýnist hverjum og einum um þaö
hverjar orsakir lágu til grundvallar
því aö ný ríkisstjórn er sest aö völd-
um - ríkisstjóm sem kennir sig við
félagshyggju. Nú skal þaö strax
tekið fram hér aö undirritaður var
aldrei neinn sérstakur fylgismaöur
ríkisstjómar Þorsteins Pálssonar
og kom þar margt til. Oftsinnis
hélt ég uppi harðri gagnrýni á
stjómarstefnu fráfarandi sljómar
og taldi aö hún væri þannig saman-
sett aö hún myndi ekki fá miklu
áorkað til hagsældar fyrir þjóð-
félagið.
Það verður ekki rakið nánar hér
en.ekki verður þó undan því vikist
aö nefna hér einn afgerandi þátt
sem ekki má fara fram hjá neinum
- og það er sú staðreynd að Sjálf-
stæðisílokkurinn sýndi þaö svo
áþreifanlega í fráfarandi ríkis-
stjórn að hann er ekki sá flokkur
sem þjóðin þekkti hér um langt
árabil. Sá flokkur sem Ólafur
Thors og Bjarni Benediktsson mót-
uðu. Sjálfstæðisflokkur Þorsteins
Pálssonar er af allt annarri gerð.
Því fór sem fór og ríkisstjórnin
hrökklaðist frá völdum.
Samstarf nánast óhugsandi
Nú er ekki nema eðlilegt aö menn
spyrji hvað hafi gerst varðandi
Sjálfstæðisílokkinn. Jú, við skul-
um aðeins athuga það nánar. Allir
sem eitthvað fylgjast með í stjórn-
málum í dag hafa tekið eftir því að
hugmyndafræði Sjálfstæðisflokks-
ins hefur tekið miklum stakka-
skiptum. Þetta viðurkenna allir,
jafnt andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins sem og staðfastir fylgis-
menn hans og málsvarar eins og
Matthías Bjarnason, Sverrir Her-
mannsson og Eggert Haukdal.
Þessa stefnubreytingu kalla þeir og
aðrir frjálshyggju.
Það er einmitt þessi stefna sem
hefur gjörbreytt Sjálfstæðisflokkn-
um svo að samstarf félagshyggju-
flokka við hann er nánast óhugs-
andi. Og það sem er eitt meginat-
riöi þessarar stefnu, fyrir utan pen-
ingasjónarmiðið, er að hún er í
eðb sínu óvinveitt landsbyggðinni
því að í frjálshyggjunni felst sam-
þjöppun á einn stað hvað viðkemur
fjármagni.
Það var hér fyrir nokkrum árum
hávær umræða við formannskosn-
Kjallariim
Karvel Pálmason
alþlnglsmaður
Hérna dregur þessi aldni íhalds-
maður upp einkar skýra mynd af
því hvaö býr að baki í stefnumótun
hins nýja sjálfstæðisflokks sem
ekki var samstarfshæfur í fyrrver-
andi ríkisstjóm.
„Eign handa öllum“
Slagorð Sjálfstæðisflokksins í dag
er m.a.: „Eign handa öllum“. Það
þýðir á máli hans að albr þjóðfé-
lagsþegnamir eigi að taka þátt í
atvinnurekstri. Selja eigi öll þau
fyrirtæki sem heyra undir ríkið
einstaklingum. Hvort um fjárhags-
legt bolmagn í litlu þjóðfélagi sé að
ræða virðist vera algjört aukaat-
riði. Þessi litli kjarni, sem ræður
ferðinni í Sjálfstæðisflokknum í
dag, virðist ekki skilja það að mað-
„Allir sem eitthvaö fylgjast með í
stjórnmálum í dag hafa tekið eftir því
að hugmyndafræði Sjálfstæðisflokks-
ins hefur tekið miklum stakkaskipt-
um.“
ingar hjá ungum sjálfstæðismönn-
um um að nauðsynlegt væri að
færa alla verslunina til Reykjavík-
ur því að svo dýrt væri að flytja
vöruna út á landsbyggðina.
Hinn nýi Sjálfstæðisflokkur
Til þess að menn átti sig á hinum
nýja Sjálfstæðisflokki er ekki úr
vegi að ganga í smiðju hjá hinum
aldna, breska íhaldsmanni, Ed-
ward Heath, þar sem hann er að
skilgreina stefnu Thatcher-stjórn-
arinnar en sú stjórn er sú fyrir-
mynd sem ungir, íslenskir frjáls-
hyggjumenn hafa að leiðarljósi.
Þessi tilvitnun í orð Heaths er tekin
upp úr Tímanum laugardaginn 29.
okt. sl.: „Núverandi stjórn getur
ekki talist íhaldsstjórn, segir hann
þurrlega. - Slíkt þýðir í huga mín-
um að halda stöðugu jafnvægi
ásamt framfórum og gæta þess að
spilla engu sem vel hefur verið gert
áður.
Jafnvægi þýðir að líta eigi til með
þeim sem orðið hafa undir í líflnu.
Einstaklingar geta ekki séð um það
einir og yfirvöld verða að koma til
sögunnar.
Heath finnst sem mannlegri um-
hyggju hafi verið varpað fyrir róða
seinni árin. - Nú er öll áhersla lögð
á markaðshyggju og ágóða.“
urinn er mismunandi gerðar. Sum-
ir eru raunar fæddir til þess að
standa í atvinnurekstri og gera það
með ágætum en aðrir hafa bara
allt aðra hæfileika. Sumir gera sig
t.a.m. harðánægða með það að vera
hluttakendur í samvinnufélagi og
jafnvel „þó nokkuð margir“ að eiga
sameiginlegan þátt í því að reka
menntastofnanir- og heilsugæslu,
svo eitthvað sé nefnt.
Það hefur sýnt sig á undaníorn-
um árum að þjóðin hefur vUjað
með sameiginlegu átaki leysa hin
margþættu verkefni, þ.e. á félags-
legum grundvelli. Styrkur þeirra
sem hafa viljað fara aðrar leiðir er
í miklum minnihluta en þeir hafa
í raun fengið að ráða allt of miklu
og þar með kastað því fyrir róða
sem vel hefur verið gert.
Því er sú tilraun, sem gerð er með
núverandi stjórnarsamstarfi, af
hinu góða. Og þó að meirihluti
stjórnarinnar sé tæpur á Alþingi
skulu menn átta sig á því að yfir-
gnæfandi meirihluti þjóðarinnar
vill leysa verkefnin á félagslegum
forsendum þar sem hagstjórnar-
tækjum blandaðs hagkerfis er beitt
þannig að sem mest hugsanleg hag-
sæld verði útkoman.
Karvel Pálmason