Dagblaðið Vísir - DV - 23.06.1989, Blaðsíða 4

4
FÖSTUDAGUR 23. JÚNÍ 1989.
Fréttir
Ekknaskatturinn er
almenn skattahækkun
- en sérstakt ákvæöi vemdar ekkjufólk fyrir þessari hækkun
Á þessu línuriti má sjá hvaða áhrif hækkun eignarskatta hefur á skattbyrði
einstaklinga, hjóna og ekkjufólks sem missti maka sinn eftir 1983. í línurit-
inu er tekið tillit til launabreytinga milli áranna. Eins og sjá má er hækkun-
in umtalsverð eða allt upp i tæp 150 prósent hjá einstaklingum sem eiga
skuldlausa eign fyrir um 20 milljónir. Ekkjufólk greiðir hins vegar lægri
skatta í ár en í fyrra ef það á eigjiir fyrir 12,5 mllljónir eða minna.
Eignarskattar hækkuðu gífurlega
um síðustu áramót. Hækkunin leggst
þyngra á einstaklinga en hjón. Það
er hins vegar rangnefni að kalla
þessa skattahækkun „ekknaskatt".
Samhliða hækkuninni gekk í gildi
ákvæði sem heimilar þeim sem missa
maka sinn að nota tvöfaldan per-
sónuafslátt í fimm ár eftir að makinn
fellur frá. Þetta ákvæði veldur því
að eignarskattar lækka hjá þeim sem
misstu maka sinn 1984 eða síðar og
eiga minni eignir en sem nemur 10,8
milljónum í skuldlausri eign. Þeir
sem hafa verið ekkjur eða ekklar
lengur en fimm ár þurfa hins vegar
að bera sömu hækkun og aðrir
einststaklingar.
Gífurleg skattahækkun
Eignarskattar hækkuðu gífurlega
um síðustu áramót. Ástæðan var að
skattprósentan var hækkuð úr 0,95
prósentum í 1,2 prósent án þess að
skattleysismörk væru hækkuö
meira en sem nam hækkun fast-
eignamats. Þá var bætt við sérstöku
2,7 prósent stóreignaþrepi á eignir
umfram 7 milljónir. Auk þessa var
haldið áfram að innheimta „Þjóðar-
bókhlöðuskatt“ sem er 0,25 prósent.
Skattleysismörk fyrir þennan sér-
staka skatt hækkuðu ekki í takt við
fasteignamatið og munaði þar um 135
þúsund krónum.
Áhrifin af þessari skattahækkun
eru mest hjá einstaklingum.
Sá einstaklingur, sem á skuldlausa
eign fyrir um 3.150 þúsund krónur,
greiðir í ár um 3 þúsund krónum
meira í eignarskatt en í fyrra. Það
er 63 prósent hærra en í fyrra en 47
prósent hærra ef tiUit hefur verið
tekið til launabreytinga milli áranna.
Sá einstaklingur, sem á skuldlausa
eign fyrir 6.300 þúsimd krónur, borg-
ar 18.500 krónum meira í ár en í
fyrra. Sá sem á eign fyrir 10 milljón-
ir greiðir 83 þúsund krónum meira
og sá sem á skuldlausa eign fyrir 20
milljónir greiðir 285 þúsund krónum
meira. Sú hækkun jafngildir 173 pró-
sent hækkun. Þegar tillit er tekið til
Fréttaljós
Gunnar Smári Egilsson
launabreytinga miili áranna jafn-
gildir breytingin 146 prósentum.
Skattar lækka hjá
sumu ekkjufólki
Hækkun kemur betur út fyrir hjón.
Þó ekki öðruvísi en svo að þau hafa
helmingi hærri skattafrádrátt en ein-
stakhngar. Eignarskatturinn leggst
því á þau eins og um tvo einstaklinga
væri að ræða.
Þannig greiða hjón, sem eiga eign
fyrir 20 milljónir, um 166 þúsund
meira í eignarskatta í ár en í fyrra.
Það er helmingi meiri hækkun en
hjá einstaklingi sem á 10 milljón
króna eign eða helmingi minni en
hjónin. í báðum tilfellunum eru eign-
arskattamir í ár 122 prósent hærri
en í fyrra.
Þau einu sem greiða lægri eignar-
skatta í ár en í fyrra eru ekkjur og
ekklar sem misstu maka sinn 1984
eða síðar.
Ekkja, sem á skuldlausa eign að
andvirði um 6,3 milljónir, borgar í
ár um 15.600 krónur í eignarskatt. í
fyrra var eignarskattur af þessari
sömu eign um 32.200 krónur. Eignar-
skatturinn lækkaði því um 16.600
krónur milli áranna eða um rúm 50
prósent. Ef tilht er tekið til launa-
breytinga mihi áranna er lækkunin
hátt í 60 prósent.
Ástæðan fyrir þessari lækkun er
sú að í ár gekk í gildi ákvæði sem
heimilar þeim sem missa maka sinn
að nota tvöfaldan persónuafslátt við
eignarskattsuppgjör í fimm ár. Áður
var einungis heimilt að nota tvöfald-
an persónuafslátt árið sem makinn
féh frá.
Fyrst og fremst
almenn skattahækkun
Hjá þessum hópi kemur skatta-
hækkunin ekki fram fyrr en eignin
er orðin dýrari en 10,8 milljónir. Þeg-
ar tillit hefur verið tekið til launa-
breytinga mihi áranna má segja að
hækkunin komi ekki fram fyrr en
eignin kemst yfir 12,6 milljónir. Ef
eignin er dýrari er skattbyrðin meiri
í ár en í fyrra.
Þannig hækka skattar hjá þeim
sem misstu maka sinn árið 1984 eða
síðar og eiga rúmlega 20 mihjón
króna skuldlausa eign um 140 þús-
und. Það jafnghdir um 85 prósent
hækkun. Miðað við hækkun launa
eykst skattbyrðin um 66 prósent.
Aðrir einstakhngar og þeir ekklar
og ekkjur, sem misstu maka sinn
fyrir 1984 og eiga sams konar eign,
þurfa hins vegar að greiða 285 þús-
und meira í eignarskatt í ár en í
fyrra. Það er 173 prósent hækkun.
Sú mikla skattahækkun, sem Al-
þingi samþykkti um síðustu áramót,
er fyrst og fremst almenn skatta-
hækkun. Þessi hækkun leggst sér-
staklega þungt á aldraða og þá sem
eiga miklar eignir og hafa litlar tekj-
ur. Samhhða hækkuninni samþykkti
Alþingi sérstakan aðlögunartíma
fyrir ekkjur og ekkla en slíkt hafði
ekki tíðkast áður. Umræðan um
ekknaskatt virðist því snúast annars
vegar um réttmæti skattahækkunar-
innar og hins vegar um hvort ekki
sé eðhlegt að lengja þann aðlögunar-
tíma sem ekkjufólk fékk um síðustu
áramót.
Hlýindi á Héraði
júní en þá fór hiti vel yfir 20 stig.
Enn er þó nokkuð langt í slátt því
gróður tók ekki við sér fyrr en í byrj-
un mánaðarins. Eghsstaðabær er
óðum að færast í sitt fegursta skart
og fer vel á því - mikið verður um
að vera hér á næstunni.
Prestastefna
í Garðabæ
Prestastefna hefst í Kirkjuhvoh, aðaruppbygging. Þá verður fjahað
safnaðarheimih Garðbæinga, á um frumvarp th laga um skipan
þriðjudag og stendur í þrjá daga. prestakaha og starfsmenn þjóðkirkj-
Höfuðefni prestastefnu í ár er safn- unnar. -hlh
Forsætisráðherra
Finna í opinbera
heimsókn
Harri Holkeri, forsætisráöherra sonar og frú Eddu þá um kvöldiö.
Finnlands, kemur í fiögurra daga Á þriöjudagsmorgun fara fram víð-
opinbera heimsókn th Islands á ræöur viö ráðamenn og í hádeginu
mánudaginn. Er það í fyrsta skipti býöur forseti íslands upp á hádeg-
sem finnskur forsætisráöherra isverð.
kemur hingað í opnbera heimsókn. Miðvikudagurtnn fer meðal ann-
Harri Holkeri kemur til landsins ars í skoöunarferð um sveitir og
seinnipart mánudags og mun, sam- laxveíði.
kvæmt fréttaskeyti, snæða kvöld- Heimsókninni lýkur á fimmtu-
verð i boði Steingríms Hermanns- dag. -hlh
Sigiún Björgvinsdótlir, DV, Egilsstöðum:
Það sem af er júní hefur veður
verið ágætt á Fljótsdalshéraði og er
það sannarlega kærkomið eftir frem-
ur kaldan maímánuð. Heitasti dagur-
inn hingað til var þriðjudagurinn 20.
Hér má sjá hvar eitt hitaveiturörið liggur yfir Glerá þar sem áin fellur í
þröngu gljúfri. DV-mynd gk
Slysagildrur viö Glerá:
Er beðið eftir
öðru banaslysi?
Gylfi Kristjánsson, DV, Akureyri:
Hið hörmulega banaslys, sem varð
í Glerá á Akureyri á dögunum, hefur
orðið th þess að vekja upp spuming-
ar um hvort bæjaryfirvöld hyggist
ekki aðhafast eitthvað til þess að
reyna að fyrirbyggja slík slys í fram-
tíðinni.
Á nokkrum stöðum hggja hita-
veiturör yfir ána þar sem hún fellur
í þröngu gþúfri efst við byggðina í
bænum. Það var einmitt af einu slíku
röri sem 7 ára drengur féh í ána á
dögunum og drukknaði.
Fólk sem býr í Hlíðahverfi sunnan-
verðu hefur tjáö DV að það hafi oft
orðið vitni að því aö krakkar væru
að leika sér að því að prha yfir hita-
veiturörin þar sem þau lægju yfir
ána og þyrfti ekki að spyrja að leiks-
lokum ef þau féhu af rörunum og í
ána.
Því hefur sú spuming vaknað
hvort bæjaryfirvöld hyggist ekki að-
hafast eitthvað th þess að hefta að-
gang bama og óvita að þessum rör-
um. Hættumar leynast víða en með
því að hafa þessi rör þannig að hægt
sé að komast út á þau er beinlínis
verið að bjóða hættunni heim. Von-
andi aðhafast yfirvöld á Akureyri
eitthvað í þessu máh áður en fleiri
hörmuleg slys eiga sér stað.
Vidtalið dv
Keppnismaður
með takmark
Nafn: Vésteinn Hafsteinsson
Aldur: 28 ára
Staða: Kringlukastari
„Ég er fyrst og fremst aö keppa
fyrir sjálían mig og með hjálp
margra hef ég helgað mig íþrótt-
inni eingöngu síðustu árin,“ segir
Vésteinn Hafsteinsson kiinglu-
kastart Á dögunum setti Vé-
steinn íslandsmet í kringlukasti
þegar hann kastaði 67,64 metra.
Þetta er þriðji besti árangur í
heiminum þaö sem af er þessu
ári og líklega veröur Vésteinn
meðal tíu bestu í árslok, jafnvel
þótt hann bæti metiö ekkL Hann
hefur æft og keppt mikið erlendis
síðustu ár; í Bandaríkjunum eyð-
ir hann aht að fimm mánuöum á
ári og 1 Svíþjóð öðru eins. Héöan
heldur Vésteinn í Grand Prix
keppnina í Evrópu sem haldin
verður í Nice, Róm, Austur-Berl-
ín og Helsinki.
„Þetta streð snýst ekki ein-
göngu um metra og sentíraetra,"
segir Vésteinn. „Kringlan gefur
mér tækifæri til að feröast víða
og kynnast löndum, þjóðum og
einstaklingum. Þaö hefur aukið
víðsýni mína og vonandí gert mig
að betri raanniÁ
Áhuginn vaknaði snemma
Vésteinn er fæddur og uppalinn
á Selfossi, yngstur fimm bama
hjónanna Ragnhhdar Ingvars-
dóttur og Hafsteins Þorvaldsson-
ar. íþróttaáhugi er mikill á heim-
iiinu, Hafsteinn starfaði mikið
fyrir ungmennafélagið og fljót-
lega var Vésteinn. kominn í
íþróttimar.
„Sex ára var ég á fihlu viö að
æfa fótbolta eins og svo margir
jafnaldrar mínir. Tveimur ámm
síðar byrjaði ég að kasta kringl-
unni og hef haldið mig vlö hana
síðan. Fram að sextán ára aldri
æfði ég og keppti í alls konar
íþróttagreinum; fótbolta, bad-
minton, golfi og ftjálsum.“
Vésteinn lauk stúdentsprófi frá
MH og fór síöan til Bandaríkj-
anna. Hann lauk prófl í íþrótta-
fræðum frá háskólanum í Alab-
ama. í Bandaríkjunum var hann
á námsstyrk og segir það einn
kost íþróttanna að möguleikar á
slíkum styrkjum séu meiri. Þar
kynntist hann sænskri stúlku,
Önnu Österberg, sjúkraþjálfara
og kringlukastara, og hafa þau
verið saman í nokkur ár. Þau
hafa fast aðsetur I Sviþjóð en
reyna aö vera mikið hér á landi
mSlli keppnisferöalaga.
Líf í ferðatöskum
„Við eigum hálfa búslóð hér,
aðra hálfa þar og lifum mest í
feröatöskum. Ég hef áhuga á
mörgu og reyni aö fá sem fjöl-
breyttasta reynslu alls staöar þar
sem ég kem. Ég tel mig vera
heimilismann og stefni að því að
hætta keppni í tíma og taka upp
venjubundið líf.“
Vésteinn segir frístundimar
vera fáar sem stendur og hann
eyði þeim mest í að njóta hvíldar-
innar.
J. Sviþjóð og hér heima förum
viö mikiö í gönguferðir til aö
dreifa huganum. Viö höfum gam-
an af allri náttúruskoðun og
útilífi. En meöan ég stefni að
ákveðnu takmarki í kringlukast-
inu veröur annað aö sitja á hak-
anum.“ -JJ