Dagblaðið Vísir - DV - 22.09.1990, Blaðsíða 27

LAUGÁRDÁGUR 22. SKPTI'MBRR 19ð0.:
39
LífsstOl
. ■ —T—
'' '
aö uppskerutímanum lýkur og uns
sáð er á nýjan leik hefur fólk lítiö
fyrir stafni. Konurnar vinna viö aö
undirbúa jarðveginn fyrir næsta
uppskerutímabil en karlarnir slappa
af.“
Tvær konur
„Þorpshöfðinginn átti tvær konur
og börn með þeim báöum. Maöur
komst ekki hjá að finna ríginn sem
var á milli kvennanna. A hverju
kvöldi matreiddu konurnar fyrir sín
heimili og svo sátu þær og biðu eftir
því aö honum þóknaðist að taka
ákvörðun um hjá hvorri hann myndi
borða og sofa þá nóttina.
Á mælikvarða þorpsbúa var þorps-
höfðinginn vel fjáður. Því hafði hann
efni á að eiga tvær konur. í heiman-
mund með hvorri varð hann að
borga 9 kýr en menn geta ekki gifst
nema þeir hafi efni á að borga heim-
anmundinn. Það fer sem sé eftir efna-
hag hvers og eins hvað hann getur
eignast margar konur.
AHir aðrir í þorpinu voru það fá-
tækir aö þeir áttu bara eina konu en
við heyrðum sögur af körlum í öðr-
um þorpum sem áttu allt upp í fimm
konur.
Sumir eru lengi aö safna sér nægu
fé svo þeir geti reitt heimanmundinn
af hendi. Það er samkomulagsatriði
milli tilvonandi eiginmanns og for-
eldra brúðarinnar hvað er borgað
fyrir hana. Þaö er sett upp ákveðið
verð þó ekki minna en fimm kýr og
allt upp í níu fyrir hverja brúði.
Það fór fram brúðkaupsveisla í
einu af nágrannaþorpunum meðan
ég var í Uhuru Nakazi. Við hvíta fólk-
ið, sem dvaldi í þorpinu, vorum með-
al heiðursgesta í veislunni. Brúð-
hjónin voru komin um fimmtugt, svo
brúðguminn hefur verið lengi aö
safna fyrir heimanmundinum.
Það kom mikill fjöldi fólks í veisl-
una sem hófst með því að brúðurin
kom akandi á bíl íklædd hvítu brúð-
arskarti. Brúðguminn lét svo bíða
eftir sér í klukkutíma, hann sat þá
einhvers sþiðar á bar og drakk með
vinum sínum. Á meðan brúðurin
beið í bílnum sungu veislugestirnir
Börnin verða rykug af þvi að leika sér allan daginn og þurfa því sitt þrifabað á kvöldin.
og dönsuðu fyrir utan bíhnn. Þegar
brúðguminn var kominn náði hann
í konu sína og þau löbbuðu saman
að skýli semvslegið hafði verið upp í
tilefni dagsins. Þar tók parið á móti
gjöfum. Þau fengu mikið af pening-
um, alls konar búsáhöldum og ýms-
um smáhlutum.
Við vorum tíu sem vorum heiðurs-
gestir í veislunni og við fengum betri
mat en aðrir gestir. Við fengum hrís-
grjón, kjúklinga og gos en hinir fengu
satsa og kjöt. Svo var dansað, sungið
og drukkinn bjór langt fram á
kvöld.“
Húsakosturinn
„í þorpinu voru tvenns konar hús,
annars vegar hús byggð úr kalkstein-
um, svo strákofar með moldargólfi
sem vinnufólkið bjó í.
Ég svaf fyrstu tvær nætumar í
strákofa. Það var allt í lagi, mun
betra en inni í húsunum því þar var
allt fullt af rottum. Það tók dálítinn
tíma að venjast hávaðanum í þeim
en þær fóm á stjá þegar viö fórum
að sofa á kvöldin.
í húsinu mínu voru tvö rúm og
enginn annar húsbúnaður. Öll elda-
mennska fór fram utan dyra á opn-
um eldstæðum. Þá tíu daga sem ég
dvaldi í þorpinu var einn frídagur,
þá drukku karlarnir sleitulaust en
konurnar sátu fyrir framan kofana
og hvíldu sig.
Þrjú kvöld í viku voru bænastund-
ir sem einugis konurnar tóku þátt í,
þær biðja ekki á hefðbundinn hátt
því þær syngja bænirnar og undir-
leikurinn er lófaklapp þeirra sjálfra.
Það var enginn barnaskóli í þorp-
inu, sex til sjö ára fóru börnin í skóla
í nærliggjandi þorpi og bjuggu þar á
meöan skólinn var starfræktur.
Hápunktur dagsins var við sólarlag
þegar matsveinninn fór að elda
kvöldmatinn, satsa og geit. Svo var
skammtað á diska og við átum mat-
inn með guðsgöflunun af diskunum
undir berum himni. Um leið og sólin
var sest var eins og nóttin væri kom-
in, það varð almyrkt því það voru
engin ljós. Eina birtan kom frá tungl-
inu, stjörnum og eldinum sem mat-
urinn var hitaður á. Þaö fóru því all-
ir snemma að sofa eða á milli klukk-
an átta og níu. Maður sat kannski
viö eldinn í klukkutíma og spjallaði
áður en maður fór inn til sín.“
Þróunaraðstoð
„Þorpið hefur notið aðstoöar
sænskrar hjálparstofnunar, hún hef-
ur meðal annars gefið íbúunum tvær
dráttarvélar, tvo plóga og nokkur
önnur tæki sem eiga að létta þeim
störfin. íbúarnir fengu vatnsdælu
fyrir ári, til þess tíma höfðu þeir orð-
ið að sækja allt vatn í vatnsból sem
var í um það bil þrjátíu mínútna
gang frá þorpinu.
Til þess að þaða sig þurftu þeir að
fara með bala eða fótur að vatns-
dælunni og bera svo vatnið að bað-
húsinu sem var nú raunar ærið
frumstætt, fjórir veggir gerðir úr
stráum sem áttu að mynda skjól fyr-
ir augum annarra. Hvert heimili átti
sinn þvottabala og kom meö hann í
baðhúsið. Það tók langan tíma að
fara í bað, þrjá til fjóra tíma í hvert
sinn, því það var svo seinlegt aö hita
baðvatnið.
Salernið var sömuleiðis frumstætt.
Nokkrum múrsteinum var hlaðið
kringum holu í jörðinni og svo not-
aði fólk laufblauð til að þurrka sér
með. Þegar holan var orðin full var
ný hola grafm og múrsteinunum
hlaðið í krinum hana.
Þrátt fyrir þetta var þorpið mjög
hreinlegt og fólk virtist gera sér far
um að vera þrifalegt.
Þorpið var vel statt aö því leyti að
þar var vatnsdæla, sem er í fæstum
þorpum á þessum slóöum, og því
þurfti ekki að fara langt til að ná í
vatnið sem þar að auki var tært og
hreint.
Alls var ég í Zimbawe í tvo mánuði
og af þeim dvaldi ég eins og áður
sagði 10 daga í þorpinu. Það var af-
skaplega lærdómsríkur tími og
kenndi mér ýmislegt um þaö hversu
gott við höfum það hér á Vesturlönd-
um. Ég hefði ekki viljað heimsækja
Afríku án þess að eiga kost á dvöl
sem þessari. Það var ómetanlegt að
fá tækifæri til að kynnast lifnaðar-
háttum og menningu venjulegs al-
múgafólks af eigin raun.“
-J.Mar

r ■
ÆM

*■<’ í ' /■
Vegna mistaka var þessi mynd ekki birt með þeim 10 myndum sem
verðlaun hlutu í Ijósmyndasamkeppni DV og Ferðamálaárs Evrópu.
Myndin hafnaði í 6-10 sæti og hana tók Halldór G. Birgisson, Kjarr-
hólma 20, Kópavogi.
Setið og beðið eftir kvöldverðinum.