Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.1988, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 18. NÓVEMBER 1988.
7
Fréttir
Aðalfundur Landssambands íslenskra útvegsmanna:
Fella þarf gengið og
skerða kaupmáttinn
- sagði Kristján Ragnarsson, formaður LIU
„Það þarf tafarlaust að skrá gengið i samræmi við þarfir útflutningsgrein-
anna,“ sagði Kristján Ragnarsson á aðalfundi LÍÚ.
„Efnahagsráð, sem felast í því að
slá vandanum á frest og taka erlend
lán til að borga með uppbætur á
framleiðsluna, eru út í hött og gera
ekki annað en villa um fyrir fólki
hver hin raunverulega staða er. Það
þarf tafarlaust að skrá gengið í sam-
ræmi við þarfir útflutningsgrein-
anna sem leiðir til þess að kaup-
mátturinn skerðist. Leggja ber
áherslu á að ábyrgð atvinnulífsins
er mikil og aö ekki sé samið umkaup
og kjör sem ekki er til innstæða fyrir
eins og svo oft hefur gerst,“ sagði
Kristján Ragnarsson, formaður
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, meðai annars í gær á aðal-
fundi sambandsins.
Kristján sagði hörmulegt til þess
að vita að okkur skyldi ekki hafa
haldist betur á góðæri síðustu ára
en raun bæri vitni. Kenndi hann þar
um aðhaldsleysi stjórnvalda og fast-
gengisstefnunni. Sagði hann at-
vinnugreininni, sem allt byggðist á,
sjávarútveginum, skammtaðar tekj-
iu: með rangri gengisskráningu.
Hlutfall ferskfisksölu eykst
Þá sagði Kristján að ekki ætti að
koma til greina að semja um kaup
og kjör á þann veg að ætlast væri tÍL
þess af stjórnvöldum að þau kæmu
til bjargar. Hann sagði að engar for-
sendur hefðu verið til að semja um
kauphækkanir síöastliðið vor því
ekkert heföi verið til skiptanna.
Kristján sagði um afkomu útgerð-
arinnar að hún hefði versnað veru-
lega á árinu vegna kostnaðarhækk-
ana umfram tekjur. Sagði hann að
ferskfisksala erlendis færi vaxandi
frá ári til árs og væri nú um þriðjung-
ur af tekjum útgerðarinnar. Þannig
hefði útgerðin vegið upp að fiskverð
innanlands hefði ekki hækkað í sam-
ræmi við almennt verðlag. Hann
sagði afkomu báta vera verri en af-
komu togara. Það stafaði af minni
afla á vetrarvertíð í ár en undanfarin
ár. Ferskfiskútflutningurinn fyrstu
10 mánuði ársins var 83 þúsund lest-
ir að verðmæti 6 milljarðar króna.
Krisfján sagði að ekki yrði hjá því
komist að takmarka ferskfiskút-
flutninginn.
Ofveiði á smáfiski
Varðandi fiskistofnana sagði
Krisfján það ljóst að nýting þeirra
væri röng. Of miKið hefði verið veitt
af smáfiski og honum ekki gefið tæki-
færi til að vaxa. Hann sagði marga
kenna kvótakerfmu um þetta en taldi
það ekki rétt. Án kvótakerfisins hefði
ástandið orðið enn verra. Þessa
röngu nýtingu sagði Kristján vera
aðalástæðuna fyrir því að ekki gengi
fiskur á vertíðarsvæðin yfir veturinn
sem aftur leiddi til slæmrar afkomu
bátanna.
Þá sagði hann ástæðu til að efast
um réttmæti þess aö smábátar
veiddu með þorskanetum. Hann
sagði þau oft skilin eftir dögum sam-
an án þess að vitjað væri um þau
vegna óhagstæðs veðurs. Frásagnir
af ástandi þess sem væri í netum
væru þannig að ekki væri réttlætan-
legt að halda þessum veiöum áfram.
Kvótasala kemur ekki til
greina
Sala á veiðileyfum sagöi Kristján
að kæmi ekki til greina. Menn hefðu
lagt aleigu sína í að eignast skip,
menn heföu stundað sjó allt sitt líf
og með því að selja hæstbjóðanda
veiðileyfin væri verið að svipta þessa
menn öllu. Hann sagði þá fullyröingu
ranga að sums staðar í heiminum
væri þetta gert. Hvergi nokkurs stað-
ar tíðkaðist að selja aflakvóta. Varð-
andi ísland og Efnahagsbandalagið
sagði Kristján að ekki kæmi til
greina að veita skipum frá Efnahags-
bandalagslöndunum veiðiheimildir
innan fiskveiðilögsögu okkar.
Olíuokur
Kristján gagnrýndi olíufélögin fyr-
ir olíuverð hér á landi. Sagði hann
að skip væru að kaupa olíu fyrir 5,0
til 5,80 krónur lítrann í nágranna-
löndum okkar á meðan hann kostaði
9,20 hér á landi. Útgerðin kaupir ohu
fyrir 2,2 milljarða króna á ári. Miðaö
við gildandi verðlag greiðir hún ohu-
félögunum 800 milljónir króna á ári
fyrir að halda birgðir og dreifa oh-
unni.
„Getur nokkrum manni dottið í
hug að það þurfi 36 prósent af olíu-
verðinu til þess að láta hana renna
um borð í skipin?“ spurði Kristján
Ragnarsson.
-S.dór
Mesti vandinn er yf irvof andi atvinnuleysi
- sagði Halldór Ásgrímsson sjávarútvegsráðherra
HaUdór Ásgrímsson sjávarútvegs-
ráðherra flutti ávarp á aðalfundi
Landssambands íslenska útvegs-
manna í gær. Þar rakti hann erfið-
leikana og endurskipulagninguna í
útgerö 1984 og 1985. Síðan sagði
Halldór:
„Ástæðan fyrir upprifjun á þeim
erfiðleikum, sem þá voru tíl úrlausn-
ar í sjávarútvegi, er sú að enn á ný
stöndum viö frammi fyrir þrenging-
um. Þar ber hæst yfirvofandi at-
vinnuleysi er hlýtur að hafa mikil
áhrif á ákvarðanir á næstunni."
Hahdór rakti þar næst ástand fiski-
stofna og stærð fiskiskipaflotans.
Hann sagði að aflahorfur á næstu
árum gæfu ekki tílefni til að endur-
byggja eða stækka fiskiskipaflotann
frá því sem nú er. Hann sagði alger-
lega óþarft að smíða ný skip næstu
árin og næsta víst að einhver þeirra
nýju skipa, sem bæst hefðu í flotann
á síðustu árum, yrðu til sölu innan
skamms. Forsendur fyrir lánveiting-
um til nýsmíði eða endurbóta á fiski-
skipum væru brostnar.
Smáfiskadrápið
HaUdór ræddi um fréttir sem ber-
ast af smáfiskadrápi og að smáfiski
væri hent fyrir borð. Þótt hann segð-
ist treysta sjómönnum og útgerðar-
mönnum í lengstu lög, þar eð þeir
hefðu þarna mestra hagsmuna að
gæta, væri það skrýtið að sumir tog-
arar veiddu aldrei neinn undirmáls-
fisk á meðan aðrir veiddu árlega
nokkur hundruð lestir. Þetta sagði
hann að fengi ekki staðist og að herða
þyrfti eftirhtið frá því sem nú er.
Þá sagðist Halldór hafa áhyggjur
af vaxandi útflutningi á ferskfiski.
Það væri auðsætt að íslendingar
gætu ekki sett mikið magn óunnið á
markað. Það væri eins og appelsínu-
framleiðendur kæmu öllum sínum
afurðum ferskum á ávaxtamarkað í
staö þess að vinna hluta þeirra í safa
og aðrar vörur með geymsluþol. Með
kvótakerfinu væri útgerðarmönnum
og sjómönnum fengið í hendur mikið
ákvarðanavald til að tryggja há-
marksafrakstur af fiskveiðum.
Stundarhagsmunir þessara aðha
gætu stangast á við þjóðarhagsmuni
en þegar til lengri tíma væri htið
færu þeir saman. Hann ræddi þessu
næst ferskfiskkvótann og sagði til-
lögur fiskiþings um ferskfiskkvóta
sem hlutfah af aflakvóta tæplega
koma til greina.
Frystiskipin
Sjávarútvegsráðherra sagði frysti-
skipin og þá þróun, sem af þeim hefði
leitt, hafa bæði jákvæðar og nei-
kvæðar hhðar. Sú neikvæða væri
aht það fiármagn sem fest hefði verið
í fiskvinnslustöðvum og til uppbygg-
ingar í landi og þær væntingar sem
fólk á landsbyggðinni hefði gert til
atvinnu í framtíðinni.
Hahdór sagði íslendinga vilja búa
við öryggi og allsnægtir iðnríkja en
jafnframt við sveigjanleika og aga-
leysi veiðimannaþjóðfélagsins.
Stjórnmálamenn væru skammaðir
fyrir of mikil afskipti og ofstjóm en
ef stjómvöld ætluðu að grípa inn í
væru þau skömmuð fyrir tilhneig-
ingu til miðstýringar og alræðis og
að verið væri aö hefta athafnafrelsi
einstaklingsins.
Töframeðul eru ekki til
Engin töframeðul sagði Halldór að
væm til bjargar sjávarútvegi á ís-
landi. En hann nefndi nokkur atriði
sem vinna þyrfti að, svo sem að hætta
fiárfestingum vegna kaupa, nýsmíði
eða meiri háttar endurbóta á fiski-
skipum. Leitast yröi við aö lækka
útgerðarkostnað, aðilar í sjávarút-
vegi kæmu á fót aflamiðlun er stuðl-
aði að jöfnu framboði á óunnum fiski
til útflutmngs og miölun afla milli
landshluta og einstakra byggðarlaga.
Verðmætasköpun yrði aukin, kostn-
aðareftirliti í sjávarútvegi komið
upp, aðhalds og sparnaðar yrði gætt.
Lánardrottnar hinna verst settu fyr-
irtækja í sjávarútvegi, jafnt bankar
sem viðskiptaaðilar, gæfu eftir hluta
af kröfum sínum eða breyttu þeim í
hagstæð lán. Markvisst yrði stefnt
að fullvinnslu afla og aflað nýrri og
betri markaða fyrir sjávarafurðir og
að þær nytu hvarvetna bestu tolla-
kjara. í því sambandi yrðu teknar
upp viðræöur við Efnahagsbanda-
lagið.
Að lokum varaði Halldór aðalfund-
arfulltrúa við. því að framundan
væm miklir erfiðleikar og atvinnu-
leysi fyrirsjáanlegt í fyrsta sinn í 20
ár. -S.dór