Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.1989, Blaðsíða 2

2
MIÐVIKUDAGUR 7. JUNÍ 1989.
pv________________________________________________■ _______________________Fréttir
Olafur Nilsson endurskoðandi:
Eins og landsfeðurnir
hafi verið fjarverandi
- afkoma atviimuveganna virðist koma þeím gersamlega á óvart
„Mér finnst stundum eins og
landsfeöumir hafi verið íjarverandi
um langt skeið þegar þeir ræða ýmsa
þætti atvinnulífsins og afkomu fyrir-
tækja sem kemur þeim að því er virð-
ist gersamlega á óvart,“ sagði Ólafur
Nilsson endurskoðandi meðal ann-
ars í erindi sínu um afkomu í at-
vinnurekstri í fyrra á aðalfundi
Vinnuveitendasambandsins í gær.
„Það sem nú liggur fyrir um af-
komu fyrirtækja í landinu á nokkurn
aðdraganda og má segja að upplýs-
ingar um hvert stefndi haii legið fyr-
ir svo að segja frá mánuði til mánað-
ar,“ sagði Olafur.
í samantekt nokkurra endurskoð-
enda á ársreikningum 138 fyrirtækja
kom fram að bókfært tap þeirra nam
samtals um 2.252 milljónum í íyrra
eða um 3,9 prósent af tekjum. Árið
áður var um 802 milljón króna hagn-
aður hjá þessum fyrirtækjum.
Þrátt fyrir að þessa miklu breyt-
ingu til hins verra skiluðu fyrirtækin
um 2.058 milljón krónum í hagnað
fyrir fjármagnskostnað í fyrra en
ekki nema um 1.287 milljónum árið
áður. Mismunurinn liggur fyrst og
fremst í því að í fyrra var gjaldfært
umtalsvert gengistap þar sem gengi
krónunar var fellt mun meira en sem
nam innlendri verðbólgu. Þessu var
öfugt farið árið áður en þá ráku
stjómvöld enn fastgengisstefnu og
var fj ármagnskostnaðurinn á rekstr-
arreikningum fyrirtækjanna því
mjög lítm.
í úttekt endurskoðendanna kom
fram að þessi 138 fyrirtæki töpuðu
um 1.500 milljónum af eigin fé í fyrra
og er þá miðað viö að eigið fé haldi
verögildi sínu.
Þegar afkoman í fyrra er skoðuð
eftir einstökum starfsgreinum kem-
ur í ljós að fiskvinnsla og útgerð
hafa þokkalega afkomu án afskrifta
og íjármagnskostnaðar eða um 13,4
prósent af tekjum. Það er betri af-
koma en árið áður þegar hún var um
9,8 prósent af tekjum. Fiskvinnsla og
útgerð eru hins vegar með versta
útkomuna þegar íjármagnskostnað-
ur og gengistap hafa verið tekin með
í dæmið eða um 7,9 prósenta tap.
Ástæðan er sjálfsagt hvað eigið fé í
Líðan Helga Einars Harðarsonar hjartaþega betri í morgun:
Veirusýking orsakaði
hjartasjúkdóminn
Líðan Helga Einars Harðarsonar,
sem fékk nýtt hjarta í Lundúnum um
síðustu helgi, er enn svo til óbreytt.
Hann er ekki enn kominn til meðvit-
undar enda munu læknar hans ætla
sér að fara hægt í sakimar við að
vekja hann eftir svæfinguna.
Að sögn Jóns A. Baldvinssonar,
sendiráðsprests í London, var líðan
Helga aðeins betri í morgun en í
gærkvöldi. Hann er þó enn í gjör-
gæslu og sefur í öndunarvél. Helga
verður haldið sofandi í dag en vegna
þess hve veikur hanri var orðinn fyr-
ir aðgerðina þarf gífurlega varkámi
við að vekja hann eftir svæfmgu. Var
t.d. Halldór Halldórsson, hjarta- og
lungnaþegi, vaknaöur mun fyrr eftir
aögerð þá er hann gekkst undir.
Jón sagði að það þyrfti að fara mjög
hægt í sakimar við að taka Helga af
þeim lyfium sem hann hefði orðið
að fá við og eftir aðgerðina. Aðgerðin
virðist hafa heppnast mjög vel og
nýja hjartað starfar ágætlega.
Staða ríkissjóðs hefur versnað um 4,1 milljarð frá samþykkt Qárlaga:
Ekki meðfæddur
hjartasjúkdómur
Að sögn Magnúscir Karls Pétursson-
ar hjartasérfræðings, en hann er
læknir Helga hér á landi, er aðgerð sú
sem Helgi gekkst undir ekki flóknari
en sú er Halldór gekkst undir í fyrra.
Hins vegar er uppruni sjúkdómsins
um margt ólíkur hjá þeim tveim.
„Halldór mun hafa verið með með-
fæddan hjartasjúkdóm en í tilfelli
Helga er það sjúkdómur sem kom í
kjölfar veimsýkingar," sagði Magn-
ús Karl. Hann sagði að það væri
mögulegt, eins og í tilfelli Helga, að
veirusýking færi Ula með heilbrigt
og hraust hjarta.
„Það er í sjálfu sér heilmikið vitað
um þessa veiru enda algeng en sýk-
ingarmátinn var heldur óvenjuleg-
ur.“ Magnús sagði að engin leiö væri
aö segja til um af hverju veirusýking-
in hefði farið jafniUa í Helga og raun
bar vitni. Þá sagði Magnús að þaö
væri með öUu óráðið hvort hann
færi til London tU að fylgjast með
Helga.
Þetta er fermingarmynd af Helga
Einari Harðarsyni. Líðan hans á
sjúkrahúsinu í London var betri í
morgun. DV-mynd JAK
Varð mjög veikur á
föstudaginn langa
„Það var á föstudaginn langa sem
Helgi varð mjög veikur en hann var
búinn að vera með flensuna áður.
Honum sló svo niður og læknamir
álíta að þetta sé vírus af flensunni,"
sagði Katrín Lárusdóttir, amma
Helga Einars. Hún dvelst nú á heim-
ili foreldra Helga og gætir yngri
bróður hans, Ármanns Harðarsonar,
sem er 12 ára.
Katrín sagði að þau hefðu beðið
eftir þessari aðgerð í nokkurn tíma
því Helgi hefði orðið aö dveljast á
Landspítalanum á sjöimdu viku áður
en hann hefði verið fluttur út. Katrín
sagði að biðin hefði verið löng og álag
mikið á fjölskylduna.
„Maður getur ekki annað en setið
og vonað að þetta heppnist aUt saman
vel úr því sem komið er,“ sagði Katr-
ín. Hún sagði að hugsanlegt væri að
Ármann færi til London á sunnudag-
inn til að dveljast hjá foreldrum sín-
um og bróður en ekki hefði verið
tekin nein ákvörðun um að hún færi
þangað.
-SMJ
Ekki afgangur heldur
3,5 milljarða halli
- fyrst og fremst vegna ákvarðana ríkisstj ómarinnar
Ef ríkisstjómin grípur ekki tU að-
gerða í ríkisfjármálum á þessu ári
er búist við að hallinn á ríkissjóði
geti orðið um 3,5 mUljarðar á árinu.
I fjárlögum er hins vegar gert ráð
fyrir 635 mUljón króna tekjuafgangi.
Frá fjárlögum hafa útgjöldin því vax-
ið um 4,1 mUljarö fram yfir tekjum-
ar.
Ólafur Ragnar Grímsson fjármála-
ráðherra kynnti þetta á ríkisstjóm-
arfundi í gær. í flármálaráðuneytinu
er nú unnið að endurmati á forsend-
um fjárlaga. Þeirri vinnu er ekki lok-
ið. Eftir sem áður er þaö mat ráðu-
neytisins að nú þegar sé ljóst að haU-
inn geti orðið um 3,5 mUljarðar.
Um 2,1 mUljarður er tU kominn
vegna ákvarðana ríkisstjómarinnar
í tengslum við kjarasamninga; bæði
aukinn launakostnaður, hækkaðar
tryggingabætur, auknar niður-
greiðslur og lækkaðir skattar á fyrir-
tæki. Um mUljarður er vegna auk-
inna útgjalda tíl landbúnaðarmála
og annar mUljarður vegna ýmissa
ákvarðana ríkisstjómarinnar síðan
fjárlög vom samþykkt. Þar af má
nefna útgjöld vegna björgunarað-
gerða Álafoss, aukinna endur-
greiðslna á söluskatti og niður-
greiðslu á raforku til sjávarútvegs,
atvinnubótavmnu fyrir námsfólk og
hækkunar á vegaáætlun í þinginu.
Eins og áður sagði em forsendur
fjárlaga nú tíl endurskoðunar í ráðu-
neytinu. Hugsanlegt er að í þeirri
vinnu breytist áætlun ráðuneyiisins
um afkomu ríkissjóðs. Áætlun rnn
3,5 mUljarða halla gæti eitthvaö
minnkaö eða stækkað.
-gse
þessum fyrirtækjum er lítið. Lánsfé,
og þá einkum erlent, er því meira í
þessum fyrirtækjum en öðrum og þvi
vegur gengistapið mun meira hjá
þeim.
TU samanburðar var iðnaður rek-
inn með um 10,1 prósents hagnaði
fyrir afskriftir og fjármagnskostnað
og um 1,5 prósenta haUa þegar þessir
þættir em haföir með. Verslun var
rekin með um 2,8 prósenta hagnaði
fyrir afskriftir og fjármagnskostnað
en niðurstaða rekstrarreikningsins
sýndiuml,8prósentatap. -gse
Vinnuveitendur:
jöfnuð
„Við þessar aðstæður verður
aö horfa til aukins jafnaðar og
meiri hagkvæmni á innlendum
vettvangi. Það er því sérstakt
áhyggjuefni að stéttarfélög hærri
launaöra starfsmanna hafa enn
neytt sérstöðu sinnar tU aö knýja
fram loforð um hærri laun sér til
handa. Gegn þessari þróun verð-
ur að snúast ef halda á sáttum í
þjóðfélaginu,“ segir meðal ann-
ars í ályktun aðalfundar Vinnu-
veitendasambandsins.
í ályktuninni kreflast vinnu-
veitendur efnahagsráðstafana
sem bæti starfsskUyröi atvinnu-
veganna.
En vinnuveitendur kreflast
ekki einungis aðgerða af rUds-
stjórninni heldur skamma hana
einnig:
„Samfara öfugþróun í atvinnu-
lífinu eykur ríkið umsvif sín
hröðum skrefum. Útgjaldaþensla
hins opinbera og stööugur halla-
rekstur r&issjóðs veldur ólgu og
jafnvægisleysi í efnahagsmálum
og þegar viö bætist að ríkisvaldiö
hefur sjálft frumkvæði aö óraun-
hæfum iaunahækkunum er vart
við miklum árangri að búast.“
-gse
Nýttmet
I ársskýrslu Vinnuveitenda-
sambandsins kemur fram að ís-
lendingar hafa nú slegið ítali út
sem sú þjóð sem oftast fer í verk-
föll af svoköUuðum iðnríkjum.
Á árunum 1977 til 1987 töpuðust
hér aö meðaltali um 615 vinnu-
dagar á hvetja þúsund vinnandi
manna á hveiju ári. Á eftir ís-
lendingum koma ítalir með 572
vinnudaga, Bretar meö 413,
Finnar með 334 og Danir með 150.
Mestur vinnufriður ríkir í Sviss
en þar tapaðist að meöaltali einn
dagur á áii á hveija þúsund vinn-
andi menn. Næstir á eftir Sviss-
lendingum koma nágrannar
þeirra Austurríkismenn meö 2
vetjar með 42 daga og Frakkar
með70. -gse